"Ikastola" aldizkaria: 175.zenb. - iraila by Ikastolen Elkartea

www.ikastola.net

EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK KOOPERATIBA EUROPARRA ABIAN >> (11-14 orr.)

ELKARRIZKETA >>

www.ikastola.net

IKT TEKNOLOGI BERRIAK 3 IKASYS PROIEKTUA ELGOIBARKO IKASTOLAN 7 KILOMETROAK URRIAREN 4AN DONOSTIAN 11 EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK. IKASTOLEN KOOPERATIBA EUROPARRA EGITURATZEN ARI DA 16 GAZTE EGONALDIAK ESPEJON (ARABA) 18 EUSKAL DANTZAK IKASTEN MARRAZKI BIZIDUNEN BIDEZ 20 OINEZ BASOA ARGIÑERENTZAT ARBIZUN 22 URRIAREN 24AN DENOK BAIONARA: DEIADAR: LURRALDE HIZKUNTZEN OFIZILATASUNA ALDAKRRIKATZEKO MANIFESTAZIOA

(11-14 orr.)

NURIA REVUELTA ETA JABIER LARRAÑAGA LEHEN LERROAN, ETA ENERITZ ITURBE ETA MARI KRUZ INTXAUSTI ATZEAN.

IKASYS ELGOIBAR IKASTOLAN

EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK KOOPERATIBA EUROPARRA ABIAN >>

EDITATZAILEA:

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45 KOORDINATZAILEA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net ERREDAKZIOA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Imanol Artola DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Txema Garzia Urbina INPRIMATZAILEA:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09 ISBN:

IRAILA 2009

IKASTOLA ALDIZKARIA

iks www.ikastola.net

175

Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

“

Ariketak koadernoan baino gusturago egiten dituztela diote ikasleek Orain bederatzi urte sei ordenagailu zituzten Elgoibarko San Bartolome ikastolan eta zerbitzari txiki bat. Ikasturte honetan 104 ordenagailu txiki erabiliko dituzte LHko geletan bakarrik Ikasys proiektuaren barruan, eta hiru zerbitzari handi dituzte. Aldaketa horren lekuko izan diren hiru irakaslerekin eta zuzendariarekin, Jabier Larrañagarekin, mintzatu ginen Ikasys proiektuaren onurez eta arrakastaz. Eneritz Iturbe, IKT dinamizatzailea eta Ikasys proiektuaren arduraduna da. Mari Kruz Intxausti, berriz, Matematika irakaslea da; aurreko ikasturtean zehar liberatuta aritu zen Ikasys-erako, arlo horretako edukien koordinazioa beregain izan baitzuen. Nuria Revueltak, azkenik, Ingelesa, Euskara eta Ingurunea irakasten ditu; irakasle ikasketak egin zituen atzerriko hizkuntzetan eta Psiko-pedagogian lizentziatua da. Ikastola175

ELKARRIZKETA IKASYS PROIEKTUA ELGOIBARKO IKASTOLA

IKASYSEN URTEBETEKO BALANT

“

IKASYS ikasle

bakoitzaren erritmora oso erraz egokitzen da Joan den ikasturtean sekulako oihartzuna izan zuen Ikasys proiektua esperimentatu zuten 16 ikastoletako bat izan zen Elgoibar Ikastola. LHko bigarren, laugarren eta seigarren mailan hasi ziren lanean, maila bakoitzean gela bat proiektuan sartuz, eta beste bat “kontrol talde” gisa hartuz, hots, aurrekoekiko alderaketa egin ahal izateko gela gisa. EHU Hezkuntzako Ikerkuntza eta

-Hain emaitza onak lortuko ziren susmorik ba al zenuten? ENERITZ ITURBE: Astean ordu erdiz egiten dituzte ariketak arlo bakoitzean. Beraz, bost arlo direnez, bi ordu eta erdi egiten dituzte. Guk ez genekien Ikasysek emaitzetan zer onura ekarriko zituen, baina susmoa bagenuen, motibazio izugarriarekin egiten baitzituzten ariketak. Kontzentrazio eta gogo handiarekin ikusten genituen lane-

Ikastola175 · iraila 2009

Diagnosi Metodoen saileko irakasle talde bat arduratu zen ebaluazioa egiteaz. Esan beharra dago ebaluazio horren emaitzak guztiz baikorrak izan zirela, gutxi bada ere, arlo guztietan (Ikasys erabili den bost arloetan, alegia, hiru hizkuntzatan, ingurunean eta matematikan) eta gela guztietan “kontrol taldeetan” baino emaitza hobeak lortu baitziren.

an ikasleak, eta horrek emaitzetan eraginik izango zuela pentsarazten zigun. Baina bukaerara arte ez dugu benetan jakin emaitzen berri. -Zer jarrera erakutsi dute gurasoek eta irakasleek? JABIER LARRAÑAGA: Gurasoak a priori esperientzian parte hartzearen alde agertu ziren. Nahiago zuten beren seme-alabak Ikasys taldean ikustea ‘kon-

trol taldean’ baino. Irakasleen aldetik erresistentzia handixeagoa zegoen; hala ere, oso azkar sartu ziren dinamikan, eta hasieran ezkor agertzen zirenek ere abantaila handiak ikusi zizkioten sistemari. MARI KRUZ INTXAUSTI: Lanbide gehienetan zuk zure bulegoan egiten duzu lan teknologia berriekin, baina ikasgela batean ikasleen aurrean hasi behar duzu teknologia ho-

TZEA ELGOIBARKO IKASTOLAN

IKASYS PROIEKTUA ELGOIBARKO IKASTOLA

Ikastolen Elkarteak sortu eta kudeatzen duen IKASYS Proiektua

-Motibazioa aipatu duzue. Nolakoa izan da? MKI: Kontuan izan behar da ariketa horietan irudia, animazioa eta, ingelesean batez ere, audio asko sartzen direla eta horrek erakargarriago egiten dituela. Ariketak koadernoarekin baino askoz hobeto egiten dituztela diote ikasleek. NURIA REVUELTA: Gehien gustatzen zaiena zera da, hots, une oro dakitela ariketa bat ondo edo gaizki egiten duten, sistemak berak zuzentzen baititu ariketak. Irakasleek, ondorioz, denbora gehiago daukate gaizki dabiltzanei laguntzeko. Irakaslearen zain gela batean ikusten diren ikasle erreskada horiek desagertu egin ziren. Irakaslearen profila aldatu egiten da neurri batean: laguntzaile bihurtzen da. Sistemak berak duen aplikazio bati esker, irakasleak ikasle guztien lana kontrola dezake bere ordenagailutik; ariketak egiten bakoitzak zenbat denbora behar izan duen, zertan huts egin duen eta beste hainbat informazio izan ditzake.

-Zertarako balio du Ikasys-ek?

Ikasturte honetan LHko gela guztietan erabiliko dute Ikasys, eta DBHko lehen eta hirugarren mailatan ere esperimentatuko dute. Iaz bi armairu erabili bazituzten (bakoitzean 26 ordenagailu), ikasturte honetan lau armairutara pasatuko dira. Armairuez gainera, zerbitzari bat behar du sistemak, eta gela bakoitzean wifia. Ordenagailu horiek, bestalde, Informatika klaseak gelan bertan emateko, nahiz Interneten kontsultak egin edo informazioa bilatzeko ere erabiliko dira. Ez da Elgoibarkoa LH osora zabaldu duen ikastola bakarra izango, 35 ikastola baitira Ikastolen Elkarteak kudeatzen duen proiektuan pauso hori emango dutenak.

JL: Helburu batzuk lantzeko balio du Ikasys-ek, ez denak. Errepikapenaren bidez memoria lantzeko da aproposa, eta prozedura itxiak automatizatu eta barneratzeko ere bai. Zenbait konpetentzia lantzeko balio du. Beste batzuk gelan landu beharko ditu irakasleak. Gainera, Ikasys ikasle bakoitzaren erritmora oso erraz egokitzen da, eta honenbestez, ikaslearen autonomia lantzeko oso egokia da, ikasleak berak ikusten baitu noraino dakien, zenbat dakien. Batzuek tresna osagarri bat dela esaten dute. Nik ez nioke osagarri deituko, gure metodologiaren zati bat gehiago baizik, eduki eta gaitasun jakin batzuk lantzeko. Honek ez du ordezkatzen gelako lan guztia, han lehen fitxen bidez egiten zen lana baizik. -Zer ebaluatu dute EHUko irakasleek? JL: Sistemaren eta emaitzen ebaluazioa egin zuten, eta ondorioak oso baikorrak izan ziren. Hasierako eta bukaerako azterketak egin zituzten gelaz gela, eta urte osoko jarraipena ere bai. Horretaz gainera, eztabaida taldeak antolatu zituzten zuzendariekin, irakasleekin eta dinamizatzaileekin Ikastolen Etxean edo fakultatean bertan, eta horietan parte hartu genuen.

riekin. Bitarteko horiek zuk baino hobeto erabiltzen dituzten ikasleak dira gainera gehienetan, eta horrek beldurtzen ditu askotan irakasleak.

