ΠΑΡΕΑ ΜΕ ΤΟΝ
Λίνο τον Αρλεκίνο
Καλωσόρισες στο Θεατρικό ΜουσείοΕίμαι Κύπρου! ο
Είµαι ο Λίνος ο Αρλεκίνος. Εσένα πως σε λένε;
ΨΑΧΝΩ ΣΤΟ ΣΑΚΙΔΙΟ
ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ / ΣΥΖΗΤΩ
ΠΑΡΑΤΗΡΩ ΓΥΡΩ ΜΟΥ
ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΝΗΜΗΣ
Ο ΛΙΝΟΣ ΜΑΣ ΜΑΘΑΙΝΕΙ
ΛΥΝΩ ΤΟΝ ΓΡΙΦΟ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΜΕ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΟΥ
ΠΑΙΖΩ ΜΕ ΤΟΝ ΛΙΝΟ
Το σακίδιο εξερεύνησης του Θεατρικού Μουσείου Κύπρου έχει σχεδιαστεί ως εργαλείο για μια δημιουργική επεξεργασία κάποιων εκθεμάτων κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο μουσείο με παιδιά ηλικίας 5 ετών και άνω, με ενήλικα συνοδό.
Είμαι ένας παιχνιδιάρης χαρακτήρας του θεάτρου. Μέσα στο μουσείο θα κάνουμε παρέα και θα μάθουμε πράγματα για το θέατρο.
Οι δραστηριότητες που προτείνονται στο βιβλιάριο του σακιδίου που κρατάτε στα χέρια σας είναι καθοδηγητικές και συμπληρωματικές της εμπειρίας σας. Μπορείτε να τις χρησιμοποιήσετε όπως εσείς κρίνετε απαραίτητο και χρήσιμο.
Πριν ξεκινήσουμε τη βόλτα μας, βρες στο σακίδιο τον ΧΑΡΤΗ που θα μας βοηθά να βρίσκουμε το δρόμο μας.
Γύρισε σελίδα για να ξεκινήσουµε...
Το θέατρο στην αρχαία Κύπρο
1 Το θέατρο είναι μια τέχνη που γεννήθηκε στα αρχαία χρόνια. Στις παραστάσεις δράματος στην αρχαία Ελλάδα, οι ηθοποιοί που έπαιζαν τους βασικούς ρόλους ονομάζονταν υποκριτές . Οι υποκριτές και τα μέλη του χορού έπαιζαν ρόλους φορώντας προσωπεία, δηλαδή θεατρικές μάσκες. Όταν έβαζε το προσωπείο ο ηθοποιός δεν ήταν πλέον ο εαυτός του, αλλά υποδυόταν κάποιον άλλο, ακόμα και έναν ήρωα ή θεό.
Βρες µέσα στο σακίδιο τον κίτρινο φάκελο µε τον καθρέφτη και τα προσωπεία. ∆οκίµασε να αντιγράψεις την έκφραση που έχει το καθένα µε το πρόσωπό σου, κοιτάζοντας στον καθρέφτη.
Βρες τις δυο φωτογραφίες με τα πήλινα αντίγραφα προσωπείων που βρέθηκαν στην Κύπρο και παρατήρησέ τα προσεκτικά. Τι χαρακτηριστικά βλέπεις σε αυτά τα προσωπεία;
Το κοίλον Οι πέτρινες κερκίδες του χωρούσαν χιλιάδες θεατές που κάθονταν για να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις.
Ήξερες ότι τα αρχαία θέατρα στην Ελλάδα και στην Κύπρο ήταν οικοδομήματα που δεν είχαν οροφή; Τα βασικά μέρη τους, όπως βλέπεις και στο σχεδιάγραμμα, ήταν τρία: το κοίλον, η ορχήστρα και η σκηνή. Στην Κύπρο υπάρχουν τέσσερα αρχαία θέατρα που έχουν ανασκαφεί πλήρως.
Βρες µέσα στο σακίδιο τον κίτρινο φάκελο µε τα κοµµάτια του θεάτρου. Τοποθέτησε τα κοµµάτια στο πάτωµα και προσπάθησε να τα βάλεις στη σωστή θέση ώστε να φτιάξεις το αρχαίο θέατρο και να ανακαλύψεις τα µέρη του και τις ονοµασίες τους.
Η ορχήστρα Συνήθως είχε σχήμα κυκλικό και την χρησιμοποιούσε ο χορός.
