Raport z rynku HoReCa 2016 by Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o.

Raport Z rynku

HORECA

2016

katalog dostawc贸w

Restauracja pismo biznesu gastronomicznego

Raport Z rynku

HORECA 2016

katalog dostawców RAPORT Z RYNKU HORECA 2015 Rynek zbliża się do szczytu Rafał Szubstarski ��2 Polacy jedzą chętniej Przemysław Bociąga �� 10 30 NAJWIĘKSZYCH GRACZY NA POLSKIM RYNKU HOTELARSKIM �� 18 Sektor hotelowy rośnie w siłę Alex Kloszewski �� 20 Jaki to będzie rok? Adam Konieczny �� 30 10 megatrendów w hotelarstwie i turystyce Emanuel Tutek, Matt Gebbie, Kwok Yee Gloria Chan �� 32 CO SŁYCHAĆ W SIECIACH �� 40 Gwiazdka Michelin dla drugiej polskiej restauracji �� 52 Polskie hotele w przewodniku Michelin �� 53 Kończą się czasy foie gras, trufli i kawioru Barbara Madej �� 54 Promowanie (przez) szefa kuchni Jacek Krawczyk �� 56 Serwis w gwiazdkowej restauracji Dariusz Pawłowski �� 58 Rola wystroju w gastronomii Mateusz Brajczewski �� 60 Menu restauracji. Lepiej mieć 20 pozycji niż 50 Radosław Fischbach �� 64 Współpraca z dostawcami i zarządzanie magazynem Krzysztof Szulborski �� 68 Nowe urządzenia w kuchnii Krzysztof Szulborski �� 70 PREZENTACJE PROGRAMÓW DLA GASTRONOMII �� 72

KATALOG DOSTAWCÓW Biura architektoniczne �� 78 Projektowanie wnętrz �� 78 Meble hotelowe �� 80 Meble konferencyjne, bankietowe i ogrodowe �� 81 Wyposażenie łazienki �� 81 Łóżka i materace �� 82 Pościel �� 82 Tekstylia �� 82 Wykładziny, dywany �� 83 Środki czystości, urządzenia �� 84 Pranie – usługi i urządzenia �� 84 Telewizory �� 86 Telewizje �� 86 Systemy telewizyjne �� 86 Systemy informatyczne �� 86 Zamki �� 86 Odzież �� 87 Outsourcing pracowników �� 87 SPA, baseny, sauny – wyposażenie, doradztwo �� 88 Dystrybutorzy kosmetyków SPA �� 88 Galanteria hotelowa �� 88 Wyposażenie zaplecza kuchennego �� 90 Wyposażenie restauracji i wypożyczalnie sprzętu �� 92 Noże, sztućce �� 92 Wyposażenie ogródków �� 92 Tekstylia restauracyjne �� 92 Opakowania i naczynia jednorazowe �� 92 Artykuły spożywcze: dostawcy całościowej oferty/hurtownie �� 94 Produkty mrożone �� 94 Mięsa i produkty z mięsa �� 94 Ryby �� 94 Makarony �� 94 Sery, mleka, masła, tłuszcze �� 94 Sosy, ketchupy, majonezy �� 94 Kawy i herbaty �� 96 Ekspresy �� 96 Produkty cukiernicze �� 96 Soki, nektary �� 96 Wody �� 96 Owoce, warzywa, bakalie �� 96

RAPORT Fot. na okładce: archiwum/fotolia

z rynku HoReCa 2015

REDAKcja Redaktor Naczelny: Rafał Szubstarski Sekretarz Redakcji: Przemysław Bociąga Studio graficzne Dyrektor Artystyczny: Dominika Adamczyk Elżbieta Grudzień

WYDAWCA Polskie Wydawnictwa Specjalistyczne ProMedia Sp. z o.o. ul. Paca 37, 04-386 Warszawa tel. 22 333 88 00 e-mail: biuro@pws-promedia.pl www.pws-promedia.pl

REKLAMA Kierownik działu: Małgorzata Grenda Wioleta Wiater, Katarzyna Chmal

Drukarnia JANTAR

Restauracja pismo biznesu gastronomicznego

Raport z rynku HoReCa 2016

Rynek zbliża się do szczytu

Rafał Szubstarski

ubiegłym roku wskaźniki przychodów z dostępnego pokoju RevPAR (Revenue per Available Room) w największych miastach Polski wzrosły od sześciu do dwunastu proc., a w miejscowościach nadmorskich (które nie są objęte taką analizą) zapewne jeszcze bardziej. Tymczasem w tym roku Wrocław jest Europejską Stolicą Kultury, w Krakowie odbędą Światowe Dni Młodzieży, a w Warszawie Szczyt NATO. Już w styczniu rozegrane zostały Mistrzostwa Europy w Piłce Ręcznej Mężczyzn, dzięki którym średnie ceny za pokój ADR wzrosły o ok. 20 proc. w porównaniu do stycznia 2014. Do tego większość miast wzbogaciła się w ostatnich latach o nowe obiekty konferencyjne, sportowe i kulturalne, które zaczynają przekładać się na zwiększony

2 www.e-hotelarz.pl

popyt hotelowy. W Warszawie Muzeum Historii Żydów Polskich staje się wizytówką stolicy, ściągając setki tysięcy zagranicznych gości, niesłabnącą popularnością cieszą się nowoczesne muzea Powstania Warszawskiego oraz Fryderyka Chopina, zakończona została modernizacja starej części lotniska Chopina za 400 mln zł, co zwiększyło jego przepustowość do 20 mln pasażerów rocznie, ponownie otwarte w 2014 roku lotnisko w Modlinie zapewne wkrótce stanie się drugim portem lotniczym w Polsce pod względem liczby pasażerów, Stadion Narodowy zaczął żyć przez cały rok ściągając kolejne wydarzenia, nie tylko sportowe. W Krakowie w ostatnich dwóch latach otwarte zostały: długo oczekiwane Centrum Kongresowe ICE z 36 tys. mkw. powierzch-

ni konferencyjnej, a także Tauron Arena Kraków – największy w Polsce i jeden z najnowocześniejszych w Europie halowy obiekt widowiskowo-sportowy, mogący pomieścić blisko 23 tys. osób, do tego spółka Targi w Krakowie uruchomiła nowe Międzynarodowe Centrum TargowoKongresowe EXPO o pow. 13 tys. mkw. To pozwoliło stanąć miastu na drugiej po turystycznej – konferencyjnej – nodze, czyniąc je jeszcze bardziej atrakcyjnym miejscem działalności hotelarskiej. We Wrocławiu otwarte zostało Narodowe Forum Muzyki – wielofunkcyjny obiekt koncertowokonferencyjny o łącznej powierzchni. użytkowej ponad 35 tys. mkw. W Gdańsku otwarto Europejskie Centrum Solidarności o pow. 25 tys. mkw., powstać ma Muzeum II Wojny Światowej. Katowice doczekały sie

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

Polskie hotelarstwo od kilku lat jest na fali wznoszącej. A ten rok zapowiada się rekordowo, m.in. dzięki temu, że w poszczególnych miastach odbędą się znaczące wydarzenia na skalę międzynarodową, polski Bałtyk stal się najbezpieczniejszym miejscem w Europie na wakacje, gospodarka cały czas rośnie, powstała już komfortowa infrastruktura komunikacyjna, a hotele oferują jakość na najwyższym, światowym poziomie. W związku z tym z roku na rok osiągają coraz lepsze wyniki pod względem obłożenia i ceny. Aż strach zadać pytanie, kiedy ten cykl koniunkturalny osiągnie swój szczyt i czy aby nie właśnie w 2016 roku?

Raport z rynku HoReCa 2016

Międzynarodowego Centrum Kongresowego (połączonego ze Spodkiem) o pow. użytkowej 35 tys. mkw., wcześniej otwarto też nowoczesną siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, która ściąga najważniejsze wydarzenia muzyczne. Do tego polska gospodarka utrzymuje stabilny wzrost PKB na poziomie ponad trzech proc.; w ramach nowego budżetu UE 2014-2020 Polska ma do wydania 80 mld euro na inwestycje; domykana jest sieć autostrad i dróg ekspresowych; pendolino skróciło czas podróży o połowę. Polsce sprzyja też (choć to może nie najwłaściwsze słowo) sytuacja polityczna na świecie, w której okazała się jednym z najbezpieczniejszych miejsc na globie, co przyciąga i turystów, i organizatorów wydarzeń konferencyjnych. I wszystko to widać w wynikach polskich hoteli i inwestycjach na rynku hotelarskim.

15 NAJWIĘKSZYCH HOTELI OTWARTYCH W 2015 R. Nazwa

Miasto

Pokoje

DoubleTree by Hilton

Kraków

232

Courtyard by Marriott

Gdynia

200

Hampton by Hilton

Kraków

161

Trzy Wyspy

Świnoujście

155

Best Western Plus Q

Kraków

154

Malinowy Raj

Busko-Zdrój

111

Dana

Szczecin

100

Smart Hotel Garnizon

Gdańsk

Puro

Gdańsk

Natura Mazur

Warchały

Piast

Wrocław

Q Hotel

Kraków

Best Western Petropol

Płock

Heron

Sienna

Loft 1898

Suwałki

WARSZAWA Warszawa staje się stolicą biznesową Europy Środkowo-Wschodniej, przyciąga też coraz więcej turystów, o czym świadczy rosnące powoli obłożenie w weekendy, a dotychczas było to jej piętą achillesową. Średnie obłożenie roczne, według danych STR Global, wzrosło o 4,5 punktu procentowego do 74,5 proc., średnie ceny o blisko 10 zł do 275 zł, a RevPAR o blisko 20 zł do 205 zł. W hotelach 5-gwiazdkowych obłożenie wyniosło 80 proc. przy cenach powyżej 400 zł. W 2014 roku warszawski rynek hotelowy powiększył się o ok. 900 pokoi w DoubleTree by Hilton, Hamptonie by Hilton, Warsaw Hotel Plaza i rozbudowanym Airport Hotel Okęcie. W ubiegłym roku nie otwarto tu żadnego nowego hotelu, ale w ciągu najbliższych dwóch lat na rynku pojawią się trzy hotele 5-gwiazdkowe, w tym luksusowy Raffles z ponad 100 pokojami w przebudowywanym hotelu Europejskim; również ok. 100-pokojowy hotel w budynku Prudential, przy którym Holding Liwa należący do braci Likusów wznowił prace, oraz hotel Renaissance z 225 pokojami przy Lotnisku Chopina, przy którym również wznowiono w końcu prace po bankructwie poprzedniego generalnego wykonawcy – Alpine Bau. Ponad 400 nowych pokoi w najwyższym segmencie, który ma decydujący wpływ na kształtowanie się cen na całym rynku (a w wakacje 5-gwiazdkowe hotele sprzedają się tu za ok. 300 zł, w weekendy

www.e-restauracja.com

potrafią schodzić nawet do 200) może okazać się poważnym wyzwaniem dla warszawskiej branży hotelarskiej. Tym bardziej, że w mieście otwierane będą nie tylko hotele luksusowe. Ogłoszone już zostały plany uruchomienia kilkunastu kolejnych hoteli i aparthoteli, które są na różnych etapach budowy i planowania. W centrum miasta austriacki deweloper UBM wybuduje 16-kondygnacyjny hotel pod marką Holiday Inn z 254 pokojami. Koszt inwestycji szacowany jest na 25 mln euro. Chociaż budowa ruszyć ma dopiero wiosną tego roku, a otwarcie hotelu planowane jest pod koniec 2018 roku, niemiecki fundusz Union Investment podpisał już umowę zakupu powstającego hotelu od UBM Development (transakcja dojdzie do skutku w momencie ukończenia budowy hotelu, a jej wartość nie została ujawniona). Pokazuje to, że warszawski rynek stał się bardzo atrakcyjny dla dużych funduszy inwestycyjnych, które uznały, że można będzie w przyszłości zarobić na „produktach hotelowych” dających pewność zysków. Świadczy o tym sprzedaż w ubiegłym warszawskiego Sheratona, który został kupiony przez francuski fundusz inwestycyjny Algonquin za 60 mln euro (ok. 170 tys. euro za pokój). W tym roku ruszyć ma też w końcu budowa ok. 300-pokojowego hotelu ekonomicznej sieci niemieckiej Motel One na Tamce naprzeciwko Muzeum Fryderyka Chopina. Działkę od poprzedniego właściciela odkupiła austriacka firma