Ikastola175

iks

ELKARRIZKETA IKASYS PROIEKTUA ELGOIBARKO IKASTOLA

IKASYS PROIEKTUAREN ONURAK EGIAZTATU DITU UNIBERTSITATEAK

Ebaluazioaren ziurtapena

IKERLARIAK.

ETXEBERRIA UNIBERTSITATEKO IRAKASLE ETA

KARLOS SANTIAGO, AINHOA BOGANTES ETA JUANITO

UPV/EHUko Hezkuntzako Ikerkuntza eta Diagnosi Metodoen -HIDM- Saileko irakasle talde batek egindako ikasturte osoko ebaluazioaren ondorioa oso baikorra izan da: maila guztietan eta arlo guztietan (hiru hizkuntzak, matematikak eta ingurunea) kontrol taldeek baino emaitza hobeak eman dituzte ikasketan Ikasys proiektuan lan egin duten ikasleek. Aldeak, noski, txikiak dira, baina emaitzak hobeak. Beraz, kontrol taldearen eta talde esperimentalaren artean aldea badago. Emaitza homogeneo samarrak izan dira, gainera; ez dira arlo batean hobeak eta beste batean okerragoak izan. Gorakadatxo hori arlo guztietan eman da, kontutan izanik ordutegiaren %10eko erabilera izan duela, eta hori da garrantzitsua. Ebaluazioaren emaitza emankorra izanik, bultzada garrantzitsua izan denez, Ikasys-eko ar-

Ikastola175 · iraila 2009

duradunek proiektua ikastola guztietara zabaltzea erabaki dute. Joan den ikasturtearen amaieran ikastola guztiei egin zitzaien eskaintza, eta momentuz 35 ikastola animatu dira. Horietan LHko etapa guztira hedatuko da eta, DBHko eduki sorkuntza ere bukaturik dagoenez, etapa horretan ere sei hilabeteko esperimentazioa egingo da aurten. Hogei bat ikastolak hartuko dute parte bigarren etapa honetako esperimentazioan. Proiektua martxan jartzeak kostu batzuk ditu, eta horregatik geratu da ikastola multzo bat sartu gabe. Datozen ikasturteotan sartuko direla espero dute Ikasys-en arduradunek. Ikasys-ek, bestalde, interes izugarria sortu du Estatu espainiarreko beste hainbat puntutan, Katalunian bereziki, eta proiektua saltzeko aukerak ere badaudela dirudi.

IKASYS MEJORA EL RENDIMIENTO El proyecto Ikasys, creado e impulsado por la Federación de Ikastolas, que comprende un equipo de ordenadores portátiles y contenidos curriculares específicos para que los alumnos hagan ejercicios de memorización, ha mejorado el rendimiento de los estudiante en las cinco área sen las que se ha experimentado: las tres lenguas, matemáticas y medio ambiente. Ese el resultado de una evaluación realizada por profesores de la UPV a lo largo del curso pasado. La evaluación ha sido un espaldarazo para los responsables del proyecto que ahora quieren extenderlo a todas las ikastolas. Hemos estado en la ikastola de Elgoibar, uno de los centros pioneros de Ikasys.

IKASYS AMÉLIORE LE RENDEMENT Selon l’évaluation effectuée par des professeurs de l’université basque EHU tout au long de l’année dernière, le projet Ikasys, crée et soutenu par la Fédération des ikastola pour lequel les élèves disposent d’ordinateurs portables où sont intégrés programmes et exercices de mémorisation, a amélioré le rendement des élèves dans les cinq matières expérimentées: les trois langues, les mathématiques et environnement. Les résultats de l’évaluation ont encouragé les responsables du projet qui désirent maintenant l’étendre à toutes les ikastola. Nous avons visité l’ikastola d’Elgoibar, l’une des pionnières du projet.

gipuzkoa: <Ninguno>

URRIAREN 4an DONOSTIAN ktua nengan: Eleanitz proie re di n ze ilt rb hu ra rta n du be usika eta a puntu bat sortarazte leseko irakasleekin; m ge in ri or jat te du Zurriola ikastolak inbidi n rki tze o harrobi izan den antze ino eta han ingelesa lan Bk ra ET go ), ler iaz txi Ba en zir te du ili ib an sle eram (350 ika zearren. t dute ikastolan bertan bizpahiru meritu aipat , te du ua rts da in u dantza eskola ofizial ba ra egita . ikasle) eta kirol ekintza tuen eraikinak gainezka di , go da u ur uk eskola ere bai (iaz 250 m z sle n duen ikastola da, ika kin eraikin bat Sekulako hazkundea iza ila saldu eta diru horre rsa lu en go da a eo liz Barandiaran n lursail rretarako Grosen berta ho a in ba , te du hi na altxatu te. bat aurkitu beharko du

â&#x20AC;&#x153;Overbooking-a Zurriola ikastolanâ&#x20AC;? JOSE MARI EIZMENDI LEHENDAKARIA (eskubian), XABIER ELORTZA LEHENDAKARI OHIA ETA AURKENE MORA ZUZENDARIA KILOMETROEI BEGIRA

Barandiaran lizeoaren lur saila saldu eta inguruko lursail batean eraikin berria egin nahi dute Ikastola175

iks

ELKARRIZKETA

lizeo horretara. “Orain ikasle guztiek jarraitzen dute ikastolan bertan Batxilergoa egiten eta, gainera, kanpotik beste batzuk etortzen zaizkigu”, erantsi zuen Joxe Mari Eizmendi lehendakariak. Barandiaran lizeoak eman dizkion ikasleak hartu ondoren hiruna gela dituzte maila bakoitzeko DBHn . “Barandiarango ikasleak hona ekarrita lerro bat gizentzea lortu dugu. Bien bitartean hasita geunden HHan maila bakoitzeko lau talderekin lanean, maila bakoitzeko 70etik gora ume ditugulako. HHko lau lerro horiek ez dira benetakoak, erdaldunen txertaketa hobea izatearren gure poltsikoetatik kontzertazio bat ordaintzen baitugu”, erantsi zuen Xabier Elortza lehendakari ohiak.

onostiako Zurriola ikastola kolpetik gehiegi luzatu den gazte bat bezala dabil, jantzietan sartu ezinik. “Orain sei urte hasi zen gure proiektua lantzen, nahiz eta azken urrats esanguratsua, Batxilergoa hona ekartzea, duela bi urte gauzatu zen. Orduan Batxilergoko lehen ikasturtean 38 ikasle ziren. Joan den ikasturtean 63 izan ditugu. Bi urtean, beraz, ia-ia bikoiztu egin da ikasle kopurua. Jarrera hori mantendu egingo da, ikasturte berri honetako matrikula 62 ikaslekoa izan baita. Oso garbi dugu gerora kopuru hori handitu egingo

UN MATRIMONIO DE CONVENIENCIA La de Zurriola es una de esas ikastolas que producen cierta envidia. Es una de las ikastolas que ha desarrollado el Proyecto de Lenguas hasta el Bachillerato, donde trabajan el inglés, por ejemplo, con profesorado nativo; cuentan con una escuela de teatro que ha sido cantera de actores en las series de ETB1 y cuentan también con una escuela de música. Hace seis años, esta ikastola y el liceo Barandiaran iniciaron los

