KANTOOR Renovatie - Energielabel - CO2-footprint
Hoofdkantoor bank kent zes energielabels De NIBC-bank in Den Haag onderging de afgelopen jaren een ingrijpende renovatie die tot een labelsprong leidde van G naar ‘gemiddeld’ B. Dat woordje ‘gemiddeld’ maakt de case interessant. Gedurende het project werd namelijk besloten het uit zes onderdelen bestaande pand ook zes energielabels toe te bedelen. Tekst Tijdo van der Zee
Het hoofdkantoor van de NIBC-bank in Den Haag staat in een chique buurt. De bankiers kijken uit over het Vredespaleis en de omringende weelderige tuinen. Althans, een deel van de bankiers heeft dit uitzicht. Anderen zien uit op de Burgemeester van Karnebeeklaan en sommigen genieten van de natuur van de Scheveningse Bosjes. Het kantoor beslaat eigenlijk een driehoekig blok. Het deel van het kantoor dat uitkijkt op het Vredespaleis werd gebouwd in 1960, terwijl andere panden meer dan honderd jaar oud zijn en dus de welverdiende rijksmonumentenstatus genieten. In 2007 zette NIBC het traject in om de panden energiezuiniger te maken. Het complex als geheel kreeg toen het EPA-U-label G opgeplakt van utiliteitsbouwer BAM. Al snel werd, op aanraden van adviesbureau INNAX, besloten om alle onderdelen apart te behandelen. “Nu zitten we gemiddeld op B, tegen A aan”, zegt Ruud Leeuwenburgh, beheerder van het bouwkundig deel van het gebouw. “Liever noem ik de labels van de panden afzonderlijk. Officieel kan je ze ook niet zomaar samenvoegen tot één gemiddeld label.”
Afvoeren koelinstallaties De maatregel die het leeuwendeel van de energiebesparing voor zijn rekening nam was het afvoeren van de vier koelinstallaties en drie van de vijf verwarmingsketels door één warmte-koudeopslaginstallatie (wko) in de kelder van het gebouw. De twee warmteen twee koudebronnen van de wko (in beheer bij installateur A. de Jong uit Schiedam) moeten ervoor
34
Installatie XL December 2012
zorgen dat de temperatuur in de winter en de zomer comfortabel is. Verder is in de wandelgangen en trappenhuizen ledverlichting aangebracht. “In de verblijfsruimtes is nog gewerkt met hoogfrequent TL5-armaturen”,
Het leeuwendeel van de energiebesparing kwam voor rekening van het afvoeren van de vier koelinstallaties en drie verwarmingsketels aldus NIBC’s beheerder Anton Bukkens. De keuze viel op TL5, omdat ledarmaturen een significant hogere investering met zich mee zouden brengen en het niet zou leiden tot een verbetering van het label. Ook waren de ervaringen met ledarmaturen op de werkplek toen nog niet overtuigend. Daarnaast is een hele trits aan maatregelen genomen: hoog rendement warmteterugwinning in de luchtbehandelingsinstallatie, daglichtregeling, aanwezigheidsdetectie voor de verlichting, nieuwe gevelpuien inclusief nieuw HR++ glas, isolatie, gasgestookte bevochtiging in plaats van elektrische bevochtiging, warmteterugwinning en koelplafonds. Sinds afgelopen zomer is de opknapbeurt achter de rug.
Flinke labelsprong Op de binnenplaats van het gebouwencomplex staat een lager gebouwtje met een sedumdak. Daarop ligt welgeteld één zonnecollector. Bukkens: “Die verwarmt een klein 300-liter boiler in het restaurant. Nee, die collector ligt daar niet om een flinke labelsprong te kunnen maken. Maar wel om het personeel bewust te maken van de bijzondere verandering die het pand heeft ondergaan.” Niet alle panden stelden dezelfde eisen. Zo zou het geen nut hebben gehad om de gevels en glas te vervangen van het meeste recente deel van het gebouw uit 1992. Maar bij het deel uit de jaren zestig leverde dit juist een flinke energiebesparing op. Dat was een van de belangrijkste redenen om met verschillende labels te werken: het geeft preciezer inzicht in de maatregelen en het effect er van. Energiebesparende maatregelen doorvoeren in bestaande bouw: dat is altijd maatwerk en levert vaak ook op het eerste gezicht onlogische oplossingen op. Zo staan de twee warmtepompen voor de WKO op zolder. Bukkens: “Hier stonden eerst de koelmachines, de infrastructuur lag er dus al. Het is zonde om daar geen gebruik van te maken en allemaal nieuwe leidingen aan te leggen.” Een andere beperking ontstond op zolder van het monumentale deel. Omdat daar de ruimte beperkt was kon geen warmtewiel voor warmteterugwinning op de luchtbehandelingskasten worden geplaatst. In plaats daarvan werd gekozen voor een twin coil wtwsysteem, waarbij een batterij in de luchtafvoerkast en een batterij in de luchttoevoerkast wordt geplaatst,