Η σκηνή Ήταν μια μακρόστενη, ξύλινη τα πρώτα χρόνια κατασκευή, όπου έπαιζαν οι υποκριτές.
Παρατήρησε σε αυτό τον σταθμό τις φωτογραφίες των τεσσάρων αρχαίων θεάτρων που βρίσκονται στην Κύπρο. Μπορείς να δεις το κοίλον και την ορχήστρα; Γιατί δε φαίνεται, νομίζεις, η ξύλινη σκηνή;
Το πρώτο λιθαράκι για το Θεατρικό Μουσείο
2
Βρες µέσα στο σακίδιο τα γυαλιά και φόρεσέ τα. ∆οκίµασε να µιµηθείς τη στάση του σώµατος του χαρακτήρα που βλέπεις και περπάτησε στο χώρο.
Ο Νίκος Σ. Νικολαΐδης ήταν ερασιτέχνης ηθοποιός, αγαπούσε δηλαδή το θέατρο και έπαιζε ρόλους χωρίς να έχει σπουδάσει την τέχνη του ηθοποιού. Φόρεσε αυτό το κοστούμι για μια παράσταση το 1931. Είναι το παλιότερο κοστούμι που υπάρχει στο μουσείο.
Αν έφτιαχνες κι εσύ τη δική σου συλλογή από αντικείμενα και δημιουργούσες ένα μουσείο, τι θέμα θα μπορούσε να έχει το δικό σου μουσείου;
Ο Νίκος Σ. Νικολαΐδης είχε τη δική του θεατρική συλλογή και ήταν από τους πρώτους ανθρώπους που είχαν την ιδέα να γίνει ένα θεατρικό μουσείο στην Κύπρο. Και να που η ιδέα έγινε πραγματικότητα και σήμερα εσύ μπορείς να το εξερευνήσεις!
Η θεατρική αφίσα
3
Η θεατρική αφίσα είναι ένα μέσο διαφήμισης της κάθε παράστασης. Η αφίσα περιέχει πολλές πληροφορίες, χρήσιμες για το κοινό που θέλει να ενημερωθεί για μια παράσταση. Για παράδειγμα, μπορεί να αναγράφονται οι συντελεστές της παράστασης, η ημερομηνία και η ώρα ή ακόμη και η τιμή του εισιτηρίου.
Ποιος επαγγελματίας είναι νομίζεις υπεύθυνος για το σχεδιασμό μιας αφίσας στη σημερινή εποχή; Προσπάθησε να τον βρεις μεταξύ των διαφόρων επαγγελματιών στη λίστα που σου ετοίμασα! � ΧΟΡΕΥΤΗΣ
� ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ � ΜΑΓΕΙΡΑΣ
� ΕΠΙΠΛΟΠΟΙΟΣ � ΦΩΤΙΣΤΗΣ
� ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ � ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ
Γύρισε σελίδα...
Βρες στο σακίδιο τον µωβ φάκελο που περιέχει 8 ζευγάρια κάρτες. Κάθε ζευγάρι καρτών απεικονίζει µια από τις θεατρικές αφίσες που βρίσκονται στο µουσείο. Ανακάτεψε τις κάρτες και τοποθέτησέ τες στο πάτωµα µε το σχέδιο της αφίσας προς τα κάτω. Σήκωσε µια κάρτα και θυµήσου την αφίσα που δείχνει. Μετά βρες και σήκωσε την κάρτα που έχει την ίδια αφίσα. Αν την βρεις και οι δύο κάρτες µένουν γυρισµένες. Αν όχι, οι κάρτες ξαναγυρίζουν και ξαναπροσπαθείς. Προσπάθησε να βρεις όλα τα ζευγάρια των αφισών!