Ikastola175 · iraila 2009

dela, LH eta HHan 70 ikasletik gorako kopuruak baititugu”, hasi zen Aurkene Mora, ikastolako zuzendaria. Zurriola ikastola eta Barandiaran lizeoaren arteko ezkontza guztiz izan da interesatua. Barandiaran, Donostiako ikastolei Batxilergoa eta goi zikloak emateko sortutako zentroa, larri zebilen ikasle aldetik ikastola horiek (Zurriola salbu) sare publikora pasatu zirenetik, eta Zurriola, aldiz, leku faltan. Barandiaranek Ibaetan okupatzen zuen lur eremua saldu eta Grosen inbertitzea erabaki zuten orain lau bat urte. Hiri handi

bateko plana izanik, lur eremuaren birkalifikazioa eta Hirigintza Plan Nagusia atzeratu egin dira. “Batxilergoan maila bakoitzeko bi talde ditugu kontzertaturik, nahiz eta guk hiru eskatzen ditugun; arrazoi sinple bat dugu hirugarrena eskatzeko: Eleanitz proiektua Batxilergoraino eraman duen ikastetxe bakarra gara. Ingelesez lantzen diren arloetan hiru talde egiten ditugu. Lehen mailan, esate baterako, Ingelesa bera modu oso sendoan lantzen dute, Filosofia eta Mundu Garaikideko Zientziak ingelesez ematen dituztelarik aukeran. Irakasle natiboekin

trámites para un matrimonio por el que el liceo trasladaba el Bachillerato y los ciclos de Formación Profesional a la primera, con la intención de vender el solar y financiar la ampliación de la ikastola de Gros. El parón de la crisis y la bajada de precios han dificultado la operación. Los edificios actuales de la ikastola están saturados y con la edición del Kilometroak, que se desarrollará en las faldas de Ulia y aledaños de la playa de la Zurriola, quieren da a conocer los proyectos que tienen para el futuro más inmediato.

egiten dugu lan, eta horrek ere kostuak handitu egiten ditu, baina arrakasta ari gara lortzen, gizarteak berak ingelesaren eskaera gero eta nabarmenago sentitzen duelako. Eleanitz proiektua DBHn bukatzen da, eta kalitatearen izenean guk eman dugun jauzi bat izan da hau. Honetan aitzindariak gara”, jarraitu zuen Aurkene Morak. Batxilergoa Barandiaranen zegoenean DBH bukatzen zuten ikasle erdiak bakarrik joaten ziren

Haur Hezkuntzako ikasle kopuru horiek (maila bakoitzeko 70etik gora) LHra iritsi ahala ez dute jakingo non sartu. “Ondoan genuen kortxo fabrika saldu eta eranskin berria egin genuen orain urte batzuk eta gelak alokatzen dizkiegu ondoko moja batzuei, baina denak beteta ditugu. Aurten molda gaitezke, hurrengo ikasturtean ere gela kopuru bera izango dugu, baina bi urte barru ezinbestekoa dugu beste erakin bat ondoan izatea. Kilometroek emango digutena, diru kopuru

UN MARIAGE DE CONVENANCE L’ikastola de Zurriola fait des envieux: c’est une des ikastola qui a développé le Projet Linguistique jusqu’au baccalauréat. Ainsi, par exemple, les cours d’anglais sont dispensés par un professeur anglais. L’ikastola compte par ailleurs une école de théâtre, dont sont issus certains acteurs des séries diffusées par ETB1, ou encore une école de musique. Il y a six ans, cette ikastola et le lycée Barandiaran ont fusionné : le lycée a transféré le baccalauréat et les cycles de formation professionnelle à l’ikastola, tout cela dans le but de vendre le terrain et de financer

l’extension de l’ikastola de Gros. La crise et la baisse des prix ont rendu l’opération plus difficile que prévu et les bâtiments actuels de l’ikastola sont saturés. Le prochain Kilometroak, qui se déroulera sur les flancs du mont Ulia et aux alentours de la plage de Zurriola, permettra de se faire une idée des projets à court terme de l’ikastola.

mugatua da. Proiektuaren euskarri sendoena Barandiran zegoen lur saila saltzea zen, baina luzatu egingo da operazio hori. 2005ean aurkeztu genuen birkalifikazio eskaera. Abendurako Plan Nagusia onartuko zela eta, horrek gure eskaria ahalbideratuko zuela uste genuen. Lau urte pasatu dira, eta Plan Nagusia hasierako onarpen fasean dago oraindik. Lur sail horren gainera maileguak eska genitzake, baina lurraren prezioak nola jaitsi diren ikusita itotzeko arriskua genuke, eranskin berria egiteko milioi bat euroko mailegua atera baikenuen. Beraz, beste ate batzuk jotzen hastera goaz”, jarraitu zuen Xabier Elortzak. “Alde horretatik panorama ezkorra da, baina oso baikorra da ikasle kopuru aldetik. Zentzu horretan,

Administrazioaren aurrean eskaerak egiteko moduan gaude. Bestalde, krisialdiak berak ere ez digu aurten asko lagundu, eta gure proiektua Donostiaren erdian finantzatzeko behar dugun dirutza erraldoia eskuratzeko zailtasunak izango ditugula aurreikusten dugu. Batzuetan eman lezake hiri handi bateko ikastola batek ahalmen handia izan behar duela, baina, askotan, zailtasunak ere biderkatu egiten dira hemen. Urtea halaxe etorri da, eta horrexegatik eskatu behar diegu euskaltzaleei aurten ahalegintxo gehigarri bat egin dezaten” jarraitu zuen Jose Mari Eizmendik.

Kanta ikasle talde batek egin du, eta hitzak, berriz, Xabier Elortza lehendakari ohiarenak dira.

Josebe Muguruza eta Igor Elortza, koordinatzaileak

“Sei kilometro Uliaren magalean eta hondartza ertzean” Berdea eta urdina, mendiaren eta itsasoaren koloreak erabili dituzte logotipoan; ibilbideak ere mendia eta itsasoa elkartuko ditu, ikastola tartean dela Ulia mendiaren magala zeharkatuko baitu, eta Zurriotako hondartza ertzean izango baititu bi gune. “Ategorrietako Renferen geltoki ondoan jarri dugu sarrera bat. Zumarragatik Irunera bitartean zerbitzuak bikoiztu egingo ditu, eta geltoki horretatik ibilbidera sartzea gomendatzen dugu. Kostako tren geltokia eta Topoarena ere ez dira hain urrun geratzen. Autoz datozenak Garberako aparkalekuetara bideratuko ditugu; handik etengabeko autobus

zerbitzu baten bidez etorriko dira Ategorrietako Kotxeras autobus geltokira, bertatik ibilbidera sartuz. Autobus antolatuak, azkenik, Trintxerpeko portu sarreran geratuko dira, eta joan-etorriko autobus zerbitzua jarriko zaie, nahiz eta oinez ere ibilbidea gertu geratzen den”, hasi zen Igor Elortza. Goizez jendea Ulia magalean ibiliko dela uste dute bi koordinatzaileek, baina arratsaldean hondartza ertzera hurbilduko dela pentsatzen dute. “Bai Sagues eta bai Kursaal ondoko guneak oso leku erakargarriak dira, eta arratsaldean hor jendetza bilduko dela uste dugu. Hortik etxera itzultzeko geltoki

nagusian trena hartzeko gomendioa luzatu nahi diogu jendeari”, erantsi zuen Josebe Muguruzak. Gune bakoitzean eskaintza zabala antolatzen saiatu dira, baina bigarren guneak, Kotxerasek, badu gazteei zuzendutako kontzertu egitarau bat. Hor joko dute egunean zehar Zeren Zaik, Xarmak, Kautak, Asgarth-ek, Mendeku Itxuak eta Triki Takek. “Badago talde bat, Asgarth, heavy musika egiten duena, jo gabe urteak eman eta berriro egun honetarako elkartu dena”, gogoratu zuen Igorrek. Hirugarren gunean, Haztegin, haurrentzako ikuskizunak izango dira: Txan magoa, Zirika Zirkus, Aiko eta Poxpolo eta Mokolo, esate baterako.

“Pirritx eta Porretxekin bi saio egin ditugu urteko egitarauan. Bi aldiz Gasca bete zuten eta atsedena eman diegu”, jarraitu zuen Ighorrek. Laugarren gunean hip hop eta rap tailerrak egongo dira. Saguesen ere, laugarren gunean, kontzertu handiak izango dira, hala nola, Betagarri, Gertrudis (Bartzelonatik dator), Errenteriako Oinarri Abesbatza, Esne Beltza eta Akelarre, batzuk aipatzearren; Kursaalen, berriz, seigarren gunean: Big Band, Easo Abesbatza eta Orfeoi Txiki, Txirri, Mirri eta Txiribiton (beteranoak eta gazteak elkarrekin), Xabi San Sebastian, MC Jearras Band eta Anje Duhalde.

www.kilometroak.net Ikastola175

erreportajea

EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK Ikastolen kooperatiba europarra egituratzen ari da “Tolosako Leidorren aurkeztuko dira Artezkaritza Kontseilua eta Zuzendaritza Talde berria” Irailaren 26an Tolosako Leidorren egingo den ikasturte berriaren irekiera ekitaldia baliatuko du Euskal Herriko Ikastolak kooperatiba europar berriak bere egituraren arduradun nagusiak aurkezteko. Artezkaritza Kontseiluko kideak zein Zuzendaritza Taldekoak azalduko dira agertokira. Ekainaren

13an ikastolen VI. Batzarraren azken saioan hartutako erabakien ondoriozko erabaki kateak eman ditu, hala ere, bere lehen emaitzak: Imanol Igeregi izango da elkarte berriaren zuzendaria, Abel Ariznabarreta Pedagogi arduradun nagusia, eta Jose Luis Sukia finantza zuzendaria.

