Gramatika Helburuak • Lokailuak zer diren eta zertarako diren ikustea. • Aurkaritzako lokailuak aztertzea eta lantzea. • Ondoriozko lokailuak aztertzea eta lantzea. • Kausazko lokailuak aztertzea eta lantzea.
Iradokizun didaktikoak Lokailuak aztertzen jarraituz, emendiozko lokailuak eta lokailu hautakariak landu ostean, aurkaritzako, ondoriozko eta kausazko lokailuak jorratuko ditugu hamabosgarren unitate honetan. Kontuan izan, beti bezala, orrialdeotan ageri diren ariketa gehienak nork bere kabuz eta idatziz egitekoak direla; nolanahi ere, baliteke bat edo beste ahoz egin ahal izatea, nahi izanez gero. Zuzenketa ahoz eta guztion artean egitea gomendatzen da. Hasteko, irakurri lehen ariketako testua eta, gogoeta egin ondoren, erantzun beheko galderari. Gero, eztabaidatu ikasleen erantzunak.
azpi ●
1. Irakurri testua arretaz eta erantzun.
●
Gora lastaira! ●
–Iker, zein da zure ustez aurkikuntzarik onena? –Nire ustez, argindarra, zeren hari esker hainbat gauza dauzkagu: argia, telebista, izozkailua… Eta zure ustez?
●
–Nire ustez, berriz, gurpila; kontuan izan gurpilari esker ibilgailuak eta makina asko dabiltzala.
●
–Bai, baina makina gehienak, ordea, ez lirateke ibiliko argindarrik egon ezean; izan ere, argindarra behar da gauza horiek guztiak egiteko.
●
–Dena dela, ezin dugu ahaztu muntaia-kateak gurpilari esker dabiltzala.
●
–Begira, hemen dator Koldo, eta hark asko daki; beraz, berari galdetuko diogu. Aizu, Koldo! Eztabaidatzen ari gara ea zein den aurkikuntzarik onena. Nik diot argindarra dela, eta Kandelak, ostera, gurpila; zure ustez, nork du arrazoia?
●
5. Ama
loka ●
Zer adierazten dute nabarmendutako hitzek? a) kausa b) ondorioa c) aurkaritza d) aukera
● ●
2. Osatu esaldiak koadernoan emandako lokailuekin. Hori oso polita da; nik, …, nahiago dut bestea. Kepak arin-arin egin du; Matxalenek, …, astiro-astiro. ● Ez du konponbide errazik; …, gure esku dagoena egingo dugu. ● Herenegun ez nuen lorik egin; atzo, …, hogei orduz egin dut lo. ● Hemen jende asko dago; han, …, ez dago ia inor. ● Oso nekatuta nago; …, geroago lagunduko dizut. ● Nik ez nekien zer egin; Jonek, …, arin erabaki zuen. ● Zuek goizegi iritsi zineten; gu, …, beranduegi.
● ●
●
aldiz
●
●
ostera
●
●
●
aldiz dena dela ordea berriz hala ere
Museoa itxita dago; …, itxaron egin beharko dugu. a) orduan b) beraz Hiru pilota ekarri ditugu eta bi desagertu dira; …, bat geratzen zaigu. a) orduan b) beraz Ziur zaude? … zergatik ez duzu lehenago esan? a) orduan b) beraz Erlojua topatu ezinik ibili da; … ohean ikusi du. a) orduan b) beraz Trafiko handia dago; …, hobe duzu metroa hartzea. a) orduan b) beraz
212
✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
z z
z
z z
30/4/09 10:58:36 133106 _ 0206-0219.ind
Erantzunak 1. Kausa, ondorioa eta aurkaritza adierazten dute. 2. • Ordea / • berriz / • dena dela / • aldiz / • berriz / • hala ere / • aldiz / • ostera. 3. • Beraz / • beraz / • orduan / • orduan / • beraz. 4. • Senarra serio samarra da; emaztea, berriz, oso alaia. (aurk) / • Arazo horrek ez nau batere kezkatzen; besteak, ordea, bai. (aurk) / • Zu Jane; ni, Tarzan; hori, orduan, Txita izango da. (ond) / • Esatea erraza da; egitea, aldiz, zaila. (aurk) / • Kalkulagailua apurtu zait; beraz, azterketarako berria erosiko dut. (ond) / • Lehen, lagunekin joaten zen mendira; orain, berriz, bakarrik joaten da. (aurk) / • Amari izugarri gustatzen zaizkio indabak; niri, ostera, makarroiak. (aurk) / • Musika klasikoa oso ondo dago; nik, aldiz, heavya nahiago dut. (aurk).
212 133117 _ 0266-0281.indd 274
E E Jo B B Z
6. Lotu
berriz
3. Berridatzi perpausak, aukera zuzena erabiliz. ●
S A b Z iz E K a A n M h
■
–Ez batak, ez besteak. Aurkikuntzarik onena ohea dugu, zalantzarik gabe.
Lehen ariketa aproposa da jakiteko ikasleek gaiari buruz zer daki● ten. Aukera aparta da, beraz, landuko den kontzeptua aurkezteko, ikasleekin hari buruz dakiten guz212 tia berrikusteko eta eranskineko Gramatika Ikasten laguntzeko ata-133106 _ 0206-0219.indd lean ageri den teoria aztertzeko. Hortik aurrera, aurkaritzako, ondoriozko eta kausazko lokailuak lantzeko gainerako ariketak egiteari ekingo diote ikasleek.
4. Kop
5/6/09 13:03:54