1. «ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ ΝΤΡΙΜΙΝ» ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΤΣΙΚΟΝΟΥΡΗ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ 2008
2. «ΕΙΡΗΝΗ» ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΑΛΑ 2007
3. «ΟΙ ΟΡΝΙΘΕΣ Τ’ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ» ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΥΚΙΔΗ ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1995
5. «ΒΙΒΑ ΚΥΠΡΟΣ ΝΤΕΡΠΕΤΕΡΙΣΣΑ» ΘΙΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ – ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 1969
6. «ΠΛΟΥΤΟΣ» ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ Ο.Θ.Α.Κ.1961
7. «ΜΑΥΡΗ ΚΩΜΩΔΙΑ» ΤΟΥ ΠΗΤΕΡ ΣΑΦΕΡ Θ.Ο.Κ. 1985
4. «Ο ΚΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΣΕΤΣΟΥΑΝ» ΤΟΥ ΜΠΕΡΤΟΛΝΤ ΜΠΡΕΧΤ Θ.Ο.Κ. 1979 8. «ΛΗΔΡΑΣ ΚΑΙ ΡΗΓΑΙΝΗΣ» ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΥΚΙΔΗ ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ 1997
Το θεατρικό κοστούμι
4
Στο θέατρο ο επαγγελματίας που είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό των κοστουμιών των ηθοποιών ονομάζεται ενδυματολόγος. Κάθε κοστούμι και τα αντικείμενα που το συμπληρώνουν, τα οποία ονομάζονται αξεσουάρ, δημιουργούνται για να ταιριάζουν στο ρόλο κάθε ηθοποιού, στην ιστορία και στην εποχή του έργου που παρουσιάζεται στην παράσταση. Μέσα στο μουσείο, εκτός από πολλά κοστούμια και αξεσουάρ που έχουν φορεθεί από ηθοποιούς σε παραστάσεις, υπάρχουν και σχέδια κοστουμιών των ενδυματολόγων, τα οποία ονομάζονται μακέτες κοστουμιών.
Βρες στο σακίδιο τον πορτοκαλί φάκελο µε τις µακέτες κοστουµιών που φόρεσα για διάφορους ρόλους. ∆οκίµασε να ταιριάξεις τα µέρη των κοστουµιών ή να δηµιουργήσεις καινούργιους ρόλους!
Γύρισε σελίδα...
Ψάξε στο χώρο με το χαλί και βρες το βιβλίο με τις μακέτες κοστουμιών της παράστασης "To γατάνιν". Μπορείς να βρεις τα δυο κοστούμια που έχω επιλέξει για σένα; Για ποιους ρόλους μπορεί να έχουν δημιουργηθεί; Για σκέψου και πες κάποιες ιδέες.
Για να βρεις τον επόμενο σταθμό, βρες την απάντηση στον γρίφο: Είμαι πράσινο με ρίγες, μέσα κόκκινο φωτιά. Ζηλευτές έχω καμπύλες, μυρωδιά μα και δροσιά. Τι είμαι; Μπορείς να με βρεις μέσα στο μουσείο;
Σκηνικά αντικείμενα
5
Για τη δημιουργία μιας παράστασης, εκτός από κοστούμια, χρειαζόμαστε και αντικείμενα που να διακοσμούν τη σκηνή. Αυτά ονομάζονται σκηνικά αντικείμενα. Ο επαγγελματίας που είναι υπεύθυνος για να τα δημιουργεί ονομάζεται σκηνογράφος. Ο σκηνογράφος διαμορφώνει το χώρο της σκηνής ανάλογα με τις ανάγκες του έργου και σε συνεργασία πάντα με τον σκηνοθέτη, ο οποίος είναι υπεύθυνος να συντονίζει όλους τους συντελεστές της παράστασης. Τα καρπούζια που βλέπεις ήταν σκηνικά αντικείμενα μιας παράστασης.
Φαντάσου ότι ετοιµάζεις ένα καλοκαιρινό πικ-νικ στην εξοχή. ∆είξε µε το σώµα και τα χέρια σου πως θα ετοίµαζες το καλάθι που θα πάρεις µαζί σου. Τι χρειάζεται να βάλεις µέσα σ’αυτό; Μη ξεχάσεις το καρπούζι από το ψυγείο και το φρεσκοψηµένο κέικ από τον φούρνο!
Γύρισε σελίδα...
Αυλαία, φώτα, πάμε!
6
Κοντά στη σκηνή μπορείς να δεις το χώρο με το καμαρίνι, που έχει καθρέφτη και φώτα. Στο θέατρο, το καμαρίνι βρίσκεται στα παρασκήνια και είναι ο χώρος προετοιμασίας και ξεκούρασης των ηθοποιών κατά τη διάρκεια της παράστασης. Για κοίταξε τον εαυτό σου στον καθρέφτη του καμαρινιού να δεις πως φωτίζεται το πρόσωπό σου!
Πάνω από τη σκηνή βρίσκονται συνήθως οι προβολείς φωτισμού. Πόσους προβολείς βλέπεις; Οι προβολείς λειτουργούν με μεμβράνες και φίλτρα που δημιουργούν διάφορους χρωματισμούς ανάλογα με το σκηνικό και την ιστορία της παράστασης. Ο επαγγελματίας που είναι υπεύθυνος για το φωτισμό μιας παράστασης ονομάζεται φωτιστής και χειρίζεται την κονσόλα φωτισμού. Μετακίνησε τα κουμπάκια στην κονσόλα φωτισμού που βρίσκεται δίπλα από τη σκηνή, σαν ένας επαγγελματίας φωτιστής!