Euskal Herriko Ikastolak kooperatibaren zuzendari kargurako Imanol Igeregiren izendapena eta Pedagogi arloa gidatzeko Abel Ariznabarretaren etorrera izan dira sortzeekimenaz geroztik erakunde berria egituratzen hasteko egin diren bi izendapen nagusiak, Jose Luis Sukiarenarekin batera.

5 6

Hamahiru ordezkariak Koldo Tellitu (Betiko Ikastola, Leioa) (lehendakaria), Arantza Manterola (Haurtzaro Ikastola, Oiartzun) (lehendakariordea), Xabier Arrieta (Armentia Ikastola, Gasteiz) (idazkaria), Paxkal Indo (Ortzaizeko Ikastola) (diruzaina), Aitor Goitia (Laudio Ikastola), Eugenio Jiménez (San Bizente Ikastola, Oion), Juan José Álvarez (Itxaropena Ikastola, Trapaga), Juan Carlos Gómez (Urretxindorra Ikastola, Bilbo), Txumai Iturria (Salbatore Mitxelena Ikastola, Zarautz), Andoni Sarriegi (Andramendi Ikastola, Beasain), Joxi Sangüesa (Argia Ikastola, Tutera), Murielle Leizagoien (Azkaineko Ikastola) eta Maite Urmeneta (Errobi Ikastola, Kanbo) dira Artezkaritza Kontseilua osatzen duten kideak.

Ikastolak dira fundatzaileak Izendapen hauek egin dituena, ekainaren 13ko sortze-ekimenetik atera zen Artezkaritza Kontseilu berria izan da. Kontseilu hori batzar egunean bertan izendatu zen, aldez aurretik erabakita zegoen prozedurari jarraiki. Lurralde bakoitzean aho batez hautatu zen zeintzuk izango ziren ikastola sortzaileak. Berez hamabost kidekoa izatekoa zen, baina hamahiru kidetan geratua da, Nafarroako hiru ordezkarietatik bat bakarrik sartu baitzen. Aurretik, federazio bakoitzak hiruna ikastola izendatu zituen erakunde berriaren sortzaile izan zitezen. Ikastola horietako ordezkariak izan ziren, ondorioz, batzarren bukaeran Euskal Herriko Ikastolak kooperatiba europarra sortu zutenak, ikastolak izan baitira fundatzaileak. Ikastola175

iks

Ekainaren 13ko saioa

Emaitza hauek guztiak ekainaren 13an Zamudioko Parke Teknologikoko ekitaldi publikoen aretoan burututako saioaren ondorena dira. Bertan bi atal izan ziren: alde batetik Ikastolen Batzarra, eta bestetik sortzeekimena, aurrez antolatuta zegoen prozedurari jarraituta. Bigarrena guztiz beharrezkoa zen, lehenak ez baitzeukan balio juridiko-administratiborik. Batzarrean, Euskal Herrian zehar barreiatutako ehun ikastolatatik 93tako ordezkariak izan ziren. Partaidetza handia, beraz. Sortze-ekimenean hamabi ikastolak hartu zuten parte. Hasiera batean hamabost aurreikusten ziren, hiru lurralde bakoitzetik, Nafarroakoak ere tartean, baina azkenean hauetako bat bakarra sartu zen saio horretan. Gipuzkoan aurreikusitako ikastola batek ez zuen parte hartu pasarte horretan, beharrezkoa zen tramite bat une horretan bete gabe zeukalako. Behin tramite hori beteta, gehitu egin zaie gainerakoei. Batzarrean, beraz, lau bozketa nagusi egin ziren, gai hauen inguruan: Erakunde berriaren eginkizuna, zerbitzuak eta kudeaketa; II. Plan Integrala; Enpresa eredua eta erakunde berriaren izen ofiziala eta estatutuak onartzeko ekintza azkenik. Lehenengo hirurak %98,1etik % 99,1 bitarteko aldekotasunarekin gainditu ziren. Laugarrenak 78 ikastolatako ordezkarien babesa lortu zuen. AIF (Araba), GIE (Gipuzkoa) eta Seaskakoen ehuneko ehuna. Bizkaiko 21 ikastolen artean hiruren ezezkoa jaso zuen; beste guztiak alde azaldu ziren. Nafarroako 15 ikastolatatik 11k ez zuten aldekoa botoa eman; gehienek ezezkoa eta gainerakoek zuria. Guztira Batzarrean ordezkatuta izan ziren 93 ikas-

Ikastola175 路 iraila 2009

tolatatik 78k aldeko botoa eman zioten erakunde berriaren estatutuak bere osotasunean neurtzen zituen txostenari. Nafarren aldekotasun ezak, hala ere, badu garrantzi eta eraginik erakunde berrian. Jarrera horrek atxikita zeraman kooperatiba berrian lurralde honetako ikastolak sartzeko prozesua oraingoz izoztea. Baiezkoa emateko nafarrek euren emendakin bat Batzarrak bere egitea eskatzen zuten. Bozketan jarrita, ordea, emendakinak ez zuen gehiengorik lortu. Emendakin horren arabera Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioko une hartako zuzendariak eta lehendakariak hiru urtez kooperatiba berrian beren karguan eta behin-behinean jarraitzea proposatzen zen. Hiru urteko proposamena urte betean uztea ere eskaini zuten, baina ez zen aurrera atera. Beste lau emendakin ere aurkeztu ziren Batzarrean, baina bat ere ez zen gailendu. Berez, aurretik oso landuta zetozen txosten guztiak, estatutuena bereziki, ekarpen asko jaso eta gehienak idatzietan sartuta.

Txalo zaparrada Batzarra txalo zaparrada luze eta beroarekin amaitu zen, baina ondorengo asteetan barneko desakordioek leku berezia izan dute zenbait komunikabidetan. Nafarroako ikastolek batzar propio batean desakordioen berri komunikabideetara ez zabaltzea ebatzi zuten. Ebazpena hartu eta egun gutxira, hala ere, gaia komunikabideetan zen. Gatazkaren gaiak, bi nagusiki: Nafarro-

ako ikastola gehienek kooperatiba berrian oraingoz ez inplikatzeko erabakia, alde batetik, eta Ikastolen Etxeko langile gehienen jarrera kritikoa erakundearen zuzendaria hautatzeko prozedurarekiko. Geroztik Nafarroako ikastolek publikoki adierazi dute ez dutela beren burua Euskal Herriko Ikastolak erakundetik kanpo ikusten, eta zubiak lantzen saiatuko zirela distantziak gainditzeko. Denbora eskatzen zuten ‘zauriak sendatzeko’. Zuzendariaren hautaketari dagokionean, Artezkaritza Kontseilu berriak hautatzeko kontsulta prozedura bat jarri zuen abian, zeinetan zuzenki parte hartzen zuten ikastolen erakundeetako langileek eta ikastoletako zuzendariek. Hautagai desberdinen artean hautatu behar zuten. Erabakia ez zen loteslea izango Kontseiluarentzat, bera baita eskumen hori daukan organoa, baina erreferentziala izango zen. Azkenean hautagai bakarra aurkeztu zen (Imanol Igeregi), eta kontsulta prozesu guztia bertan behera geratu zen. Batzarreko desakordioek hautsak harrotu bazuten ere, sortze-ekimenak bere ibilbidea normaltasun osoz egin zuen, ikastolen gehiengoaren babesa atzetik zeukala. Zamudioko saioan bertan Artezkaritza Kontseilu berria sortuta geratu zen, eta partaideen artean kargu banaketa egin zen, arestian aipatu bezala. Uztailaren hasierarako bazen zuzendari nagusia ere. Eta berarekin batera hurrengo egunetan hautatu ziren arlo desberdinetako arduradun nagusiak. Ikastolei dagokienean, berrogeita hamarretik gora dira jada, lurralde guztietakoak, bakoitzak bere Batzar Nagusian ebatzi dutenak kooperatiban bazkidetzea, ia ehunetik ehunaren babesarekin edo kopuru horretatik gertu. Urtea amaitu ordurako ikastola guztiak egongo dira kooperatiba berrian sartuta, bakoitzak urteko bere batzar nagusia egin ahala.

