düzeninin bozulduğunu belirtmişlerdir. Vardiyalı çalışma nedeniyle uyku düzeninin sık sık ve sürekli bozulması, üçlü vardiyada çalışanlarda, ikili vardiya sisteminde çalışanlara göre 2,1 kat fazla bulunmuştur (%95GA=1,16-3,83) (18). Tablo 1’de, bazı ülkeler için vardiya çalışmasının yürütüldüğü zaman dilimine göre ortalama uyku süreleri verilmektedir. Tablo 1. Vardiya çalışmasının yürütüldüğü zaman dilimine göre ortalama uyku süreleri (25) Çalışma şekli Gündüz vardiyası Öğleden sonra vardiyası Gece çalışması
Ortalama uyku (saat) Fransa Rusya Almanya 7.9 7.4 7.7 8.4 7.6 7.8 6.4 5.8 6.8
Çalışılmayan günler
9.2
8.3
9.1
Tablo 1’de görüldüğü gibi, gece çalışmalarında günlük ortalama uyku süresi ileri derecede azalmaktadır. Ancak, uykunun sadece süresi değil, kalitesi de oldukça önemlidir. Süresi azalan uykunun niteliği bozulur. Gündüz uykusunun derinliği gece uykusundan azdır. Buna ek olarak gündüzleri evlerin fiziksel ve sosyal koşulları da gündüz uykusunu bozar. Gündüzleri rahat ve sakin uyuma imkânı genellikle kısıtlıdır. Dolayısıyla yeterince uyumadan yeni bir işgününe dönülür (25). Yapılan bir araştırmada, araştırmaya katılanlar arasında, gündüz vardiyasında çalışılan dönemde ortalama uyku süresi 6,7±0,08 saat; akşam vardiyasında çalışılan dönemde ortalama uyku süresi 7,1±0,07 saat ve gece vardiyasında çalışılan dönemde ise ortalama uyku süresi 5,9±0,09 saat olarak belirlenmiştir (18). Bunların yanı sıra Amerikan Uyku Bozuklukları Derneği’nin raporlarına göre, vardiyalı çalışanlar, daha kolay uykuya dalmak için daha sık alkol kullanmakta, çok fazla sigara tüketmekte, çalışırken uyanık olmak ve sürekli zinde kalmak için daha çok kafeinli ürünler tüketmektedirler (24). Vardiyalı çalışma sonucu ortaya çıkan uyku düzenindeki değişiklikler ile yeterli süre uyuyamama, kronik strese, 22