NAJWIĘKSZE OTWARCIA PLANOWANE W 2016 R. Mercure

Kraków

200

DoubleTree by Hilton

Wrocław

189

Sadova

Gdańsk

164

Holiday Inn

Dąbrowa Górnicza

160

Best Western

Kraków – Balice

150

B&B

Łódź

149

Sopot

130

ibis Styles

Białystok

130

Focus

Gdańsk

123

ibis

Gdańsk

120

Almond

Gdańsk

109

B&B

Katowice

103

ibis Styles

Siedlce

102

AC Hotel by Marriott

Wrocław

100

deweloperska-budowlana Strabag. Otwarcie swojego hotelu w centrum Warszawy na ul. Widok ogłosiła też sieć Puro Hotels. Jego projekt powierzono jednej z najbardziej znanych pracowni JEMS Architekci. Póki co jednak nie zaczęły się jeszcze prace na działce, na której stoi duży budynek z funkcjami biurowymi z okresu odbudowy Warszawy po II wojnie. W ubiegłym roku ogłoszono również plany nowych hoteli w zagłębiu biurowym na Służewcu, gdzie działa kilka tysięcy firm

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

NAJWIĘKSZE OTWARCIA PLANOWANE W LATACH 2017-19 Radisson Blu Resort

Świnoujście

340

Motel One

Warszawa

300

Holiday Inn

Warszawa

254

Radisson Blu

Zakopane

230

Renaissance

Warszawa

225

Moxy

Warszawa

200

Four Points by Sheraton

Warszawa

192

Number One

Gdańsk

174

Deo

Gdańsk

150

Hampton by Hilton

Gdańsk

150

Hampton by Hilton

Łódź

149

Metropolis Design Hotel

Kraków

130

Q Hotel

Katowice

124

ibis Budget

Gdańsk

120

Focus

Białystok

120

Hampton by Hilton

Jelenia Góra

119

Ibis Styles

Mory

103

Raffles

Warszawa

101

Warszawa

100

Hilton Garden Inn

Szczecin

100

Hampton by Hilton

Gdańsk

100

Moxy

Pyrzowice

100

i pracuje ok. 80 tys. ludzi. Aż dziw, że nie powstał tam wcześniej żaden hotel, ale to pokazuje też, że nasycenie powierzchniami biurowymi w stolicy skłania deweloperów do zaangażowania się w projekty hotelowe. Pod koniec 2018 roku przy ul. Konstruktorskiej i Suwak otwarty ma być Four Points by Sheraton ze 192 pokojami, należący do spółki Mokotów Business & Airport Hotel. Plany inwestycji w innej części tej dzielnicy biurowej przy al. Wilanowskiej ogłosił też państwowy Polski Fundusz Nieruchomościowy. W 2019 roku chce otworzyć dwumarkowy kompleks pod markami Marriotta, składający się z 200-pokojowego hotelu ekonomicznego Moxy i 100-pokojowego Aparthotel Residence Inn. W Warszawie na bliskiej Woli powstaje kolejne zagłębie biurowe z porównywalną łączną powierzchnią ok. miliona metrów kwadratowych. I można się spodziewać, że – może nawet jeszcze w tym roku – ogłoszone zostaną informacje o nowych hotelach sieciowych, które miałyby tam być otwarte. Na razie pierwsze zareagowało J.W. Contstruction, które w ramach swojego osiedla mieszkalnego

4 www.e-hotelarz.pl

w pobliżu planuje uruchomić 400-pokojowy aparthotel Wola Invest sprzedawany w systemie condo „z serwisem 5-gwiazdkowego hotelu”. Na Woli przy Centrum Konferencyjno– Wystawienniczym EXPO XXI na ul. Prądzyńskiego planowana jest z kolei budowa Hotelu 52 z 468 pokojami. Inwestorem jest spółka Adept Investment, która chciałaby pozyskać międzynarodową markę hotelarską. 3-gwiazdkowy hotel ze 190 pokojami w ramach swojego osiedla mieszkaniowego w Miasteczku Wilanów zapowiada też firma Polnord, która deklaruje też, że nawiązała już współpracę z operatorem hotelarskim. A to nie wszystkie planowane projekty hotelowe. Na dalekiej Ochocie przy ul. Łopuszańskiej od dłuższego czasu trwa inwestycja w hotel pod marką Golden Tulip z 89 pokojami. W nowym parku biurowym w pobliżu lotniska na Okęciu powstać ma m.in. dwumarkowy kompleks hotelowy, według wstępnych planów pod markami Radisson Blu i Park Inn, a w jednej z rewitalizowanych kamienic w pobliżu Starówki otwarty ma być hotel pod sieciowym soft brandem.

KRAKÓW Chociaż warszawski rynek hotelarski uchodzi za najlepszy w Polsce, to rynek krakowski uchodzi za… jeszcze lepszy (dlatego panuje na nim o wiele większa konkurencja – w Krakowie działa ok. 150 skategoryzowanych hoteli, a w Warszawie ok. 80). Jeszcze do niedawna stanowili o tym głównie turyści, milionami odwiedzający to miasto, ale w ostatnim czasie powstała też długo oczekiwana infrastruktura kongresowo-targowo-widowiskowa, co było bodźcem do dalszego wzrostu rynku. Kraków został uznany przez „Hotelarza” w naszym corocznym podsumowaniu rynku za najbardziej Gorące Miejsce Roku 2015. Na rynek wprowadzono ok. 700 nowych pokoi hotelowych. A mimo tego obłożenie hoteli wzrosło o ponad trzy punkty proc. do 76,5 proc., a średnie ceny o 11 zł do 268 zł, co przełożyło się na wzrost RevPAR-u o 17 zł do 205 zł. W ubiegłym roku ruszył blisko 400-pokojowy kompleks DoubleTree by Hilton – Hampton by Hilton z największym hotelowym centrum konferencyjnym w mieście o powierzchni trzech tys. mkw. zlokalizowany w pobliżu Tauron Areny i nowej hali targowej Expo. W sąsiedztwie Centrum Kongresowego ICE uruchomiony został 4-gwiazdkowy Best Western Plus Q ze 154 pokojami, a w innej części miasta, przy ul. Radzikowskiego, 3-gwiazdkowy Q Hotel z 89 pokojami. Do tego, jak to w Krakowie, kilka mniejszych hoteli niezależnych. Ten rok pod względem nowych otwarć nie zapowiada się tak spektakularnie, ale na pewno zapowiada się spektakularne otwarcie hotelu Mercure z 200 pokojami między Dworcem Głównym PKP a Rynkiem, bo będzie to flagowy obiekt tej marki w Polsce i powód do dumy Accoru. W jego pobliżu, przy ul. Św. Filipa, w zabytkowej kamienicy ruszyć ma pierwszy w Polsce hotel butikowej marki Indigo należącej do IHG. Z kolei w 2017 roku planowane jest otwarcie franczyzowego ibis Styles przy ul. Żółkiewskiego z 60 pokojami. Z hoteli niezależnych planowane są 5-gwiazdkowe: Ferreus z 71 pokojami przy ul. Kopernika w pobliżu Plant i H15 z taką samą liczbą pokoi przy Św. Jana, należący do grupy kapitałowej, która posiada luksusowy hotel H15 Boutique w Warszawie. Z kolei na Kazimierzu ruszyć mają 4-gwiazdkowe hotele na ul. Bożego Ciała z 90 pokojami i na ul. Starowiślnej ze 130 poko-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

10 NAJWIĘKSZYCH SIECI ZAGRANICZNYCH W POLSCE Sieć

Liczba pokoi

Hotele

1. ACCOR

11 410.

2.HILTON WORLDWIDE

2463

3. BEST WESTERN

2329

4.LOUVRE HOTELS GROUP

1903

5.CARLSON REZIDOR

1830

6. STARWOOD

1517

7. IHG

1184

8.VIENNA HOUSE

1050

9.MARRIOTT INTERNATIONAL

961

10. B&B HOTEL

387

jami, należący do kliniki stomatologicznej Indexmedica, która posiada już Metropolis Design Hotel w centrum Krakowa. Cały czas stoi też niedokończony hotel Gromady z 220 pokojami i dużym centrum konferencyjnym, który szuka nabywcy.

TRÓJMIASTO Trójmiasto stało się gwiazdą polskiego rynku hotelarskiego, tak pod względem wyników, jak i – co jest tego konsekwencją – pod względem nowych inwestycji. To jedyna aglomeracja, w której średnie ceny za pokój w 2015 roku przekroczyły 300 zł. W porównaniu do 2014 roku wzrosły o ponad 7 proc. do blisko 313 zł. Na pewno duży wpływ na to miały 5-gwiazdkowe hotele w Sopocie, które są obiektami z chyba najwyższą średnią ceną w Polsce. W ubiegłym roku wynosiła ona ok. 470 zł. Obłożenie w hotelach trójmiejskich było wyższe o prawie pięć punktów proc. i wynosiło ponad 68 proc. Wszystko to przełożyło się na największy, blisko 12-procentowy wzrost RevPAR-u wśród dużych miast – 213,5 zł, ponad 12 zł na pokój więcej niż w 2014 roku. I na pewno nie jest to ostatnie słowo, bo wszystko wskazuje na to, że w tym roku wyniki będą jeszcze lepsze. Tak rewelacyjne wskaźniki związane są z tym, że tamtejsza baza hotelowa była najsłabiej rozwinięta w porównaniu do innych zbliżonych miast w Polsce. W Gdańsku działało do niedawna ok. 40 hoteli z trzema tysią-

6 www.e-hotelarz.pl

cami pokoi, podczas gdy np. we Wrocławiu ok. 50 hoteli z blisko 4,5 tys. pokoi, a w Poznaniu 60 hoteli z ponad czterema tysiącami pokoi. Gdy nałożył się na to znaczący wzrost popytu, szczególnie w miesiącach letnich, hotelarze mogli tylko ślinić palce przeliczając zwitki zarobionych pieniędzy (mimo że obłożenie hoteli zbliżone jest do hoteli we Wrocławiu, a tam aż takiej euforii nie ma). Ale to się właśnie zmienia. W najbliższym czasie w Trójmieście planowe jest uruchomienia ok. 20 nowych hoteli, a w samym Gdańsku kilkunastu. Już w ubiegłym roku ruszyły: Puro Gdańsk z 93 pokojami na Wyspie Spichrzów (Debiut Roku w rankingu „Hotelarza” i Hotel z Pomysłem 2015 w głosowaniu profesjonalnego jury konkursu organizowanego przez naszą redakcję), Courtyard by Marriott w Gdyni z 200 pokojami i ekonomiczny Smart Hotel Garnizon ze 100 pokojami w Gdańsku oraz kilka mniejszych, jak Stay Inn, So Stay i inne. W tym roku w Gdańsku ruszają m.in. hotele Sadova ze 164 pokojami na terenie koszar wojskowych z XIX wieku przy ul. Sadowej, Almond ze 109 pokojami przy ul. Toruńskiej nad Motławą, Focus Hotel ze 126 pokojami we Wrzeszczu przy powstającej Galerii Metropolia, a Orbis deklaruje otwarcie ibisa ze 120 pokojami na działce sąsiadującej z Mercure Stare Miasto. Jeszcze w tym roku otwarty ma być też hotel z 40 pokojami w budynku byłej przychodni przy Dworcu Głównym PKP. Z kolei w Sopocie ruszyć mają hotele Sopot ze

nowych obiektów hotelowych. Puro rozpoczyna budowę drugiej części swojego hotelu ze 112 pokojami, czyli tak naprawdę kolejnego obiektu połączonego z 93-pokojową pierwszą częścią. W ramach większej inwestycji mieszkaniowo-usługowej Deo Plaza powstanie hotel Deo. Łącznie powstać ma tam 374 pokoi i apartamentów, z których 150 planowanych jest na hotel Deo (choć ta liczba może się zmieniać w zależności od postępów w sprzedaży). W kompleksie znajdzie się też m.in. 11 sal konferencyjnych, które można będzie połączyć w jedną 900-osobową salę kongresową, a także dwie restuaracje, stefa SPA i fitness. Budowa ruszyć ma w I kwartale 2016 roku, a zakończenie prac planowane jest w połowie 2018 roku. W tym samym czasie rozwijać ma się też podobna inwestycja realizowana w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego przez konsorcjum spółek Multibud i Immobel Poland wspólnie z miastem. W jej ramach na cyplu wyspy, na wysokości hoteli Hanza z jednej strony i Gdańsk z drugiej, powstaną apartamenty mieszkalne i hotelowe oraz hotel. Docelowo w całej inwestycji powstać ma ok. 500 jednostek. Na Wyspie Spichrzów realizowana jest też inwestycja firmy deweloperskiej Dekpol, która buduje tam kompleks Nowa Motława z pięcioma budynkami, w których znajdzie się blisko 300 mieszkań i aparthotel ze 174 pokojami sprzedawanymi w systemie condo. I etap inwestycji z aparthotelem Number One już trwa i inwestycja ma być oddana do użytku w styczniu 2017 roku.