Zuzeneko demokrazia Egitura berriarekin, ikastolek “zuzeneko demokrazia” izango dute, Konfederazioan erabiltzen zuten “demokrazia ordezkatzailearen” lekuan. Koldo Tellitu lehendakariak agertu duenez, ikastolen historian lehendabiziko aldiz “ikastola guztiak zuzeneko bazkide izango dira kooperatiba berrian”. Funtzionamenduari dagokionez, erakunde berriak “zerbitzuak leihatila bakarrean zentralizatuko ditu barne-antolamenduaren aldetik”, eta “kanpora begira, irudi kohesionatuagoa emango du”. Nabarmentzekoa da era berean Euskal Herriko Ikastolak (eguneroko jardunean Ikastolen Elkartea deituko zaio) erakundea 2003an Europako Batzordeak emandako kooperatibei buruzko araudia indarrean sartu zenetik Europa osoan sortu den bigarren kooperatiba europarra dela. Lehenak bi enpresa bildu zituen, bata Suitzakoa eta Italiakoa bestea. Ikastolen kooperatiba berriak mugaren bi aldetan dauden ehun ikastola bildu nahi ditu.

Ikastola175

iks

Leidorren ekitaldia Hezkuntza arloko ordezkariez gainera kooperatiba arlokoak izango dira hilaren 26an Tolosako Leidorren EHIk egingo duen ikasturte berriaren irekiera ekitaldian. Kooperatiba arloko ordezkarien artean nabarmentzekoa izango da Felice Scalviniren presentzia. Munduko Kooperatiben Elkarteko lehendakaria da, eta hitzalditxoa emango du bertan. Bi arlo horietako hitzaldiez gainera, kultura mailako ikuskizun zenbait ere prestatuko dira egun horretarako. Lehen aipatu bezala, Euskal Herriko Ikastolak erakundeko Artezkaritza Kontseilua eta Zuzendaritza taldea aurkezteko ere baliatuko da ekitaldia.

EHIko zuzendaria: Imanol Igeregi Pedagogi arduraduna: Abel Ariznabarreta Irakasle ikasketak amaitu bezain laster hasi zen lanean, 1978an, eta geroztik Psikologian lizentziatu zen, industria eta antolamendu arloko espezializazioarekin. Ikastetxeen zuzendaritzarekin, finantza-zuzendaritzarekin eta laneko aholkularitza zein zuzenbidearekin lotutako masterrak egin ditu. Era berean, prestakuntza sendoa jaso du kalitatearen arloan ere. Ebaluatzaile eta bideratzaile tituluak ditu. Hainbat ikastolatako zuzendari izan da, eta lan handia egin du Ikastolen Elkarteko erantzukizun postuetan. Izendatu zutenean, Partaideko zuzendaritza taldeko kide zen, eta lan-hitzarmena negoziatzeko mahaian zuzendaritza horren ordezkari. Lan-hitzarmena interpretatzeko bitartekaritza batzordeko lehendakari ere bada. Partaideko eginkizunekin batera, Euskal Autonomi Erkidegoan titular gisa kooperatiba elkartea duten ikastetxeak biltzen dituen Erkide-Hezkuntza erakundeko lehendakari ere bazen. Kooperatiba eremuan Erkide federazioaren lehendakariorde zen (Erkidek 675 lan elkarte eta kreditu kooperatiba biltzen ditu), Euskadiko Kooperatiben Konfederazioan presidentorde eta erakunde bereko goren kontseiluko kide.

PRIMER ACTO OFICIAL DE EHI EN EL LEIDOR El acto de inauguración del nuevo curso, que tendrá lugar el día 26 en el Leidor de Tolosa, servirá para presentar el nuevo consejo rector y el nuevo grupo de dirección de Euskal Herriko Ikastolak, la cooperativa europea de las ikastolas. Tras el congreso del 13 de junio que sentó las bases de la nueva estructura nacional en la que las ikastolas tendrá una

Ikastola175 · iraila 2009

Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuorde izan zen 2000-2005 legealdian. EHU-UPVko irakasle da, eta aurretik kristau eskolek bultzatutako behatokiaren pedagogi arduraduna izan zen. Abel Ariznabarreta EHIko Pedagogi arduraduna izango da, eta bere esku egongo dira hain funtsezkoak diren zenbait arlo, hala nola, pentsamendu pedagogikoa, I+G+I, eskola materialgintza eta irakasleen formazioa, beste batzuen artean. Sailburuorde gisa Euskal Curriculumaren sustatzaile izan zen Anjeles Iztueta sailburuaren ardurapean. Irakasle moduan Ondarroako Zubi Zahar ikastolan hasi zen lanean 1977an, ikastetxe publiko zenbaiteko zuzendari izan zen eta Magisteritza Eskolako irakasle da gaur. Egiteko horrekin batean Kristau Eskolen eta Ibaizabal-Edelvives argitaletxearen itzalean lan egiten duen DEIER Hezkuntzarako Behatokian pedagogi arduraduna izan zen.

PREMIER ACTE OFFICIEL DE EHI AU LEIDOR representación directa se han elegido para el cargo de director a Imanol Igeregi y para el de director pedagógico a Abel Ariznabarreta. La inauguración del curso escolar en el Leidor será el primer el primer acto oficial de la nueva cooperativa y en la misma participará, entre otros representantes, Felice Scalvini, quien preside la Federación Mundial de Cooperativas.

L’acte d’inauguration de la nouvelle année scolaire, qui se déroulera le 26 au Leidor de Tolosa, servira à présenter le nouveau conseil directeur et le nouveau groupe de direction de EHI (Ikastola du Pays Basque), la coopérative européenne des ikastola. Suite au congrès du 13 juin, qui définit les bases de la nouvelle structure nationale dans laquelle chaque ikastola sera

directement représentée, Imanol Igeregi et Abel Ariznabarreta ont été respectivement élus directeur et directeur pédagogique. Cette inauguration au Leidor sera le premier acte officiel de la nouvelle coopérative. Parmi les représentants qui y participeront, Felice Scalvini, président de la Fédération Mondiale des Coopératives.

araba:

GAZTE EGONALDIAK

ESPEJON

ARABAKO ESKUALDE EZEZAGUNEAN

skaraz bizi, u e u a g zi rt zo ta e n u g Zortzi e erriak egiteko b n u g la ta e tu a b e tr n ikus-entzunezkoeIkta pejon antolatzen dituen Es k oa zi ra de Fe n le to as etako

Lurralde ezberdin iten ditu Arabako Zortzi egun bakarrik eg gazteak, baina oso beteak izaten dira horiek.aten die. Gazte Egonaldira doan, eta horrek lagun berriak egiteko aukera em ikasleak elkartzen dira OCHO DÍAS QUE QUEDAN EN EL RECUERDO Las Gazte Egonaldiak de Espejo, organizadas por Ikastolen Elkartea, reúnen a alumnos de diferentes ikastolas para que los jóvenes puedan ampliar sus relaciones de amistad. El apretado programa que desarrollan

Ikastola175 · iraila 2009

combina la realización de un cortometraje o una emisión de radio con visitas a Salinas de Añana o la casa-torre de los Varona, el concierto de un músico y una charla con el mismo y la práctica de actividades deportivas o pasar una noche al raso. Todas estas actividades se desarrollan en euskara.

