sistemler programlanabilir ve kontrol edilebilir ilaç salımı sağlar. Uygulandığı fonksiyonel alana bağlı olarak, “Akıllı İlaç Taşıyıcı Sistemler” in konvansiyonel (geleneksel) ilaç taşıyıcı sistemlerine kıyasla düşük sistemik toksisite ve yan etkiler ile arttırılmış terapötik etkinlik gibi birtakım avantajlara sahip olduğu görülmektedir. Konvansiyonel denilen geleneksel ilaçlar iç veya dış herhangi bir uyarandan bağımsız olarak önceden belirlenmiş bir doza ve ilaç salım hızına sahiptir. Öte yandan Akıllı İlaç Taşıyıcı Sistemleri talebe göre serbest bırakma stratejisiyle çalışmaktadır. Kendi kendini ayarlayabilen akıllı sistemlere en iyi bilinen
örnek glikoz seviyesindeki değişikliklerin sebep olduğu çevresel etkilere cevap olarak kendi kendini düzenleyen insülin salınım sistemleridir. Nano taşıyıcı sistemler geliştirmek amacıyla lipid, polimer ve inorganik bazlı yapılar kullanılır. Günümüzde üzerinde en çok çalışma yapılan ve geliştirilen nano taşıyıcı sistemler; polimerik konjugatlar, polimerik miseller, polimerik nanopartiküller, dendrimerler, polimerzomlar, lipozomlar, karbon nanotüpler ve altın nanopartiküllerdir.
Akıllı İlaç Taşıyıcı Sistemler Polimerik Miseller Polimerik miseller, çekirdek kabuğu yapısına sahip nanoskopik (> 100 nm) amfifilik blok kopolimerlerdir. Polimerik misellerin nanometre aralığındaki boyutu, düşük kritik derişim konsantrasyonları nedeniyle nispeten yüksek kararlılık ve çekirdek kabuğu düzenlemesi gibi benzersiz özellikleri onları ilaç taşıyıcı sistemlerinde klinik uygulamalarda, özellikle de hidrofobik suda çok düşük çözünürlüklü ilaçların taşınma sistemlerinde kullanılır. Polimerik Nanopartiküller Sulu ortamda dağılmalarını dengeleyen bir amfifilik blok kopolimer tarafından korunan, biyolojik olarak bozunabilir hidrofobik polimerlerin çekirdek kabuk yapısını yapısını misellerle paylaşan yapı sergiler. Bunlar matris tipi, katı-kolloidal parçacıklardır ve bu nedenle genellikle misellerden daha fazla kararlılık
sergiler. Genellikle polimerik misellerden (10-100 nm) daha büyüktür (100-500 nm) ve biraz daha polidispers boyut dağılımları gösterebilirler. Lipozomlar Mikro ve nano kolloidal ilaç taşıyıcı sistemleri olarak emülsiyonlar, süspansiyonlar ve lipozomlar gibi yıllardır kullanılmaktadır. Son zamanlarda, 100 nm'den küçük nano boyuttaki lipozomal sistemler, aşılar, kozmetikler ve nutrasötikler dahil çeşitli biyoaktif ajanlar için model hücreler veya taşıyıcılar olarak kullanılmaktadır. Bu hücreler bazen polietilen glikol (PEG) gibi polimerler ile kaplanabilir, bu formu genellikle kan dolaşımında yarılanma ömrünü uzatır. Nano yapılı lipozom taşıyıcı sistemler, sistemik toksisitenin düşürülmesi ve kapsül içindeki ilacın erken bozunmasının engellenmesi konusunda oldukça etkin çalışır.
38