АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES
Институтот за акредитација на Република Македонија (ИАРМ) е овластен за обезбедување Акредитација на сертификациони тела за: • сертификација на производи EN 45011(ISO/IEC Упатство 65) • сертификација на лица ISO/IEC 17024 • сертификација на системи за квалитет EN 45012/ISO/IEC Упатство 62 (ISO/IEC 17021:2006) • сертификација на системи за управување со околината ISO/IEC Упатство 66 ( I S O / I E C 17021:2006)
Accreditation Institute of the Republic of Macedonia (IARM) is authorized to provide Accreditation of Certification Bodies for: • Product Certification EN 45011 (ISO/IEC Guide 65) • Personnel Certification ISO/IEC 17024 • Quality Management System Certification EN 45012/ISO/IEC Guide 62 (ISO/IEC 17021:2006) • Environmental Management System Certification ISO/IEC Guide 66 (ISO/IEC 17021:2006)
EN 45011: 1998 (ISO/IEC Guide 65:1996) Општи барања за тела кои работат со системи за сертификација на производи - ги специфицира општите барања што еден систем за сертификација на производ изведен од трета страна мора да ги исполни ако сака да биде признат како компетентен и сигурен.
EN 45011: 1998 (ISO/IEC Guide 65:1996) General requirements for bodies operating product certification systems - specifies general requirements that a third-party operating a product certification system shall meet if it is to be recognized as competent and reliable.
Во овој европски стандард значењето на термините е: “сертификационо тело“ - било кое тело кое работи на системи за сертификација на производ; “производ“ - се користи во негова поширока смисла и вклучува процеси и услуги; “стандард“ - вклучува нормативни документи, како што се спецификации или технички прописи.
In this European Standard the meaning of terms are: ''certification body'' - any body operating a product certification system; ''product'' - is used in its widest sense and includes processes and services; ''standard'' - is used to include other normative documents such as specifications or technical regulations.
Системите за сертификација на производи може да вклучуваат:
Product certification systems may include:
АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES ■ иницијално тестирање на производот; ■ оценка и надзор на системите за квалитет на нивните добавувачи; ■ тестирање на примероци од производителот и слободниот пазар; ■ иницијално и надзорно тестирање ■ тестирање на тип.
IAF Водичот GD5-2006 за апликација на ISO/IEC Упатството 65:1996 ги дава неопходните насоки за сертификационите тела, кога тие да сакаат да се акредитираат на хармонизиран начин ширум светот.
■ initial testing of a product; ■ assessment and surveillance of its suppliers' quality systems; ■ testing of samples from the factory and the open market; ■ initial testing and surveillance testing; ■ type testing only.
IAF Guidance IAF-GD5-2006 on the Application of ISO/IEC Guide 65:1996 – provide the necessary directions if certification bodies are to be accredited worldwide in a harmonized manner.
ISO/IEC 17024:2003 Оцена на сообразност - Општи барања за тела кои работат на сертифицирање на лица - ги специфицира општите барања за тела кои сертифицираат лица според специфични барања, вклучувајќи и развој и одржување на сертификациони шеми за лица. Сертификација на лица е средство за обезбедување сигурност дека сертифицираните лица ги исполнуваат барањата од сертификационите шеми. Довербата во одредена сертификациона шема се постигнува со помош на еден глобално прифатен процес на оценување, последователен надзор и периодично повторно оценување на компетентноста на сертифицираните лица.
ISO/IEC 17024:2003 Conformity assessment — General requirements for bodies operating certification of persons - specifies requirements for a body certifying persons against specific requirements, including the development and maintenance of a certification scheme for persons. Certification of persons is one means of providing assurance that the certified person meets the requirements of the certification scheme. Confidence in the respective certification schemes is achieved by means of a globally accepted process of assessment , subsequent surveillance and periodic re-assessments of the competence of certified persons.
Развојот на нови сертификациони шеми за лица, може да ја компензира различноста во образованието и обуката и со тоа да се олесни глобалниот пазар на работна сила.
The development of new certification schemes for persons, may compensate for variations in education and training and thus facilitate the global job market.
Спротивно од другите типови на тела за оцена на сообразност, една од карактеристичните функции на телата за сертифи-
In contrast to other types of conformity assessment bodies, one of the characteristic functions of the person-
АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES кација на лица е да спроведе испитување, користејќи објективни критериуми за компетентност и оценување. Корисник на услугите на овие сертификациони тела е лице кое бара да се стекне со сертификат за компетенција односно (било кој професионалец, без оглед дали е технички специјалист/експерт, проверувач, инструктор, менаџер на квалитет или друг специјалист).
nel certification body is to conduct an examination, which uses objective criteria for competence and scoring. User of the services of such certification bodies is a person seeking for gaining competency certificate, (e.g. any kind of professional person, technical specialist/expert, instructor, quality manager etc.)
