REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
BEATA SZYDŁO Raport medialny na temat planowanej rekonstrukcji rządu
Październik 2017 INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
1
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
METODOLOGIA Przeprowadzone badanie dotyczy obecności medialnej tematu planowanej rekonstrukcji rządu Beaty Szydło w październiku 2017 r. Analizie poddano materiał pochodzący z monitoringu ponad 1100 tytułów prasowych, 5 mln źródeł internetowych, najważniejszych mediów społecznościowych oraz 100 stacji radiowych i telewizyjnych.
Prezentowane dane przedstawiają wyniki dla najaktywniejszych tytułów prasowych, w przypadku których w analizowanym okresie pojawiły się hasła „rekonstrukcja” oraz „rząd”. Analizie nie poddawano wydźwięku materiałów, sklasyfikowano jednak ich wielkość. W zależności od rozmiaru informacji, treści kilkuzdaniowe i krótsze traktowano jako wzmianki, materiały o objętości akapitu – jako notki, większe całości – jako artykuły.
Szczegółowej analizie poddano wątek spekulacji na temat kandydatów szykowanych do wymiany. Badanie przeprowadzono w oparciu o koncepcję uramowienia.
Monitoring Twittera objął okres 27.10-04.11.2017 i miał na celu wskazanie najbardziej angażujących wpisów/autorów i najczęściej występujących hasztagów.
W raporcie przedstawiono również statystykę medialną dotyczącą analizowanego tematu oraz wnioski i komentarze ekspertów.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
2
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Wnioski i komentarze do raportu
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
3
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Analiza przekazu medialnego skupiona wokół głównych polskojęzycznych dzienników i tygodników informacyjnych w październiku 2017 wyodrębniła 234 materiały dotykające tematu planowanej rekonstrukcji w rządzie Beaty Szydło.
Temat został potraktowany o tyle rzetelnie, że zdecydowana większość analizowanych materiałów to większe artykuły, które wyraźnie dominują nad mniejszymi notkami czy wzmiankami. W przekazie medialnym dotyczącym możliwych rekonstrukcji w rządzie zaznacza się co najmniej kilka bardzo istotnych i wyrazistych trendów.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
4
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
MINISTROWIE DO WYMIANY Pierwszy z nich ma wymiar czysto spekulacyjny, jest on jednocześnie najliczniejszy i chętnie podejmowany zarówno przez dzienniki i tygodniki ogólnoinformacyjne, prasę regionalną, jak i tabloidy. Są to typowe spekulacje dotyczące możliwości rządowych przetasowań, poszczególnych nazwisk osób „do rekonstrukcji” i wymiany. Jest to temat najwyraźniej przez media powielany, który zresztą staje się okazją do następnych – takich jak wywiady z ekspertem lub wybranym politykiem (czy to z danego resortu, obozu PiS czy wreszcie opozycji). W mediach w tym kontekście szczególnie często padały nazwiska Witolda Waszczykowskiego, Konstantego Radziwiłła, Krzysztofa Jurgiela, Andrzeja
