Wyniki badań doktorantów projektu Turyzm dla Regionu by Innowacyjna Turystyka

Wyniki badao doktorantów projektu „Turyzm dla regionu”

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Wstępniak!

Iwona Adamkiewicz Wiceprezes Centrum Badao i Innowacji Pro-Akademia

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Spis treści Projekt „Turyzm dla regionu” ..............................................................................................................3 Skutecznośd promocji z wykorzystaniem internetowych portali agroturystycznych .............................4 Model internetowego portalu agroturystycznego dla regionu łódzkiego ........................................... 17

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Projekt „Turyzm dla regionu” Turyzm dla Regionu jest platformą współpracy przedsiębiorstw, nauki, administracji samorządowej i instytucji otoczenia biznesu. Cele Celem projektu jest zwiększenie udziału doktorantów w transferze wiedzy i wzmocnienie powiązao sfery badawczo-rozwojowej z przedsiębiorstwami turystycznymi oraz sektorem usług powiązanych na rzecz rozwoju gospodarczego województwa łódzkiego. Dla kogo? Projekt skierowany jest do doktorantów zamieszkałych na terenie województwa łódzkiego,którzy chcą podjąd badania naukowe na rzecz gospodarki w obszarze interdyscyplinarnego turyzmu – aspekty ekonomiczne, marketingowe, zagospodarowania przestrzennego, geograficzne, środowiskowe, kulturowe, prawne, socjologiczne, psychologiczne. Zapraszamy do udziału w projekcie uczestników studiów doktoranckich oraz osoby z otwartym przewodem doktorskim, których badania mają charakter aplikacyjny i przyczynią się do rozwoju sektora turystycznego oraz sektorów usług powiązanych w regionie łódzkim. Jakie korzyści? W ramach projektu każdy uczestnik będzie odbywał spotkania z zespołem ekspertów, a także osobistym coachem, co wpłynąd ma na powiązanie pracy badawczej doktoranta z zapotrzebowaniem przedsiębiorstw w województwie łódzkim. Dla każdego doktoranta przewidziane jest stypendium w wysokości 3000 zł/miesiąc. Udział w projekcie trwa 12 miesięcy. Więcej informacji na temat projektu na stronie: www.turyzmdlaregionu.eu

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

ADAM JASIOSKI Doktorant w Katedrze Informatyki na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Pasjonat innowacyjnych rozwiązao informatycznych. W ramach projektu zajmował się problemem promocji gospodarstw agroturystycznych w Internecie. E-mail: ajasinski@uni.lodz.pl

Skuteczność promocji z wykorzystaniem internetowych portali agroturystycznych Abstrakt Agroturystyka w ostatnich latach stała się jedną z najbardziej popularnych form turystyki. Jej promocja nie jest rzeczą łatwą, przez co większośd gospodarstw agroturystycznych nie jest w stanie samodzielnie wypromowad swoich usług. Wymaga to specjalnych kwalifikacji i nakładów finansowych. Wyjściem z tej sytuacji wydaje się byd wykorzystanie Internetu, dzięki któremu właściciele gospodarstw agroturystycznych mają możliwośd skorzystania ze specjalistycznych portali agroturystycznych, gdzie za niewielką opłatą mogą zamieszczad informacje o własnych usługach. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badao na temat skuteczności promocji z wykorzystaniem internetowych portali agroturystycznych w świetle opinii ich użytkowników, które autor zrealizował w ramach projektu „Turyzm dla regionu – Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów”.

WSTĘP Agroturystyka w ostatnich latach stała się jedną z najbardziej popularnych form turystyki [2]. Nie każdy

jednak potrafi zdefiniowad, co kryje się pod tym pojęciem. W literaturze znaleźd można wiele definicji. Autor zdecydował się przedstawid jedną z nich. „Jest ona alternatywną formą turystyki, która obejmuje rekreację i wypoczynek na wsi oraz oznacza pobyt gości w czynnym gospodarstwie rolnym. Czynne gospodarstwo rolne natomiast to takie, które prowadzi produkcję rolną i nierzadko zwierzęcą, a tym samym wyznacza w pewien sposób rytm życia na wsi i boryka się z typowymi dla siebie problemami. Najważniejsze bowiem dla turysty, chcącego oderwad się od miejskiego zgiełku, to wypoczynek i zaznajomienie się z jak najbardziej zbliżonymi do typowych zwyczajami panującymi na wsi.” [2]

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Drugim z terminów, który autor chciałby zdefiniowad na wstępie jest promocja. Również w tym przypadku literatura jest mnoga w definicje, jednak autor postanowił oprzed się na teorii przedstawionej przez jednego z najwybitniejszych znawców marketingu naszych czasów Ph. Kotlera. Według niego promocję rozumied należy jako: „narzędzie marketingu mix, które obejmuje różne rodzaje czynności, jakie podejmuje przedsiębiorstwo, aby poinformowad o cechach merytorycznych produktu i przekonad docelowych nabywców, aby go kupili.” [1] Zdaniem Kotlera promocja to przede wszystkim dostarczanie informacji na temat cech oferowanego produktu, jego dostępności, czyli innymi słowy komunikowanie się nadawcy z odbiorcą określonego przekazu. Promocja jest formą społecznej komunikacji. Dzięki niej możliwe jest porozumiewanie się z potencjalnymi klientami, a także wywieranie wpływu na ich postawy i zachowania. Istnieje wiele form promocji, z których mogą skorzystad właściciele gospodarstw agroturystycznych. Jedną z nich jest informacja w Internecie. Wypromowanie gospodarstwa agroturystycznego w głównej mierze zależy od nakładów finansowych jakie jego właściciel jest w stanie przeznaczyd na ten cel. Duże i rozwinięte gospodarstwa agroturystyczne posiadają własne strony internetowe z obszernym opisem działalności, atrakcji i bogatą galerią zdjęd. Te mniejsze, mogą korzystad z serwisów społecznościowych oraz specjalnych portali o tematyce agroturystycznej, gdzie za opłatą mogą zamieszczad informacje o własnych usługach. Rozpowszechnienie Internetu jako źródła informacji i komunikacji jest tak duże, że promocja na stronach www jest ważną formą samodzielnej promocji i może decydowad o powodzeniu gospodarstwa agroturystycznego na rynku usług turystycznych [4][5]. Autor postanowił bliżej przyjrzed się tej formie promocji agroturystyki. Tematem jego badania była skutecznośd promocji z wykorzystaniem internetowych portali agroturystycznych w świetle opinii ich użytkowników. Skutecznośd promocji powinna byd rozpatrywana na kilku płaszczyznach, w szczególności powinna się odnosid do zdobycia nowych klientów, ale można ją postrzegad również jako ułatwienie obecnym klientom dotarcia do informacji o gospodarstwie agroturystycznym, a także jako środek do popularyzacji całej branży agroturystycznej oraz regionu. Badaniu poddane zostały portale internetowe promujące agroturystykę na terenie województwa łódzkiego. Szczególny nacisk położony został na zbadanie portali należących do zajmujących się agroturystyką organizacji publicznych, w tym Ośrodków Doradztwa Rolniczego, stowarzyszeo agroturystycznych, Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego, Lokalnych Organizacji Turystycznych, gmin, powiatów, lokalnych grup działania i innych instytucji. Dla uzyskania pełniejszego obrazu badania, portale te analizowane były z 3 perspektyw: analizy zawartości przeprowadzonej przez autora badania, opinii właścicieli gospodarstw agroturystycznych oraz opinii prywatnych osób, zainteresowanych