IAF Водичот GD 24:2004 за апликација на ISO/IEC 17024:2003 ги дава неопходните насоки за сертификационите тела , кога тие да сакаат да се акредитираат на хармонизиран начин ширум светот.
IAF Guidance GD 24:2004 on the Application of ISO/IEC 17024:2003- provide the necessary directions if certification bodies are to be accredited worldwide in a harmonized manner.
EN 45012 (ISO/IEC Упатство 62) - Општи барања за тела кои работат на оцена и сертификација / регистрација на системи за квалитет – ги поставува критериумите за телата кои вршат оценување и сертификација / регистрација на системи за управување со квалитет на организациите.
EN 45012 (ISOIEC Guide 62:1996) General requirements for bodies operating assessment and certification/registration of quality systems - sets out criteria for bodies operating assessment and certification/registration of organizations' quality management systems.
IAF Водичот GD 2:2005 за апликација на ISO/IEC Упатството 62:1996 - го поставува принципот дека системот за управување со квалитет во организацијата, што е сертифициран / регистриран според ISO 9001 или друг еквивалентен стандард или нормативен документ, и дава на организацијата (внатрешно) и нејзиниот пазар доверба дека организацијата е способна систематски да ги задоволува барањата за било кој производ или услуга што ги нуди во опсегот специфициран во сертификатот.
IAF Guidance GD 2:2005 on the Application of ISO/IEC Guide 62:1996 - lies the principle, that if organizations’ quality management systems are certified/registered to ISO 9001 or an equivalent standard or normative document, those systems should give the organization (internally), and its markets, confidence that the organization is capable of systematically meeting agreed requirements for any product or service supplied within the field specified on the certificate.
АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES Сертификационите тела мора да демонстрираат дека сертификатите што ги издаваат го задоволуваат овој принцип. ISO/IEC Упатство 66:1999 - Општи барања за тела кои работат на оцена и сертификација/регистрација на системи за управување со животната средина – ги поставува критериумите за телата кои вршат оценување и сертификација/регистрација на системи за управување со животната средина. IAF Водичот GD 6:2006 за апликација на ISO/IEC Упатството 66 - нема за цел да ги воспостави, интерпретира и одземе или додаде барања на било кој стандард за управување со животната средина според кој некоја организација бара да се сертифицира. Барањата за нив се дадени во стандардот за управување со животната средина (на пр. ISO 14001). Овој водич е примарно наменет за акредитационите тела кога акредитираат сертификационо тело кои работи во област на ЕМС сертификација. ISO/IEC 17021: 2006 Оцена на сообразност – Барања за телата кои изведуваат аудит и сертификација на системи за управување - ги заменува ISO/IEC Упатство 62 (ЕN 45012) и ISO/IEC Упатство 65, koи ги даваат барањата за сертификационите тела кои практикуваат сертификација на системи за управување со квалитет или системи за управување со животна средина. ISO/IEC 17021:2006 е дизајниран на основа на меѓународни хармонизирани барања за телата за сертификација и нивните активности кои не се однесуваат само на ISO 9001:2000 и ISO 14001:2004,
Certification/registration bodies shall demonstrate that the certificates they issue satisfy this principle. ISO/IEC Guide 66:1999 General requirements for bodies operating assessment and certification / registration of Environmental Management Systems - sets out criteria for bodies operating assessment and certification/registration of Environmental Management Systems (EMS). IAF Guidance GD 6:2006 on the Application of ISO/IEC Guide 66 - are not intended to establish, interpret , subtract from or add to the requirements of any EMS standards to which an organization might seek certification. The requirements for them are in the EMS standard (e.g. ISO 14001).These Guidelines are primarily written for the use of accreditation bodies when accrediting certification bodies to operate in the field of EMS certification. ISO/IEC 17021:2006 Conformity assessment – Requirements for bodies providing audit and certification of management systems - replaces and improves on two separate documents, ISO/IEC Guide 62:1996 (EN 45012) and ISO/IEC Guide 66:1996, which respectively gave the requirements for certification bodies practising quality and environmental management system certification.