Trójmiasto stało się gwiazdą polskiego rynku hotelarskiego, tak pod względem wyników, jak i – co jest tego konsekwencją – pod względem inwestycji. To jedyna aglomeracja, w której średnia cena za pokój w 2015 roku przekroczyła 300 zł. Dlatego w przygotowaniu jest 20 kolejnych hoteli 130 pokojami i strefą SPA przy ul. Haffnera na terenie dawnego sanatorium Jantar w sąsiedztwie hoteli Haffner i Sofitel Grand oraz hotel Mohlo z 70 pokojami w oddawanym do użytku Nowym Centrum Sopotu przy dworcu PKP. W kolejnych latach na samej Wyspie Spichrzów planowane jest otwarcie pięciu

W tym samym roku w innej części Wyspy przy ul. Pszennej, w sąsiedztwie hotelu Novotel Centrum, uruchomiony ma być franczyzowy ibis Budget ze 120 pokojami. Z kolei w ścisłym centrum przy fontannie Neptuna w 2017 roku wystartować ma hotel IBB Długi Targ z 90 pokojami, a w ciągu kamienic przy ul. Długiej i Piwnej powstaje

www.e-restauracja.com

WNÊTRZA HOTELOWE - OD KONCEPCJI DO REALIZACJI. .

Projektujemy wnêtrza z pasji i zami³owania do piêknych i funkcjonalnych przestrzeni. Do ka¿dego projektu podchodzimy indywidualnie. Przy wspó³pracy z naszym partnerem -„Contract Consortium”- oferujemy kompleksowe rozwi¹zania meblowe dla hoteli, restauracji i biur (meble pokojowe i tapicerowane, materace, sto³y, stoliki, obicia, dodatki), tak¿e z dostaw¹ i monta¿em.

www.contractconsortium.com Chairconcept.com sp. z o.o. - lider Konsorcjum `

www.3d-e-sign.com

` e-mail: info@contractconsortium.com, infolinia: +48 566 562 402, M.S.-Curie 75C 87-100 Torun

Raport z rynku HoReCa 2016

Hampton by Hilton ze 155 pokojami. O uruchomieniu 100-pokojowego Hamptona przy ul. Grunwaldzkiej w ramach rewitalizacji i rozbudowy budynku dawnej przychodni w Gdańsku Oliwie mówi też deweloper Moderna Investment. Natomiast litewska spółka zamierza zmienić zrujnowany spichlerz na wyspie Ołowianka w luksusowy hotel ze 100 pokojami i basenem. Otwarcie planowane jest w 2018 roku. W Sopocie wkrótce ruszyć ma też budowa dwóch kolejnych hoteli: ok. 70-pokojowego w sąsiedztwie ul. Bohaterów Monte Cassino na tyłach SPATIF-u należącego do gdyńskiej firmy z branży energetycznej Elfeko oraz 100-pokojowego przy ul. Bitwy pod Płowcami naprzeciwko Mera SPA, który zbudować ma trójmiejski deweloper Grupa Inwestycyjna Hossa, właściciel Smart Hotelu Garnizon. Również w Gdyni planowany jest w ramach większej inwestycji Nowa Marina przy Skwerze Kościuszki ok. 200-pokojowy hotel. Budowa ruszyć ma wiosną. Jej inwestorem jest Polski Związek Żeglarski.

WROCŁAW Wrocławscy hotelarze liczą na to, że dzięki temu, iż miasto jest w tym roku Europejską Stolicą Kultury z setkami imprez, stolicę Dolnego Śląska odwiedzi dwa razy więcej turystów niż w 2015 roku. A obłożenie w ubiegłym roku wyniosło 66,5 proc. i było o cztery punkty wyższe niż w 2014 roku. A że średnia cena pozostała mniej więcej na wcześniejszym poziomie ok. 204 zł, RevPAR wzrósł o blisko 9 zł. W tym roku miasto będzie też świadkiem jeszcze jednej atrakcji oprócz różnorodnych wydarzeń związanych ze

Stolicą Kultury. Otworzy się tu kompleks OVO m.in. z 5-gwiazdkowym hotelem DoubleTree by Hilton oferującym 189 pokoi. Sam budynek, którego fasada wykonana jest z nowatorskiego corianu, jak i zakres usług w ramach kompleksu spowodują, że będzie głośno o tym miejscu, nie tylko przy okazji otwarcia. „Hotelarz” uznał to w swoim rankingu w grudniu 2015 roku za najważniejsze

Chociaż Łódź uchodzi za jeszcze trudniejszy rynek niż Poznań, to planowanych jest tu więcej inwestycji, i to sieciowych. Świadczy to o tym, że inwestorzy dostrzegają potencjał w tym mieście. Co ważne, w miasto wierzą też lokalni przedsiębiorcy, którzy również planują tu hotele Wydarzenie Roku Przyszłego w branży hotelarskiej. Pojawi się OVO z pierwszym w Polsce 5-gwiazdkowym DoubleTree w Polsce (pozostałe są 4-gwiazdkowe), zniknie ostatni obiekt marki Orbis Hotels, niegdyś synonim PRL-owskiej ekskluzywności i zachodniego sznytu. Orbisowski hotel Wrocław w centrum miasta przekształcony zostanie w dwa obiekty działające pod markami Novotel i ibis. Wrocław pożegna jedną markę, ale przywita kolejną. W tym roku otwarty ma być 100-pokojowy hotel w kamienicy przy Narodowym Forum Muzyki pod zupełnie nową na polskim rynku marką Marriotta – AC Hotels.

POZNAŃ Hotele w Poznaniu „od zawsze” notują najniższe obłożenie spośród pięciu naj-

10 NAJWIĘKSZYCH POLSKICH MAREK HOTELARSKICH* 1. HOTELE GOŁĘBIEWSKI

2351

2. QUBUS HOTEL

1462

3. GROMADA

1283

4. HOTELE DIAMENT

960

5. FOCUS HOTELS

531

6. HOTELE DESILVA

480

7. PURO Hotels

469

8. Q HOTELS

420

9. HP PARK

375

10. MALINOWE HOTELE

284

Chodzi o hotele działające pod wspólną nazwą

8 www.e-hotelarz.pl

większych miast. Nie inaczej było też w 2015 roku, gdy wynosiło 57,5 proc, ale też było o 2,5 pkt. wyższe niż rok wcześniej, zaś średnia cena za pokój wynosiła 255,5 zł, nieznacznie mniej niż rok wcześniej. Ale i tak hotele odnotowały wzrost RevPAR-u o 8 zł do 146,5 zł. Ale był to najniższy procentowo wzrost wśród największych miast. Dlatego zapewne nie słychać o planowaniu dużych inwestycji

hotelarskich w stolicy Wielkopolski poza planami otwarcia 50-pokojowego hotelu pod marką DeSilva przy ul. Piekary, zapowiadanego już od kilku lat.

ŁÓDŹ Chociaż Łódź uchodzi za jeszcze trudniejszy rynek niż Poznań – gdzie są przynajmniej Międzynarodowe Targi Poznańskie, które generują co pewien czas i obłożenie, i wysokie ceny, to właśnie w Łodzi planowanych jest więcej inwestycji, i to sieciowych. Co świadczy o tym, że inwestorzy dostrzegają potencjał w tym mieście W tym roku otwarty ma być m.in. 149-pokojowy hotel francuskiej sieci ekonomicznej B&B Hotels. Rozpoczęła się też budowa hotelu Hampton by Hilton, z taka samą liczbą pokoi, w samym centrum miasta, przy skrzyżowaniu Piotrkowskiej i Mickiewicza. Ma być otwarty w 2018 roku. W miasto wierzą tez lokalni przedsiębiorcy. Właściciel dwóch działających tam hoteli Ambasador buduje trzeciego Ambasadora z 200 pokojami przy zbiegu ul. Kilińkiego i Orlej, natomiast właściciel kilku łódzkich restauracji Azad Hamad rozpoczął inwestycję w 4-gwiazdkowy hotel w budynku przy Piotrkowskiej, w którym łącznie będzie oferował 144 pokoje oraz powierzchnie konferencyjne na 500 osób. Pierwsza część z 54 pokojami ruszyć ma już w przyszłym roku.•

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Polacy jedzą chętniej Przemysław Bociąga

Jak Polska długa i szeroka, w gastronomii dzieje się coraz lepiej. Chwalą ją (a zatem i siebie) kucharze, coraz łaskawszym okiem patrzą na nią międzynarodowe przewodniki i konkursy, wreszcie – widać, że coraz więcej w naszym kraju ambitnych knajpek w typie nowoczesnego bistro, a także wytwornych restauracji fine dining, natomiast coraz mniej schabowych z mikrofalówki, nawet zapiekanki z przyczepy to już nie to, co kiedyś... Jednak mieszkańcom dużych miast aż trudno uwierzyć w te dane, choć liczby jak to liczby – raczej nie kłamią. Między 2013 a 2014 rokiem ubyło np. 1,5 tys. barów, choć dystrybutorzy alkoholi, polskie butikowe destylarnie i winnice, ruchy miłośników rzemieślniczego piwa czy kunsztownych koktajli – nikt z nich

Między 2013 a 2014 rokiem ubyło 1,5 tys. barów, choć dystrybutorzy alkoholi, polskie butikowe destylarnie i winnice jeszcze nigdy nie byli tak aktywni jak dzisiaj. Bez zmian pozostaje liczba tzw. punktów gastronomicznych, choć foodtrucki przeżywają prawdziwy boom

miczną, z coraz dalszych i bardziej egzotycznych podróży przywozimy doświadczenia coraz większej liczby smaków. Z drugiej, tak jak w Anglii trudno spotkać hotel czy restaurację bez polskiej obsługi, tak i w Polsce łatwo napotkać w gastronomii osoby z zachodnim doświadczeniem, które przywiozły tu swój know-how i z powodzeniem wdrażają go w gastronomii. Wreszcie, jedna z najbardziej podstawowych przyczyn licznego korzystania z restauracji: zwyczajnie Polaków zaczęło być na to stać.

Duże firmy gastronomiczne w Polsce Sieci gastronomiczne w Polsce występują na dobrą sprawę tylko w segmencie restauracji szybkiej obsługi oraz casual dining.

McDonald’s statystycy doliczyli się 92 tys. Ale też obecna liczba jest mniej więcej stała już od kilku lat, co oznacza, że mamy w Polsce podobną liczbę otwarć nowych knajp co likwidacji starych i nierentownych. No i jeszcze jedna różnica między teraz a kiedyś: mimo mniejszej liczby kalkulowanych przez GUS „lokali gastronomicznych”, liczba restauracji zwiększyła się z 9,7 do 17,4 tys. Kosztem wszystkich pozostałych: barów, których ubyło z 40,8 do 23,5 tys., stołówek, których zamknęło się 3 tys. z istniejących w 2005 roku 7 tys. i „punktów gastronomicznych”, których ubyło 13 tysięcy – z 34,5 do 21,5 tys.