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

skorzystaniem z oferty gospodarstw agroturystycznych i zdobyciem informacji na ich temat przy użyciu internetowych portali agroturystycznych. Badanie przeprowadzone zostało w ramach projektu „Turyzm dla regionu – Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

WYNIKI BADAO Na całośd badania złożyły się 4 projekty badawcze: analiza danych wtórnych, obserwacja

internetowych portali agroturystycznych, telefoniczne ankiety z właścicielami gospodarstw agroturystycznych oraz wywiady pogłębione z prywatnymi osobami, korzystającymi lub zainteresowanymi skorzystaniem z oferty gospodarstw agroturystycznych.

2.1. Desk Research – analiza danych wtórnych Pierwszym z przeprowadzonych projektów badawczych była analiza danych wtórnych (desk research), której poddane zostało 7 strategicznych dokumentów, dotyczących problemów oraz rekomendacji w zakresie promocji turystyki (w tym agroturystyki). Aby odnaleźd szerszy kontekst wymienionych problemów i rekomendacji, autor przeanalizował dokumenty na szczeblu europejskim, krajowym oraz regionalnym. Poddane analizie dokumenty jednoznacznie wskazują potrzebę wprowadzania innowacji oraz informatyzacji całej branży turystycznej, w tym agroturystyki. Jednocześnie wyraźnie pokazują, iż nowoczesne technologie informatyczne są dobrym kierunkiem w stronę rozwoju branży agroturystycznej, a wręcz jej szansą na efektywną promocję, a co za tym idzie pozyskiwanie nowych klientów. Co więcej dokumenty te przewidują, iż umiejętne wykorzystanie nowoczesnych narzędzi informatycznych stanowid będzie gwarancję zwiększenia atrakcyjności oferty biznesowej branży.

2.2. Obserwacja internetowych portali agroturystycznych Drugi

projektów

badawczych

koncentrował

się

obserwacji

internetowych

portali

agroturystycznych. Badaniu poddane zostało 77 portali, które analizowane były pod kątem 3 głównych kryteriów:

poziomu

zaawansowania

technicznego,

funkcjonalności

oraz

poziomu

merytorycznego

prezentowanej oferty agroturystycznej. Autor dostrzegł i przedstawił poważne uchybienia obserwowanych portali dla każdego z wymienionych powyżej kryteriów.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

W przypadku oceny technicznej, główny problem stanowi słabe wypozycjonowanie1 analizowanych portali dla wyrażenia kluczowego ‘agroturystyka’ w rankingu wyszukiwarki Google, które w sposób negatywny wpływa na docieranie użytkowników Internetu do tego typu portali. Poza pozycjonowaniem portali, autor dostrzega również potrzebę ich lepszego dostosowania do standardów W3C2. Pozwoli to na poprawne działanie portali na każdej przeglądarce internetowej oraz ułatwi pracę z portalami osobom niepełnosprawnym. Oprócz tego, autora zwraca uwagę, iż każdy z portali agroturystycznych powinien posiadad przynajmniej jedną wersję obcojęzyczną, aby umożliwid dotarcie do oferty turystom z zagranicy. Dane dotyczące wersji językowych oferowanych przez obserwowane portale znajdują sie na rysunku 1.

Wersje językowe portali włoska ukraioska japooska izraelska hiszpaoska chioska francuska rosyjska niemiecka angielska polska

20%

40%

60%

80%

100%

Rysunek 1. Wersje językowe portali agroturystycznych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie obserwacji portali agroturystycznych.

Kolejnym słabym punktem większości obserwowanych portali jest ich funkcjonalnośd. Często nie zapewniają one swoim użytkownikom możliwości skorzystania z podstawowych funkcji, jakich powinno się wymagad od portali promujących agroturystykę w regionie (np. możliwości zamieszczania ofert agroturystycznych, opinii na ich temat, czy też znalezienia podstawowych informacji na temat agroturystyki w regionie). Co więcej, żaden z portali nie korzysta z innowacyjnych rozwiązao informatycznych, które mogłyby 1

Pozycjonowanie (optymalizacja dla wyszukiwarek internetowych) - działania zmierzające do osiągnięcia przez dany serwis internetowy jak najwyższej pozycji w wynikach organicznych wyszukiwarek internetowych dla wybranych słów i wyrażeo kluczowych. 2 Standardy W3C stanowią zbiór najlepszych praktyk, których należy przestrzegad przy projektowaniu aplikacji internetowych.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

przyciągnąd nowych użytkowników Internetu i zachęcid ich do przyjazdu na teren województwa łódzkiego. W związku z powyższym, autor rekomenduje rozszerzenie funkcjonalności obserwowanych portali oraz próbę wdrożenia innowacyjnych rozwiązao (np. platforma e-learningowa, system rezerwacji miejsc noclegowych online, wirtualny doradca turysty), które pozwolą na wypracowanie przewagi konkurencyjnej. Tabela 1 zawiera informacje na temat liczebności portali zawierających poszczególne funkcjonalności oraz ich udziale procentowym w ogólnej liczbie badanych portali. Funkcja

Liczba portali zawierających funkcję

Możliwośd umieszczenia ogłoszenia 50 agroturystycznego na portalu Kalendarz imprez w regionie 28 Sekcja z informacjami na temat szkoleo, konferencji, 18 itd. dotyczących agroturystyki Możliwośd samodzielnego umieszczenia ogłoszenia 16 agroturystycznego na portalu Mapa struktury portalu 15 Możliwośd założenia profilu klienta 15 Możliwośd subskrypcji newslettera 15 Sekcja z ogólnymi informacjami na temat 10 agroturystyki Forum użytkowników 10 Sekcja z informacjami na temat agroturystyki w 9 regionie łódzkim Piktogramy prezentujące udogodnienia w 9 gospodarstwie Możliwośd komentowania obiektów 3 agroturystycznych Możliwośd rezerwacji miejsc noclegowych 1 Moduł e-learningowy 1 Tabela 1. Funkcjonalnośd portali agroturystycznych.

Udział procentowy portali zawierających funkcję w ogólnej liczbie badanych portali 65% 36% 23% 21% 19% 19% 19% 13% 13% 12% 12% 4% 1% 1%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie obserwacji portali agroturystycznych.

