10 - 13 mei 2016
15 Op deze pagina portretteren we mensen die iets bijzonders doen, hebben gedaan of bereikt. Of die iets opvallends hebben gepresteerd voor de samenleving. Kent u zo’n bijzondere Hoekschewaarder die ertoe doet, laat het ons weten. In deze tweede aflevering een portret van veerbaas en schipper Huib Bijl.
Door: Pieter Harcksen Fotografie: Cees van der Giesen
Huib Bijl
“Leef zoals de wind je jasje waait” Veermannen en pontbazen hebben altijd al tot de verbeelding gesproken. In de Griekse mythologie kenden we Charon, die met zijn boot de zielen van overledenen de rivier de Styx overzette naar het dodenrijk. De veerman werd betaald met een muntstuk, dat voor de overtocht in de mond van de overledene werd gelegd. En onze eigen drs. P zong al de geestige ballade De Veerpont (“Heen en weer, heen en weer”).
rivierenlandschap. Er gaat nog heel wat gebeuren.”
Verhulde zwangerschappen Aan de wal terug laat Huib zijn eigen schip zien: “Ja , ik droom ook wel eens van een nóg groter schip, waarop ik met meer passagiers tochten en varende feesten kan organiseren. Maar ik houd deze boot tot aan m’n dood. Je kunt hier van alles mee. Een rondje Tiengemeten, op vakantie gaan, feesten aan boord voor gezelschappen en het schip kan bij drukte invallen als veer. Ja, we hebben plannen genoeg en veel potentiële klanten. Ik heb hier natuurlijk ook nog 35 jaar achter de bar gestaan, dus ik ken nogal wat mensen. Ook in al die 49 jaren op de pont heb ik heel veel leuke lui ontmoet. En ja, je hoort nogal eens wat en je maakt een hoop mee, dat klopt.” Huib schudt een paar sterke verhalen uit zijn mouw over de roemruchte tijden van het eiland Tiengemeten en de boerenbevolking. Anekdotes over verhulde zwangerschappen, schaamte en verstoting uit de gemeenschap. En over een dode visser die van het eiland moest worden gehaald en in een te kleine kist moest worden gestopt… Huib wisselt de onstuimige avonturen moeiteloos af met ontroerende verhaaltjes, die ontspruiten aan de zachte kant van de schipper: “Zie je die boerenzwaluwen over het water scheren? Die hebben al jaren een nestje onder de klep van de pont. Bovenop, in dat kleine huisje aan dek, broedt een pimpelmezenpaartje. In de buis van de slagbomen heb ik ook al eens koolmeesjes gehad.”
Wat stel je je voor bij een stereotype veerman? Schipperspet, pijp, kabeltrui, maritieme tatoeages, zwijgzaam en biechtvader van eilanders en walbewoners. Wat dat laatste betreft past Huib Bijl, zoon van de al even legendarisch Wout Bijl, wel in het plaatje van overzetbazen. De anekdotes over vijftig jaar mensen het Haringvliet overzetten, zouden gemakkelijk een boek vullen. Maar het leven van de vierde telg uit het schippersgeslacht Bijl zelf valt ook niet in één krantenpagina te proppen.
Sean Connery Met zijn karakteristieke kop en strakke baardje doet hij wel wat denken aan de acteur Sean Connery. Het is precies 25 jaar geleden dat hij zijn vader Wout, toen 70, dood op bed vond. Huib kan er nog om huilen. “Ik zou zelf ook eens een beetje moeten dimmen,” zegt hij, de pont sturend naar Tiengemeten. Het is stralend weer en de boot is volgepakt met natuurliefhebbers en een kar vol Piemontese kalveren die op het eiland mogen gaan grazen. “Ik ben 62, maar ik hoop nog wel wat langer te kunnen genieten van het leven. Toen mijn vader 65 was, werd hij al ziek. Mijn moeder is maar 67 geworden. Die mensen hebben zich allebei kapot gewerkt. Mijn moeder zag het eigenlijk niet zitten, maar m’n vader wilde graag de familietraditie voortzetten. Helaas vormen noodlottige ongelukken een rode draad in het leven van mijn familie. Mijn opa, ook veerman, verdronk. Ze hebben hem nooit gevonden. Mijn oudere broer is eveneens verdronken, hier in de haven.”