10 www.e-hotelarz.pl

jeszcze nigdy nie był tak aktywny jak dzisiaj. Praktycznie bez zmian pozostaje obecnie liczba tzw. punktów gastronomicznych, choć foodtrucki, ten najtańszy bodaj, jeśli chodzi o skalę inwestycji biznes gastronomiczny, przeżywają prawdziwy boom – co widać latem wszędzie, gdzie pojawiają się ludzie, w parkach, na miejskich plażach czy na festiwalach muzycznych. Powodów tego rozwoju jest oczywiście wiele. Coraz więcej Polaków zdobywa zagraniczne doświadczenia. Ma to dwojakie efekty. Z jednej strony, poznajemy bardziej rozwinięte kraje i ich kulturę kulinarną oraz gastrono-

Najwięcej lokali ma McDonald’s – obecnie w ponad 150 miastach działa 367 restauracji. Liczba wydaje się duża, ale jak podkreśla Dominik Szulowski, manager ds. PR sieci, na rozwiniętych rynkach zagęszczenie sieci jest jeszcze wyższe, więc można spodziewać się dalszego rozwoju marki w Polsce. Nawet mimo niemałych kosztów. Pojedyncza restauracja kosztuje 6-7 mln zł, a mimo to 70 proc. z nich prowadzone jest na zasadzie licencji. Obecnie dla firmy barierą nie jest już lokalizacja w mieście poniżej 50 tys. mieszkańców. Problemem systemu McDonalda od pewnego czasu jest wizerunek fabrycznej, zunifikowanej sieci,

www.e-restauracja.com

FOT. starbucks/amrest, the alchemist Warszawa, senses warszawa

Aż

trudno wyobrazić sobie, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat z polskiego pejzażu zniknęło ponad 25 tys. placówek gastronomicznych. A jednak tak właśnie mówią dane GUS; według rocznika statystycznego jest ich 66 tys., podczas gdy pod koniec 2005 roku

Raport z rynku HoReCa 2016

zupełnie nieprzystający do dzisiejszych oczekiwań klientów. Jednak sieć podejmuje szereg działań w odpowiedzi. Np. Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o wdrażanie w barach McDonalda tzw. zintegrowanej platformy, która nie tylko przyspieszać ma obsługę, lecz także umożliwiać personalizowanie zamówienia. Ostatni rok przyniósł więc koniec produkcji hamburgerów „z góry”, zgodnie z oczekiwaną wielkością sprzedaży w następnej godzinie.

AmRest Podobną liczbę lokali ma w Polsce AmRest, który rozwija rozpoznawalne międzynarodowe marki na zasadzie franczyzy. Działa pod nimi w Polsce 206 lokali KFC, 33 Burger Kingi, 30 Starbucksów (trzy razy mniej niż ma największa w kraju sieć kawiarni Costa) i 67 restauracji Pizza Hut. AmRest umowy licencyjne przedłuża na 10 lat – na Pizzę Hut i KFC od 2000 roku, Burger King dołączył do nich w 2007. Starbucksy z kolei otwierane są w spółce joint-venture z właścicielem marki, przy czym Starbucks ma w niej poniżej 20 proc. udziałów. Umowa ma wpisany okres 15 lat, po których można ją przedłużyć na kolejne pięć. AmRest musi się w tym czasie wywiązać z zawartej w umowie liczby otwarć, inaczej może stracić część udziałów. W ubiegłym roku spółka zatrudniała 24 tys. osób (z czego niemal tysiąc w administracji), a jej zysk przed opodatkowaniem zwiększył się w ciągu dwóch lat o 56 proc., do 467 mln zł. Da Grasso Do największych należy też sieć pizzerii Da Grasso, rozwijająca się, m.in. dzięki franczyzie, od 1996 roku. Obecnie sieć liczy 180 lokali i nie jest spółką giełdową. A o mały włos mogła nią się stać, jako część większej firmy – Sfinksa, który rozgląda się za zakupami na rynku gastronomicznym (chciał też kupić sieć Fornetti). Ostatecznie do transakcji nie doszło, bo na krótko przed przewidywanym zakończeniem negocjacji, we wrześniu, Da Grasso wycofała się i zażądała zwrotu dokumentów, do których zarząd Sfinksa dostał wgląd. Sfinks Polska już wcześniej, w 2009 roku, podjął próbę przejęcia tej jednej z największych sieci pizzerii w Polsce. Wtedy jednak nie doszło do rozpoczęcia realizacji tego planu, gdyż w procesie due dilligence nie wyraziła na niego zgody rada nadzorcza właściciela Sphinxów. Zdaniem prezesa Sylwestra Cacka sieć ta wymagała wówczas istotnej restrukturyzacji, a Sphinxy same potrzebowały podobnego procesu i spółka nie chciała łączyć obu tych trudności. Zwłaszcza, że jednym z ele-

12 www.e-hotelarz.pl

TRENDY W GASTRONOMII 2016 – co będzie najważniejsze dla konsumentów według Jenny Ziegler, analityka rynku z zakresie żywności z wywiadowni gospodarczej Mintel ALTERNATYWY NA KAŻDYM KROKU Klienci szukają „nietradycyjnych źródeł białka” i zastępstwa dla glutenu, laktozy itp. SZTUCZNOŚĆ TO WRÓG NUMER 1 Mniej przetworzone jedzenie i naturalne zamienniki wszystkiego, co sztuczne NOWA RZECZYWISTOŚĆ JEST EKO Nie chcemy marnować jedzenia, minimalizujemy odpady, produkujemy oszczędzając środki WEWNĘTRZNE ZDROWIE Więcej składników nie wpływających na smak – kolagenu, probiotyków, przeciwutleniaczy itp. KAŻDY JEST SPORTOWCEM Diety dla sportowców interesują nie tylko sportowców, lecz każdego, kto trenuje. Czyli prawie wszystkich HISTORIA OPARTA NA FAKTACH Konsumenci szukają w produktach także historii o ich odkryciu, pochodzeniu, funkcji w kulturze E-REWOLUCJA TRWA Nowe technologie i wszechobecna komunikacja zmieniają sposób, w jaki jemy, i to na każdym etapie DIETA ZGODNA Z DNA Ludzie są coraz bardziej pewni, że ich pochodzenie przesądza o tym, co powinni jeść NADAJE SIĘ NA INSTAGRAMA Dzielimy się z przyjaciółmi w sieci naszymi doświadczeniami kulinarnymi, tak jak w realu dzielimy się z nimi jedzeniem STOLIKI JEDNOOSOBOWE Wzrost liczby foodies, którzy sprawdzają restauracje nie bacząc na brak towarzystwa ZDROWY TŁUSZCZYK Tłuszcz odzyskuje reputację, a jego obecność w składzie dania nie przeszkadza mu być fit JEMY OCZAMI Kolory, kształty i faktury potraw są niemal równie ważne jak ich smak

mentów restrukturyzacji Sfinksa był nowy model franczyzowy, w ramach którego obniżono opłaty dla inwestorów chcących otworzyć restaurację pod marką należącą do spółki. Tymczasem sieć Da Grasso również oparta jest na franczyzie, której całkowity koszt wynosi dla inwestora, według deklaracji firmy, ok. 150 tys. złotych.

Sfinks Polska Udany rok ma za sobą Sfinks Polska, do której należą restauracje Sphinx, Chłopskie Jadło i Wook. W tej właśnie kolejności należy je wymieniać: Sphinksów jest obecnie 102, a w ciągu ostatniego roku otwarto osiem nowych. Ale nawet jedno nowe Chłopskie Jadło oznacza procentowo większy wzrost, bo na koniec roku 2015 sieć liczyła dziesięć obiektów. Wooków było pięć – wzrost o zero. Sphinxy są dalej priorytetową marką z portfolio firmy, ale prezes Sfinksa Polska Sylwester Cacek dostrzega potencjał Chłopskiego Jadła. Uważa, że w przyszłości Chłopskie Jadło ma szansę doczekać się statusu równego Sphinxowi jako jedna z najsilniejszych marek gastronomicznych Polski. Restauracje sieci mają zmodernizowany wystrój, zwiększa się ich powierzchnia – na przykład w Poznaniu otwarto największą restaurację sieci Chłopskie Jadło. – Moderni zujemy nasze lokale i otwieramy nowe. W 2015 roku większość otwarć miała miejsce pod koniec roku ze względu na szukanie finansowania. Ale spójrzmy na restauracje, które już mamy; są skuteczniejsze operacyjnie. Mamy w tej chwili 13,5 tys. krzeseł w restauracjach, podczas gdy przed restrukturyzacją i modernizacją lokali mieliśmy 11,9 tys. To realny wzrost – tłumaczy Sylwester Cacek. Do roku 2020 spółka chce prowadzić 200 lokali, w tym roku przybędzie według planów 16, wobec 9 w roku ubiegłym. I są to dobre lokalizacje: Sphinksy m.in. na warszawskim Placu Bankowym w Błękitnym Wieżowcu, w Krakowie przy Rynku, w Malborku. Oraz pierwsza stała restauracja nad morzem – w Jastarni. Chłopskie Jadło zaś powstało w Poznaniu, warszawskim Wilanowie, krakowskiej galerii Bonarka, w Bydgoszczy, a także w mniejszych miastach – Gryficach, Białogardzie, Szczecinku. Rok obrachunkowy Sfinks Polska był wyjątkowo krótki, bo choć rozpoczął się pierwszego stycznia, to trwał zaledwie do 30 listopada 2015. – Zmieniliśmy datę początkową roku obrotowego, żeby dopasować go do sezonowości w branży, dlatego wyniki są nieco zafałszowane – tłumaczy wiceprezes Sfinksa Jacek Kuś. W tym okresie przychody ze sprzedaży osiągnęły wartość 160,15 mln zł. Cały rok 2015 spółka zakończyła przychodami ze sprzedaży w wysokości 175,9 mln zł. Po 11 miesiącach 2015 miała już dodatnie kapitały własne na poziomie 5,75 mln zł. Sfinks ma za sobą wielkie porządki, a zmiana roku obrachunkowego jest tylko jednym z nich. Prócz tego np. „wyczyścił”, jak mówi

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Jacek Kuś z zarządu firmy, kwestię franczyzy. – Teraz sieć franczyzowa to sieć takich lokali, gdzie to franczyzobiorca podpisuje umowę czynszową i kupuje wyposażenie, a my dajemy swoją markę i know-how. A zatem nie ponosimy ryzyka finansowego – tłumaczy.

Mniejsze sieci Wcale niewiele mniejszą od powyższych siecią jest Biesiadowo, które rozwija w niedrogiej franczyzie sieć pizzerii. Do innych marek jej właściciela, firmy Wojtex, należą też Crazy Pyramid Pizza, Rybkodajnia, United Chicken oraz Coffeeloffee. Sekretem powodzenia Wojteksu, któremu udało się otworzyć już ponad setkę lokali, są niskie bariery wejścia we franczyzę. Nowo uruchomione Coffeeloffee ma kosztować na początek 20 tys. zł, a miesięcznie – 500 zł, bez opłat marketingowych czy licencyjnych. Aby stworzyć kawiarnię pod tym szyldem, wystarczy 6 mkw. powierzchni lokalu. Nieźle też wiedzie się franczyzowej pizzerii rodem z Krakowa, działającej pod szyldem Fabryka Pizzy. I to nie tylko dlatego, że jej właściciel Grzegorz Kłos wspólnie z Adamem Chrząstowskim powołali do życia Ed Reda – steak house, którego filia już niedługo otworzy się w Warszawie, a sądząc po tym, co dzieje się w Krakowie, jest na co czekać. Także dlatego, że Fabryka ma już 12 lokali, poza Krakowem także w Warszawie (i podwarszawskim Piasecznie), Gdańsku, Gdyni i Lublinie. Franczyza sieci kosztuje 15 tys. zł na wstępie oraz 2 tys. plus 2 proc. obrotu opłaty miesięcznej. Niewiele zmian notujemy w Sakanie. Spółka prowadzi cztery własne lokale – dwa w Warszawie, jeden w Poznaniu i jeden w Katowicach, a także trzy franczyzowe – w Warszawie, Krakowie i Wrocławiu. Za 2015 rok spółka wykazała stratę 270 tys. zł na działalności operacyjnej.