ISO/IEC 17021:2006 has been designed as the single source of internationally harmonized requirements for certification bodies and their activities not only in relation to ISO 9001:2000
АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES туку и за новите стандарди за управување со безбедност на храна
and ISO 14001:2004, but also to new management standards for food safety
(ISO 22000), безбедност на информациите (ISO/IEC 27001:2005) и обезбедување на ланец на безбедносни мерки (ISO/PAS 28000:2005), како и на други стандарди кои можат да се развијат во иднина.
(ISO 22000), information security (ISO/IEC 27001:2005) and supply chain security (ISO/PAS 28000:2005), as well as to any others that may be developed.
Замената и подобрувањето на двете ISO/IEC Упатства (62 и 65) со ISO/IEC 17021:2006 е реализирано со меѓународен консензус и добра пракса. Во стандардот се инкорпорирани и водичите на IAF - меѓународна асоцијација на телата за акредитација, од многу земји, за потврдување (акредитирање) на компетентноста на сертификационите тела.
Replacing and improving on two ISO/IEC Guides (62 and 66), ISO/IEC 17021:2006 distills an international consensus on the latest in good practice. Тhis standard incorporates the guidances developed by the International Accreditation Forum (IAF), an international association of the accreditation bodies set up in many countries to approve (“accredit”) certification bodies as competent.
Новиот стандард е така дизајниран да ја зголеми довербата во сертификацијата на системите за управување.
The new standard is designed to increase confidence in management system certification.
IAF, меѓународниот форум за акредитација, во консултации со ISO, меѓународната организација за стандардизација, за термин за имплеменација на стандардот ISO/IEC 17021:2006 го одреди 15 септември 2008.
International Accreditation Forum (IAF), in consultation with ISO, has set the deadline, 15 September 2008, for implementing ISO/IEC 17021:2006
Во транзициониот период, oд телата за сертификација, акредитирани согласно барањата во ISO/IEC Упатство 62 (ЕN 45012) и ISO/IEC Упатство 66, се бара да имплементираат систем за управување согласно барањата во ISO/IEC 17021:2006.
In the transition period certification bodies accredited according to ISO/IEC Guide 62 (ЕN 45012) and ISO/IEC Guide 66 is required to implement a management system to ensure its conformity to ISO/IEC17021:2006.
ИАРМ, исто така го прифаќа овој термин за краен рок на имплементација на стандардот ISO/IEC 17021:2006.
IARM also accept the given dead line for implementation of the standard ISO/IEC17021:2006.
АКРЕДИТАЦИЈА НА СЕРТИФИКАЦИОНИ ТЕЛА ACCREDITATION OF CERTIFICATION BODIES Пријава за акредитација
Application for Accreditation
Меѓународните стандарди ги специфицираат барањата коишто гарантираат дека сертификационите тела работат според шеми на сертификација , на конзистентен, споредлив и доверлив начин.
International Standards specifies requirements which ensure that certification bodies operating according to certification schemes in a consistent, comparable and reliable manner.
Акредитацијата на сертификационите тела го намалува ризикот за бизнисите и нивните корисници преку обезбедување дека акредитираните сертификациони тела се компетентни да ги спроведуваат работите коишто ги преземаат.
Accreditation of certification bodies reduces risk for business and its customers by assuring them that accredited certification bodies are competent to carry out the work they undertake.
Сертификацините/регистрационите тела може да побараат совет од ИАРМ за било кое прашање кое може да влијае на нивната акредитација. ИАРМ ќе одговори со совет или со одлука. Сертификационите тела кои се заинтересирани за акредитација треба да достават пополнета Пријава за акредитација за сертификационо тело, и тоа: ■ OБ05-03 Пријава за акредитација на тело за сертификација на системи; ■ OБ05-04 Пријава за акредитација на тело за сертификација на производи; ■ OБ05-05 Пријава за акредитација на тело за сертификација на лица; кои се наоѓаат на интернет страната на ИАРМ (www.iarm.gov.mk) Сертификатот за акредитација важи една година, со можност за продолжување секоја година, при што сертификационото тело преку надзорна посета и реакредитација треба да ја докаже својата континуирана компетентност согласно барањата на соодветниот стандард.
The certification/registration bodies may seek advice from IARM on any matter which may affect its accreditation. IARM will respond with advice or a decision. Certification bodies interested in becoming accredited should submit fulfilled Application for Accreditation for Certification Bodies, as follows: ■ OB05-03 Application for accreditation of certification body for systems; ■ OB05-04 Application for accreditation of body operating product certification systems; ■ OB05-05 Application for accreditation of certification body for personnel; which can be found on IARM web site (www.iarm.gov.mk). The accreditation certificate is valid for one year, and might be continued each year through surveillance audit or reassessment, whereupon Certification Body shall proof its continually competence according to appropriate standard.