2 Yazımızın giriş kısmında da belirttiğimiz gibi, çalışmamızda havale üzerinde yukarıda belirttiğimiz görüşlerle sınırlı kalıp iş görme gayesi güden sözleşmelerden Hizmet ,Vekalet ve İstisna Sözleşmeleri üzerinde duracağız. 2.1 Hizmet Sözleşmesi Hizmet sözleşmesi iş görme gayesi güden sözleşmelerdendir.Bu sözleşmeler insan emeği olan sözleşmelerdir.Bununla bir kimse (işçi) belirli veya belirsiz bir süre için hizmet görmeyi Diğer taraf (işveren) buna karşılık bir ücret ödemeyi taahüt eder.Hizmet sözleşmesi iki tarafa Borç yükleyen sözleşmelerdendir.Bu sözleşme ile gerek işçinin ve gerekse işverenin edimleri Karlılıklı olarak değişmektedir.Hizmet sözleşmesini düzenleyen hükümler Borçlar Kanunu İle sınırlı olmayıp İş kanunu ,Sosyal Sigortalar Kanunu gibi diğer kanunlar da da yer almaktadır. Hizmet sözleşmesinde taraflar arasında sıkı bir bağ vardır.(3568 sayılı yasa kapsamında bağımlı Çalışanların durumu bu perspektif içerisinde de değerlendirilmelidir.) 2.2 İstisna Sözleşmesi İstisna sözleşmesi de konusu bir insan emeği olan sözleşmelerdendir.(4) Bununla bir kimse diğer tarafın ödemeyi taahhüt ettiği bir ücret karşılığında bir şey imal etmeyi taahhüt eder. İstisna sözleşmesi de ,hizmet sözleşmesi gibi iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerdendir.Çünkü gerek iş sahibinin gerekse işi yaptıran kişinin edimleri karşılıklı olarak değişilmektedir. İstisna sözleşmesinin biri bir şeyin imali taahhüdü diğeri ise iş sahibinin ücret taahhüdüdür. İstisna sözleşmesi herhangi bir şekle bağlı olmayan sözleşme türlerindendir. 2.2 Vekalet Sözleşmesi Vekalet sözleşmesi de istisna ve hizmet sözleşmelerinde olduğu gibi konusu insan emeği veya faaliyetleri olan sözleşmelerdir.Vekalet sözleşmesiyle bir kimse (vekil) diğer tarafa (vekalet veren) bir işin idaresini veya bir hizmetin görülmesini taahüt eder.Her türlü hizmet vekalet sözleşmesinin konusu olabilir.Nitekim (Borçlar kanunu Md.386/II) herhangi bir sözleşme tipi örneğin hizmet yada istisna sözleşmeleri içerisine girmiyorsa onlara vekalet sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanabilir. 3. 3568 SAYILI YASA GEREĞİ SÖZLEŞMELER 3568 yasa ve yönetmelikler kapsamında sözleşme düzenlenmesi zorunludur.yönetmeliğin 12.maddesi hükmü gereği olarak “ meslek mensubu ücretleri ,meslek mensupları ile iş sahipleri arasında serbestçe kararlaştırılır.Yönetmeliğin 22.maddesinde yer alan düzenleme gereği olarak yazılı sözleşmedeki ödeme esaslarına uyulmadığı takdirde meslek mensubu işe başlamaz veya işe başlamış ise işi sürdürmez. Ancak uygulamada yönetmelik de ki bu hüküm pek uygulanamamaktadır.Bunun temel nedeni meslek mensuplarının yeterince teminat altına alınamamış olmasıdır.(5)
(4) Tunçomağ,Kenan;”Borçlar Hukuku Genel Dersleri C.I Genel Hükümler.İstanbul.1969.Sf.496 (5) Seviğ,Veysi;” Meslek mensuplarının ücret tarifesi” Dünya,23.11.1992