Również poziom merytoryczny prezentowanych na portalach ofert agroturystycznych pozostawia wiele do życzenia. Portale zazwyczaj umożliwiają właścicielom gospodarstw agroturystycznych zamieszczenie na swoich łamach jedynie danych kontaktowych, niekiedy wzbogaconych o zdjęcie gospodarstwa i jego krótki opis. Na rynku usług agroturystycznych panuje duża konkurencja i oferty takie mogą okazad się niewystarczająco przekonujące dla klientów, którzy jeszcze nie zdecydowali, gdzie chcieliby wypocząd. Właśnie dlatego, autor zwraca szczególną uwagę na koniecznośd dopracowania merytorycznej części prezentowanych na portalach ofert. Właściciele gospodarstw agroturystycznych powinni mied możliwośd zamieszczania

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

profesjonalnych i rozbudowanych ofert. A takimi ofertami nazwad można ogłoszenia agroturystyczne zawierające nie tylko dane konktaktowe, ale również obszerne opisy oferowanych atrakcji, bogatą galerię zdjęd, piktogramy pokazujące udogodnienia w gospodarstwie, czy wreszcie krótkie filmy reklamowe zachęcające potencjalnych klientów do przyjazdu.

2.3. Telefoniczne ankiety z właścicielami gospodarstw agroturystycznych Kolejnym etapem badania były ankiety telefoniczne przeprowadzone z 27 właścicielami gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego. Wyniki ankiet pokazały, iż większośd właścicieli gospodarstw posiada komputer z dostępem do Internetu oraz potrafi z niego korzystad. Co więcej, prawie wszyscy respondenci zadeklarowali, iż korzystają lub korzystali z możliwości promocji swoich usług w Internecie. Najczęściej wykorzystywaną przez nich formą promocji jest promocja na internetowych portalach agroturystycznych. W tym miejscu warto podkreślid, iż zdecydowana większośd właścicieli gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego jest zadowolona z tej formy promocji. Niektórzy z nich mają jednak niewielkie zastrzeżenia - głównie nie podoba im się to, iż ogłoszenia na portalach agroturystycznych są często nieaktualne oraz zbyt mało atrakcyjne (brakuje możliwości dodawania zdjęd i większej ilości informacji), przez co trudno się wyróżnid na tle dużej konkurencji. Znajomośd różnych form promocji w Internecie wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego została przedstawiona na rysunku 2.

Znajomośd różnych form promocji w Internecie

85%

63%

33% 7%

19% 4% 0% 7%

Rysunek 2. Znajomośd różnych form promocji w Internecie wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznyc. Źródło: Opracowanie własne na podstawie telefonicznych ankiet.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Ponadto, godnym uwagi jest fakt, iż większośd z respondentów zadeklarowało, iż chętnie skorzystałoby z możliwości promocji swoich usług na nowym portalu agroturystycznym dla regionu łódzkiego. Według autora, powyższe argumenty wyraźnie świadczą o dużym zainteresowaniu właścicieli gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego promocją swoich usług na internetowych portalach agroturystycznych. W związku z powyższym, autor rekomenduje usprawnianie istniejących portali agroturystycznych oraz budowę nowego, kompleksowego portalu dla regionu łódzkiego. Rysunek

przedstawia

zainteresowanie

zamieszczeniem

ogłoszeo

nowym

portalu

agroturystycznym wśród właścicieli gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego.

Zainteresowanie zamieszczeniem ogłoszeo na nowym portalu agroturystycznym 7% Zdecydowanie chcieliby zamieścid ogłoszenie

19% 74%

Raczej chcieliby zamieścid ogłoszenie

Rysunek 3. Zainteresowanie zamieszczeniem ogłoszeo na nowym portalu agroturystycznym. Źródło: Opracowanie własne na podstawie telefonicznych ankiet.

2.4. Wywiady pogłębione z prywatnymi osobami, korzystającymi lub zainteresowanymi skorzystaniem z oferty gospodarstw agroturystycznych Czwarty z projektów badawczych polegał na przeprowadzeniu wywiadów pogłębionych z osobami korzystającymi lub zainteresowanymi skorzystaniem z oferty agroturystycznej. Jak wykazało badanie, większośd respondentów nie była w stanie wymienid adresów portali agroturystycznych i trafiała na witryny o tej tematyce głównie dzięki wyszukiwarce Google, co dobitnie pokazuje, jak ważną rolę w procesie promocji agroturystyki pełni pozycjonowanie stron dla wyszukiwarek internetowych. Opinie rozmówców na temat portali agroturystycznych są podzielone – jedni oceniają je bardzo pozytywnie, twierdząc, iż zapewniają one możliwośd porównania dużej ilości ofert agroturystycznych, podczas gdy inni mają do nich zastrzeżenia. Do najczęściej wymienianych wad istniejących portali agroturystycznych, ich użytkownicy zaliczają zamieszczanie nieaktualnych ofert agroturystycznych, brak wszelkich niezbędnych informacji dotyczących ofert oraz brak systemu rezerwacji miejsc noclegowych on-line. Ponadto, warto podkreślid, iż respondenci zgodnie stwierdzili, że chętniej korzystaliby z tego typu portali gdyby mogli na nich odnaleźd dużo ciekawych i aktualnych ofert

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

agroturystycznych, jak najwięcej informacji o ofercie (szczególnie na temat ceny i dostępności pokoi), bogatą galerię zdjęd i filmów prezentujących wybrane gospodarstwo, możliwośd zarezerwowania noclegu oraz opis atrakcji życia na wsi, oferowanych przez gospodarstwa. Stanowi to wyjątkowo cenną wskazówkę, co powinni zrobid właściciele/administratorzy istniejących portali, aby je usprawnid, a co za tym idzie przyciągnąd do nich użytkowników Internetu.

WNIOSKI I REKOMENDACJE Badanie wykazało, iż w Internecie odnaleźd można wiele niezintegrowanych portali, zawierających

oferty gospodarstw agroturystycznych z województwa łodzkiego. Portale te różnią się funkcjonalnością oraz prezentowanymi ofertami. Brak jest jednego kompleksowego portalu dedykowanego dla regionu łódzkiego. Powoduje to dezorientacje użytkowników Internetu oraz trudności z dotarciem do istotnych informacji. Ponadto, autor dostrzegł szereg uchybieo dotyczących promocji usług na istniejących portalach agroturystycznych. Jednocześnie, pragnie on podkreślid, iż jego zdaniem, internetowe portale agroturystyczne posiadają o wiele większy potencjał promocji agroturystyki w regionie łódzkim, niż jest obecnie wykorzystywany. W związku z powyższym, autor postanowił przedstawid szereg rekomendacji, które jego zdaniem mogą w znaczącym stopniu poprawid jakośd omawianych portali oraz pomóc w opracowaniu nowego kompleksowego portalu agroturystycznego dla regionu, co z kolei będzie skutkowało przyciągnięciem nowych turystów, a zarazem promocją całego województwa łódzkiego. Przygotowane rekomendacje podzielone zostały na strategiczne oraz operacyjne. Pierwsze z nich skierowane są do instytucji odpowiedzialnych za wyznaczanie strategii dla regionu łódzkiego, w zakresie rozwoju turystyki oraz innowacji. Do tego typu instytucji należą: Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego oraz gminy i powiaty z regionu. Druga grupa rekomendacji skierowana została bezpośrednio do podmiotów gospodarczych, w tym instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie (Ośrodek Doradztwa Rolniczego, stowarzyszenia agroturystyczne, Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Łódzkiego, Lokalne Organizacje Turystyczne, Lokalne Grupy Działania), właścicieli komercyjnych portali agroturystycznych oraz właścicieli gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego.

