Euskal mitologia
E
beste
uskal mitologiako jeinu garrantzitsuena da Mari,
jeinu
guztien
buruzagia
edo
nagusia.
Lurraren
pertsonifikazio andrazko honek, jaungoiko zerutiarrak iritsi aurretiko herri matriarkalek gurtzen zuten
besteenganako laguntasuna saritzen du. Harengan sinesten dutenei laguntza eta opariak ematen dizkie; aldiz, sinesten ez dutenak zigortu egiten ditu. Lapurrei lapurtu dutena kentzen die; eta harrokeria erabili duenari, zertaz harrotu den, hura kentzen dio.
mito lurtarren zantzuak ditu. Naturaren eta beronen osagai dagoela
guztien erregina da.
ematen
kristautasuna
gure
maila
zuela.
du
Argi
pertsonaia
herrira
iritsi
hau
Mari, pertsonaia mitologiko lurtarra den
aurrekoa
heinean, lur azpian bizi da, eta haitzuloetatik
dela, eta aspaldiko euskaldunentzat jainkosa izango
Mariren
nahiz
ezaugarriak
zerikusia;
jainkosa
izan
dezakeela
Proserpina-rekin,
edota
eslaviarren
beste,
greziarren
Zemilia ‘ama lurra’rekin.
Persefone-rekin,
Mati
Izen ugari hartu izan ditu, baina zaharrena Mari dela
ematen du, eta, askotan, agertzen den lekuaren izena eramaten du alboan: Txindokiko Mari, Anbotoko Mari, Mari Muruko‌
Ez dirudi Maria kristau deituraren laburdura
denik bere izena; aldiz, ematen du euskal mitologiako beste
pertsonaia zahar batzuekin, Mairirekin, Maiderekin eta Maindirekin duela zerikusia. Justiziaren
jainkosa
dugu
Mari,
naturaren
da.
Leku
hauek dira: Balzola, Diman; Supelaur, Orozkon
batzuekin
besteak
erromatarren
kanporatzen
askotan ikusi izan da, baina zulo entzunenak
kontuan izanda, badirudi Europako mitologia zaharreko
osinetatik
eta Anboton; Atxorrotx, Eskoriatzan, Zaldiaranen
eta Aketegin; Agamunda, Ataunen; Murumendi, Beasainen; Marizulo,
Amezketan;
Akelarre,
Zugarramurdin;
Lezia,
Saran, eta abar. Norbait Mariren bizilekura sartuz gero, zigortu
egiten
du;
eta
haren
baimenarekin
norbait
hurbiltzen bazaio, beti hika hitz egin behar dio, ez da inoiz
eseri behar haren aurrean, eta ez zaio inoiz bizkarra eman behar Mariri.
Mariren senarra Maju jeinua dela kontatzen dute OĂąatin;
aldiz, Goierriko elezaharrek Sugaar dela esaten dute. Bere semeak Mikelats eta Atarrabi jeinuak omen dira.
indarra
irudikatzen du, zintzotasunaren defendatzaile eta injustizien aurrean zorrotz jokatzen duena. Jeinu honek gezurra,
lapurreta, emandako hitza ez betetzea, pertsonenganako errespetu
eza
eta
harrokeria
arbuiatzen
ditu;
aldiz,
Dakizuenez aurten aste santuaren ondoren berriro ere lanei ekin genien, bigarren solairua itxi eta bertan areto bat egiteko, baina ez hori bakarrik,
honetaz gain aurrealdean igogailu bat ere egingo da. Honekin bukatuko dira duela 7 urte hasi genituen lanak, hemendik aurrera gure patioak
beste itxura bat izango du, ea nola gelditzen den!!!