İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS
3. YENİ STANDARDA GENEL BAKIŞ Yeni standart, TFRS 16, kiralamaların muhasebeleştirilmesi açısından “anahtar soru”nun değişmesine neden olacaktır. Hem TMS 17 hem de VUK açısından muhasebeleştirme yapılmadan önce karar açısından anahtar soru şu şekilde iken “yapılan kiralama sözleşmesi faaliyet kiralaması mıdır yoksa finansal kiralama mıdır?’, TFRS 16 açısından ise artık “işlemin bir kiralama işlemi içerip içermediği” şeklinde değişmiştir. Dolayısıyla, önceden kiralamalar açısından sınıflandırma testi yapılırken, yeni uygulamada sözleşmelerin kiralama tanımını karşıladığının belirlenmesi muhasebeleştirme açısından yeni bilanço testi olacaktır.
4. KİRALAMA TANIMI 4.1. Genel Değerlendirme TMS 17’ye göre kiralama “Kiraya verenin bir varlığın kullanım hakkını, bir ödeme veya ödeme planı karşılığında, taraflarca kararlaştırılmış bir zaman süresince kiracıya devrettiği sözleşmedir” şeklinde tanımlanmıştır. 4 TFRS 16’ya göre ise kiralama tanımı şu şekilde yapılmıştır: “Sözleşmenin, bir bedel karşılığında tanımlanan varlığın kullanımını kontrol etme hakkını belirli bir süre için devretmesi durumunda bu sözleşme, bir kiralama sözleşmesidir ya da bir kiralama işlemi içerir.” 5 TFRS 16’nın kiralamanın tanımında odaklanmış olduğu kullanım hakkı kiracının kullanım süresince tanımlanan varlığı kontrol etme hakkını ifade etmektedir. Kontrol etme ise varlığın kullanımından elde edilecek ekonomik yararların tamamına yakınının elde edilmesi ve yönetme hakkının varlığına bağlıdır. 6 6 4
5
TMS 17, sayfa 2 TFRS 16, sayfa 2 TFRS 16, B9 TFRS 1 6 Kİ RA L A M A L A R: YENİLENEN KİRALAMA MUHASEBESİ, AÇI KL A M A VE ÖRN E KLERLEİŞLETMELERE OLASI ETKİLERİ
33