Drukste verkeer onder water

2020 mag dan wel een jaar zijn om snel te vergeten, het was ook het jaar waarin online vergaderingen, streamen en sociale media nog meer dan ooit deel van ons dagelijkse leven zijn gaan uitmaken. Het versturen van al die data gebeurt onder water, maar is dat wel zo veilig?

Onze liefde voor internet kent na verleden jaar geen grenzen meer. Iedereen houdt contact via sociale media of houdt zich bezig met het bekijken van filmpjes. Dat maakt dat er over heel de wereld per minuut miljoenen filmpjes bekeken worden. Dit is een enorme hoeveelheid data die verstuurd wordt, want sociale media en streaming zijn de grootste gigabytevreters. Reken daarbij het geld dat digitaal wordt verstuurd tussen bedrijven en banken en dan kom je al snel aan wat petabytes data (1 petabyte = 1.000 terabyte of een 1 met 15 nullen) die we elke minuut versturen. Die data wordt niet in de lucht of via de wolk – de 'cloud' – verstuurd, maar wordt juist diep onder de zee vervoerd. De bekende handelsroutes over de zee werden zo ook communicatieroutes. Ondertussen ligt er een wereldwijd netwerk langs die oude handelsroutes en op de bodem van de oceanen, waarbij data aan lichtsnelheid van het ene naar het andere continent raast.

kwetsbaar

De stroomkabels liggen onder, op of net boven de zeebodem. Zo kan een groot zeewezen, zoals een bultrugwalvis, wel eens verstrikt geraken. Enkele jaren geleden ging een filmpje viraal waarop je kon zien hoe een haai een internetkabel kapotbeet. Mogelijk had het dier de elektromagnetische straling van de kabel geassocieerd met signalen van een prooi. Ook sleepnetten of ankers en zelfs aardverschuivingen kunnen kabels meetrekken. En dan spreken we nog niet over de mogelijkheid tot sabotage.

gevolgen

Een van de belangrijkste en drukste delen van het internet ligt in de Chinese Zee, in de Straat Luzon, tussen Taiwan en de Filipijnen. Het is een hoofdader die Azië met het Westen verbindt. In 2006 zorgde een aardbeving voor een kink in een datakabel, waardoor het internet platlag tussen Azië en de VS. Binnen de minuut vielen bankautomaten uit en bevroor de beurs. Bedrijven en banken aan beide kanten van de wereld lagen lam, waardoor miljoenen mensen dit meteen in hun portemonnee voelden. Een

In januari 2020 lanceerde Starling, een satellietnetwerk voor het aanbieden van internettoegang, 60 satellieten rond de aarde om wereldwijd breedbandinternet te kunnen leveren op plaatsen waar minder bereik is. Een transatlantische telecommunicatiekabel is een onderzeese communicatiekabel die de ene kant van de Atlantische Oceaan met de andere verbindt, ook wel bekend als de ruggengraat van het internet.

handelsroute

Het versturen van berichten is iets van alle tijden. Met de postkoets duurde het dagen om de bestemmeling te bereiken. Met de telegraaf was een bericht binnen enkele minuten verstuurd. Bij de zee stopte die hoge snelheid echter, omdat de boodschap per boot naar een ander continent moest worden verscheept.

De eerste (telegrafie)kabel is aangelegd in 1850 en dit over het Kanaal tussen Engeland en Frankrijk. De breedte van het Kanaal is daar 34 km en dat is natuurlijk niets in vergelijking met de Atlantische Oceaan, waar we spreken over een afstand van 3.800 km. Een zeekabel bestaat uit glasvezels en wordt met een speciaal schip, dat tot 4.000 km kabel in één keer kan vervoeren, gelegd. Het leggen van kabels onder de zeebodem gebeurt met een ploeg. Die is zo groot als een huis en kruipt over de zeebodem. Met hogedrukspuiten kan de ploeg een geul maken tot 3 meter diep, waar de kabel in begraven wordt. In de diepste gedeeltes van de zee worden de kabels bovenop de zeebodem gelegd.

nadeel van internet. Ondertussen is er een heel ringnetwerk opgebouwd, zodat er een alternatieve route is wanneer een kabel niet meer functioneert.

milieu

Telkens er een kabel gelegd wordt, woelt men de zeebodem om. In de Noordzee verdwijnen volgens de vissers zo de oester-

Onderwaterkabels op de oceaanbodem in de Middellandse Zee.

Foto: Sybille Reuter.

Onder de naam Project Natick liet Microsoft in de lente van 2018 een datacenter onder water voor de kust van het Schotse stadje Orkney. Die container werd in juli 2020, na een testperiode van 2 jaar onder water, weer opgevist. Microsoft meldde dat het experiment een succes was.

banken en zijn grind- en steenrotsbodems veranderd in zandvlaktes. Ook bedreigt het stijgende zeeniveau de infrastructuur van het internet. Onderzeese kabels zijn water- en zoutbestendig, maar het verlengde van de infrastructuur aan wal is dat niet.

Verder legt de enorme groei van dataverkeer druk op het energieverbruik. Om dat binnen de perken te houden, wordt er al geruime tijd aan de sector gevraagd om in te zetten op doelmatigheid, zoals zuinigere koeling en hernieuwbare energie. Zo bracht Microsoft een aantal jaren geleden voor de eerste keer een datacenter onder water (zie Hippocampus nr. 270 – sept/okt. 2018) om tegemoet te komen aan die doelmatigheid.

Laten we hopen dat het wonder van internet de wonderen van de zee niet laat verdwijnen. 

CHRISJE DEMUYNCK

Op https://youtu.be/DKHZKTRyzeg kan je een geanimeerde kaart bekijken. Die onthult de 550.000 mijl kabel verborgen onder de oceaan die het internet van stroom voorziet.