3.1. Rekomendacje strategiczne Autor przedstawia następujące wnioski i rekomendacje strategiczne: Wniosek 1: Nowe technologie informacyjne oraz innowacyjne rozwiązania są zbyt rzadko wykorzystywane do promocji gospodarstw agroturystycznych w regionie.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rekomendacja 1: Instytucje publiczne odpowiedzialne za promocję agroturystyki w regionie łódzkim powinny dążyd do zwiększenia stopnia wykorzystania nowych technologii informacyjnych oraz innowacyjnych rozwiązao do promocji gospodarstw agroturystycznych, gdyż w chwili obecnej stały się one wyznacznikiem konkurencyjności sektora turystycznego, w tym agroturystyki. Potrzeba wprowadzenia innowacji oraz informatyzacji sektora turystycznego (w tym agroturystyki), powinna zostad szerzej uwzględniona w strategicznych dokumentach regionalnych tj.: Program Rozwoju Turystyki Województwa Łódzkiego, Regionalna Strategia Innowacji oraz Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego. Ponadto, powinna ona zostad uwzględniona w strategiach promocyjnych powiatów i gmin, określających zakres działao tych podmiotów w obszarze promocji turystyki (agroturystyki).

Wniosek 2: Region łódzki nie posiada dedykowanego portalu agroturystycznego. Rekomendacja 2: Potrzeba budowy portalu agroturystycznego dla regionu łódzkiego powinna zostad uwzględniona w strategicznych dokumentach regionalnych tj.: Program Rozwoju Turystyki Województwa Łódzkiego, Regionalna Strategia Innowacji oraz Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego. Ponadto, Urząd Marszałkowski powinien dążyd do budowy nowego, kompleksowego portalu agroturystycznego dla regionu, który powinien byd zintegrowany z istniejącymi już portalami agroturystycznymi. Jako kompleksowy, rozumied należy portal, który łączy w sobie 3 główne funkcje: informacyjną, rezerwacyjną i komunikacyjną.

3.2. Rekomendacje operacyjne Autor przedstawia następujące wnioski i rekomendacje operacyjne: Wniosek 3: Istniejące portale agroturystyczne prezentują niski poziom zaawansowania technologicznego oraz nie spełniają potrzeb użytkowników Internetu szukających ofert agroturystycznych z regionu łódzkiego. Do najczęściej wymienianych przez użytkowników słabych stron portali należą: mała atrakcyjnośd prezentowanych ofert oraz brak podstawowych funkcjonalności. Rekomendacja 3: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni dążyd do rozbudowy i usprawniania swoich portali, gdyż w chwili obecnej nie prezentują one wystarczającego poziomu zaawansowania technologicznego oraz nie spełniają potrzeb użytkowników Internetu szukających ofert agroturystycznych z regionu łódzkiego. Właściciele/administratorzy portali agroturystycznych powinni zoptymalizowad kod źródłowy portali tak, aby były one w pełni zgodne ze standardami W3C oraz W3C CSS, co zapewni ich najwyższą jakośd, działanie na każdej przeglądarce internetowej oraz ułatwi pracę z portalami osobom niepełnosprawnym. Ponadto, portale agroturystyczne powinny posiadad przynajmniej takie funkcjonalności jak: 

sekcję z ogólnymi informacjami na temat agroturystyki,



sekcję z informacjami na temat agroturystyki w regionie,



możliwośd umieszczania i edycji ogłoszeo gospodarstw agroturystycznych z regionu,



informacje o szkoleniach, konferencjach, itd.,



kalendarz imprez w regionie,



jednolity system rezerwacji noclegów on-line,



możliwośd założenia własnego profilu użytkownika,



forum użytkowników,



newsletter,



możliwośd komentowania kwater.

Wniosek 4: Oferty agroturystyczne zamieszczane na istniejących portalach agroturystycznych są często nieaktualne i mało atrakcyjne. Jednym z powodów takiego stanu jest fakt, iż właściciele internetowych portali agroturystycznych zazwyczaj nie umożliwiają zamieszczania rozbudowanych ofert oraz ich późniejszej edycji. Z drugiej strony, właściciele gospodarstw agroturystycznych nie wykorzystują w pełni możliwości promocyjnych, jakie dają im portale agroturystyczne. Rekomendacja 4: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni dążyd do umożliwienia właścicielom gospodarstw agroturystycznych, zamieszczania jak najbardziej rozbudowanych i jak najciekawszych ofert. Oferty agroturystyczne powinny składad się z przynajmniej takich elementów jak: 

krótki opis gospodarstwa agroturystycznego,



informacja o cenach i dostępności pokoi,

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów 

opis oferowanych atrakcji życia na wsi (np. jazda konna, wyrabianie chleba, itd.),



galeria zdjęd gospodarstwa,



zdjęcia oferowanych pokoi,



krótkie filmy prezentujące gospodarstwo,



piktogramy prezentujące udogodnienia w gospodarstwie.

Natomiast, właściciele gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego powinni w pełni wykorzystywad potencjał promocyjny jaki zapewniają im portale agroturystyczne, poprzez zamieszczanie jak najbardziej aktualnych i obszernych ofert, na jak największej liczbie portali agroturystycznych. Pozwoli im to dotrzed do większej grupy potencjalnych klientów.

Wniosek 5: Istniejące portale agroturystyczne zajmują niskie miejsca w rankingu wyszukiwarki Google, dla wyrażenia kluczowego ‘agroturystyka’, co sprawia, że użytkownicy Internetu mają małe szanse ich odnalezienia. Rekomendacja 5: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni w sposób ciągły korzystad z technik pozycjonowania witryn www lub zlecid to zadanie profesjonalnej firmie. Do podstawowych technik pozycjonowania portalu zaliczyd można : Wymianę linków i banerów ze stronami o podobnej tematyce, umieszczanie stron w katalogach tematycznych, Rezygnację z nawigacji uzależnionej od dodatkowych technologii, np. JavaScriptu, Flasha lub ramek, poprawę możliwości poruszania się po stronie, użycie mapy strony, Usunięcie błędów (np. składniowych) z kodu strony, Optymalizację kodu strony, usunięcie nadmiarowych znaczników HTML, Dobre opisanie elementów strony, np. tytułu strony lub treści alternatywnej dla grafiki, Czytelne opisywanie odnośników (unikanie opisów typu "tutaj" albo "kliknij" na korzyśd lepiej opisujących zawartośd strony, do której prowadzą), Stosowanie

"przyjaznych"

adresów

(np.

http://example.com/sklep/drukarki/laserowe/

zamiast

http://example.com/index.php?page=236&id=32), Wyróżnianie (np. pogrubienie, podkreślenie) ważniejszych słów, stosowanie nagłówków.