Jadają w restauracjach, bo lubią gotować Restauracje zawdzięczają swoją popularność w dużym stopniu zainteresowaniu jedzeniem jako takim. To swoisty paradoks, bo można też powiedzieć, że to zainteresowanie jest głównym polem konkurencji dla rynku gastronomicznego. Od kilku lat widać renesans magazynów kulinarnych i książek kucharskich. Oprócz bardziej tradycyjnych czasopism jak „Kuchnia” czy tanie magazyny z przepisami czytelników można zauważyć, że sfera kulinarna jest niezwykle aktywna w świecie butikowych czasopism,

14 www.e-hotelarz.pl

a magazyny takie jak „Food and Friends”, „Kukbuk”, „Smak” czy „Usta” funkcjonują z powodzeniem. Mimo że promują gotowanie w domu, nie kłócą się one jednak z restauracjami, chętnie je odwiedzają i pokazują na swoich łamach i w internecie. Nie słabnie popularność blogów, a najbardziej uznani blogerzy mają na koncie dziesiątki czy nawet setki tysięcy obserwujących. Są wśród nich autorytety kulinarne (wielu, jak Marta Dymek z „Jadłonomii”, ma już na koncie książki kucharskie), ale też osoby, które wykreowały się na krytyków kulinarnych. Tych w polskich mediach zawsze było za mało, a sieciowi krytycy (wymieńmy tu chociażby Krytykę Kulinarną z 55 tys. „lajków”) są nie tylko przewodnikami po świecie gastronomii, lecz także współanimatorami rozmaitych akcji, które ją promują. Renesans przeżywają także książki kucharskie. To już nie encyklopedie prezentujące na tysiącu stron pięć tysięcy przepisów, omówionych szybko i pobieżnie, ale przepisy i opowieści. Właśnie taki tytuł nosi najgłośniejsza bodaj książka kucharska ubiegłego roku, wydana przez Aleksandra Barona z Solca 44 i Pawła Suwałę, szefa kuchni Butchery and Wine wraz z ich współpracownikiem, barmanem z Solca Julianem Karewiczem, oraz dostawcami ryb (Dariusz Wolszczak) i mięs (Grzegorz Kwapniewski). Jeszcze jednym dowodem na zwiększenie zainteresowania Polaków jedzeniem i gotowaniem, jest niezwykły rozwój rozmaitych miejsc, takich jak studio kulinarne, akademie kulinarne czy rozmaite warsztaty i degustacje. W trend ten wpisała się nawet firma meblarska Ikea, która jesienią otworzyła w centrum Warszawy swoją Kuchnię spotkań – miejsce, w którym grupy przyjaciół mogą rezerwować kuchnię, by przygotowywać dania ze swoich własnych produktów. W restauracji Aruana w hotelu Narvil, gdzie szefuje znany Witek Iwański, również otwarto w tym roku studio kulinarne, które pozwala zorganizować wieczór gotowania na żywo – szef kuchni nie tylko proponuje gościom produkty, lecz także możliwość przygotowania ich wspólnie z nimi, rozmowy, poznania tajników kuchni. Te i wiele innych czynników: popularność co najmniej kilku programów telewizyjnych związanych z gotowaniem, kinowe blockbustery – zarówno polskie, jak i hollywoodzkie – których bohaterami są kucharze i kucharki, akcje sponsorowane przez producentów żywności, oferta turystyki kulinarnej (wyjazdy językowe połączone z nauką gotowania)... wymieniać by można

długo. Polacy kochają mówić, myśleć o jedzeniu i je przygotowywać. A to przekładać się musi na zainteresowanie chodzeniem do restauracji. I przekłada się.

Karnawał jedzenia, czyli festiwale restauracyjne Wreszcie festiwale restauracyjne. Od 2014 roku, kiedy zorganizowano w Polsce pierwszy Restaurant Week, pojawiło się kilka innych (np. Virgin Mobile Apetyt na Miasto), a sam Restaurant Week urósł o prawie 170 restauracji i rozszerzył swój zakres działania do dziewięciu miast. Dziś w czasie festiwalu można w niewygórowanej cenie doświadczyć gastronomii w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Trójmieście, na Górnym Śląsku, Lublinie, Łodzi i Szczecinie. W ciągu pierwszych pięciu festiwali cyklu wzięło w nim już udział prawie 95 tys. osób, tylko poprzednia edycja rozrosła się o 77 proc. uczestników względem wiosennej pół roku wcześniej. No i najważniejsze: od 2014 roku o 10 proc. zmalał odsetek Polaków, którzy nigdy nie jadają poza domem.

Nostalgia na talerzu Czym Polacy kierują się wybierając restaurację? Na pewno bardzo wieloma czynnikami, ale obserwując inny trend na rynku gastronomicznym widać, że jednym z nich może być nostalgia. Najpierw wrócił Burger King. Pierwszy lokal z tymi hamburgerami otworzył się w Polsce w 1992 roku, tym samym, kiedy na naszych ulicach zadebiutował McDonald’s. Sieć, rozwijana w Polsce przez firmę International Fast Food Polska, została kupiona przez AmRest w 2000 roku. Wkrótce sześć z 23 lokali zamknięto, a reszta zmieniła się w KFC. AmRest jednak przywrócił markę w 2007 roku i właśnie tęsknota za „real food, real people”, jak brzmi slogan Burger Kinga, mogła być jednym z powodów powodzenia operacji. Dziś w Polsce działają 33 restauracje. Podobnie dzieje się więc dziś z marką Dunkin’ Donuts. Obecna w Polsce od połowy lat 90., zamknęła swoje lokale w 2002 roku, a pierwszy z nich na nowo otworzyła w roku ubiegłym. Obecnie dysponuje trzema lokalizacjami w Warszawie: w Miasteczku Wilanów, przy Świętokrzyskiej i Nowym Świecie. Planuje też ekspansję na Trójmiasto, Wrocław, Kraków, Katowice i Poznań. Oczywiście pod warunkiem znalezienia odpowiednich lokali: od 40 do 150 mkw., na parterze, w punkcie z dużym ruchem pieszym.•

www.e-restauracja.com

Niewidoczna

ale niezbędna O długotrwałych korzyściach z nowoczesnej infrastruktury sieciowej w hotelarstwie

Współczesne hotele, ośrodki turystyczne czy wypoczynkowo-konferencyjne to wysoce zaawansowane technologicznie obiekty budowlane, wyposażone w zaawansowaną automatykę budynkową, skomputeryzowaną recepcję, procesy logistyczne, a całość niejednokrotnie objęta jest reżimem zachowania najwyższej jakości oferowanych usług. Mówimy niejednokrotnie o obszarach wykluczonych cyfrowo, czyli takich, na których nie ma dostępu do usług szerokopasmowych, to samo odnosić może się do obiektów wykluczonych cyfrowo – w tym obiektów branży hotelarskiej. Z wyjątkiem tych, którzy w pełni chcą odciąć się od świata, a nie są

w stanie powstrzymać się przed uruchomieniem komputera czy też nie potrafią po prostu wyłączyć swojego smartfona czy tabletu, większość z nas oczkuje dostępu do sieci WiFi. Jakże jesteśmy niezadowoleni jeśli w miejscu w który przebywamy dostępu do WiFi nie ma lub dostępna prędkość przesyłu oraz wydajność są tak niskiej jakości iż z trudem można odebrać nawet informacje hotelowe ze strony startowej. Wówczas większość z pokolenia mediów społecznościowych poprzez 3G/4G daje znać „całemu światu” jak cierpią, w jakich to trudnych warunkach muszą przebywać i że jeśli to możliwe to zalecają aby to miejsce omijać i poszukać sobie czegoś, co nosi miano miejsca dla ludzi cywilizowanych. Znakiem naszych czasów jest to ze chcemy mieć ciągły dostęp do informacji prywatnych i zawodowych, a nasze dzieci komunikują się z rówieśnikami nawet kilkaset razy dziennie.

Profesjonalne czy konsumenckie? Wydaje się, że odpowiedź na te wszystkie potrzeby mamy już od dawna. Wystarczy postawić zakupiony w najbliższym supermarkecie lub sklepie internetowym router WiFi i problem mamy rozwiązany. Można się oczywiście zastanawiać nad kolorem i kształtem, bo oferta producentów urządzeń konsumenckich jest bardzo szeroka. I tutaj pojawia się bardzo ważne słowo – urządzenia konsumenckie, innymi słowy przeznaczone do użytku domowego. W takie raczej nie chcemy wyposażać naszego obiektu i to

z wielu względów, pozornie niskiego kosztu zakupu, bezpieczeństwa sieci, jakości świadczonych usług (QoS), sprawnego wydzielenia usług darmowych od płatnych.

Strategia na początek Ci, którzy w swoich obiektach mają już od dawna usługę dostępu do sieci Wi-Fi dla klientów dysponują też znaczną wiedzą inwestycyjno-operacyjną odnośnie procesu decyzyjnego związanego z doborem właściwego dla siebie rozwiązania oraz warunków jakie muszą być spełnione. Strategiczne pytania, na które należy sobie odpowiedzieć podchodząc do zagadnienia WiFi, to przede wszystkim czemu i komu ma ono służyć. Czy ma ono po prostu być wymienione na naszej stronie internetowej, że jest, czy też chcielibyśmy osiągnąć stan, w którym zadowoleni z pobytu goście szeroko dzielą się tą informacją ze znajomymi – a w wyszukiwarkach na hasło hotel z dobrym WiFi nasz hotel pojawia się w czołówce. Ultra eleganckie hotele poza funkcjonalnością i parametrami technicznymi zwracać będą szczególną uwagę na estetykę i jakość wykonania widocznych elementów systemu, tak aby współgrały z wykończeniem wnętrz czy też najbliższego otoczenia zewnętrznego. Główny informatyk zweryfikuje możliwości techniczne, sposób zarządzania, mechanizmy kontroli i bezpieczeństwa, oraz wydajność systemu. Dla dyrektora finansowego niewątpliwie ważny będzie koszt inwestycji, oraz późniejsze koszty utrzymania. Właściciel czy też zarząd

postawi kluczowe pytania związane ze zwrotem z inwestycji (ROI), jakością wybranego rozwiązania oraz tego jak będzie się ono rozwijało w przyszłości.

Kluczowe pytania Przygotować się do ewentualnej inwestycji czy modernizacji tego, co już jest, można dość szybko. Trzeba sobie odpowiedzieć na parę zasadniczych pytań poza tymi wymienionymi już wcześniej, a mianowicie: na jakim obszarze ma być dostępny serwis, czy są to pomieszczenia jedynie zamknięte czy też otwarte, czy w pomieszczeniach zamkniętych panują szczególne warunki klimatyczne – tropikana, basen, ogród zimowy, kuchnia, stajnia etc. Czy obiekt jest planowany, istniejący, w czasie budowy, już użytkowany. Jakie mamy wymagania co do usług świadczonych poprzez sieć Wi-Fi? W jaki sposób ma być sieć zarządzana? Czy ma obsługiwać również procesy budynkowe, np. poprzez protokoły transmisji danych w obszarze IoT (Internet of Things)?

Planowanie Po podjęciu decyzji kierunkowych przez Właściciela/Zarząd proces samej już inwestycji przebiega dość sprawnie. Kluczowa jest oczywiście relacja inwestor – wykonawca tak, aby całość realizacji zamknąć w najkrótszym możliwym terminie. Po zebraniu wymagań w następnym kroku odbywa się planowanie radiowe, a w ramach niego wykonywane są cztery podstawowe kroki – szczegółowa analiza wymagań, prace przedinstalacyjne, w tym wizja lokalna, komputerowa symulacja pokrycia oraz raport końcowy zawierający w szczególności: mapę pokrycia, lokalizacje punktów dostępowych, wytyczne dla instalatora wraz z wyszczególnieniem miejsc wymagających szczególnej uwagi oraz szczegółową specyfikację dobranych urządzeń i materiałów instalacyjnych. Krok trzeci to instalacja zgodnie z wytycznymi wypracowanymi w kroku drugim, weryfikacja zainstalowanego sprzętu, zebranie danych pomiarowych oraz raport końcowy. W celu zapewnienia właściwego działania całej sieci zgodnie z oczekiwaniami inwestora należy wykonać krok czwarty, a mianowicie optymalizację sieci w ramach którego to kroku może okazać się, że albo trzeba będzie dołożyć w wyszczególnionych miejscach punkty dostępowe lub też usunąć. Po zakończeniu optymalizacji całość podlega obiorom inwestorskim.

