PROJECT
‘Bio-ethanol is tussenstap om chemie te vergroenen’ Als alles meezit, produceert een nieuwe fabriek op de Axelse Vlakte in Zeeland begin 2024 ethanol uit suikerbieten. Een mijlpaal voor IST Green Chemicals, dat al vele jaren aan de realisering van deze eerste fabriek werkt. Tegelijkertijd is het ook slechts een tussenstap. ‘We willen uiteindelijk complexere moleculen uit de bieten maken, bijvoorbeeld melkzuur of citroenzuur, om de chemie te vergroenen’, zegt Hans van Klink van IST.
Liesbeth Schipper
Het plan steekt prachtig in elkaar. Zeeuwse boeren telen om de vier of vijf jaar suikerbieten omdat de vruchtwisseling en het diepe wortelen goed is voor de grond. Zij krijgen een stabiel verdienmodel als IST Green Chemicals de bieten in een kleinschalige fabriek op de Axelse Vlakte omzet in ethanol voor biobrandstoffen. En hoewel het proces weinig warmte nodig heeft, kan de fabriek heet water en stoom afnemen van buurman Victor Goes Green op hetzelfde industrieterrein. Een andere buurman, Sustainable Fuel Plant, kan het residu uit het proces vergisten tot biogas. En tot slot is het de bedoeling om het water uit het proces terug te leveren aan de lokale land- of glastuinbouw. Immers, Zeeuws-Vlaanderen heeft in bepaalde periodes een tekort aan zoet water. Volop synergie en een mooie business case zou je zeggen, en toch kleeft er een lastig punt aan het project: de suikerbiet wordt gezien als een voedselgewas. Dat levert discussies op met overheden en financiers. ‘Natuurlijk kunnen we niet de hele behoefte aan energie uit landbouw halen’, weet Cees van Loon, direc-
PROCES IN HET KORT IST Green Chemicals verwerkt een suikerbiet in zijn geheel door de cellen van de suikerbiet via vacuümextrusie tot explosie te brengen. Doordat de celwanden open springen, komen de suikers bloot te liggen, waarna micro-organismen er direct mee aan de slag kunnen. Op deze manier verloopt de fermentatie sneller en efficiënter. Het resultaat is een hoger rendement ten opzichte van de klassieke methode die de bieten eerst tot witsuiker of diksap verwerkt. Bovendien vindt het proces plaats onder lage druk en bij lage temperaturen, waardoor het minder energie kost. De bieten gaan het proces in op de buitentemperatuur. Ze worden vermoesd en verwarmd naar vijftig tot zestig graden Celsius. Bij de vacuümextrusie koelt de moes af en is dan op fermentatietemperatuur. In het hele traject is dus alleen in het begin een beetje warmte nodig. De productiekosten zijn door al deze factoren 35 procent lager.
teur R&D bij IST. ‘Dan heb je vier keer de aarde nodig. Dus we gaan niet alle auto’s op bio-ethanol laten rijden. Maar de suikerbiet is wel een uitstekende kandidaat om grondstoffen voor de chemie te leveren, en daarbij gaat het om veel kleinere volumes. Dat is ons uiteindelijke doel. De suikerbiet moet daarom gezien worden als een industrie- of energiegewas. Er zit zoveel potentie in.’ Van Loon is blij dat de financiering nu rond gaat komen voor deze eerste fabriek in Zeeland, die tweeduizend ton bieten per dag gaat verwerken. De investering voor een Greenfield fabriek komt op 100 miljoen euro. ‘Dit bedrag is met alles erop en eraan. Dus het land, de infrastructuur, een biogasplant, de waterzuivering en alle andere bijkomende faciliteiten. Maar door de synergie op de Axelse Vlakte zal het investeringsbedrag beduidend lager uitvallen.’ Gummiballen Het gebruik van suikerbieten was overigens niet alleen bij het rondmaken van de financiering een uitdaging. Ook bij de ontwikkeling van het productieproces leverde het gewas meerdere malen moeilijkheden op. ‘Dat krijg je als je met een natuurproduct werkt’, zegt Hans van Klink, directeur Project Development lachend. ‘In de proeffabriek hadden we in het begin bijvoorbeeld dat de bietenmoes in de fermentor enorm ging schuimen. En we hebben ook meegemaakt dat de installatie helemaal vastliep omdat de brij ging geleren.’ Daarbij komt nog dat de ene suikerbiet de andere niet is. ‘We hebben een keer slechte bieten gehad. Dat leken net gummiballen, we konden ze niet verwerken. En afhankelijk van het ras kun je de biet wel of niet lang bewaren. Rotte bieten stinken trouwens enorm, kan ik je uit
PETROCHEM 3 - 2021 16
PET U Project.indd 16
07-04-21 16:43