“Een psychiatrievriendelijk klima
Zoals u in de vorige editie van dit blad kon lezen heeft Dorothé van Slooten afscheid genomen als redac werk als beleidsmedewerker binnen Integrale Zorg, de divisie van Mondriaan waar de wijkteams onder
ervaringsdeskundigheid, wijkgerichte zorg en beeldvorming, vertelt Dorothé wat haar drijft in haar werk.
1. Communicatie “Ik vind dat goede zorg valt of staat met een goede communicatie. En daarmee bedoel ik dat het erom gaat dat steeds meer met de cliënt en direct betrokkenen afspraken gemaakt worden en taken verdeeld. Niet alleen binnen de triade (de driehoek hulpverlener/cliënt/familie), maar ook in samenwerking met ketenpartners en bijvoorbeeld maatschappelijke steunsystemen. Deze visie op de psychiatrische hulpverlening is gelukkig inmiddels wel gemeengoed geworden binnen de ggz, maar er valt zeker nog winst te behalen. Het moet nog vanzelfsprekender worden dat de ‘trialoog’ gevoerd wordt en dat groepen, inclusief de netwerkpartners, samen komen in communicatie: aan de beleidstafel, bij behandelbesprekingen, in projecten, bij lezingen, in Psycope Magazine, enzovoort. We moeten met z’n allen één taal gaan spreken!”
2. De inzet van ervaringsdeskundigheid “De opkomst van ervaringswerkers, (ex-)cliënten die hun ervaringen inzetten om andere cliënten te helpen en te ondersteunen, is een niet meer te stuiten ontwikkeling in de ggz. Ervaringswerkers weten vanuit hun eigen geschiedenis, maar ook vanuit de collectieve ervaring, als geen ander wat het betekent om ggz-cliënt te zijn. Zij weten wat in cliënten omgaat en wat hun ziekte en de daarmee gepaard gaande lichamelijke, psychische en/of sociale beperkingen betekenen. Een paar wijkteams van Mondriaan maken al geruime tijd ge-
10
bruik van de deskundigheid van deze ervaringswerkers. Deze collega’s kunnen bij uitstek het cliëntperspectief in het team verwoorden en herstelgericht denken propageren. Anthony, één van de grondleggers, omschrijft herstel als ‘een bevredigend, hoopvol en zinvol leven leiden, met de beperkingen die de psychische klachten met zich meebrengen’. Ik ben groot voorstander van herstelgerichte zorg, waarbij de hulpverlening cliënten ondersteunt in hun herstelproces en hen helpt zelf de regie over het eigen leven en de eigen behandeling te (her-)nemen. Andere voorbeelden van inzet van ervaringsdeskundigheid zijn de cliëntlessen ‘Bejegening en Respect’ in het kader van Teaching Hospital. Daarbij krijgen derdejaars studenten Geneeskunde tijdens hun curriculum les van ervaringsdeskundigen over belangrijke thema’s als goede bejegening van mensen met een psychiatrische aandoening. Maar ook de Herstelgroepen, dat zijn groepen waarbij cliënten elkaar steunen in hun herstelproces, draag ik een heel warm hart toe.”
3. Wijkgerichte zorg Over FACT (Functie ACT) is in dit tijdschrift al veel geschreven. Deze alomvattende wijkgerichte zorg, dicht bij de cliënt in zijn eigen vertrouwde omgeving, noem ik graag een geslaagd voorbeeld van zorgvernieuwing. Daarnaast heeft de afgelopen vijftien jaar, weliswaar met vallen en opstaan, een beweging van vermaatschappelijking plaatsgevonden: uit het psychiatrisch ziekenhuis en terug naar de maatschappij. Waren de psy-
Dorothé van Slooten: “Hulpverleners, familie, cl we moeten met z’n allen één taal gaan spreken
chiatrisch ziekenhuizen vroeger ver weg van de stad, de afgelopen jaren is de ggz meer en meer geïntegreerd in de samenleving. Cliënten worden bij voorkeur in hun thuisomgeving (ambulant) behandeld en begeleid, en opnames zijn gepland en zo kort mogelijk. De (opname)afdeling is er tegenwoordig vooral om cliënten bij een crisis, als het even niet anders