Wniosek 6: Duża liczba istniejących portali agroturystycznych nie posiada wersji obcojęzycznych, przez co uniemożliwia skorzystanie z nich przez turystów zagranicznych.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rekomendacja 6: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz

należących do instytucji

odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni dążyd do umożliwienia przeglądania portali turystom zagranicznym, poprzez przygotowanie przynajmniej jednej obcojęzycznej wersji (domyślnie wersji angielskojęzycznej).

Wniosek 7: Istniejące portale agroturystyczne nie są wyposażone w systemy bezpośredniej rezerwacji miejsc noclegowych on-line. Podczas gdy, właściciele gospodarstw agroturystycznych oraz użytkownicy Internetu szukający ofert agroturystycznych wyrażają zainteresowanie korzystaniem z tego typu systemów. Rekomendacja 7: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni dążyd do budowy oraz wdrożenia systemu bezpośredniej rezerwacji miejsc noclegowych on-line, korzystaniem z którego zainteresowani są zarówno właściciele gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego, jak i użytkownicy Internetu szukający ofert agroturystycznych. Systemy takie mogą byd budowane od podstaw lub kupowane w postaci gotowych modułów, które należy jedynie zintegrowad z portalem.

Wniosek 8: Istniejące portale agroturystyczne nie udostępniają innowacyjnych rozwiązao IT, które mogłyby zapewnid przewagę konkurencyjną oraz zachęcid użytkowników do częstszego korzystania z portali. Rekomendacja 8: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie) powinni dążyd do wdrożenia innowacyjnych rozwiązao informatycznych, które będą w stanie zapewnid przewagę konkurencyjną, a co za tym idzie – przyciągnąd użytkowników Internetu. Proponuje się zastosowanie przynajmniej jednego z następujących innowacyjnych rozwiązao, które sprawdziły się na internetowych portalach firm z innych branż: wirtualnego doradcy turysty, modułu e-learningowego lub syntezatora mowy Ivona WebReader.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Wniosek 9: Internet stanowi jedno z głównych źródeł informacji, z których klienci dowiadują się o ofercie danego gospodarstwa agroturystycznego. Jednakże nie wszyscy właściciele gospodarstw agroturystycznych korzystają z tego medium do promocji swoich usług. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest brak wiedzy właścicieli gospodarstw agroturystycznych w zakresie promocji usług w Internecie. Rekomendacja 9: Właściciele internetowych portali agroturystycznych (komercyjnych oraz należących do instytucji odpowiedzialnych za promocję agroturystyki w regionie)

powinni uświadamiad właścicieli gospodarstw

agroturystycznych na temat korzyści jakie daje im promocja w Internecie, poprzez organizację szkoleo, konferencji, forów, wydawanie artykułów oraz prowadzenie badao na ten temat. Natomiast, właściciele gospodarstw agroturystycznych powinni brad czynny udział w szkoleniach, konferencjach, forach na temat promocji w Internecie, a następnie wykorzystywad zdobytą wiedzę w praktyce (np. poprzez zamieszczanie ofert na portalach agroturystycznych).

BIBLIOGRAFIA 1.

Kotler Ph., Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Gebethner i Ska, Warszawa 1994

Kowalski T., Agroturystyka jako nowa forma aktywności społeczno-ekonomicznej mieszkaoców wsi. z książki: Społeczne i ekonomiczne aspekty turystyki i rekreacji, Poznao-Bydgoszcz 2009

Musiał W., Kania J., Leśniak L., Agroturystyka i usługi towarzyszące, Kraków 2005

Sawicki B., Antoszek J., Rola usług internetowych w rozwoju turystyki na obszarach wiejskich.

Ziółkowski R., Nowoczesne technologie informacyjne w rozwoju turystyki wiejskiej.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Model internetowego portalu agroturystycznego dla regionu łódzkiego Abstrakt W dzisiejszych czasach, Internet stał się jednym z najpopularniejszych narzędzi promocyjnych dla przedsiębiorców z niemal każdej branży. Dotyczy to również właścicieli gospodarstw agroturystycznych, którzy mogą skorzystad z wielu form promocji on-line. Jedną z nich jest promocja na internetowych portalach agroturystycznych. Niniejszy artykuł przedstawia model budowy internetowego portalu agroturystycznego dla regionu łódzkiego. Zdaniem autora, istotne jest, aby model ten stał się konkurencyjny wobec modeli przygotowanych przez liderów rynku, a co więcej wyróżniał się na ich tle. Aby sprostad tym wymaganiom, model powstał na zasadach benchmarkingu – czerpie z najlepszych praktyk stosowanych zarówno na rodzimych, jak i zagranicznych portalach internetowych.

WSTĘP W dzisiejszych czasach, Internet stał się jednym z najpopularniejszych mediów wykorzystywanych do