Adamczyka i Anny Streżyńskiej („Dziennik Polski”, „Gazeta Współczesna”, „Głos Szczeciński”, „Głos Wielkopolski”, „Dziennik Zachodni”, „Dziennik Bałtycki”, „Echo Dnia”, „Gazeta Pomorska”, „Gazeta Wrocławska”, „Gazeta Krakowska” i in.). Niekiedy też do owej niechlubmej czołówki dołącza Jan Szyszko („Nowa Trybuna Opolska”, „Kurier Poranny”, „Gazeta Pomorska”). Nie oznacza to jednak, że nazwiska innych ministrów nie padają (np. Anna Zalewska, Antoni Macierewicz czy Zbigniew Ziobro – są to jednak przypadki incydentalne, bez wpływu na ogólny kształt przekazu), ewentualnie, że nie snuje się domysłów na temat możliwych awansów i umocnień pozycji (w którym to kontekście bardzo często pojawiał się w zasadzie tylko Mateusz Morawiecki). Informacje tego typu na ogół jednak napotykają na swoisty opór ze strony obozu władzy (tak środowiska rządowego, jak i parlamentarnego). Media bardzo wyraźnie sugerują, że może istnieć pewien rozdźwięk pomiędzy przeciekami a stanem faktycznym (ośrodkiem decyzyjnym). Dość powiedzieć, że przytoczone nazwiska i propozycje mają status „mocno potwierdzonych informacji nieoficjalnych”. Mówi się zatem o „giełdzie nazwisk”, „o kandydatach, którzy się ‘pojawili’” etc. Nie przytacza się jednak konkretnych źródeł tych informacji. Nie mówi się również wprost, czy są to informacje sprawdzone. O nazwiskach nie wspominają konkretni politycy PiS, ci bowiem dystansują się od ferowania wyroków, podkreślają, że same decyzje są jednak nieznane. Politycy PiS, w tym również osoby z bezpośredniego otoczenia politycznego Beaty Szydło, twierdzą nad wyraz zgodnie, że te decyzje zostaną niebawem zakomunikowane. INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
5
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
„Na czele rządu Beata Szydło czy Jarosław Kaczyński? To pytanie zepchnęło na dalszy plan dywagacje, kto zostanie w rządzie, kto z niego odejdzie, a kto może liczyć na awans.” „Wprost”, (2017-10-30)
„Czy zapowiadana na listopad rekonstrukcja rządu obejmie premier Beatę Szydło?” „Super Express”, (2017-10-19)
„’Rzeczpospolita’ już w sierpniu pisała, że na Nowogrodzką wróciły poważne rozważania o scenariuszu, zgodnie z którym lider PiS zostaje premierem. Nasi znający sytuację rozmówcy z PiS przyznają, że ten scenariusz rzeczywiście może się ziścić, ale jednocześnie zastrzegają, że ostateczna decyzja nie zapadła.” „Rzeczpospolita”, (2017-10-24) INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
6
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
OGNISKA SPORU vs OŚRODKI DECYZJI Sama Szydło przyznaje otwarcie, że projekty zmian omawia bezpośrednio z Jarosławem Kaczyńskim, sam proces natomiast uznać należy za „rzecz naturalną” („Gazeta Pomorska”, „Gazeta Współczesna”), w szczególności w takim okresie – właśnie mija dwulecie rządów. Co interesujące, jeszcze na początku października pojawiły się komentarze premier, z których jasno wynika, że „nie ma potrzeby zmian” (np. „Gazeta Finansowa”, 6 października). Były to jednak informacje bardzo nieliczne, które chwile po tym ustąpiły fali rozważań na temat zmian – i te już wówczas nie spotykały się z oficjalnym „dementi”. W trzeciej dekadzie października pojawiają się konkretne, potwierdzone informacje i oficjalne zapowiedzi ze strony samej Szydło. Nie padają jednak żadne nazwiska, sama premier zmuszona jest z kolei odpierać spekulacje dotyczące niej samej i jej przyszłości w rządzie. Szydło co prawda zapewnia, że nie jest zmęczona („zmęczona może czuć się Angela Merkel
