Historisch Kapellen
Hoeve Van Paesschen: vier eeuwen jong Het Erfgoedcentrum Hoeve Van Paesschen is een van de oudste gebouwen van Kapellen en ligt officieel aan de Essenhoutstraat (en niet aan de Eikendreef zoals je uit de ligging zou afleiden). Eerder werd er gesproken van De Grote Hoeve, maar in de volksmond is ze bekend als Hoeve Van Paesschen, naar de laatste eigenaars/bewoners.
© Hoghescote
maar bleef er wel tot haar overlijden in 1962 wonen.
Zicht op de hoeve in 1969 (vanop de plek waar nu het marktplein ligt).
De Hoeve Van Paesschen dateert uit de 17de eeuw, maar de archieven geven geen juist jaartal prijs. Die archieven kennen wel Frans Diricx als de eerste eigenaar van de hoeve aan de Essenhoutstraat 59. Vervolgens – door huwelijken en erfenissen – zwaaiden de families Thys en vooral Wildiers er de plak. Het landbouwbedrijf was vroeger ook veel groter dan nu. Zo maakte het huidige marktplein deel uit van de gronden. Trouwens, tot de grenscorrectie in 1846 lagen de in totaal 19.683 m² op Ekers grondgebied. Ook met het huisnummer werd doorheen de jaren ‘gerommeld’. Het is 59 sinds ergens tussen 1930 en 1947, maar voorheen was het ook 23, 30, 41, 43, 55, … Alleszins, na de dood van bewoner Adrianus Wildiers werd de hoeve in 1888 openbaar verkocht. Nieuwe eigenaar werd ene Albert Van den Wouwer uit Antwerpen. Hij verkocht het eigendom later aan bewoonster Maria Theresia Gabriels, weduwe van Alfons Van Paesschen. Zij verkocht de hoeve op haart beurt aan haar kinderen in 1926,
Drie van haar kinderen – Julia, Maria en Petrus Augustinus – bleven er na haar dood wonen. Toen de twee zussen en hun broer – allen zonder nakomelingen – een dagje ouder werden, gingen ze in op de vraag van toenmalig burgemeester Louis De Rooy. De plannen waren sociale woningen bouwen, sportvelden aanleggen en een groot marktplein voorzien. Ook zou de (nog steeds doodlopende) Bevrijdingslei worden doorgetrokken en zou de Eikendreef worden doorgetrokken tot aan de Essenhoutstraat. Afspraak was wel dat de drie bewoners Van Paesschen – de jongste was toen 71 jaar – er levenslang mochten blijven wonen. Bovendien was het verboden de Bevrijdingslei door te trekken zolang een van hen nog leefde. De hoeve, belendende panden en alle gronden errond, werden in 1973 door de gemeente aangekocht voor een prijs van 6 miljoen BEF (€ 148.736). Toenmalig koning Boudewijn gaf trouwens zijn Koninklijke goedkeuring voor deze aankoop. Dat deed hij op 30 juli 1973 in Motril (Spanje). De laatste bewoonster van de hoeve –
Maria Van Paesschen – overleed op 1 november 1982. Daarna vond de SintLucas Academie voor Beeldende Kunsten er onderdak. Cursisten van de academie kregen er les, vonden er ateliers en organiseerden er exposities. Sint-Lucas verliet de hoeve omwille van plaatsgebrek vanaf het schooljaar 2000-2001. Daarna werd er sporadisch nog eens een tentoonstelling opgezet en ook de jeugddienst, het jeugdatelier en de speelpleinwerking van de gemeente maakten gretig gebruik van dit historische gebouw. En nu is er dus het Erfgoedcentrum. En nog één weetje om het af te leren. De Van Paesschens die hun naam gaven aan de hoeve zijn ook familie van topruiters Stanny en Eva. De eerste won een bronzen medaille op de Olympische Spelen in Montréal in 1976 – jumping per ploeg – en meerdere Belgische titels. Zus Eva werd eveneens meermaals Belgisch Kampioen en werd in 1992 ook uitgeroepen tot Kapels Sportfiguur van het Jaar.
Naar ’t Bruggeske, tijdschrift van Heemkring Hoghescote, september 2011/november 1987. Maart-April 2012 | 9