Opnieuw geboren
Hoeksche Vaart Huibs overgrootvader was ook al pontbaas bij het gehucht Nieuwendijk. Opa voer er, Huibs vader en er was een tijdje dat zijn oom aan het roer stond. Het was nog een klein pontje in die tijd. Het ligt er nog steeds en is vrolijk geschilderd in de nieuwe kleuren van het varend materieel: donkerblauw en fel groen. Inmiddels zijn de dagjesmensen op het eiland afgezet en varen we schuin over terug, in de richting van het haventje en het langgerekte gebouw aan de dijk, waar ooit het café-restaurant was van de familie Bijl. Het zijn nu appartementen voor tijdelijke bewoning en een kantoortje van Natuurmonumenten. Dat het café-restaurant al twaalf jaar niet meer in de familie is, vindt Huib nog steeds jammer. “Familiegedoe,” zegt hij met een wegwuivend gebaar, “Maar wie weet… ik heb altijd nog dromen. Zoals met mijn eigen boot en mijn eigen bedrijf, De Hoeksche Vaart.” Huib wijst
Huib Bijl aan het stuurwiel van de Heicondias: “Ik houd deze boot tot aan m’n dood.”
op een mooi klassiek schip, eveneens in donkerblauw en frisgroen geschilderd. Hij kocht het zes jaar geleden. Op de boeg staat Heicondias. Een personage uit de Griekse mythologie? Trots: “Het zijn de eerste letters van de namen van m’n vier kinderen. De oudste wordt veertig. Ik trouwde in 1975 en de eerste kwam al snel. Door mijn werk en mijn eigengereidheid zijn we allemaal uit
elkaar gevallen. Ik liet me nogal eens gaan en heb een grote bek, dat weet ik. Een paar jaar geleden kwam ik Eva tegen. Ze werkte in de horeca op het eiland. Ze werd mijn matroos en mijn vriendin. Deze zomer haalt ze haar vaarbewijs en runnen we samen ons bedrijf. We hebben een geweldige relatie met de gemeente en met Natuurmonumenten, waarvoor we veel
varend werk verzetten. Vogeltochten, sluizentochten, alles wat over het water moet, mogen wij uitvoeren. Het gaat fantastisch met onze zaak. We zitten ook bij de Deltapontjes en we varen in opdracht van het Haringvlietschap. Dat heeft subsidie gekregen om de sluizen, de natuur en de hele infrastructuur op te knappen, zodat er meer toeristen komen kijken naar het prachtige
Huib heeft de wind mee, maar tegelijkertijd ziet hij de noodzaak dat hij het wat kalmer aan moet doen. “Maar een afscheid… dat zou zo’n zeer doen. Ik zeg tegen niks nee. Zo ging het ook met mijn schip. Ik had geen duidelijk plan en geen centen genoeg, maar met een lening van een vriend, kocht ik het. Ik heb hem afbetaald. Om alle dingen te doen, die ik in m’n kop heb, zou ik opnieuw geboren moeten worden. Ik wil werken én het leven vieren. De scheiding en het verdriet om alles heeft veel doorkruist. Ik hoop dat het uiteindelijk weer allemaal koek en ei wordt. Ik heb zelfs voor het eerst weer m’n verjaardag gevierd,” blikt Huib terug. De schipper opent een kastje in de fraaie houten betimmering van zijn boot en zet een cd op, de volumeknop fors naar rechts gedraaid. “Laat maar lekker gaan zoals het gaat. Doorgaan… Je moet je eigen lasten dragen. Wat heeft het voor zin om te klagen,” zingen de Flagellanten. Huub kan geen antwoord geven op de vraag wat zijn ambities zijn… “Ik heb dromen, geen plannen.” Bij het volgende lied steekt Huib zijn vinger omhoog omdat we moeten luisteren naar de tekst van zijn lijflied. “Leef zoals de wind je jasje waait.” Zijn ogen glinsteren.