po dwunastu latach rządów”), jednak nie zmienia to faktu, że Jarosław Kaczyński pojawia się w mediach jako potencjalny następca, a z pewnością jako osoba, która ostatecznie zadecyduje o „być albo nie być Beaty Szydło”. Kwestia Beaty Szydło urosła zresztą do rangi najważniejszego problemu w całym analizowanym obszarze. Szydło i jej otoczenie usiłują reagować spokojnie choć stanowczo, w sukurs zresztą idą też niektóre media wskazując, zwłaszcza pod koniec analizowane okresu, że jej pozycja jest raczej niezagrożona. Jest to dla jej sztabu o tyle wymagające zadanie, że – zdaniem niektórych tytułów – Kaczyński jest namawiany do objęcia teki premiera również przez innych
posłów PiS, choć otwarte komentarze w tym duchu padają rzadko, albo wcale. Z żadnej strony nie padają jednoznaczne komunikaty dotyczące przyszłości Szydło, a rozmówcy, zwłaszcza politycy PiS, są w swych słowach bardzo powściągliwi, wskazując na brak ostatecznych decyzji oraz – ponownie – na naturalność samego procesu zmian. Sama Szydło stara się spekulacje na temat swojego braku decyzyjności ucinać, czemu dała wyraz w bodaj najobszerniejszym i najlepiej widocznym wywiadzie z Anną Wojciechowską, przytaczanym w kilkudziesięciu regionalnych tytułach (np. „Gazeta Współczesna”, „Głos Szczeciński”, „Gazeta Lubuska”, „Nowa Trybuna Opolska”, „Nowiny”, „Gazeta Pomorska” i in.):
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
7
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
OGNISKA SPORU vs OŚRODKI DECYZJI „A tak po ludzku, nie trafia Panią czasem szlag, jak słyszy po raz setny sugestie, też z PiS, że niby jest Pani premierem, ale nie ma nic do powiedzenia? - Oczywiście, że czasem trafia (śmiech), ale mam w sobie tyle dystansu, że szybko o tym zapominam i robię swoje. Nigdy nie jest tak, że jest się lubianym przez wszystkich. Czasem słyszę zarzuty, że nie jestem decyzyjna. A ja podejmuję wiele decyzji, tyle że niekoniecznie muszą one być wszystkim na rękę. Również w mojej partii. To przecież naturalna sytuacja. Nigdy nie ukrywałam, że
jestem w kontakcie z prezesem Jarosławem Kaczyńskim i konsultuję z nim ważne sprawy, bo to on doprowadził do tego, że dziś rządzimy. Martwiłabym się raczej, gdyby przestał ze mną rozmawiać.” „Głos Wielkopolski” (2017-10-27) Narracja tego typu brzmi wiarygodnie w szczególności w zestawieniu z – dość często w tym okresie przytaczanymi – sondażami. Wynika z nich jednoznacznie, że rząd i PiS cieszą się bardzo wyraźnym poparciem wyborców. W tym świetle proponowane zmiany mogą być faktycznie odbierane jako przejaw racjonalnej postawy rządzących, którzy mandat społecznego zaufania starają się dobrze wykorzystać i nie osiadają na laurach. Rekonstrukcja w rządzie i nieoficjalny wpływ Jarosława Kaczyńskiego na kształt tych zmian jest więc tajemnicą poliszynela. Proces ten jest niekiedy przedstawiany jako „pasjans Kaczyńskiego”, próbę podtrzymania wątłej homeostazy, pomiędzy wewnątrzpartyjnymi napięciami i grupami interesów.
„Kaczyński nie chce rekonstrukcją zbytnio wzmocnić ani osłabić żadnego z ministrów, którzy pozostaną w rządzie. To mogłoby zburzyć kruchą równowagę w wewnętrznych, gabinetowych rozgrywkach, która zapewnia mu pozycję arbitra i kontrolę nad całym obozem władzy.” „Tygodnik Powszechny” (2017-10-29) Często jednoznacznie stwierdza się, że w obozie rządzącym mamy do czynienia z ewidentnym sporem, z zaostrzającą się różnicą stanowisk i to na kilku frontach. Główne ośrodki sporu to Jarosław Kaczyński, Beata Szydło oraz Andrzej Duda, choć w gruncie rzeczy ognisk może być znacznie więcej, jak wspomina choćby Michał Syska, dyrektor Ośrodka Myśli Społecznej im. F. Lasalle’a w wywiadzie dla „Super Expressu”: INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