celów komunikacji marketingowej. W chwili obecnej jest on drugim medium reklamowym w Polsce, pod względem wydatków na reklamę. Co więcej, należy zauważyd, iż segment reklam internetowych jest najszybciej rosnącym ze wszystkich segmentów rynku i w 2010 roku przekroczył barierę obrotów w wysokości 1 mld zł [7]. O nowoczesności i potencjale tego medium świadczyd mogą między innymi: szybkośd i łatwośd wysyłania informacji, interaktywnośd, czy też multimedialnośd. Jednak głównymi atutami Internetu są możliwośd dotarcia do szerokiego grona odbiorców z całego świata oraz stosunkowo niskie koszty prowadzenia działalności reklamowej, w porównaniu z klasycznymi kampaniami reklamowymi. Dzięki takim uwarunkowaniom, Internet stał się doskonałym narzędziem promocyjnym dla przedsiębiorców z niemal każdej branży [9][12]. Dotyczy to również właścicieli gospodarstw agroturystycznych. Warto jednak zwrócid uwagę, że – tak jak w niemal każdej innej branży – poszczególne firmy, korzystające z tego narzędzia różnid się będą w zakresie skali prowadzonych działao promocyjnych czy stopnia wykorzystania potencjału różnorodnych metod promocji on-line. Artykuł skupia się na jednej z wielu dostępnych metod promocji on-line - promocji usług na internetowych portalach agroturystycznych. Wybór ten spowodowany jest udziałem autora w projekcie „Turyzm dla regionu – Zintegrowany Program Rozwoju Doktorantów”, finansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. W ramach projektu, autor prowadził prace badawcze na temat skuteczności promocji na internetowych portalach agroturystycznych.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Na podstawie wyników prowadzonego badania, autor stworzył model budowy internetowego portalu agroturystycznego, którego zadaniem jest efektywna promocja agroturystyki w regionie łódzkim. Istotne jest, aby model ten stał się konkurencyjny wobec modeli przygotowanych przez liderów rynku, a co więcej wyróżniał się na ich tle. Jest to warunek konieczny do zdobycia, a następnie zatrzymania klientów – użytkowników Internetu. Według autora, warunek ten może zostad spełniony między innymi poprzez innowacyjne podejście do zarządzania. W związku z tym, model powstał na zasadach benchmarkingu – czerpie z najlepszych praktyk stosowanych zarówno na rodzimych, jak i zagranicznych portalach internetowych. Na potrzeby badania benchmarking zdefiniowany został jako narzędzie, które pozwala na identyfikację i zrozumienie dobrych/najlepszych praktyk, a następnie na zastosowanie ich dla własnych potrzeb biznesowych. Jego zastosowanie przynosi wiele korzyści, w tym: podwyższenie konkurencyjności, identyfikację potencjału własnego rozwoju, zdefiniowanie liderów rynku, a następnie możliwośd pozostania jednym z nich [10][11].

MODEL PORTALU Autor postanowił podzielid swój model na dwie części. Pierwszą z nich stanowią najlepsze praktyki

zaobserwowane podczas badania oraz sugestie respondentów, które zdaniem autora są niezbędne przy budowie każdego portalu agroturystycznego. Następnie, autor skupił się na wybranych przez siebie innowacyjnych rozwiązaniach, które jego zdaniem zapewnią przewagę konkurencyjną oraz pozwolą stad się liderem na rynku portali agroturystycznych regionu łódzkiego.

2.1. Niezbędne rozwiązania 2.1.1. Aspekty techniczne Pierwszym z aspektów technicznych, na który autor kładzie szczególny nacisk jest wypozycjonowanie portalu w rankingach wyszukiwarek internetowych, w szczególności wyszukiwarki Google. Działanie to polega na osiągnięciu przez dany serwis jak najwyższej pozycji w wynikach wyszukiwania wyszukiwarek internetowych dla wybranych słów i wyrażeo kluczowych. W tym wypadku wyrażeniami kluczowymi powinny byd „agroturystyka” oraz „agroturystyka łódzkie”. Czym wyższa będzie pozycja portalu dla tych wyrażeo, tym większe szanse na to, że użytkownicy Internetu dotrą do portalu i będą z niego korzystad. Oprócz doboru odpowiednich słów kluczowych, w celu wypozycjonowania portalu, autor proponuje przeprowadzenie optymalizacji kodu oraz treści strony, wymianę linków i banerów ze stronami o zbliżonej tematyce, a także stosowanie tzw. „przyjaznych” adresów url. Drugim z czynników, które podwyższą ocenę techniczną portalu jest jego zgodnośd ze standardami W3C. Standardy te stanowią zbiór najlepszych praktyk, których powinno się przestrzegad przy projektowaniu

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

stron www. Zgodnośd z nimi daje pewnośd, iż strona będzie się wyświetlad poprawnie na każdej przeglądarce internetowej. Ponadto, korzystanie ze standardów jest bardzo dużym udogodnieniem dla osób niepełnosprawnych. Dzięki zgodności z nimi, specjalne ustawienia przeglądarek osób niepełnosprawnych będą praktycznie zawsze działad poprawnie. Ostatnim aspektem technicznym, który autor proponuje zastosowad dla portalu jest jego wielojęzycznośd. Podstawowa wersja portalu przygotowana zostanie w języku polskim, ale jego użytkownicy będą mogli skorzystad również z angielskiej, niemieckiej oraz rosyjskiej wersji językowej. Jest to o tyle istotny aspekt, iż pozwoli wypromowad region łódzki poza granicami Polski, a co za tym idzie przyciągnąd zagranicznych turystów.

2.1.2. Aspekty funkcjonalne Pierwszą i najważniejszą funkcjonalnością, której nie może zabraknąd na żadnym portalu agroturystycznym jest możliwośd zamieszania ofert agroturystycznych. Autor postanowił, iż użytkownicy portalu będą mieli możliwośd samodzielnego zamieszczania ofert dotyczących własnego gospodarstwa, przy czym dodane oferty przed pojawieniem się na łamach portalu będą weryfikowane przez administratora. Równie istotnym aspektem jest dbanie o porządek i przejrzystośd portalu. Z uwagi na to, autor zamieścił mapę struktury portalu, która zawiera odnośniki do wszystkich sekcji witryny, uporządkowane w jednym miejscu, co znacznie ułatwi poruszanie się po tak rozbudowanym portalu. Kolejnym z czynników wpływających na podwyższenie oceny funkcjonalności portalu są sekcje tematyczne, z których informacje czerpad mogą użytkownicy portalu. Autor proponuje wprowadzenie sekcji (osobnych pozycji menu) dla takich zagadnieo jak: aktualności, ogólne informacje na temat agroturystyki, informacje o regionie łódzkim i jego atrakcjach, szczegółowe informacje o agroturystyce w regionie łódzkim, informacje o szkoleniach, konferencjach, targach o tematyce agroturystycznej, baza noclegowa. Imprezy odbywające się w regionie mogą stanowid dodatkowy bodziec, który zachęci potencjalnych klientów do wyboru gospodarstwa agroturystycznego z danego regionu. Z tego względu, w modelu portalu zamieszczony został kalendarz imprez w regionie, informujący o wszystkich wydarzeniach kulturalnych i sportowych odbywających się na terenie województwa łódzkiego. Następną istotną funkcją, którą powinny spełniad portale agroturystyczne jest funkcja komunikacyjna. W związku z powyższym, w swoim modelu autor umożliwia wymianę poglądów, na specjalnie do tego celu przygotowanym forum użytkowników. Ponadto, aby umożliwid użytkownikom portalu, jak najszybsze dotarcie do najświeższych informacji agroturystycznych z regionu łódzkiego, autor wprowadził bezpłatny newsletter, który subskrybowad może każdy użytkownik.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

2.1.3. Aspekty merytoryczne Na rynku usług agroturystycznych panuje duża konkurencja i zwykłe oferty, zawierające tylko dane kontaktowe do gospodarstwa, mogą okazad się niewystarczająco przekonujące dla klientów, którzy jeszcze nie zdecydowali, gdzie chcieliby wypocząd. W związku z tym, autor postanowił umozliwid włascicielom gospodarstw agroturystycznych z regionu łódzkiego zamieszczanie jak najciekawszych i najbardziej rozbudowanych ofert. Model portalu przewiduje, iż poza danymi kontaktowymi, właściciele gospodarstw agroturystycznych będą mogli zamieścid: opis gospodarstwa agroturystycznego i oferowanych atrakcji życia na wsi, mapę dojazdową, informacje o cenach i dostępności pokoi, rozbudowaną galerię zdjęd gospodarstwa, zdjęcia wszystkich oferowanych pokoi, krótkie filmy prezentujące walory gospodarstwa oraz piktogramy prezentujące udogodnienia w gospodarstwie. Ponadto, użytkownicy portalu będą mieli możliwośd komentowania zamieszczonych ofert agroturystycznych. Rysunek 1 przedstawia schemat proponowanej prezentacji ofert na portalu agroturystycznym dla regionu łódzkiego, uwzględniający wszystkie wyżej opisane elementy.