HUIT JOURS INOUBLIABLES Les séjours Gazte Egonaldiak d’Espejo, organisés par la Confédération des Ikastola, réunissent des élèves de différentes ikastola. Au programme cette année : la réalisation d’un court-métrage ou d’une émission radiophonique associée à des visites à Salinas de Añana ou à la forteresse de la famille Varona, l’écoute

d’un concert suivi d’un entretien avec le musicien ou encore la pratique d’activités sportives et une nuit à la belle-étoile. Toutes les activités proposées se déroulent en langue basque.

isita egitera joan gintzaizkien egunean Espejotik oinez zihoazen Gesaltzara, hango gatzagak bisitatu eta bertan aire librean lo egiteko asmotan. Hamasei-hemezortzi urteko ikasleak dira eta lau txanda egiten dituzte uztailean, txanda bakoitzeko 35-40 ikaslerekin. “Asteazkenean oso egun berezia izan zen gazteontzat. Astero musikari bat ekarri ohi dugu bere esperientzia kontatu eta kontzertua emateko. Aste honetan Lekeitioko Txapelpunk etorri zen eta sekulako giroa lortu zuen. Izugarri tipo maitagarria da eta gazteak zoratzen utzi zituen. Oso interesgarria da gazteentzat musikan nola hasi zen, musika berarentzat zer den eta bere ibilbidea zein izan den zuzenean jasotzea. Gauza bitxia da, gainera, Txapelpunk-en kasua, ehorztailea baita lanbidez

Lekeition”, esan zigun Nagore Amondarainek, AIFeko langile eta egonaldietako arduradunak. Beste egun batean Varonatarren dorretxea ikustera joaten dira. XV. mendetik etenik gabe bertan bizi den leinua da, eta Arabako jauregi eta dorretxerik ederrena. “Leinu horretako azken oinordekoa, Rodrigo, bertan bizi da. Mutilzaharra izaki, leinua berarekin bukatuko dela esaten du eta harro dago itxuraz. Oso gizon interesgarria da. Estatu espainiarrean argindarra jarri zen lehen jauregia izan zela diote Arabako hau”, jarraitu zuen Nagorek. Ikasturte barruan egiten dituzten egonaldietan ikastolaka etortzen dira gazteak, baina udako gazte egonaldietan lurralde ezberdinetakoak nahasten dituzte eta horrek lagun berriak egiteko aukera ematen die. “Edukietan antzeko egitura dute. Ikasturte barruan bi talde antolatzen dira, batak ikusentzunezkoen inguruan eratzen du egitaraua eta besteak ondare historikoaren inguruan. Udako egonaldietan bi egitarauak nahasten dira

eta labur bat grabatzen dute edo bi talde egiteko adina daudenean bi laburmetraia. Beren artean lanak banatu eta ardurak hartzen ikasten dute. Laburmetraia horiek Interneteko Ispilu Telebistara igotzen dituzte. Graffiti tailer bat ere egiten dute. Gasteiztik etortzen dira pare bat graffitigile, eta harritu egiten dira ikasle askok euskaraz hitz egiten dutela ikustean. Horretaz, gainera, egun batean Gasteizera joan eta Halabedi Irratian irratsaio bat egiten dute goizean. Bidenabar, irrati hori autogestio bidez eramaten dela eta bertan lana doan egiten dela ikusten dute. Bi taldetan banatu eta ordubeteko bi saio egiten dituzte. Saioa aterpetxean entzuten dute gero”, erantsi zuen Nagore Amondarainek. Arratsaldean Gasteizeko Alde Zaharretik bisita gidatua eginez bukatzen dute eguna. Astearen lehen egunean, bestalde, euskaldun berri bat ekartzen dute egonaldira gazteei beren esperientzia kontatzera. “Ahal den exotikoena ekartzen saiatzen gara, diasporakoa izaten da batzuetan.

Gazteei inpresio handia egiten die urruneko euskaldun batek bere kontura euskara nola ikasi duen ikusteak. Ekarri izan dugu argentinar bat euskal rock erradikalarekin maitemindu eta ondoren euskaraz ikasi zuena. Euskaldun berriaren bisita hau lehen egunean egiten dugu, astelehenetan, euskaran murgilketa egiteko asmoz. Euskararen inguruan emaitza oso politak lortzen dira. Gertakari adierazgarri bat kontatuko dizuet: aste honetan Adios herriko

neska bat etorri zen, euskara maila urrikoa, baina oso saiatua. Begiraleekin dena euskaraz egiten du eta egun batzuk pasatu ondoren gaixo zegoela-eta, Gesaltzara sendagilearena ekarri genuen. Hau erdalduna zen, noski, eta gazteleraz hasi zitzaion, eta neskari euskaraz ateratzen zitzaizkion erantzunak; gaztelera blokeatuta zuela esaten zuen”, gogoratu zuen Nagorek. Badaude egonaldiak errepikatzen dituztenak ere. Lara Aranzabal eta Lorena Iribarren Tolosako Laskorain ikastolako ikasleak dira. “Iazko egonaldian oso lagunak egin ginen Gasteizeko batzuekin eta han elkartu ginen festetan. E-mailez beste batzuekin ere egon gara harremanetan. Jende berria ezagutzeko oso aukera ona da egonaldi hau”, esan ziguten.

Ikastola172 Ikastola175

bizkaia:

EUSKAL DANTZAK IKASTEN MARRAZKI BIZIDUNEN BIDEZ 8KBZ. 8, KATILU BETE ZORRI DVDari bideo onenaren Migel Altzo saria eman diote

Euskal dantzak irakasteko biderik erakargarriena aukeratu du Ikastolen Elkarteko Jokogintza taldeak: animazioa. Txinpart, Naia eta Maia bikiak, Xaxa, Eustaki, Tartalo, Txiki eta Eki datozkigu dantza erraz eta politak irakastera. Ausartuko al gara, eurekin batera dantza egiten? Lantalde handia ibili da material honen garapenean: Itxas Argia Dantza taldea, Bizkaiko Dantzarien Biltzarreko Jon Gaminde, Aitor Furundarena, Gorka Etxeberria, Asier Irizar, Abusu Ikastolako Nagore Iturbe, Mikel Louvelli, Igor Tellitu, eta, Nerea Arregi, gidaritza lanetan. Lotura Curriculumarekin Material honek Ikastolen Curriculumarekin duen lotura azaldu digu Nerea Arregik: “Derrigorrezko Eskolaldirako Ikastolen Oinarrizko Curriculum Komunean, Musika eta Dantza arloan kokatzen da material hau. Horren arabera, ulertzen dugu kanta eta dantza Euskal Herriko kulturaren ezaugarrietako bat direla, belaunaldiz belaunaldi transmititu beharrekoak. Beraz, dantzan egin eta dantzak ikusten zein egiten gozatzea, musika eta gorputz adierazpena uztartuz, gure

Ikastola175 · iraila 2009

ikasleengan garatu beharreko konpetentzia orokorra da. Horretan lagundu nahi du material honek. Ikastolen Curriculum Espezifikoan ere jasota daude hemen proposatzen ditugun dantza hauek, beste batzuekin batera”. Lau dantza aukeratu dira lan honetarako: Esku-dantza, Zapatain-dantza, Xan Petrike eta Zazpi Jauziak. Xan Petrikek beste izen bi ere baditu: Bizkar-dantza eta Yan Petite qui danse. “Zapatain-dantza, Eskudantza eta Xan Petrike irridantzak edo joko-dantzak dira. Jokoa eta dantza, biak

uztartzen direlako esaten zaie horrela. Zapatain-dantza Lapurdiko dantza da, eta Esku-dantza eta Xan Petrike, berriz, Nafarroakoak, Baztan ingurukoak. Zazpi Jauziak, Iparralde osoan zabaldutakoa da, Jauziak izeneko dantzamultzoko dantzetariko bat, alegia” azaldu digu Nagore Iturbek. Aurtengo inauterietan erabili izan du DVDa ikastolan, eta bai ikasleek bai irakasleek oso ondo ikasi dituztela dantzak adierazi digu Nagorek. Hasieratik izan dute garbi animazioa erabili nahi zutela: “Aurreko lanetan oharturik ginen umeekin lan egiteko

animazioa, marrazki bizidunak, zirela formaturik erakargarriena. Zailena ere bai, seguruenik. Euskal dantzak formatu honetara ekarri nahi izan ditugu, tradizioa teknologia berriekin uztartuz. Pozik gaude egindako lanarekin. Hasteko, pertsonaia bakoitzaren oinei kolore desberdina eman genien

pausuak errazago ikusteko, eta ondoren musika zein mugimendua kontu handiz uztartzen hasi ginen” esan digu Mikel Louvellik. Gogora dezagun, minutuko 25 irudi sartzen direla animazio lan batean, eta guztira milioi bat iruditik gora egin behar izan direla proiektua burutzeko.

Igor Tellitu izan da Mikel Louvellik sortutako bideo guztiak hartu eta DVDa eraiki duena. “Pelikula legez ikus daiteke bideoa, lau dantzak bata bestearen ondoren ikusita, dantzari guztiek dantzatuta. Pausoz pauso atalean dantzaren pauso nagusiak erakusten dira, ohiko abiaduran baino astiroago. Dantza osoa atalean dantza osoa egongo da ikusgai, dantzari bakar batek dantzatuta. Menu honek beste bi aukera ditu barruan: Dantzaria alboz edo atzez ikustea, bai eta ohiko abiaduran edo abiadura motelagoan ikustea ere. Hainbat aukera, beraz!”. Gonbidapena luzatu digute, honenbestez, animatu eta dantza egin dezagun gure lagun berriekin! NEREA ARREGI. GORE ITURBE eta IGOR TELLITU, NA MIKEL LOUVELLI,

DVD PARA APRENDER A BAILAR El DVD “8KBZ”, elaborado por Ikastolen Elkartea, ha sido premiado por la consejería de Cultura del Gobierno Vasco, como el mejor video didáctico del año. Se trata de un DVD de animación en el que los protagonistas enseñan tres bailes básicos del folklore vasco:

Zapatain-dantza, Esku-dantza y Xan Petrike. El primero es de Lapurdi y los otros dos de Nafarroa. Para la animación de los personajes, los autores han tenido que realizar cerca de un millón de dibujos.