8
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
OGNISKA SPORU vs OŚRODKI DECYZJI „Krążące o jej dymisji plotki należy uznać za element frakcyjnych wojen w samym PiS? - Niewątpliwie, w PiS, i szerzej, w obozie zjednoczonej prawicy, toczy się wewnętrzna walka i te powracające zapowiedzi odsunięcia Beaty Szydło i zastąpienia jej Jarosławem Kaczyńskim należy uznać za jej element. Mamy w ekipie rządzącej kilka środowisk, które walczą między sobą o władzę i wpływy. Jest wśród nich Zbigniew Ziobro oraz Mateusz Morawiecki, którzy próbują zbudować swoją pozycję. Jest Beata Szydło, która stara się zachować pozory podmiotowości. Jest wreszcie Antoni Macierewicz, który już swoje wpływy zbudował. Nie jest też tajemnicą, że w tym kotle miesza Jarosław Kaczyński, który konfliktu używa nie tylko jako strategii politycznej wobec opozycji, ale także wobec własnego obozu, trzymając różnych polityków i różne frakcje w poczuciu stałej niepewności.” „Super Express” (2017-10-25)
O ministrach typowanych do wymiany wspomina się, że dawno już wyczerpali cierpliwość prezesa (po czym wskazuje się na poszczególne niedociągnięcia). Niekiedy uwaga koncentruje się na samym niezadowoleniu prezesa Kaczyńskiego z prac poszczególnych resortów, innym razem duży akcent kładzie się na konflikt pomiędzy PiS a obozem Andrzeja Dudy oraz na targi, których usiłuje się tym sposobem dokonać, a stawką w których jest przede wszystkim bliska przyszłość reformy sądownictwa.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
9
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
MEDIA (NIEZBYT) STRONNICZE Należy jednak zwrócić uwagę, że trudno jest wskazać na istotne tendencje mające związek z potencjalną stronniczością niektórych tytułów prasowych. Zaznacza się dysproporcja w liczbie materiałów, jednak trudno jest jednoznacznie stwierdzić, by media kojarzone z konkretną stroną sceny politycznej informowały w sposób wyraźnie nieobiektywny. W każdym przypadku mówi się o nominacjach oraz o aspektach, który mogły wpłynąć na taki a nie inny wybór. Jako „niemal pewni” kandydaci do zmiany wymieniani są przede wszystkim
Witold Waszczykowski, Krzysztof Jurgiel, Andrzej Adamczyk. W ich towarzystwie pojawia się również – niemal tak samo często – Konstanty Radziwiłł, Anna Streżyńska i Jan Szyszko, jednak to właśnie trzej pierwsi typowani są jako niemal „stuprocentowi pewniacy”.
Większa tendencyjność zaznacza się w felietonach, komentarzach i wywiadach, jednak trudno uznać to za istotny argument na korzyść tezy o wyraźnej stronniczości poszczególnych tytułów.
„Ewentualna rekonstrukcja rządu musi być więc wynikową pracy i osiągnięć, a nie medialnej histerii. Zobaczymy, jak tę próbę przejdzie Prawo i Sprawiedliwość.” Jacek Liziniewicz, „Gazeta Polska” (2017-10-31)
„Beata Szydło przecięła spekulacje i przyznała, iż rekonstrukcja będzie, a wszystko okaże się w listopadzie. Generalnie przewietrzenie magazynów dobrze robi każdej firmie. Wymiana kilku ministrów, zwłaszcza tych bez większych sukcesów, czy pracujących mniej sprawnie, może przynieść dobre efekty.” Łukasz Żygadło, „Warszawska Gazeta” (2017-10-27)
„Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że najbliższe trzy tygodnie nie będą dla PiS i całego obozu władzy spokojne. Nawet jeśli zakres zmiany poznamy nieco wcześniej, niż zapowiedział to wicemarszałek. Po pierwsze, naturalny dla tej sytuacji efekt wywołany licznymi spekulacjami personalnymi mocno utrudnia ministrom codzienną pracę i komunikowanie swoich działań.” Michał Kolanko, „Rzeczpospolita”, (2017-10-27) INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
10
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
MEDIA (NIEZBYT) STRONNICZE Wyraźniejsze sympatie dają o sobie znać na gruncie spekulacji i prognoz:
„Prezydent nagle stał się samodzielny, ale wciąż jest ważny dla rządzącego obozu. Trzeba się więc dogadać. Pofantazjujmy: może Kaczyński uznał, że ‘rekonstrukcja rządu’ mu się przyda. Weźmie formalnie władzę, Antoniemu Macierewiczowi, otwartemu wrogowi Dudy, zetnie głowę i poda mu na tacy. W zamian Duda przyjmie plan PiS panowania nad sądami. I zapanuje zgoda. Tyle wróżenia z fusów. A w realu: przed rekonstrukcją czy po niej – rządzi Kaczyński” Rafał Zakrzewski, „Gazeta Wyborcza” (2017-10-25)
„Wydaje się, że opozycja niepotrafiąca przedstawić sensownego programu i wciąż próbująca się zjednoczyć, wypracowała wreszcie jakiś konkretny oraz powszechnie w jej szeregach akceptowany koncept. I w obliczu nadchodzącej rekonstrukcji rządu postawiła twarde żądania: Kaczor na premiera! (…) Skądinąd ciekawe, czy Prezes da się podpuścić i – chcąc udowodnić, że opozycja się myli – zastąpi cieszącą się wielką sympatią premier Szydło…” Włodzimierz Jurasz, „Dziennik Polski” (2017-10-31)
Nawet bardziej wyrazisty i zaangażowany, wciąż jednak jest to język zarezerwowany i naturalny dla formy felietonu. Nie zmienia to jednak faktu, że zdecydowana większość informacji o ewentualnych zmianach przekazywane są na ogół w sposób klarowny i neutralny.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
11
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
URAMOWIENIE SPEKULACJI NA TEMAT KANDYDATÓW DO WYMIANY Wątek spekulacji na temat roszady ministerstw zdominowany został doniesieniami na temat Andrzeja Adamczyka - szefa resortu infrastruktury i budownictwa. Zdecydowana większość materiałów miała wydźwięk negatywny. Czytelnicy dowiedzieli się, że Adamczyk „zawiódł na całej linii”, nie sprostał sztandarowemu projektowi „Mieszkanie Plus”. Krytykowany był otwarcie przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego i tracił oparcie w osobie premier Szydło. Jego odejście związane miało być też z pomysłem likwidacji Ministerstwa Infrastruktury. Jedyny przychylny ministrowi tekst pojawił się na Podhalu. Starosta nowotarski, Krzysztof Faber, przedstawił go jako dobrego polityka i osobę bardzo przychylną Podhalu. „Dla górali usunięcie ministra Adamczyka to byłaby bardzo zła wiadomość”.
Witold Waszczykowski - minister spraw zagranicznych przedstawiany był jako „numer jeden do wymiany”, polityk nie radzący sobie z resortem i człowiek, do którego „Jarosław Kaczyński stracił cierpliwość po wprowadzeniu nieprzygotowanej do końca ustawy o służbie zagranicznej.” Mocno wybrzmiała opinia prof. Staniszkis. Jej zdaniem Waszczykowski jest „tragicznym ministrem, nieraz pokazał, że nie ma wiedzy, nie potrafi się poruszać w tym środowisku”. Wskazywała też potencjalnego następcę - wiceministra Konrada Szymańskiego. Sam zainteresowany komentował doniesienia o swojej ewentualnej dymisji i możliwej rekonstrukcji z dystansem. „Ja swoje robię i pracuję (…) Niech ci malkontenci, którzy czasem dywagują, pokażą, co można było jeszcze więcej zrobić”.