Samsung – technologie klasy operatorskiej Samsung w podejściu do rozwiązań Wi-Fi wykorzystuje swoje doświadczenie zarówno z pola zaawansowanych technologii radiokomunikacji klasy operatorskiej, jak i budowy zaawansowanych rozwiązań sieciowych. W portfolio rozwiązań WLAN znajdują swoje

miejsce takie technologie jak Inteligentne anteny sektorowe (IBSA), equalizery radiowe (Air Equalizer) – zapewniające równy dostęp dla każdego urządzenia w wysoce zatłoczonych miejscach – takich jak sale konferencyjne, lobby hotelowe, aduytoria. Ponadto SON, WS, AM i VaTS czyli Sieć samooptymalizująca się (SON) , która dostosowuje się do chwilowych wymagań i natężenia ruchu, WS – bezpieczeństwo bezprzewodowe wraz z mechanizmami wewnętrznej kontroli naruszenia bezpieczeństwa sieci. Mechanizmy AM – AirMove zapewniają bezprzerwowe utrzymanie połączenia podczas przekraczania przez użytkownika obszarów wyznaczonych przez poszczególne punkty dostępowe – AP, natomiast technologia VaTs – Voice Aware Traffic Scheduling zapewnia połączenia głosowe oraz video przesyłane przez sieć Wi-Fi o najwyższej jakości oraz zapewnia do 50% więcej prowadzonych równocześnie rozmów głosowych. Dzięki zastosowanym ultranowoczesnym technologiom rozwiązania Samsung osiągają ponad 30% lepsze pokrycie, 40% wyższą wydajność oraz wspomniany już wcześniej parametr 50% większej liczby prowadzonych równocześnie rozmów głosowych przy zachowaniu wysokiej jakości dźwięku. W konsekwencji wymienione i zebrane razem powyższe parametry rzutują na ponad 30% oszczędności w wydatkach inwestycyjnych (CAPEX) w bezpośrednim porównaniu z konkurencją.

Gotowi na Internet Rzeczy Samsung Electronics Polska oddaje inwestorom do dyspozycji portfolio najnowszych punktów dostępowych (AP) z rodziny WDSA30XXXX/EUS, WDS –A40XXXX/EUS oraz WDS – A46XXX/EUS wraz z kontrolerami klasy enterpise WEC8050 – obsługa do 150 AP lub WEC8500 – obsługa do 3000 AP, wraz z oprogramowaniem WEM do zarządzania siecią z modułem zdalnym (remote WEM). Punkty dostępowe Samsung wyposażone są w moduł monitorowania zabezpieczeń umożliwiający monitorowanie częstotliwości radiowej, dzięki czemu nie ma potrzeby doposażania instalacji w dodatkowe czujniki zabezpieczające bezpieczeństwo sieci WLAN (system zapobiegania włamaniom do sieci – WIPS). Ewentualny nieautoryzowany dostęp wykrywany w czasie poniżej 10 s a następnie wyłączany w ciągu 30 sekund. Kompaktowa obudowa – średnica w granicach 174 mm i mała objętość: 0,67l – stanowią o łatwości doboru miejsca instalacji. Wybrane modele tak jak np. WDS- A463e (Mesh outdor AP) posiadają dodatkowo certyfikat IP66 i IP 67, co oznacza najwyższy stopień ochrony w przypadku standardu zabezpieczeń urządzeń elektrycznych w obudowach (IES-529), oprócz tego wybrane urządzenie jest całkowicie pyłoszczelne i odporne na działanie wody w przypadku zanurzenia na głębokość 1 metra na mak-

symalnie 30 minut, możliwa jest również stabilna praca przy zmiennych warunkach temperaturowych, natomiast funkcjonalność Mesh oznacza iż kablowy Ethernet jest zbędny. Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej związanej z WLAN warto zwrócić uwagę na możliwość obsługi urządzeń w obszarze IoT (Internet of Things) przez punkty dostępowe (AP). W tym przypadku Samsung wychodzi naprzeciw inwestorom z linią produktową, która w doskonały sposób wpisuje się w najnowsze trendy IoT związane z usługami lokalizacyjnymi (LBS – location based service, czy też rozwiązaniami SBS – Smart Building Service. Punkt dostępowy WEA403Si 802.11ac 3x3 MIMO wraz z interfejsami Wi-Fi, ZigBee oraz BLE (Bluetooth Low Energy) z jednej strony pracuje jako standardowy AP, z drugiej zaś zapewnia stabilne połączenie z urządzeniami wykonawczymi czy też kontrolno-monitorującymi z obszaru IoT.

Beacony i usługi lokalizacji Usługi lokalizacyjne mogą być wykorzystywane w usługach hotelowych na różne sposoby, można sobie wyobrazić sytuację, w której zależy nam na zwiększeniu obrotów w hotelowym SPA, barze czy restauracji. Jeśli akurat mamy w danym momencie niewielki ruch w którymś z tych miejsc, a chcielibyśmy zachęcić naszych gości do skorzystania z unikalnej oferty, możemy wykorzystać do tego LBS zrealizowane na AP Samsunga. Nasz gość przechodzący z urządzeniem mobilnym z włączonym wi-fi i BLE koło „latarni radiowej” (BLE Beacon) zostaje zarejestrowany jako przebywający w danym miejscu o danym czasie, informacja jest przesyłana przez system do systemu zarządzającego siecią WLAN a z stamtąd do serwera aplikacyjnego gdzie w zależności od zdefiniowanego scenariusza budowana jest oferta. Nasz gość może otrzymać np. kupon rabatowy na usługi SPA jeśli zdecyduje się z nich skorzystać w przeciągu 15 minut. Może to być też oferta na aperitif lub informacja typu Push, np.: „Drogi Gościu, tu możesz kupić bilety na występ Twojego ulubionego wykonawcy”. Liczbę możliwych scenariuszy ogranicza tylko nasza wyobraźnia. Ci z Inwestorów, którzy muszą zmierzyć się z zadaniami modernizacyjnymi a niekoniecznie chcą koncentrować się na wymianie okablowania w całym budynku, mogą osiągnąć swoje cele poprzez wykorzystanie rozwiązań typu SMS – Smart Building Service. W tym wypadku platforma IoT zbudowana w oparciu o rodzinę produktów Samsung w elastyczny sposób umożliwi obsługę podsystemów BMS – Building Managment System, EMS – Emergy Managment System, DMS – Device Managment System, UMS – User Managment System. Paweł Marchelek – Dyrektor Rozwiązań Biznesowych Samsung

Raport z rynku HoReCa 2016

NAJWIĘKSZYCH GRACZY

NA POLSKIM RYNKU HOTELARSKIM SIEĆ

LICZBA POKOI

LICZBA HOTELI

NOWE HOTELE W 2015

PLANY NA 2016

11 410

Mercure: Kraków. ibis: Gdańsk ibis Styles: Białystok, Siedlce, Grudziądz, Gniezno, Nowy Sącz

ibis Styles: Kraków, Suchy Las k. Poznania, Mory k. Warszawy, Szczecin ibis Budget: Gdańsk

2. HILTON WORLDWIDE

2463

DoubleTree by Hilton – Hampton by Hilton Kraków

DoubleTree by Hilton: Wrocław

Hilton Garden Inn: Szczecin. Hampton by Hilton: Łódź, Gdańsk, Lublin, Kalisz, Jelenia Góra

3. HOTELE GOŁĘBIEWSKI

2351

4. BEST WESTERN

2329

5. LOUVRE HOTELS GROUP

1903

6. CARLSON REZIDOR

1830

Radisson Blu: Świnoujście, Zakopane,

7. STARWOOD HOTELS

1517

Four Points by Sheraton: Warszawa

8. QUBUS HOTEL

1466

9. GROMADA

1283

10. IHG

1184

11. GRUPA HOTELI WAM

1138

12. SATORIA GROUP

1100

13. VIENNA HOUSE

1050

14. MARRIOTT INTERNATIONAL

961

Courtyard by Marriott: Gdynia

15. HOTELE DIAMENT

960

Katowice, Chorzów (3), Siemianowice Śl.

16. GRUPA TRIP

789

17. HOTELE 500/JW. CONTRUCTION

750

18. ELBEST HOTELS

637

19. HOTELE WARSZAWSKIE SYRENA

593

20. FOCUS HOTELS

531

21. CHOPIN AIRPORT DEVELOPMENT

513

1. ACCOR/ORBIS

22. HOTELE DESILVA

480

23. PURO HOTELS

469

24. GRUPA ANDERS

455

25. GRUPA ARCHE

451

26. LIKUS HOTELE

449

27. ZDROJOWA INVEST

439

28. Q HOTELS

420

Best Western Plus: Kraków, Olsztyn, Brzeg Best Western: Kraków, Płock

Best Western Plus: Sulejów. Best Western: Jurata, Katowice

Best Western Premier: Wrocław. Best Western: Balice

Indigo: Kraków. Holiday Inn: Dąbrowa Górnicza

Holiday Inn: Warszawa

AC Hotel: Wrocław

Szczecin

Gdańsk

Jurata -

Łeba

Golden Tulip: Warszawa. Campanile: Nowy Targ

Gdańsk

PLANY NA KOLEJNE LATA

Renaissance: Warszawa. Residence: Warszawa. Moxy: Warszawa, Pyrzowice Warszawa, Katowice

Białystok -

Renaissance: Warszawa Moxy: Pyrzowice

Gdańsk, Warszawa

Poznań

Janów Podlaski

Warszawa

Radisson Blu: Świnoujście

Kraków (2)

Katowice, Warszawa

29. B&B HOTEL

387

Łódź, Katowice

30. HP PARK

375

POZOSTAŁE SIECI Zagraniczne: Scandic (307, 2), IBB (243, 2), NH Hotels (93, 1); Polskie: Centrum Hotele (373, 3),Quality System Hotels (319, 3); Malinowe Hotele (284, 3), Dobry Hotel (262,6), Hotele SPA Dr Irena Eris (242,3), Condohotels Group (169, 2), Donimirski Boutique Hotels (128, 4). Stan na 1. marca 2016

18 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Sektor hotelowy rośnie w siłę Alex Kloszewski

Rok 2015 okazał się kolejnym rekordowym rokiem dla polskiego sektora hotelowego. Widać też zaostrzenie apetytu dużych deweloperów na inwestowanie w tym sektorze. Coraz częściej jesteśmy świadkami dużych transakcji, a inwestorzy, którzy dotychczas stronili od projektów hotelowych, zaczynają dostrzegać wzrost poziomu rentowności w tym sektorze. Szacujemy, że w 2015 roku w całej Polsce zbudowanych zostało ok. 3,5 tys. nowych pokoi hotelowych, co stanowi nieco ponad 3 proc. całkowitej podaży.

WYNIKI HOTELI W NAJWIĘKSZYCH MIASTACH Kategoria

Obłożenie

ADR (w euro)

WARSZAWA 5*****

80%

4****

84,5%

76,5

3***

77,5%

5 i 4****

88%

73,5

3***

82%

73,5

5*****

KRAKÓW

GDAŃSK 89

4****

79%

Sieciowe

77%

Sieciowe

67%

GDYNIA 76 SOPOT 5*****

114

Sieciowe

68%

5*****

79%

Sieciowe

67%

Lider

70%

Drugi hotel

61%

Sieciowe

58,5%

związku z rozwojem sektora BPO/SSC (Business Process Outsourcing/Shared Services Centers) zaobserwowaliśmy wzrost popytu na pokoje hotelowe w segmencie korporacyjnym i biznesowym w większości dużych miast Polski, takich jak Kraków, Łódź, Wrocław, Szczecin i Poznań. W chwili obecnej powstaje ponad 100 nowych projektów centrów outsourcingu procesów biznesowych i usług wspólnych w Polsce. Dziś BPO kreuje 150 tys. miejsc pracy, a w ciągu pięciu lat ta liczba wzrosnąć ma do ok. 200 tys. W minionym roku Lotnisko Chopina obsłużyło rekordową liczbę 11,2 mln pasażerów (wzrost o prawie 6 proc. w porównaniu do roku poprzedniego). Podobnie jak w 2014 roku, w miesiącach letnich zanotowano kolejny wzrost liczby turystów z segmentu wypo-

czynkowego, odwiedzających popularne miasta i kurorty turystyczne. Wysokie temperatury i dobra pogoda w Polsce, a z drugiej strony niepokoje i zamieszki w popularnych destynacjach turystycznych, takich jak Egipt czy Turcja, skutecznie zatrzymały 11,6 miliona polskich podróżnych w kraju. Jest to drugi rok z rzędu, w którym odnotowany jest wzrost zainteresowania Polaków wakacjami w ojczyźnie. Wzrost PKB w Polsce w 2015 r. wyniósł ok. 3,2 proc. Sektory eksportu oraz produkcji utrzymują odpowiednio wysokie tempo. Głównie dzięki przyznanym Polsce funduszom UE na lata 20142020, które w sumie wyniosą 77,6 mld euro (najwięcej ze wszystkich krajów członkowskich), ekonomiści prognozują wzrost PKB w 2016 r. na poziomie ok. 3,5-3,7 proc. Mamy wszelkie powody aby

WROCŁAW

POZNAŃ

ŁÓDŹ Sieciowe

64%

SZCZECIN Lider

84,5

Sieciowe

78,5%

KATOWICE Sieciowe

64,5%

20 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

sądzić, że rynek hotelowy w Polsce będzie rósł wraz z rozwojem gospodarczym kraju.