UN DVD POUR APPRENDRE À DANSER Le DVD “8KBZ”, élaboré par la Confédération des Ikastola, a été récompensé par la conseillère de la Culture du Gouvernement Basque. Il a obtenu le prix de la meilleure vidéo didactique de l’année. Dans ce DVD d’animation, trois personnages enseignent trois danses basques classiques:

Zapatain-dantza, Esku-dantza et Xan Petrike. La première est une danse du Labourd, les deux autres de Navarre. Pour l’animation des personnages, les auteurs ont dû réaliser près d’un million de dessins.

Ikastola175

nafarroa:

T ÑERENTdituZA SOA ARGI OINEZ BAEus en kara eta ingurumena elkartuko ARBIZUN sei hektarea landatuko dira Arbizun Etxarriko Andra Mari ikastolan dabiltzan ikasle txikienak konbentzituta daude Argiñe, Nafarroa Oinezen aurtengo maskota (ipurtargi handi bat), mendian bizi dela. Argiñerentzako leku aproposa izango da datorren urteko otsailean Arbizun landatuko duten basoa. Sei hektarea lur utzi ditu Udalak eta sei arbola mota sartuko dira. Horretarako, ordea, hasi dira dagoeneko herritarrak, enpresak eta elkarteak zuhaitz landareak erosten.

UN BOSQUE PARA ARGIÑE Los alumnos más pequeños de la ikastola Andra Mari de Etxarri están convecidos de que Argiñe, la mascota del Nafarroa Oinez de este año, podrá por fin contar con un lugar seguro para dormir. Será en el bosque del Oinez, que se creará en Arbizu, cuando se planten a partir de febrero las 5.200 plantas que se están vendiendo a lo largo de estos

Ikastola175 · iraila 2009

UN BOIS POUR ARGIÑE meses por internet. El ayuntamiento de Arbizu ha cedido seis hectáreas de sus tierra comunales para este proyecto que tendrá un carácter público. El propio ayuntamiento se encargará tanto de plantar los árboles como de su mantenimiento.

Les plus jeunes de l’ikastola Andra Mari de Etxarri sont convaincus que Argiñe, la mascotte du Nafarroa Oinez 2009, pourra enfin compter sur un lieu sûr pour dormir. Ce sera la forêt d’Oinez, qui verra le jour à Arbizu quand seront plantées, à partir de février, les 5200 plantes actuellement en vente

sur internet. La municipalité d’Arbizu a cédé six hectares de terres communales pour ce projet à caractère public. C’est la municipalité ellemême qui plantera puis s’occupera des arbres.

Iazko Nafarroa Oinezen sortu zen basoaren ideia. Jaso ikastolakoak lur-sail baten bila hasi ziren euskara eta ingurunea uztartuko zituen baso bat eraikitzeko asmotan. Arangurenen aurkitu zuten lur eremua, baina ez zen aurrera atera eta aurtengo Nafarroa Oinezek hartu zuen lekukoa. “Sakanan lur komun asko ditu herri bakoitzak eta errazagoa izan da. Udaletxeekin hizketan hasi ginen eta Arbizukoak oso azkar eman zigun baietza. Bai lur eremua eta bai zuhaitzak Udalarenak izango dira. Haiek sartuko dituzte landareak eta haiek egingo dute mantenua; bidexka batzuk ere egingo dituzte jendeak paseatzeko aukera izan dezan“, esan zigun Patxi Lakuntzak, ikastolako guraso eta proiektuaren kudeatzaile nagusiak. “5.200 zuhaitzez osatutako benetako baso bat sortuko da, Arbizuko Udalaren lurretan. Oinez Basoa 2009ko Nafarroa Oinez, Etxarri Aranazko Andra Mari ikastola, Nafarroako Ikastolen Elkartea, Arbizuko Udala, Ekopass eta Naiderren elkarlanetik sortua da. Euskal Oinez Baso honek bi helburu ditu: Andra Mari ikastola berria finantzatu ahal izatea, eta Oinez festak eragiten dituen CO2 isurketak konpentsatzea. Honela berotegi efektua sortzen duten gas isurketak murriztu egingo dira. Ikastolek izadiaren alde

egingo duten ekimena izango da”, esan zigun Uxue Santxok, guraso eta komunikazio taldekideak. Zortzi zuhaitz mota erabiliko dira, Internetez erosten duenaren gustuaren arabera: izei zuria, Duglas izeia, astigar zuria, gaztainondoa, lizar arrunta, intxaurrondoa, haritza, sekuoia luzea eta idi-bihotz arbola. “Azkar beteko dela uste dugu. 5.200 landare behar dira, baina dagoeneko oso harrera ona izan du proiektuak, eta Nafarroa Oinezen inguruan erosketa azkartu egingo dela uste dugu. Gure asmoa aurten betetzea da. Gurasoak ari dira erosten, askotan seme-alaben izenean, enpresak ere animatzen ari dira beren irudia euskal kulturarekin eta ingurumenarekin lotzeko, eta elkarte eta udalak ere ari dira interesatzen. Enpresa eta udalekin erabili dugun arrazoia kutsadurarena izan da. Energia elektrikoaren kontsumoaren arabera kalkula daiteke gutxi gorabehera zenbat CO2 tona isuri dituzten eguratsera. Ekopass elkartearekin ibili gara aldaketa klimatikoaren alderdia lantzen, eta bidenabar webgune bat ere prestatu digute zuhaitz landareen salmenta egiteko”, jarraitu zuen Patxi Lakuntzak. Zuhaitz landareak ez dira nominalak izango, ez dute erosi duenaren izenik emango, baina basoaren

Parte hartu nahi al duzu zuk ere? Zuhaitzak babesle izan nahi duten herritar, elkarte, erakunde edo enpresei esker landatuko dira. Hor retarako bi bide izango dira: Internet bidez, www.oinezbasoa.ne t webgunean sartu, “zuhaitza landatu” aukera sakatu, zuhaitz mot a aukeratu eta on-line ordainketa eginez kreditu txartelaren bidez, erraz eta segurtasun osoz. Gero zuhaitza pertsonalizatu dezakezu (izena jarriz, mezu bat idatziz, argazki bat igoz...). Nafarroa Oinezeko ohizko salmenta puntuetan “Oinez Basoa” bono bat erosiz. Nahi baduzu zuhaitza pertsonalizatu dezakezu www.oinezbasoa.net webgunean sart u, bonoaren kodea sartu eta zuhaitzari izena jarriz, mezu bat idatziz, argazki bat igoz...

sarreran posible da proiektuan parte hartu dutenen aipuak jartzea. “Web orrian, noski, erosi dutenen izenak eta argazkiak agertuko dira.

Basoa bukatzen denean, posible da sarrerako panelean beste aipamenen batzuk ere agertzea. Argentinako enpresa bat ari da basoaren irudi birtual

bat prestatzen, eta hor ere aukera izango da zuhaitz bakoitzaren eroslearen izena ikusteko ”, jarraitu zuen Patxi Lakuntzak.