Przekaz dotyczący ministra rolnictwa Krzysztofa Jurgiela oscylował wokół licznych jego niepowodzeń. „Lista wpadek ma być już zbyt długa, by prezes Kaczyński dalej je tolerował”. Przypominano kompromitujące aukcje koni arabskich w Janowie Podlaskim. Przypisywane najczęściej atrybuty to słaby/średni minister, nieradzący sobie z resortem. Według Onetu Jarosław Kaczyński największe zastrzeżenia miał do kwestii związanej z nieumiejętnością resortu rolnictwa zbudowania przewagi wśród wiejskiego elektoratu. Konstanty Radziwiłł minister zdrowia ucierpiał wizerunkowo na proteście rezydentów. Jego nazwisko pojawiało się w kontekście potencjalnej rekonstrukcji. Z przytaczanych w mediach wypowiedzi polityków PiS wynikało, że jest to posada wysokiego ryzyka, brakuje dobrych, alternatywnych rozwiązań. Tym samym przekaz medialny wypełniony został komentarzami wskazującymi, że minister zdrowia może też sytuacji liczyć na oficjalne wsparcie partii a jego odwołanie mogłoby być odczytane jako nasze przyznanie się do błędu INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
12
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
URAMOWIENIE SPEKULACJI NA TEMAT KANDYDATÓW DO WYMIANY W materiałach o minister cyfryzacji Annie Streżyńskiej koncentrowano się głównie na jej niezależności i skutkach tejże niezależności. Pisano o skonfliktowaniu minister z wpływowymi politykami PiS Mariuszem Błaszczakiem i Antonim Macierewiczem. Kluczowym problemem, jaki podkreślano jest fakt, że Anna Streżyńska nie wstąpiła do PiS mimo oczekiwań prezesa. Ten z kolei obawiał się, że w momencie kryzysu Streżyńska „zdradzi i będzie ją trzeba odwoływać”. Niepokojąca dla Kaczyńskiego była chęć pozostania przez minister ekspertem a nie politykiem. „Przesunięcie terminu wdrożenia CEP lub jego awaria miałyby posłużyć do wytłumaczenia jej odejścia z rządu”. Pojawiła się też informacja, że jej resort może zostać podzielony: „część trafi do KPRM pod kuratelę Pawła Szefernakera, część do Mariusza Błaszczaka do MSWiA, cyberbezpieczeństwo do MON, a kwestie związane z infrastrukturą do Ministerstwa Rozwoju”.
Minister środowiska, Jan Szyszko przedstawiany był najczęściej jako „niepopularny minister”. Warto podkreślić, że w przekazie obejmującym spekulacje na temat kandydatów do wymiany pojawiało się też nazwisko wicepremiera Morawieckiego. W jego przypadku pisano wyłącznie o umacnianiu zajmowanej pozycji („za zgodą samego Kaczyńskiego, z którym stara się regularnie spotykać”). Materiały o Morawieckim miały głównie pozytywny wydźwięk. Pisano o nim jako „silnym wicepremierze do spraw gospodarczych z potężną armią prawie 4 tys. urzędników, ponad 70 dyrektorów i 16 wiceministrów resortu rozwoju i finansów”. „Sznyt światowca, który mówi po angielsku, czyta ze zrozumieniem raporty finansowe, dobrze się czuje w międzynarodowym środowisku, a przy tym deklaruje przywiązanie do wartości konserwatywnych”. Prezes Kaczyński wszystko to zauważa i docenia. W październikowych relacjach pojawiały się wyraźne wskazania o rosnącej roli Morawieckiego kosztem premier Szydło.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
13
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
URAMOWIENIE SPEKULACJI NA TEMAT KANDYDATÓW DO WYMIANY Materiały medialne komentowane były szeroko na Twitterze. Z końcem
Geolokalizacja wpisów
TOP 3 najpopularniejsze posty
października 2017 roku hasztag „rekonstrukcja” stał się jednym z
istotniejszych słów kluczowych w dyskusjach o potencjalnych zmianach w rządzie. Geolokalizacja twittów wyraźnie wskazuje na ich lokalny wymiar. W pojedynczych przypadkach tematyka przenosiła się poza granice kraju. Na temat rekonstrukcji dyskutowali głównie mężczyźni (66% przypadków).
Na przełomie października i listopada dyskusja zdominowana została przez przedstawicieli opozycji i przeciwników „dobrej zmiany”. Materiały oznaczono hasztagami o wyraźnie negatywnym wydźwięku
Płeć internautów
#NieDaliRady, #PodlaZmiana. Odwoływano się też do satyrycznych rysunków publikowanych na łamach Gazety Wyborczej #andrzejrysuje.