WARSZAWA

Podobnie jak w 2014 r., sektor hotelowy w stolicy odnotował rekordowe wyniki. Przez cały rok utrzymywał się wysoki popyt na pokoje hotelowe, generowany przez sektor biznesu oraz małych konferencji. W minionym roku w Warszawie nie odbyły się żadne konferencje ani kongresy spektakularnych rozmiarów, jednak zauważalny był wzrost liczby małych i średnich wydarzeń z segmentu MICE. Hotele 5-gwiazdkowe osiągnęły bardzo dobre wyniki, ze średnią stawką ADR kształtującą się na poziomie 98 euro, co w porównaniu do 2014 r. stanowi wzrost o nieco ponad 4

proc. Wskaźnik obłożenia w tym segmencie był porównywalny z osiągniętym w 2014 r. i wyniósł 79,8 proc., co przełożyło się na wzrost wskaźnika RevPAR o ok. 5 proc. Poprawę wyników odnotował również segment 4-gwiazdkowy, gdzie średnie obłożenie wyniosło 84,5 proc. przy średnim ADR 76,5 euro. Natomiast w segmencie hoteli 3-gwiazdkowych wskaźnik obłożenia wyniósł 77,5 proc., przy ADR wynoszącym średnio 49,5 euro.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Inwestor dawnego Hotelu Europejskiego zapowiedział, że po modernizacji hotel będzie zarządzany przez Raffles Hotels & Resorts (obecnie w portfolio sieci AccorHotels). Będzie to pierwszy w kraju hotel z segmentu Luxury [nie licząc soft brandu Luxury Collection, pod którym naprzeciwko Europejskiego działa hotel Bristol]. W jego skład wejdą 103 pokoje

www.e-restauracja.com

Odbywający się 8-9 lipca szczyt NATO, na który przybędą delegaci z 65 krajów wraz z całym personelem technicznym i pomocniczym, wygeneruje popyt na ponad 10 tys. noclegów w stolicy i apartamenty hotelowe, butiki handlowe oraz 6,5 tys. mkw. powierzchni biurowej klasy A. Przewidywana data otwarcia hotelu to III kw. 2017 r. Na wrzesień 2016 r. zapowiadane jest otwarcie będącego w budowie 225-pokojowego hotelu Renaissance by Marriott na terenie Lotniska Chopina. Wznowiono też prace przy

budynku Prudential, gdzie powstać mają apartamenty i luksusowy hotel na ok. 100 pokoi. W październiku 2015 r. warszawski hotel Sheraton został sprzedany za ok. 60 mln euro konsorcjum Algonquin, Benson & Elliot i Walton Street Capital. Natomiast hotel Westin został ponownie wystawiony na sprzedaż i czeka na nowego nabywcę. Ponadto w 2015 r. ogłoszone zostały plany budowy pierwszego dwumarkowego hotelu pod brandami sieci Marriott International: Moxy i Residence, zlokalizowanego na Mokotowie. Inwestorem, a w przyszłości także operatorem tej inwestycji jest spółka PHN [Polski Holding Nieruchomości]. Dwumarkowy obiekt będzie oferował łącznie 300 pokoi, a jego otwarcie planowane jest na I kw. 2018 r. Na Mokotowie ogłoszono też plan uruchomienia hotelu Four Points by Sheraton ze 192 pokojami, którego otwarcie nastąpić ma w 2018 r. W centrum stolicy

budowę hotelu pod marką Holiday Inn ogłosiła spółka UBM. Hotel zaoferuje 254 pokoje, a jego otwarcie nastąpić ma w IV kw. 2017 r. Wejście na warszawski rynek hotelowy zapowiada również m.in. sieć Motel One.

PROGNOZA NA ROK 2016 Pierwszy raz w historii Polski po upadku komunizmu zwycięska partia zdobyła bezwzględną większość w parlamencie, która umożliwiła sformowanie samodzielnego rządu. W naszej opinii sytuacja ta będzie miała pozytywny wpływ na sektor hotelowy w stolicy. Rząd rozpocznie wprowadzanie wielu zmian, a znaczna liczba projektów, które do tej pory nie zostały zrealizowane, będzie reaktywowana. Zmiany w ministerstwach i administracji pozytywnie wpłyną na sprzedaż pokoi hotelowych na skutek zwiększonej liczby wizyt zagranicznych polityków, jak i przedstawicieli rodzimych partii politycznych wizytujących stolicę. Przewidujemy, że w 2016 r. Warszawa utrzyma dobrą koniunkturę. Liczymy, że odbywający się 8-9 lipca szczyt NATO, na który przybędą delegaci z 65 krajów wraz z całym personelem technicznym i pomocniczym, wygeneruje popyt na ponad 10 tys. noclegów w stolicy. Warszawski sektor rozrywki i kultury powinien utrzymać wzrost proporcjonalny do rozwoju gospodarczego. W minionym roku Muzeum Historii Żydów Polskich odwiedziła rekordowa liczba 350 tys. gości. Również Muzeum Powstania Warszawskiego zarejestrowało najwyższą jak do tej pory liczbę odwiedzających – 600 tys. osób. Stadion Narodowy obsłużył ponad 500 różnego rodzaju wydarzeń, w tym koncerty, wystawy, spektakle międzynarodowe. W związku z tym, że w 2016 r. nie zwiększy się zasadniczo podaż pokoi hotelowych w Warszawie, przewidujemy że istniejące w stolicy hotele odnotują zauważalną poprawę wyników.

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

KRAKÓW

Zarówno hotele markowe, jaki i obiekty niezależne zlokalizowane w Krakowie, mają za sobą udany rok. Duża liczba noclegów sprzedanych klientom z segmentu turystyki wypoczynkowej oraz przedstawicielom z popytu korporacyjnego, kreowanego głównie przez sektor BPO, czynią Kraków najchętniej odwiedzanym miastem w Polsce. Według najnowszych danych Małopolskiej Organizacji Turystycznej, liczba turystów, którzy odwiedzili Kraków w 2015 r. osiągnęła rekordowy poziom ponad 10 mln osób,

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Otwarcie obiektów ICE Krakow Congress Centre, Kraków EXPO oraz Tauron Arena pozytywnie wpłynęło na wyniki osiągane przez hotele w Krakowie w 2015 r. Obiekty te, które w 2016 r. wspólnie będą gospodarzami ponad 400 wydarzeń, przyczynią się do dalszego wzrostu popytu na usługi hotelowe w mieście. W 2015 r. otwarte zostały hotele marek DoubleTree i Hampton by Hilton, stanowiące dwumarkową inwestycję

Otwarcie obiektów ICE Congress Centre, Kraków EXPO i Tauron Arena pozytywnie wpłynęło na wyniki osiągane przez hotele w 2015 r. Obiekty te, które w 2016 r. wspólnie będą gospodarzami ponad 400 wydarzeń, przyczynią się do dalszego wzrostu popytu na usługi hotelowe w mieście czyli o 150 tys. więcej niż w rok wcześniej. W 2015 r. obłożenie w hotelach 3-gwiazdkowych w Krakowie wyniosło ok. 82 proc., a stawka ADR ukształtowała się na średnim poziomie 73,5 euro. Dobrze poradziły sobie również hotele w segmentach 4- i 5-gwiazdkowym, osiągając wskaźnik obłożenia na poziomie ok. 88 proc., przy stawce ADR 73,5 euro. Kraków cieszy się bogatą ofertą wydarzeń kulturalnych, wspierających sektor hotelowy. Odbywa się tu m.in. Festiwal Kultury Żydowskiej, a w 2016 r. miasto będzie gospodarzem Światowych Dni Młodzieży. Dostępność szerokiej oferty tanich połączeń lotniczych z wieloma miastami europejskimi również pozytywnie wpływa na atrakcyjność miasta. Liczba obsłużonych pasażerów na krakowskim lotnisku systematycznie wzrasta. W 2015 r. wyniosła 4,2 mln pasażerów (o 11 proc. więcej w stosunku do roku 2014). Na kolejne trzy lata planowana jest rozbudowa zaplecza lotniska, w tym powierzchni biurowej, logistycznej i handlowej. Rozwój sektora BPO w Krakowie wpływa na wzrost popytu na usługi hotelowe w mieście ze strony sektora korporacyjnego. Kraków jest na dobrej drodze, aby stać się najpopularniejszą destynacją dla sektora BPO w kraju. W Krakowie budowane jest obecnie ponad 160 tys. mkw. nowej powierzchni biurowej, z której większość ma być oddana do użytku na przełomie 2016 i 2017 r.

22 www.e-hotelarz.pl

hotelowo-konferencyjną. Otwarty też został Best Western Plus Q w standardzie 4-gwiazdek ze 154 pokojami oraz trzema salami konferencyjnymi na 240 osób. Ponadto ogłoszona została budowa 60-pokojowego hotelu ibis Styles przy ul. Żółkiewskiego oraz 200-pokojowego hotelu marki Mercure, którego otwarcie jest przewidziane jeszcze w 2016 r. Wśród realizowanych inwestycji hotelowych wymienić również należy butikowy hotel z 56 pokojami pod marką Indigo należącą do sieci IntrerContinental Hotel Group, którego otwarcie planowane jest na III kw. 2016 r., 60-pokojowy niezależny obiekt, zlokalizowany przy ul. Bożego

Ciała, 130-pokojowy hotel IndexMedica na krakowskim Kazimierzu oraz hotel Gromada, który zaoferować ma 219 pokoi. Według naszych informacji, hotel ma szanse zyskać nowego właściciela, a obecny stan hotelu pozwoliłby na uruchomienie jego działalności jeszcze w tym roku

PROGNOZA NA 2016 ROK Podobnie jak w zeszłym roku, wierzymy w utrzymanie się wzrostu obłożenia krakowskich hoteli oraz wskaźnika RevPAR. Miasto to wciąż jest najważniejszą destynacją turystyczną w Polsce, zarówno wśród turystów krajowych, jak i zagranicznych. Ze swym bogactwem historycznej architektury, uniwersytetów, unikalnymi obiektami MICE, wyjątkowymi restauracjami i kawiarniami, wraz z rozlicznymi wydarzeniami kulturalnymi i konferencjami, Kraków jest jednym z najbardziej atrakcyjnych miast do odwiedzenia w Polsce. Walory te, razem z dynamicznie rozwijającym się sektorem BPO, sprawiają że Kraków jest doskonałym miejscem dla inwestorów hotelowych i operatorów zamierzających inwestować w Polsce. Rok 2016 będzie niezwykle ważny dla branży turystycznej w Krakowie ze względu na Światowe Dni Młodzieży z udziałem papieża Franciszka. Szacuje się, że w lipcu i sierpniu Kraków odwiedzi ponad 1,5 mln pielgrzymów. Starania władz lokalnych, aby uczynić to wydarzenie światowym sukcesem marketingowym, przynoszą efekty. Przewidujemy, że przez 12 dni trwania tego wydarzenia (wliczając fazę organizacyjną), wszystkie dostępne noclegi w Krakowie zostaną wyprzedane, czemu towarzyszyć będzie wzrost stawek ADR.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