∆ηµιούργησε ένα αυτοσχεδιασµό για ένα πικ-νικ στην εξοχή. ∆ιάλεξε τα κατάλληλα αξεσουάρ που βρίσκονται κοντά στη σκηνή για να δηµιουργήσεις ένα ρόλο. Θυµήσου ότι είχες ετοιµάσει κι ένα καλάθι για πικ-νικ! Βγάλε τα πράγµατα από το καλάθι σου και άπλωσέ τα στο γρασίδι.
Ένας μαγικός κόσμος
7 Υπάρχουν δυο είδη μακέτας σκηνικού που μπορεί να δημιουργήσει ο σκηνογράφος: η ζωγραφική και η τρισδιάστατη. Ψάξε στο χώρο και βρες μια ζωγραφική και μια τρισδιάστατη μακέτα σκηνικού. Τι σκηνικά αντικείμενα βλέπεις στις μακέτες που βρήκες;
Στο σημείο αυτό του μουσείου μπορείς να δεις κοστούμια, αξεσουάρ, αφίσες και μακέτες κοστουμιών και σκηνικών για παραστάσεις παιδικού και νεανικού κοινού. Οι παραστάσεις αυτές βασίζονται σε θεατρικά έργα που έχουν δημιουργηθεί για παιδιά και περιλαμβάνουν διάφορους χαρακτήρες όπως πειρατές, νεράιδες και δράκους. Ρίξε μια ματιά στα διάφορα κοστούμια κι αξεσουάρ και εντόπισε τους διάφορους χαρακτήρες.
Γύρισε σελίδα για να συνεχίσουµε µε ένα παιχνίδι
Ψάξε στο σακίδιο και βρες τα χρωµατιστα µολύβια και τη χάρτινη σκηνή που σου ετοίµασα. Ζωγράφισε το σκηνικό µιας δικής σου παράστασης!
Μερικές ιδέες για να δημιουργήσεις το σκηνικό σου είναι: - Το μαγεμένο δάσος - Το κάστρο με τα ζαχαρωτά - Εξερευνητές στη ζούγκλα - Ο Λίνος πάει στην παραλία - Οι πειρατές και το νησί του χαμένου θησαυρού
Η παράσταση
8
Περπάτησε κατά μήκος της μεγάλης προθήκης του μουσείου και παρατήρησε τα διάφορα κοστούμια που φτιάχτηκαν για παραστάσεις. Ποιο σου αρέσει περισσότερο απ’ όλα και γιατί; Τι υλικά νομίζεις χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του;
Βρες στο σακίδιο το σακουλάκι µε τα υφάσµατα και άπλωσέ τα στο πάτωµα. Ποια θα χρησιµοποιούσες για να δηµιουργήσεις το κάθε κοστούµι από τα δυο που βλέπεις εδώ;
Η βόλτα μας τελειώνει εδώ... Είμαι ο μαζί μου μέσα Ελπίζω να πέρασες όμορφα στο Θεατρικό Μουσείο Κύπρου! Σε χαιρετώ με μια υπόκλιση, όπως κάνουν οι ηθοποιοί στο τέλος της παράστασης
Θεατρικό Μουσείο Κύπρου. Σακίδιο Εξερεύνησης. Θεατρικό Μουσείο Κύπρου. Σακίδιο Εξερεύνησης © Θεατρικό Μουσείο Κύπρου, 2018 Επιμέλεια έκδοσης: Αγγελίνα Μορίδου, Ναταλία Κουχαρτσιούκ Ομάδα εργασίας: Αγγελίνα Μορίδου, Ναταλία Κουχαρτσιούκ, Νικολέττα Τζιαούρη Σχεδιασμός: It wasn’t me design Αγγλική μετάφραση: Ναταλία Κουχαρτσιούκ Ευχαριστίες: ∆έσποινα Χριστοδούλου
Πάνου Σολομωνίδη 8 3032 Λεμεσός Τ: 25343464 theatre.museum@cytanet.com.cy www.cyprustheatremuseum.com
Η δράση έχει επιχορηγηθεί από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (Σχέδιο για την Παραχώρηση Κρατικής Χορηγίας σε Αναγνωρισμένα Μουσεία για Στήριξη Αναπτυξιακών ∆ράσεών τους).