Ahmet yaşar ocak babailer isyanı (aleviliğin tarihsel altyapısı yahut anadolu da islam türk heterodo

Page 236

BABAILER İSYANI

209

nında tarihsel konumunun ne olduğunu anlamak, hem konumuz, hem de Bektaşlliğin tarihi açısından oldukça önem kazanıyor. Kanaatimizce bugüne kadar bu meselede en iyi araştırınayı yine F. Köprülü'ye borçluyuz 184 . Kaynaklara bakılırsa rivayetler, Orhan Gazi ve I. Murad dönemlerini idrak eden Abdal Musa'yı tıpkı Geyikli Baba gibi menşe' itibariyle · Hoy'a bağlarlar 1 85 . Bizzat Abdal Musa'ya atfedilen bir şiirde bu, onun ağzından da ifade edilir 186. Aşıkpaşazade'ye göre şeyh, Bursa'nın fethinin hemen ari­ fesinde dervişleriyle buraya gelmiş, fethe iştirak etmiştir. B urada, bu çevreler hakkında mevcut geleneğin varisi olarak yetkili bir ağız sıfatıyla, Baba İlyas-ı Horasani soyundan gelen Aşıkpaşazade'nin kaydı önem kazanıyor. Çünkü o Abdal Musa'yı Baba İlyas'ın değil, halifesi Hacı Bektaş-ı Vell'nin çevresine bağlamaktadır. Tarihçiye göre Abdal Musa Hatun Ana'nın müridi idi. Daha sonra buradan ayrılarak Bursa'ya gelmiş­ tir 1 8 7 . Hangi sebeplerle Sulucakaraöyük'ten kalkıp Osmanlı beyliğinin top­ raklarına geldiği konusunda kesin bir açıklama olmamakla beraber, bunda genç uç beyliğinin savaşçı dervişlere sunduğu imkanların bir payı olmalı­ dır. Nitekim bu konuda İbn Kemal 'in Tevfirih-i Al-i Osman'ında ilginç bir kayıt da bulunmaktadır 1 88 . Abdal Musa'nın tıpkı Geyikli Baba gibi burada bir takım fetih ve gaza hareketlerine katıldığını Osmanlı kronikleri kayde­ diyorlar. Ancak görünüşe göre o burada da durmamış, Manisa yakınlarında bir müddet kalmış, daha sonra, bugün türbesinin bulunduğu -o zamanki adıyla- Geneeli köyüne (bugünkü Tekkeköy) gelmiş ve nihayet burada yer­ leşmiştir. İşte bugün onun vilayetnamesinde bulunan menkabeler, bütünüyle buradaki hayatını yansıtır. Bu menkabelere göre yerleştiği köyün halkı baş­ langıçta onu kolay kolay kabullenmemiş, hatta köyden sürmek istemişler, ancak gösterdiği kerametler üzerine kendisinden af dileyerek yerleşmesini rica etmişlerdir. Abdal Musa bu ricayı kabul ederek köye yerleşmiş ve bir ı 84 Bk. Köprülü, "Abdal Musa", THEA. (aynı makalenin Orhan Köprülü tarafından tamamlanmış biçimi şurada yayımlanmıştır: TK, sayı : 1 24, yıl: Şubat 1 97 3, ss. 198-207. ı8 5 Aşıkpaşazade, s. 200; Neşrl, I, 232. ıR6 Bk. Giilpınarlı, Nefes/er, s. 9 :

Tur'da Musa durup müniiciiat eyler Neslimixi sorar isen Hoy'danux Abdal Musa oldum geldim cihana A rif anlar bixi nice soydanııx ıR ?

Aşıkpaşazade, s. 205. Bk. İbn Kemill, II, 88-89 : " Mexkilr şehr-i meşhilre (Bursa) ni'met-i bi-minnet ciiri olıcak..... dervişler yara/anna merhem-i merhametden çiite isteyü ma'milre-i mexbilreye geldiler...... bed-siret ve mec'ill ve mahxilller, şilride-hiil ve iişüfie-misiil abdallar silretine girüb nilr-ı şiihrete işti'iil ve şerar-ı i 'tibiira intişiir virüb her biri bir niihiyede iştihar bu/dı". ı RR


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.