Rysunek 1. Schemat proponowanej prezentacji ofert na portalu agroturystycznym dla regionu łódzkiego. Źródło: Opracowanie własne.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

2.2. Innowacyjne rozwiązania 2.2.1. Interakcja użytkownika ze stroną – wirtualny doradca turysty Pierwszym z innowacyjnych rozwiązao, które autor zastosował w swoim modelu portalu agroturystycznego jest wirtualny doradca turysty. Autor zdecydował się na tą metodę interakcji użytkownika ze stroną z dwóch powodów. Pierwszym z nich jest ciągle rosnąca popularnośd tego rozwiązania. Drugim powodem jest fakt, iż wirtualni doradcy są w stanie zapewnid użytkownikom portalu łatwośd i szybkośd zdobywania informacji na pożądane tematy. Stanowią oni szczególne ułatwienie w dotarciu do informacji, dla osób o niskich umiejętnościach komputerowych. Wirtualnego doradcę zdefiniowad należy jako program komputerowy, którego zadaniem jest prowadzenie konwersacji przy użyciu języka naturalnego bądź interfejsu tekstowego, sprawiając wrażenie inteligentnego. Zabieg ten ma na celu przekonanie rozmówcy, iż konwersuje z żywym człowiekiem. Wirtualni doradcy często wykorzystywani są do zastępowania żywych konsultantów oraz odpowiadania na pytania klientów z zakresu usług i działalności danej firmy [1]. Według badao na temat wykorzystania wirtualnych doradców w biznesie, przeprowadzonych przez dr K. Kuligowską z Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, a skierowanych do polskich przedsiębiorstw, które zaimplementowały w swoim serwisie internetowym wirtualnego doradcę, prawie wszystkie z nich zadeklarowały, iż zamieszczenie wirtualnego doradcy poprawiło wizerunek ich marki. Aż 62% respondentów stwierdziło natomiast, iż wirtualny doradca ułatwił im bezpośrednią komunikację z klientami. Badania pokazały, że wykorzystanie wirtualnego doradcy powoduje wzrost liczby odwiedzin witryny internetowej. Analizowane firmy zanotowały wyższą liczbę odwiedzin o 10%, 15%, 30%, a w jednym przypadku nawet 400% [8]. Z przeprowadzonych przez autora badao wynika, że tylko jeden polski portal zajmujący się szeroko pojętą tematyką turystyczną korzysta z takiego rozwiązania. Jest to portal internetowego biura podróży TravelAsystent, który posłuży autorowi jako benchmark. Rysunek 2 przedstawia wirtualnego doradcę zamieszczonego na tym portalu.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rysunek 2. Wirtualny doradca turysty. Źródło: http://www.travelasystent.pl (dostęp listopad 2011).

2.2.2. Dostosowanie portalu do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących W Polsce mieszka około 100 tysięcy niewidomych osób, z czego ponad 82 tysiące zrzesza Polski Związek Niewidomych. Obok nich warto zauważyd drugą grupę, którą stanowią osoby niedowidzące - ich liczbę szacuje się na kilkaset tysięcy [4]. Coraz więcej gospodarstw agroturystycznych postrzega te dwie grupy jako potencjalnych klientów i stara się dostosowad swoje usługi do ich potrzeb. Problemem wciąż pozostaje dotarcie do tych osób z ofertą agroturystyczną. Najlepszym rozwiązaniem wydaje się byd Internet, którego wykorzystanie jest coraz popularniejsze wśród niewidomych i niedowidzących. W związku z tym, bardzo ważnym zadaniem jest dostosowanie internetowych portali agroturystycznych, tak aby te osoby mogły swobodnie z nich korzystad. Jednym z podstawowych rozwiązao tego problemu jest, wcześniej już wspomniane, projektowanie stron zgodnie ze standardami W3C. W tym wypadku są to standardy W3C WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), które stanowią zbiór dokumentów zawierających zalecenia dotyczące tworzenia dostępnych serwisów internetowych. Ponadto, autor postanowił wprowadzid do swojego modelu dwie innowacyjne funkcjonalności, które odwołują się do najlepszych praktyk zaobserwowanych na oficjalnej stronie internetowej Polskiego Związku Niewidomych. Pierwszą z nich są ikony, przedstawione na rysunku 3, które są coraz częściej spotykane na różnego rodzaju stronach i portalach internetowych. Pozwalają one użytkownikowi na zmianę wielkości czcionki lub powrót do ustawieo domyślnych, za pomocą zaledwie jednego „kliknięcia”.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rysunek 3. Ikony zmiany wielkości czcionki. Źródło: http://www.pzn.org.pl (dostęp listopad 2011).

Drugie rozwiązanie bazuje na wykorzystaniu aplikacji Ivona WebReader, która umożliwia odsłuchanie treści znajdujących się na stronie. Przy wykorzystaniu metod sztucznej inteligencji, strona taka dzielona jest na „punkty” – logiczne fragmenty, takie jak: menu, stopka, akapit, wiadomośd. Również w tym przypadku użytkownik uruchamia aplikację przy pomocy jednego „kliknięcia”, a następnie może przełączad się między „punktami” używając skrótów klawiaturowych [2]. Dodatkową zaletą korzystania z Ivona WebReader jest możliwośd wykorzystania faktu stosowania tego mechanizmu w celach promocyjnych. Osoby niewidome lub słabowidzące dysponują portalami katalogującymi strony dopasowane do ich specyficznych potrzeb. Rejestracja w takich bazach jest bezpłatna, a wobec braku konkurencji innych portali agroturystycznych, pojawienie się pierwszej strony z tej kategorii może zostad odnotowane przez społecznośd.