Ikastola175

iparraldea:

LURRALDE HIZKUNTZEN OFIZIALTASUNA ALDARRIKATUKO DU MANIFESTALDIAK

URRIAREN

AN DENOK

BAIONARA

Urriaren 24an manifestaldia egingo da Baionan lurralde hizkuntzen ofizialtasuna eskatuz. Euskal Konfederazioa, Kontseilua eta Euskal Herriko Ikastolak -erakunde berriak- egin dute manifestaldirako deialdia. Gaurko egoera “Estatuko beste lurralde hizkuntzetako erakundeekin egindako lobby lan handi baten ondoren, iazko maiatzean bi gauza lortu ziren: alde batetik frantses Konstituzioan lurralde hizkuntzak agertzea eta, bestetik, hizkuntza horien aldeko lege bat aurtengo agintzea. Frantziako ondare gisa agertzen dira beraz, Konstituzioaren 75-1 artikuluan, nahiz eta guk lehen artikuluan bertan sartzea nahi genuen. Eta Konstituzioan sartzearekin batera Gobernuak lurralde hizkuntzei buruzko lege bat agindu zuen, eta lege hori aurten egingo zela esan ere bai. Ikusten dugu, alabaina, ez dela ezer aurreratu, eta zurrumurruek diote lege hori

2010a arte atzeratu nahi ote duten eta arriskua dago atzerapenak errepika daitezen”, kontatu zigun Hur Gorostiagak, Seaskako zuzendariak. Kultura ministroari idatzi zioten, eta lege proiektua prestatzeko lurralde hizkuntzetako erakunde ezberdinekin harremanetan jarriko zirela erantzun zien. “Hilabeteak pasatu dira eta ez dugu ezeren berririk izan eta, gainera, Kultura ministroa aldatu berri dute eta Frederic Miterrand jarri dute. Berriro idatzi diogu, eta manifestaldiaren bidez lege proiektu hori aurten bertan martxan jar dezaten presioa egin nahi dugu. Promesa hori ez dugula ahantzi erakusteko deitu da manifestaldia. Gure manifestaldia Baionan egingo da, Carcassonnen egingo dute egun berean okzitaniarrek, Perpignanen kataluniarrek eta Altsazian, Bretañan eta Korsikan ere ekitaldiak egingo dira”, erantsi zuen.

Ikastola175 · iraila 2009

Ofizialtasunaren bila Seaskak ez du lege berririk nahi orain egin dutena berresteko edo babesteko, urrats berriak emateko eta lurralde hizkuntzei ofizialtasuna aitortzeko baizik. “Gure kasuan, euskarak aitorpen

ofiziala izan dezan lan egin behar dugu, eta legeak gure hizkuntzak dituen premiei erantzun behar die. Euskara salbatuko bada, ez da nahikoa irakaskuntzan bakarrik lan egitea, arlo guztietan lan egiteko lege bat behar dugu”, jarraitu zuen Hur Gorostiagak.

Euskal Konfederazioak eta Kontseiluak egin dute deialdia. “Euskal Konfederazioa euskalgintzako ordezkariek osatzen duten erakundea da, eta ikastolak horretan lehen lerroan daude. Euskal irratiak, AEKko hogei bat euskaltegi, Ikas pedagogi zentroa, eskola elebidunak eta hainbat elkarte daude bertan. Kontseiluak, bestalde, Ipar Euskal Herriak une historikoa bizi duela uste du, eta Euskal

Konfederazioarekin batera manifestaldiaren antolatzaile da”, esan zuen. Deialdia egin duten bi erakundeek argitara duten “Euskararen argi ilunak” testuan bi txosten aipatzen dituzte, hala nola, 2006an egin zen Inkesta Soziolinguistikoa eta UNESCOk aurtengo urte hasieran ezagutzera eman zuen “Arriskuan diren munduko hizkuntzen atlasa”.

“Lehen txostena, Iparraldeari dagokionez, Eusko Jaurlaritzak burutu zuen Euskaren Erakunde Publikoarekin batera. Hortik atera zuten ondorioa izan zen ez dela berantegi euskara berreskuratzeko. Elebidun gehienek, %32,4, 65 urtetik gora dituzte, baina adinagatik gutxitzen ari dira. Hogeita bost eta 34 urte bitartean dituztenak %12 bakarrik

dira elebidunak, oso gutxi, beraz. Baina 16-24 urteen tartean %16ra igotzen da. Gogo bat edo berpizkunde bat badagoela ikusten da, baina jarrera hori indartu behar dela diote guztiek euskara salbatuko bada. UNESCOren txostenak ere badu adierazpen baikor bat Kataluniaren kasuan. Lehen arriskuan zegoen hizkuntza

gisa agertzen zen, baina eraman duten hizkuntza politikari esker zerrendatik atera dute. Hizkuntza politika ausart bat martxan jarriz gero, hizkuntza bat berreskuratzea posible dela adierazten du horrek”, esan zuen.

Koldo Tellitu: “Euskal Herri osoko euskaltzaleen hitzordua da” Euskal Herriko Ikastolak urriaren 24ko manifestaldira deitzen duela-eta, Koldo Tellitu lehendakariari galdetu diogu sostengu horren zergatiaz. Nolatan erabaki du Euskal Herriko Ikastolak urriaren 24ko manifestaldiarekin bat egitea? ko Urte luzetan euskarak ez du inola Orain onarpenik izan Ipar Euskal Herrian. e, aukera historiko baten aurrean gaud Estatuko eta ara eusk ak ernu Gob tziar Fran lege bat beste hizkuntzen ezagupenerako kako Seas ako. duel rri iraga a duel en egin z, dene na Jaki an. ikastolek asko dute joko o roak Zube eta rroa Nafa Baxe Lapurdi, ikasteko haurrek ikastoletan dena euskaraz k rketa azte ere, te badu in aukera bald r egiteko orduan frantsesez egin beha a untz hizk egun gaur era dituzte. Gain e politika publikoaren hasieran gaud

an hasi Iparraldean, eta irakaskuntza mail a Bain . itzen mug ak gauz dira batipat ora, haur badakigu ikastolan pasatako denb dela. baten denboraren %30 besterik ez n, Ondorioz, eskolaz kanpoko jarduereta oan omik ekon za bizit tan, zerbitzu publikoe arak eusk ietan guzt arlo n finea n azke eta ditu. eremu berriak berreskuratu behar bat hain era, gain , tolek ikas ko Iparralde besteak traba bizi dute eraikuntza arloan, ete beste, gaur egungo legeak ez baiti tokiko instituzioei Ikastola berriak Euskal finantzatzen laguntzea baimentzen. Herriko Ikastolak kide diren heinean, kigu Euskal Herriko Ikastola guztiei dago ekoak best ezin o tzak tolen ikas ko ralde Ipar diren urratsak ematen laguntzea.

ko da, gure hizkuntza eskubideen alde indartu Deiadarra izango delako. Euskara ahulen eta garatu nahi badugu, gaur egun r dagoen tokietan bereziki eragin beha atik Leio eta rara Tute k dugu. Oreretati Labastidaraino, euskalzale guztien une betebeharra da euskararen aldeko a. ntze lagu honi su ntzit garra Autobusik antolatuko ote da ikastoletatik? Gure nahia litzateke Ikastola bakoitzetik autobus bat bidaltzea a Baionara. Oso zaila izango da, bain in bat ahalegina egin behar dugu ahal beza n arare eusk , nara Baio jende joan dadin . tzera eska una altas ofizi

tza Ikastola munduaz gain, euskalgin , ekin ldiar deia du egin bat ere osoak Kontseiluaren bidez. Iparraldeko ikastolei sustengua rdua adierazteaz gain, Urriaren 24ko hitzo rdua hitzo leen alza eusk o osok Euskal Herri

EL 24 DE OCTUBRE, TODOS A BAIONA

LE 24 OCTOBRE, TOUS À BAYONNE

Euskal Konfederazioa, Euskararen Kontseilua y Euskal Herriko Ikastolak han realizado un llamamiento para acudir a una manifestación que el 24 de octubre exigirá Baiona el reconocimiento de las lenguas territoriales en el Estado francés. La concentración de Baiona coincidirá con otras manifestaciones que catalanes, alsacianos, bretones y corsos realizarán ese mismo día en sus respectivos territorios. “Después de un

Euskal Konfederazioa, Kontseilua et Euskal Herriko Ikastolak ont lancé un appel à participer à la manifestation du 24 octobre prochain lors de laquelle sera revendiquée la reconnaissance des langues territoriales par l’Etat français. Cette manifestation coïncidera avec d’autres manifestations prévues le même jour en Catalogne, Alsace, Bretagne et Corse. “Grâce à un travail acharné, nous avons obtenu en mai 2008 que les

arduo trabajo, en mayo pasado logramos que la lenguas territoriales figuraran en el artículo 75-1 del texto de la Constitución y logramos asimismo la promesa de la promulgación de una ley antes de que finalizara el año. Dicen las malas lenguas que la promulgación podría retrasarse hasta el 2010. Exigimos la oficialidad del euskara y un plan que aborde su recuperación”, dijo Hur Gorostiaga, director de Seaska.

langues territoriales figurent dans la Constitution française (à l’article 75-1) ainsi qu’une promesse de la part du gouvernement de vote d’une loi-cadre avant fin 2009. Selon la rumeur, ce projet de loi serait repoussé à 2010. Nous exigeons l’officialité de la langue basque ainsi qu’une politique linguistique pour sa revitalisation” a précisé Hur Gorostiaga, directeur de Seaska.

Ikastola175