MALİ
ÇÖZÜM
Bir diğer uygulama hatalarından biri ise 4857 Sayılı Kanun kapsamındaki işçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilmesidir. Çocuğun hastalığı nedeniyle verilecek mazeret izinlerinde temel koşul, ebeveynlerin her ikisinin de çalışıyor olmasıdır. Ebeveynlerden birinin çalışmaması durumunda, az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisi çalışmayan eş tarafından yerine getirilebileceğinden, çalışan eşin mazeret hakkı doğmayacaktır. Mazeret izinleri nispi emredici olup mazeret izin günleri işçi lehine arttırabilir ancak işçi kendi isteği haricine daha düşük olarak verilemez. İşverenin, mazeretini kendisine ileten çalışanına karşı mazeret izni vermesi gerekmektedir. Mazeret izni kullanmayan işveren hakkında idari yaptırım uygulanmamaktadır. Ancak çalışanın, 4857 Sayılı Kanun’un 24. Maddesine göre “çalışma şartlarının uygulanmaması” gerekçesiyle haklı nedenle fesih hakkı kullanabilmesi mümkün olacaktır. 5- SONUÇ VE DEĞERLENDİRME İlk olarak 1961 yılında gazetecilere verilen mazeret izinleri, 1967 yılında gemi adamlarına ve daha sonra uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla 2015 yılında 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamındaki işçilere verilmiştir. Her bir özel nitelikteki kanunda farklı mazeret konuları ve gün sayısı belirlenmiştir. Mazeret izin konuları çalışanların evlenmesi ve evlat edinmesi ile birlikte ölüm, doğum, hastalık gibi ailesel durumları dikkate alınmaktadır. Mazeret izinleri, mazeretin doğduğu andan itibaren verilmesi zorunlu ücretli izin türü olup takvim günü olarak hesaplanmaktadır. Takvim günü hesabının temelinde, mazeret izinlerinin tasarruf edilemez bir hak olması yatmaktadır. Bu anlamıyla mazeret izin günlerine denk gelen ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde mazeret izni kullanılmış olarak sayılır. Ancak istisna olarak, yıllık izin günlerinde mazeret izni doğmuşsa, bu durumda yıllık izin hakkından tasarruf etme bulunduğundan, mazeret günlerinde yıllık izin kullanılmamış gibi sayılmaktadır. Mazeret izninin kullanılmasında mazeretin oluştuğunu işverene bildirmek, işçinin temel yükümlülüğüdür. Benzer olarak mazeretin belgelenmesini de istemek işverenin ispat yükümlülüğü açısından önemli olmaktadır. Bu anlamda hakkın kullanımı zedelemeyecek biçimde çalışanlardan mazeretin belgelendirilmesi istenmelidir. MART - NİSAN 2018
315