afval) in Duitsland voorzien van optische vezelsensoren om temperatuursverhogingen, vervormingen, verplaatsingen of waterlekken in de ondergrondse formaties op te sporen.” Maar toen het onderzoek evolueerde naar productontwikkeling en installatie, moest er een bvba of nv worden opgericht. FOS&S in Geel, vandaag een zeventienkoppige KMO, zag het levenslicht. Het licht gezien Wie optische vezel hoort, denkt aan telecommunicatie. Maar in FOS&S vormen ze diezelfde optische vezel om tot een sensor waarmee temperatuur, druk, verplaatsing, rek, vochtigheid enz. kan worden gemeten. Marc Voet: “Het principe steunt op een fysische wet die we nog kennen als de Bragg-voorwaarde. Eenvoudig uitgelegd wordt de kern van een optische vezel blootgesteld aan een periodiek patroon van intens ultraviolet licht. Hierdoor ontstaat een optische component (de fiber Bragg grating) die alleen licht van een welbepaalde golflengte – de Bragggolflengte – terugkaatst en de rest doorlaat. Deze Bragg-golflengte is afhankelijk van de
temperatuur en/of de vervorming waaraan de optische vezel onderhevig is.” De vezel wordt een sensor waarmee men temperatuur, vervorming, en, mits enkele ingenieuze ingrepen aan de behuizing, ook vochtigheid, druk, verplaatsing enz. kan meten. Optische vezelsensoren hebben heel wat voor op hun conventionele elektrische tegenhangers: het zijn passieve componenten en dus zijn ze een lang leven (25-30 jaar) beschoren, de optische vezelkabel kan het meetsignaal tientallen kilometers meedragen, ze interfereren niet met elektromagnetische straling, en ze zijn licht, dun en niet explosief.
lichtstraal in een optische vezel die tot 40km lang kan zijn. Die lichtstraal botst met onzuiverheden in de kern van de vezel. Daardoor komen er kleine lichtstralen terug die een maat zijn voor de temperatuur (in geval van Raman-verstrooiing) en de vervorming (Brillouin-verstrooing) op de plaats van de onzuiverheden. Je kan over de hele lengte van de vezel meter per meter die parameters gaan opmeten, alleen maar door aan een uiteinde van de kabel te meten. Het is onvoorstelbaar wat we daar allemaal mee kunnen doen.”
“ Het is onvoorstelbaar wat we allemaal kunnen doen met optische vezelsensoren.”
Marc Voet: “Naast deze fiber Bragg grating bekijken we nog andere meetprincipes, zoals Raman-terugverstrooiing en Brillouinterugverstrooiing. Hierbij schiet men een
The sky is the limit Marc Voet: “We hebben recent nog een ander soort sensor op de markt gebracht die werkt volgens een akoestisch OTDR (optical time domain reflectometry) meetprincipe. Een belangrijke toepassing hiervan is het meten van intrusies op gasleidingen. Zo kunnen bijvoorbeeld gaslekken worden opgespoord voor de Belgische aardgas-transportmaat-
11 In te rCo n n e c t
0 3 -2 0 0 8