Bir bitki hücresi yaşlandıkça hücrede; I.
Koful çapı
II. Çekirdek hacmi III. Metabolizma hızı IV. Kofulundaki su miktarı D GOLGİ ORGANELİ:
verilenlerinden hangilerinde artış görülür?
Özellikle granülsüz endoplazmik retikulumdan kopan parça-
A) I ve II
B) I, II ve III
lardan oluşur. Yassı keseciklerdir. Endoplazmik retikulumdan
D) I, III ve IV
E) I, II, III ve IV
C) I ve IV
koptuğu anda tüpçükler sistemine benzer. Zamanla tüpçüklerin uçlarına biriken salgı maddeleri daha sonra golginin salgı keseciğine dönüşmesine neden olur. Hücrede sayısı fazla olmamakla birlikte çekirdeğe yakın
Bitki hücreleri yaşlandıkça; koful çapı büyür. Çekirdek hacmi
olarak bulunan organeldir. Sayısı birkaç taneden fazla ola-
küçülür. Metabolizma yavaşlar. Kofuldaki su miktarı artar.
maz. •
Doğru Seçenek: C
Golgi organeli salgı yapma ve bu salgı maddelerini
LİZOZOM:
depolamakla görevlidir.
•
Hücre zarının yapısında yer alan glikoprotein, glikolipit moleküllerini de paketler.
•
Gözyaşı, ter, süt, tükürük sentezler ve salgılar.
•
Hormonlar ve enzimler bu organelde paketlenir.
•
Endositoz reaksiyonlarında yırtılan hücre zarını tamir eder.
•
Bitkilerde de yağ sentezleyen golgi hücre duvarını sentezler.
•
Golgi organelinin ribozomlarda oluşan enzimlerin etrafını çevirmesi sonucu oluşur. Lizozomlar içlerinde polimerleri hidroliz edecek olan enzimleri taşıdığından endositoz reaksi-
www.unkapani.com.tr
Yağ sentezler ve depolar.
Unkapanı® Yayıncılık
•
yonlarında aktif olarak iş görürler. Taşıdığı enzimlere HİDROLİTİK enzimler de denir. Lizozomlar alyuvar hücreleri hariç tüm hayvan hücrelerinde bulunur. Bitki hücrelerinde bulunmaz.
Lizozomlar hayvan hücrelerine özgü organellerdir. Ancak
Bitkilerde meydana gelen hücre bölünmeleri sonucunda
bazı bitkilerde lizozom benzeri organeller de vardır. Bu
Fragmoplastı yani orta lameli oluşturarak hücrenin ikiye
organellere fitozom ya da fitolizozom adı verilir.
bölünmesini sağlar. • •
Golgi organeli bitkilerde de reçine, lignin, süberin mole-
•
Akyuvarlar, kupfer hücreleri, makrofajlar endositozu fazla
küllerini paketler.
yapan hücreler oldukları için lizozom sayıları fazla olan
Bitkilerin kendilerine has kokusunu da salgılayan golgi
hücrelerdir.
organelidir. •
Golgi organeli lizozom organelini de oluşturur.
•
Golgi organelinden kofullar da oluşur.
•
Ölen hayvan hücrelerinde canlılığını kaybeden zar parçalanır. Lizozomun içindeki pasif enzimler sitoplâzmaya çıktıklarında aktifleşir. Aktif olan enzimler hücrelerini sindirmeye başlarlar. Bu şekilde ölen hücrelerin kendi lizozomlarıyla yok edilmesine OTOLİZ denir. Ölümden kısa bir süre sonra kokuşma meydana gelmesi de bu yüzdendir.
•
Kurbağalar metamorfoz yani başkalaşım geçiren canlılardır. Bu canlılar larva dönemlerinde morfolojik olarak balığa benzerler. Erginleştiklerinde ise kuyruklarını kaybederler. Bu olayda lizozom görev yapar.
•
Memelilerin yavrularını emzirme dönemlerinin bitmesiyle süt bezlerinin körelmesini de lizozom sağlar.
•
Yaşlı alyuvarların yok edilmesini de lizozom sağlar.
•
Harap dokuların yok edilmesini de lizozom sağlar.
•
Lizozom faaliyetlerinin anormalleşmesi sonucu deri hücrelerinin ölmesiyle ciltte lekeler oluşur.
50