2.2.3. System rezerwacji on-line W dzisiejszym świecie wyjazd turystyczny rozpoczyna się w Internecie. To przy jego pomocy turysta wyszukuje oferty, rezerwuje bilety oraz noclegi. Wszystkie te czynności odbywają się bez konieczności wychodzenia z domu i wiążą się ze sporymi oszczędnościami czasu i pieniędzy. I właśnie te dwie cechy mają główny wpływ na wzrost popularności systemów rezerwacji on-line – kolejnego innowacyjnego modułu, który autor chciałby zastosowad w tworzonym modelu. Zaledwie jeden z obserwowanych portali agroturystycznych oferuje możliwośd rezerwacji miejsc noclegowych on-line. Nie jest to jednak rozwiązanie kompletne, gdyż użytkownik po skooczonej rezerwacji i tak musi czekad na mailową odpowiedź od właściciela gospodarstwa agroturystycznego. Często zdarza się, że jest to odpowiedź odmowna, gdyż wybrany przez użytkownika termin okazuje się już zajęty. Doprowadza to do frustracji i zniechęca klienta do ponownego skorzystania z portalu. Istnieją jednak systemy rezerwacji on-line, które rozwiązują ten problem. Przykładem tego typu systemu jest portal http://www.booking.com. Umożliwia on wyszukiwanie dostępnych noclegów w terminie podanym przez użytkownika, zarezerwowanie wybranego noclegu oraz natychmiastowe potwierdzenie rezerwacji. Użytkownik w ciągu 2 minut jest w stanie zarezerwowad nocleg i otrzymad potwierdzenie rezerwacji za pomocą e-maila lub sms-a. Ten system rezerwacji widoczny jest na rysunku 4.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rysunek 4. Rezerwacja noclegu on-line na portalu Booking.com. Źródło: http://www.booking.com (dostęp listopad 2011).

2.2.4. Moduł e-learningowy Ostatnim z założeo autora było stworzenie takiego modelu internetowego portalu agroturystycznego, z którego chętnie korzystaliby nie tylko sami turyści, ale również właściciele gospodarstw agroturystycznych. Aby przyciągnąd uwagę przedstawicieli tej drugiej grupy, autor postanowił skorzystad z modułu elearningowego. Dzięki wprowadzeniu e-learningu, portal będzie miał szansę stad się jednym z czynników umożliwiających potencjalną poprawę standardów agroturystyki w regionie łódzkim. Autor chciałby, aby właściciele gospodarstw agroturystycznych potraktowali, przygotowane na nim szkolenia, jako możliwośd rozwoju swojego przedsiębiorstwa oraz podniesienia jakości oferowanych usług, co bezpośrednio przełoży się na lepsze postrzeganie agroturystyki w województwie łódzkim. Rysunek 5 prezentuje przykładowy screen ze szkolenia e-learningowego oferowanego przez Polską Organizację Turystyczną.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Rysunek 5. Przykład szkolenia e-learningowego oferowanego przez Polską Organizację Turystyczną. Źródło: http://www.pot.gov.pl (dostęp listopad 2011).

PODSUMOWANIE Głównym celem autora było stworzenie modelu internetowego portalu agroturystycznego, który byłby

w stanie w sposób efektywny promowad agroturystykę w regionie łódzkim. Autor długo zastanawiał się, co zrobid, aby nie był to tylko jeden z wielu tego typu portali na rynku. Rozwiązaniem okazało się skorzystanie z benchmarkingu - nowoczesnej metody zarządzania, która pozwala dotrzed do najlepszych praktyk. Ze względu na to, iż nie sposób opisad wszystkie najlepsze praktyki, z których można byłoby skorzystad przy projektowaniu portalu internetowego, autor zdecydował się odnieśd do tych, których stosowanie jego zdaniem jest absolutnie niezbędne przy budowie jakiejkolwiek strony www. Następnie skupił się na wybranych przez siebie innowacyjnych rozwiązaniach, które powinny zapewnid przewagę konkurencyjną oraz pozwolid stad się liderem na rynku portali agroturystycznych. Niezbędne rozwiązania opisane zostały z uwzględnieniem podziału na 3 główne aspekty: techniczny, funkcjonalny oraz merytoryczny. W przypadku strony technicznej tworzonego modelu, autor wskazuje potrzebę dobrego wypozycjonowania portalu, zbudowania go zgodnie ze standardami W3C oraz stworzenia przynajmniej jednej wersji obcojęzycznej. W punkcie dotyczącym aspektu funkcjonalnego przedstawione zostały najważniejsze funkcje jakie powinien posiadad portal agroturystyczny, aby spełnid oczekiwania użytkowników. Natomiast aspekt merytoryczny odnosi się do sposobu prezentacji ofert agroturystycznych umieszczanych na portalu.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Turyzm dla Regionu – Wyniki badań doktorantów

Ponadto, autor wybrał i opisał 4, jego zdaniem najciekawsze rozwiązania, które zapewnią innowacyjnośd tworzonego portalu. Do tych rozwiązao zaliczyd można: wirtualnego doradcę turysty, syntezator mowy Ivona WebReader, system rezerwacji miejsc noclegowych on-line oraz moduł e-learningowy. Jednocześnie, autor zdaje sobie sprawę, iż wdrożenie wyżej opisanych rozwiązao to nie koniec drogi do sukcesu. Aby utrzymad przewagę konkurencyjną niezbędna jest regularna weryfikacja, czy wykryte najlepsze praktyki są wciąż najlepsze oraz ciągłe poszukiwanie nowych, innowacyjnych rozwiązao. W dłuższej perspektywie czasu pozwoli to ciągle udoskonalad model portalu i pozostad liderem na rynku.

BIBLIOGRAFIA 1.

Definicja Chatbota na portalu Wikipedia.org - http://pl.wikipedia.org/wiki/Chatbot (dostęp listopad 2011).

Portal aplikacji Ivona WebReader - http://www.ivona.com/ (dostęp listopad 2011).

Portal biura turystycznego TravelAsystent - http://www.travelasystent.pl (dostęp listopad 2011).

Portal Fundacji Widzialni - http://www.widzialni.eu (dostęp listopad 2011).

Portal Polskiego Związku Niewidomych - http://www.pzn.org.pl (dostęp listopad 2011).

Portal rezerwacji miejsc noclegowych Booking.com - http://www.booking.com (dostęp listopad 2011).

Portal Wirtualne Media - http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/w-2010-roku-7-34-mld-zl-na-reklamewzrost-o-4-5-proc (dostęp listopad 2011).

Raport dr K. Kuligowskiej na temat wykorzystania wirtualnych doradców w biznesie. Dostępny pod adresem: http://www.marketing-news.pl/message.php?art=29717 (dostęp czerwiec 2011).

Sawicki B., Antoszek J., Rola usług internetowych w rozwoju turystyki na obszarach wiejskich.

10. Sprow E.E., Benchmarking: Sposób na nasze czasy?, Problemy Jakości 5 1995. 11. Szołtysek J., Benchmarking – tajna broo w walce o klienta, Rynek Podróży 6-7 2007. 12. Ziółkowski R., Nowoczesne technologie informacyjne w rozwoju turystyki wiejskiej.

Projekt „TURYZM DLA REGIONU – ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU DOKTORANTÓW” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego