Κεφάλαιο 1 Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων
Τι δεν πρέπει να ξεχάσω!!!
Η ΚΠΔ στηρίζεται σε τρεις υποθέσεις: • • •
Χρησιμοποιούνται πλήρως και αποδοτικά όλοι οι παραγωγικοί συντελεστές που έχει στη διάθεση της η οικονομία Η τεχνολογία παραγωγής είναι δεδομένη Η οικονομία παράγει δύο προϊόντα
Υπό αυτές τις προϋποθέσεις η ΚΠΔ δείχνει τις μεγαλύτερες ποσότητες ενός προϊόντος που μπορούν να παραχθούν με δεδομένη την ποσότητα του άλλου προϊόντος. Συνδυασμοί παραγωγής Μέγιστοι συνδυασμοί είναι οι συνδυασμοί που βρίσκονται πάνω στην ΚΠΔ. Παρουσιάζουν τη μέγιστη ποσότητα των δύο αγαθών Χ και Υ που μπορεί να παράγει μία οικονομία με δεδομένη την τεχνολογία και την αποδοτική απασχόληση όλων των συντελεστών παραγωγής. Εφικτοί συνδυασμοί (μη μέγιστοι) είναι οι συνδυασμοί που βρίσκονται αριστερά και κάτω από την ΚΠΔ. Αυτό σημαίνει ότι με δεδομένη την τεχνολογία η οικονομία δε χρησιμοποιεί όλους τους συντελεστές παραγωγής πλήρως και αποδοτικά. Δηλαδή όλοι ή ορισμένοι συντελεστές παραγωγής μπορεί να υποαπασχολούνται. Ανέφικτοι συνδυασμοί είναι οι συνδυασμοί που βρίσκονται δεξιά και πάνω από την ΚΠΔ. Είναι οι συνδυασμοί που με δεδομένη την τεχνολογία και την πλήρη και αποδοτική χρήση των συντελεστών παραγωγής δεν μπορούν να παραχθούν. Ένας ανέφικτος συνδυασμός μπορεί να γίνει εφικτός • • •
Αν αυξηθούν οι παραγωγικοί συντελεστές Αν βελτιωθεί αρκετά η τεχνολογία Αν υπάρξει συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων
Ένας εφικτός συνδυασμός μπορεί να γίνει ανέφικτος • • •
Αν μειωθούν οι παραγωγικοί συντελεστές Αν χειροτερεύσει η τεχνολογία Αν υπάρξει συνδυασμός των παραπάνω παραγόντων
Με δεδομένη την τεχνολογία και με πλήρη και αποδοτική χρήση των συντελεστών κεφαλαίου και εδάφους, τι θα συμβεί αν στην οικονομία υπάρχει ανεργία; Η οικονομία θα παράγει σε ένα συνδυασμό που θα βρίσκεται αριστερά και κάτω από την ΚΠΔ. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν πληρείται μία από τις υποθέσεις που κάναμε για Ειρήνη Βλάσση
2011 -
την ΚΠΔ ότι δηλαδή χρησιμοποιούνται όλοι οι συντελεστές παραγωγής πλήρως και αποδοτικά. Η ΚΠΔ δεν θα μετατοπιστεί! Τι θα συμβεί στην παραπάνω περίπτωση αν αυξηθεί η ανεργία; Αν αυξηθεί η ανεργία θα αυξηθεί περαιτέρω η υποαπασχόληση του συντελεστή εργασία και η οικονομία θα παράγει σε ένα συνδυασμό που θα βρίσκεται ακόμα πιο αριστερά και κάτω από την ΚΠΔ. Η ΚΠΔ δεν θα μετατοπιστεί! Έστω ότι η οικονομία πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην παραγωγή καταναλωτικών και κεφαλαιουχικών αγαθών. Η επιλογή της πως μπορεί να επηρεάσει τη μελλοντική ανάπτυξη της οικονομίας; Αν η οικονομία επιλέξει να παράγει περισσότερα καταναλωτικά αγαθά και λίγα κεφαλαιουχικά δίνει έμφαση στην παραγωγή αγαθών για το σήμερα εις βάρος της μελλοντικής παραγωγής αφού τα επενδυτικά αγαθά που παράγει είναι περιορισμένα. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν υπάρξει οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον, αυτή θα είναι περιορισμένη. Η ΚΠΔ μπορεί να μετατοπιστεί προς τα πάνω και δεξιά, η μετατόπιση αυτή θα είναι όμως πολύ μικρή. Αντίθετα αν η οικονομία επιλέξει να παράγει περισσότερα κεφαλαιουχικά αγαθά δίνει έμφαση στα επενδυτικά αγαθά. Αυτό συνεπάγεται μελλοντική ανάπτυξη και μεγάλη μετατόπιση της ΚΠΔ προς τα δεξιά και πάνω. Κόστος Ευκαιρίας και Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων •
Αυξανόμενο Κόστος Ευκαιρίας
Δηλαδή όταν αυξάνεται η παραγωγή του Χ να αυξάνεται και το κόστος ευκαιρίας του Χ και όταν αυξάνεται η παραγωγή του Ψ να αυξάνεται και το κόστος ευκαιρίας του Ψ. Αυτό σημαίνει ότι όσο αυξάνεται η παραγωγή του Χ τόσο οι συντελεστές παραγωγής γίνονται λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του Χ και όσο αυξάνεται η παραγωγή του Ψ τόσο οι συντελεστές γίνονται λιγότερο κατάλληλοι για την παραγωγή του Ψ. Άρα οι παραγωγικοί συντελεστές δεν είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών. Από το σχήμα φαίνεται ότι θυσιάζονται συνεχώς ίσες ποσότητες Χ παράγονται όλο και λιγότερες ποσότητες Ψ. Δηλαδή για να παραχθεί κάθε επιπλέον μονάδα Ψ θυσιάζονται όλο και περισσότερες μονάδες Χ. •
Σταθερό Κόστος Ευκαιρίας
Δηλαδή όταν αυξάνεται η παραγωγή του Χ μένει σταθερό το κόστος ευκαιρίας του Χ και όταν αυξάνεται η παραγωγή του Ψ μένει σταθερό το κόστος ευκαιρίας του Ψ. Αυτό σημαίνει ότι όσο αυξάνεται η παραγωγή του Χ οι συντελεστές παραγωγής παραμένουν το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή του Χ και όσο αυξάνεται η παραγωγή του Ψ οι Ειρήνη Βλάσση
2011 -
συντελεστές παραγωγής παραμένουν το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή του Ψ. Οι παραγωγικοί συντελεστές είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών σε σταθερές μεταξύ τους αναλογίες. Από το σχήμα φαίνεται ότι ενώ θυσιάζονται συνεχώς ίσες ποσότητες Χ παράγονται σταθερές ποσότητες Ψ. Δηλαδή για να παραχθεί κάθε επιπλέον μονάδα Ψ θυσιάζονται οι ίδιες μονάδες Χ. (Αυτή η περίπτωση είναι συνηθισμένη σε παρεμφερή προϊόντα πχ σιτάρι, κριθάρι) Προσοχή!!!! Αν το κόστος ευκαιρίας είναι 1 τότε οι παραγωγικοί συντελεστές είναι το ίδιο οι παραγωγικοί συντελεστές είναι το ίδιο κατάλληλοι για την παραγωγή και των δύο αγαθών και τα σημεία που τέμνουν τους άξονες ισαπέχουν. Το τρίγωνο που σχηματίζεται είναι ισοσκελές. Γεωμετρικά το κόστος ευκαιρίας του αγαθού Χ σε όρους Ψ ανάμεσα σε ένα συνδυασμό ΑΒ είναι η κλίση της ευθείας που συνδέει τα σημεία Α και Β. Για απειροελάχιστες μεταβολές των αγαθών το κόστος ευκαιρίας δίνεται από την κλίση της εφαπτομένης στο σημείο.
Όταν η ΚΠΔ είναι κοίλη η κλίση της ΚΠΔ αυξάνεται σε απόλυτη τιμή από το Κ στο Λ.
Όταν Η ΚΠΔ είναι ευθεία η κλίση μένει ίδια.
Ειρήνη Βλάσση
2011 -
Καμπύλη κόστους ευκαιρίας Μπορούμε να κατασκευάσουμε την καμπύλη του κόστους ευκαιρίας αν στον κατακόρυφο άξονα τοποθετήσουμε το ΚΕ και στον οριζόντιο το αντίστοιχο αγαθό. Όταν η ΚΠΔ είναι κοίλη η κλίση της καμπύλης του κόστους ευκαιρίας θα είναι θετική. Όταν η ΚΠΔ είναι γραμμική η καμπύλη του κόστους ευκαιρία είναι ευθεία παράλληλη με τον οριζόντιο άξονα.
Προσοχή!!!! •
ΔΨ και ΔΧ πάντα θετικό.
•
Η ΚΠΔ έχει αρνητική κλίση γιατί όταν το ένα αγαθό αυξάνεται το άλλο μειώνεται εξαιτίας του περιορισμένου αριθμού παραγωγικών συντελεστών.
•
Αν για παράδειγμα ΚΕχ=5 σημαίνει ότι για την παραγωγή μίας μονάδας Χ θυσιάζονται 5 μονάδες Ψ
•
Αν για παράδειγμα ΚΕψ=0.2 σημαίνει ότι για την παραγωγή μίας μονάδας Ψ θυσιάζονται 0.2 μονάδες Χ
Άσκηση Έστω ότι μια οικονομία παράγει σε ένα σημείο που βρίσκεται αριστερά της Κ.Π.Δ, η οποία είναι κοίλη, ενώ η ανεργία υπολογίζεται σε 200000 άτομα. Να δειχθεί τι θα συμβεί στην Κ.Π.Δ κάτω από τις εξής υποθέσεις: 1.
Η κυβέρνηση αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες και δημιουργεί
50000 θέσεις
εργασίας που καλύπτονται από τους ανέργους. 2.
Η κυβέρνηση με μέτρα που λαμβάνει εξαλείφει πλήρως την ανεργία.
3.
Η κυβέρνηση τονώνει υπερβολικά τη Συνολική Ζήτηση της οικονομίας και διευκολύνει την εισροή 10000 ξένων εργατών στη χώρα.
4.
Ένα ποσοστό 10% των ανέργων μεταναστεύει στο εξωτερικό.
5.
Αλλάζουν οι προτιμήσεις των καταναλωτών υπέρ του ενός αγαθού από τα δυο που παράγει η οικονομία.
Ειρήνη Βλάσση
2011 -
6.
Βελτιώνεται η τεχνολογία στην παραγωγή των δύο αγαθών.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1.
Η Κ.Π.Δ δεν μετατοπίζεται. Η οικονομία παράγει σε έναν εφικτό αλλά όχι μέγιστο συνδυασμό δεξιά του αρχικού.
2.
Η Κ.Π.Δ δεν μετατοπίζεται. Η οικονομία παράγει σε έναν συνδυασμό πάνω στην Κ.Π.Δ αφού εξαλείφεται η ανεργία και επέρχεται πλήρης απασχόληση. Όλοι οι συντελεστές παραγωγής χρησιμοποιούνται πλήρως και αποδοτικά.
3.
Η Κ.Π.Δ μετατοπίζεται προς τα δεξιά, γιατί αυξάνει το εργατικό δυναμικό της χώρας.( οικονομική ανάπτυξη )
4.
Η Κ.Π.Δ μετατοπίζεται προς τα αριστερά, γιατί μειώνεται το εργατικό δυναμικό της χώρας. ( εργατικό δυναμικό = απασχολούμενοι + άνεργοι )
5.
Η Κ.Π.Δ δεν μετατοπίζεται. Έχουμε αύξηση της παραγωγής του ενός αγαθού και μείωση της παραγωγής του άλλου.
6.
Η Κ.Π.Δ μετατοπίζεται προς τα δεξιά.
Ειρήνη Βλάσση
2011 -