Najczęściej udostępnianym twittem był wpis Michała Szczerby podkreślający brak samodzielności premier Beaty Szydło w podejmowaniu kluczowych decyzji. Kwestię tą eksponowano w przekazanie medialnym jak i dyskusjach online. INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
14
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
PODSUMOWANIE ● Medialne echo spekulacji na temat rekonstrukcji w rządzie koncentruje się przede wszystkim na spekulacjach wokół nazwisk ministrów typowanych jako kandydaci do wymiany. ● Jako niemal pewnych media, kojarzone z różną stroną sceny politycznej, w pierwszej kolejności wymieniają Witolda Waszczykowskiego, Krzysztofa Jurgiela i Andrzeja Adamczyka. ● Jako następni wskazywani są Konstanty Radziwiłł, Anna Streżyńska i Jan Szyszko. ● Bardzo rzadko wskazywane są inne nazwiska, np. Anny Zalewskiej, Zbigniewa Ziobry czy Antoniego Macierewicza – typy te pojawiają się jednak na ogół w komentarzach opozycji,
które trudno zaklasyfikować inaczej niż jako prognozy czy sugestie bardzo stronnicze. ● W kontekście zmian w rządzie obecna jest – również bez względu na medium – osoba Jarosława Kaczyńskiego, jako swoista ostateczna instancja, architekt całego procesu. Wskazuje się na jego preferencje i sympatie, wskazuje się jednocześnie pomyłki i niedociągnięcia poszczególnych ministrów, za sprawą których mieli oni popaść w jego niełaskę. ● Osoba Jarosława Kaczyńskiego staje się jednocześnie przyczynkiem do spekulacji na temat narastającego sporu w obozie władzy. Jego nazwisko pada pośród prognoz dotyczących wymiany samej Szydło (choć ostatecznie trend ten z końcem miesiąca cichnie, pojawiają się za to komentarze, zgodnie z którymi Beata Szydło najpewniej zachowa stanowisko). ● Temat rekonstrukcji rządu pojawia się również przy okazji informacji na temat konfliktu pomiędzy PiS (najczęściej w osobie Jarosława Kaczyńskiego) a środowiskiem prezydenta
Andrzeja Dudy. Zmiany w rządzie ukazywane są z tej okazji jako proces mający za zadanie jak najszybsze zażegnanie kryzysu wokół zatrzymanej reformy sądownictwa.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
15
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
PODSUMOWANIE ● Przekaz medialny – w szczególności ten generowany za pośrednictwem wypowiedzi polityków z obozu władzy – kładzie nacisk na naturalność, zwyczajność samego procesu. Zmiany w rządzie, według tej narracji, są czymś najzupełniej normalnym. Wizerunkowym wsparciem służą w tym wypadku sondaże wskazujące na wyjątkowo wysokie poparcie, jakim cieszy się partia rządząca. Zmiany są również ukazywane jako dopełnienie bilansu dwulecia rządów. ● Najbardziej stronnicze komentarze zarezerwowane są dla felietonów i wywiadów, a więc form dziennikarskich, których subiektywna perspektywa jest czymś pożądanym, zarówno w przypadku komentarzy eksperckich, jak i tych zarezerwowanych dla polityków opozycji. Dopiero w tego rodzaju materiałach możemy natknąć się na opinie wyraźnie krytykujące działania rządu, jak i głosy niesprzyjające postawom opozycji.
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
16
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
17
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Suma oraz udział procentowy publikacji prasowych na temat Beaty Szydło z uwzględnieniem wielkości
160 140
wzmianka 18%
139
120 100 80 60
52 43
40
notka 22%
artykuł 60%
20 0 artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
notka
wzmianka
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
18
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Dynamika publikacji prasowych na przestrzeni analizowanego okresu z uwzględnieniem wielkości
70
60
50
40
30
20
10
0
artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
notka
wzmianka
19
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Suma publikacji prasowych z uwzględnieniem źródeł
11 10
10 9
9
9 8
8 7
7
7
7
7 6
6
6
6 5
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
5
5
5
5
5
5
5
20
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Suma publikacji prasowych z uwzględnieniem źródeł oraz wielkości
5
3
4
1 1
2
3 3 1
2
6
7
7
2
1
2
5 3
2
2
2
7
4
2
2
1
1
2
4
4
5
5
5
3
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
2
1
1
1
1
1 5
artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
1
3
notka
4
5
4
2 1 2
1
1
1
1
4
4
4
4
2
2
3
3
wzmianka
21
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Suma publikacji prasowych z uwzględnieniem źródeł oraz wielkości (udział %) 100% 1
90% 3 80%
4
5
1
2 1
3
2
1
2
2
1
1
50%
2
40%
4
5 4 3
1
1 2
2
3
3
1 5
5
1
1
2
7
6
1 2
2 7
7
1
1
2
1
1
2
2
60%
20%
2
3
70%
30%
1
5
5
5
4
4
4
4
4
4
4
3
3
2
10% 0%
artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
notka
wzmianka
22
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Analiza tematyczna publikacji prasowych 76
35
24
23 19 12
11
11 7
Spekulacje na temat kandydatów do wymiany
Wywiady z ekspertem
Wywiad z Beatą Szydło
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
Felietony, komentarze
Wywiady z politykami opozycji
Jarosław Kaczyński premierem?
Oficjalna zapowiedź zmian
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
Rekonstrukcja jako wynik sporu w obozie władzy
Inne
5
4
4
Wysokie Bilans dwulecia Sondaże nt. popracie w poparcia dla sondażach dla poszczególnych rządu ministrów
2
1
Wywiady z ministrami
Wywiady z ekspertami Kancelarii Prezydenta RP
23
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Analiza tematyczna publikacji prasowych z uwzględnieniem wielkości
10
11
1 55 22
1
23 12 Spekulacje na temat kandydatów do wymiany
Wywiady z ekspertem
4
1
10 18 9
Wywiad z Beatą Felietony, Szydło komentarze
Wywiady z politykami opozycji
1 11
10
Jarosław Kaczyński premierem?
1 Oficjalna zapowiedź zmian artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
5 3 3 Rekonstrukcja jako wynik sporu w obozie władzy
notka
6 1 Inne
3 2
1 3
1 1 2
Wysokie Bilans dwulecia Sondaże nt. popracie w poparcia dla sondażach dla poszczególnych rządu ministrów
1 1 Wywiady z ministrami
1 Wywiady z ekspertami Kancelarii Prezydenta RP
wzmianka
24
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna Analiza tematyczna publikacji prasowych z uwzględnieniem wielkości (udział %) 100% 90% 80%
1
1
10
1
1
4 1
11
1
5
1
70%
3 22
1
10
60%
6
10 50%
23
18
1 11 3
40%
3
55 30% 20%
1
Sondaże nt. poparcia dla poszczególnych ministrów
Wywiady z ministrami
2
9
12
2
3 10%
1
1 0% Spekulacje na temat kandydatów do wymiany
Wywiady z ekspertem
Wywiad z Beatą Szydło
Felietony, komentarze
Wywiady z politykami opozycji
Jarosław Kaczyński premierem?
Oficjalna Rekonstrukcja zapowiedź zmian jako wynik sporu w obozie władzy
artykuł
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
notka
Inne
Wysokie popracie Bilans dwulecia w sondażach dla rządu
Wywiady z ekspertami Kancelarii Prezydenta RP
wzmianka
25
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
Statystyka medialna TOP 6 ministrów rządu Beaty Szydło i liczba wystąpień w publikacjach prasowych
Andrzej Adamczyk
Krzysztof Jurgiel
Witold Waszczykowski
55 publikacji
53 publikacje
53 publikacje
Konstanty Radziwiłł
Anna Streżyńska
Jan Szyszko
49 publikacji
49 publikacji
28 publikacji
Pozostali ministrowie: 6 INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
26
REKONSTRUKCJA RZĄDU BEATY SZYDŁO
RAPORT MEDIALNY
X 2017
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM | ul. Os. Wichrowe Wzgórze 20/139 | 61-677 Poznań Tel. 605 760 703 | office@iquantum.pl | www.iquantum.pl
PRESS SERVICE Monitoring Mediów Sp. z o.o. | ul. Marcelińska 14, 60-801 Poznań | tel. +48 61 66 26 005, faks wew. 115 Warsaw | Warta Tower, ul. Chmielna 85/87, 00-805 Warszawa | tel. +48 22 31 30 180, faks wew. 20
biuro@psmm.pl | www.psmm.pl
INSTYTUT ANALIZ SPOŁECZNYCH QUANTUM
| PRESS-SERVICE Monitoring Mediów
27