TRÓJMIASTO

To był wyjątkowo dobry rok dla sektora hotelowego w Trójmieście. Dalszy rozwój segmentu BPO, szkolenia wojskowe NATO, a także ponadprzeciętnie długi okres letni sprawiły, że dla hotelarzy w regionie nadmorskim rok 2015 był szczególnie udany. Średnie obłożenie hoteli w Gdańsku we wszystkich kategoriach wyniosło 77 proc. Szacujemy, że stawka ADR w Gdańsku dla hoteli w standardzie 5 gwiazdek wyniosła 89 euro, a dla hoteli w standardzie 4 gwiazdki 78 euro przy obłożeniu 79 proc. Popyt korporacyjny na usługi hotelowe do tej pory generowany głównie przez sektor BPO, obecnie kreowany jest także dzięki zlokalizowaniu w Szczecinie jednostki Wielonarodowego Korpusu PółnocnoWschodniego NATO, którego działalność pozytywnie wpłynie na ruch w sektorze hotelowym w całym regionie Pomorza. W minionym roku wyjątkowo dobre wyniki osiągnęły także obiekty hotelowe w Gdyni. Zakończyły rok ze średnim obłożeniem na poziomie 67 proc. oraz stawką ADR 76 proc. Do statystyk wliczamy otwarty w maju 2015 r. hotel Courtyard by Marriott, który był gospodarzem regionalnego spotkania przedstawicieli NATO. Wyniki hoteli położonych w Sopocie kolejny rok z rzędu były zadowalające. Średnie obłożenie hoteli w Sopocie wyniosło 68 proc., a stawka ADR w segmencie 5 gwiazdek wyniosła 114 euro.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Otwarcie w drugim kwartale 2015 r. 200-pokojowego hotelu Courtyard by Marriott w Gdyni oraz remont historycznego Mercure Gdynia Centrum (poprzednio pod nazwą Orbis Gdynia) pomogły wzmocnić rynek turystyczny w tym mieście. Sieć hoteli Puro kontynuowała swoją ekspansję poprzez otwarcie nowego obiektu w Gdańsku z 93 pokojami. Druga faza inwestycji powiększy ofertę hotelu o dodatkowych 100 pokoi. Na terenie Trójmiasta planowane są cztery znaczące markowe projekty hotelowe: 122-pokojowy hotel Focus w Gdańsku, którego otwarcie zaplanowane jest na rok 2016, ibis Gdańsk Stare Miasto oferujący 120 pokoi (planowane otwarcie: IV kw. 2016 r.), 156-pokojowy Hampton by Hilton, który ma zostać otwarty w 2017 r. oraz oferujący 88 pokoi IBB Blue w Gdańsku, który pierwszych gości także powinien przywitać w 2017 r. Plany związane z inwe-

www.e-restauracja.com

To był wyjątkowo dobry rok dla sektora hotelowego w Trójmieście. Stawka ADR w Gdańsku dla hoteli w standardzie 5 gwiazdek wyniosła 89 euro. W Sopocie średnia cena za pokój w tym segmencie wyniosła 114 euro. Wyjątkowo dobre wyniki osiągnęły także obiekty w Gdyni stycjami niezależnymi zakładają powstanie w roku 2016 w Gdańsku hotelu Almond ze 109 pokojami i Sadova w ze 164 pokojami. Z kolei 374-pokojowy Deo Hotel zarządzany

jest 100 tys. mkw. nowej powierzchni biurowej, co w przyszłości z pewnością przełoży się na zwiększony popyt korporacyjny na usługi hotelowe w miastach konurbacji.

przez Dobry Hotel na gdańskiej Wyspie Spichrzów pierwszych gości powita prawdopodobnie w I kw. 2019 r. Nowy hotel powstanie także Sopocie, w pobliżu Mera Spa Hotel, zgodnie z planami inwestycyjnymi ogłoszonymi przez Grupę Inwestycyjną Hossa. Jeszcze w tym roku w Sopocie powstać mają m.in. hotel Mohlo w ramach nowego kompleksu powstającego na miejscu dworca PKP oraz hotel Sopot na ul. Haffnera.

WROCŁAW

PROGNOZA NA 2016 ROK Miasto Gdańsk wspólnie z Ministerstwem Skarbu w ramach Strategii Rozwoju Portu Gdańsk do 2027 r. będzie kontynuować jego przebudowę. Projekt rewitalizacji portu ma stworzyć ponad 3 tys. nowych miejsc pracy oraz stać się motorem dalszego rozwoju gospodarki miasta. Stadion PGE Arena w Gdańsku oraz AmberExpo są najlepszymi przykładami potwierdzającymi, że Gdańsk przygotowuje się do rozwoju segmentu MICE, a ponadto podejmuje skuteczne działania marketingowe służące promocji miasta. Obecnie w budowie w Trójmieście

Wyniki hoteli we Wrocławiu w 2015 r. były dobre. Hotele markowe wszystkich kategorii osiągnęły średnie obłożenie na poziomie 67 proc. przy stawce ADR wynoszącej 69 euro. Niewielki wzrost sprzedaży pokoi dla segmentu korporacyjnego był spowodowany nowymi przedsięwzięciami z sektora BPO w mieście. Hotelom Radisson Blu, Sofitel, Granary, Monopol oraz Platinum Palace udało się osiągnąć średnio ok.89 euro ADR oraz 79 proc. obłożenia (średnia dla grupy). W 2016 r. Wrocław jest Europejską Stolicą Kultury. To olbrzymia szansa dla miasta, aby znaleźć się w czołówce najczęściej odwiedzanych miast w Europie. Przewidujemy, że będzie to rekordowy rok dla wrocławskiego sektora rozrywki, co wynika bezpośrednio z licznych festiwali, imprez i atrakcji kulturalnych planowanych na ten rok, głównie w miesiącach letnich. W minionym roku znacząco poprawiła się infrastruktura transportowa Wrocławia. Dzięki otwarciu drogi ekspresowej S8 podróż samochodem z Warszawy zajmuje ok. 4

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

Hotele Sheraton, IBB Andersia, City Park, ibis i Campanile po raz kolejny osiągnęły najlepsze wyniki w Poznaniu. Rezultaty najlepiej prosperującego hotelu ze wspomnianej piątki kształtowały się na poziomie 70 proc. obłożenia oraz 87 euro ADR. Drugi najlepszy wynik w Poznaniu należał do 5-gwiazdkowego hotelu, który w 2015 r. osiągnął średnią stawkę ADR na poziomie 82 euro przy obłożeniu 61 proc.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE

Hotelom Radisson Blu, Sofitel, Granary, Monopol i Platinum Palace udało się osiągnąć średnio ok. 89 euro ADR oraz 79 proc. obłożenia (średnia dla grupy) godziny. Natomiast wybierając szybką kolej pendolino dotrzeć można w 3 godz. 40 min.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Po przezwyciężeniu kwestii finansowych, wznowiona została budowa hotelu DoubleTree by Hilton. Hotel będzie oferował 191 pokoi, a jego otwarcie ma nastąpić w połowie roku. Hotel Orbis Wrocław jest w trakcie konwersji na obiekt dwumarkowy: 112-pokojowy ibis i 192-pokojowy Novotel. Proces modernizacji powinien zostać ukończony w I połowie 2016 r. W minionym roku ogłoszono budowę hotelu AC by Marriott, który będzie oferował 100 pokoi. Hotel powstanie w zabytkowej kamienicy, a jego otwarcie przewidziane jest na przełom 2016/2017 r.

nym graczem na tym rynku. Przewidujemy, że ten trend się utrzyma. W mieście rozkwitają także takie sektory gospodarki jak przemysł samochodowy, chemiczny, inżynieria mechaniczna, IT czy przetwórstwo spożywcze.

Poznań

W porównaniu z rokiem 2014, poprzedni rok okazał się stosunkowo dobry dla poznańskich hotelarzy. Średnie obłożenie w mieście wzrosło o 2 punkty proc. do 58,5 proc. Średnia stawka ADR dla wszystkich segmentów hoteli w Poznaniu to 64 euro.

Wśród nowych inwestycji planowanych w Poznaniu należy wymienić 60-pokojowy hotel DeSilva oraz 100-pokojowy ibis Styles, których otwarcie przewidziane jest na 2016 rok. Obecnie w mieście w budowie jest 51 tys. mkw. powierzchni biurowej, która najpewniej zostanie zagospodarowana poprzez popyt generowany ze strony sektora BPO/ SSC. Poznań nadal zajmuje dominujące miejsce na logistyczno-magazynowej mapie Polski. Obecnie podaż powierzchni magazynowej w mieście oraz jego najbliższych okolicach wynosi 1,4 mln mkw., a 80 tys. mkw. nowej powierzchni magazynowej jest w trakcie budowy.

PROGNOZA NA 2016 ROK Zauważamy, że pod rządami nowej władzy lokalnej miasto ruszyło z kilkoma wcześniej planowanymi projektami PPP. Nowe projekty, wraz z rozwojem sektora BPO oraz produkcji, będą pozytywnie wpływać na popyt na usługi hotelowe ze strony segmentu biznesowego. Przewidujemy, że w 2016 r. wzrośnie popyt korporacyjny na usługi hotelowe. Nowa fabryka Volkswagena, której planowane otwarcie przewidziane jest

PROGNOZA NA 2016 ROK Wierzymy, że rok 2016 będzie kolejnym rekordowo dobrym rokiem dla sektora hotelowego we Wrocławiu. Miasto obecnie przeżywa rozkwit na rynku biurowym, gdzie w trakcie budowy jest 170 tys. mkw. powierzchni. We Wrocławiu w ciągu ostatnich dwóch lat otwarte zostały siedziby kilku znaczących firm należących do sektora BPO (Luxoft, Qiagen, Becton Dickinson, Company IBM, Sii, PERFORM), co czyni miasto waż-

24 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

na III kw. tego roku, zatrudni ponad 3 tys. pracowników. Podobnie jak w przypadku LG we Wrocławiu w 2007 i 2008 r., ta inwestycja będzie miała znaczący wpływ na popyt w sektorze hotelowym w mieście.

ŁÓDŹ

W 2015 r. podobnie jak w poprzednich latach najlepiej prosperującym hotelem w Łodzi pod względem RevPAR oraz udziału w rynku był andel’s. DoubleTree by Hilton, otwarty w 2013 r., plasuje się na drugiej pozycji i umacnia swą silną pozycję w sektorze MICE, co związane jest z szeroką ofertą powierzchni konferencyjnej. Średnia wyników wszystkich hoteli markowych działających w mieście kształtowała się na poziomie ok. 64 proc. obłożenia przy stawce ADR 58 euro.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Obecnie w budowie znajdują się: hotel Hampton by Hilton, który oferował będzie 149 pokoi i hotel sieci B&B, który również zaoferuje 149 pokoi. Jeśli chodzi o realizowane obecnie inwestycje niezależne wyróżnić należy kolejny hotel Ambasador zlokali-

zowany na rogu ul. Kilińskiego i Orła, który pod koniec 2016 r. dostarczy 200 nowych pokoi w standardzie 4-gwiazdkowym.

PROGNOZA NA 2016 ROK W IV kw. 2016 r. ukończony zostanie dworzec kolejowy Łódź Fabryczna. Powoli rozwija się również budowany w formule PPP wielofunkcyjny obiekt EC1 Miasto Kultury, który po ukończeniu stać się ma nowym centrum Łodzi. Projekt rewitalizacji

elektrowni EC 1 opiewa na kwotę 200 mln euro i obejmuje 60 ha działek położonych w centrum miasta. W Łodzi bardzo dynamicznie rozwija się także sektor BPO. W ciągu czterech ostatnich latach 17 istniejących w Łodzi firm z tego sektora stworzyło ok.4 tys. nowych miejsc pracy. Wśród najważniejszych przedstawicieli sektora BPO w mieście należy wymienić UPS, McCormick, Veolię, SAP oraz PGE. W 2016 r. w mieście swoją działalność rozpocznie TomTom, R

Raport z rynku HoReCa 2016

je. Z kolei na działce po hotelu Arkona powstać ma 150-pokojowy Ibis Styles, należący do Orbis S.A.

PROGNOZA NA 2016 R. W 2016 r. wyniki hoteli w Szczecinie ulegną znacznej poprawie. Będzie to wynikać głównie z popytu kreowanego przez jednostkę Sił Szybkiego Reagowania NATO. W trakcie całorocznych ćwiczeń i symulacji w mieście stacjonować będzie 3,7 tys. żołnierzy. Miasto ustaliło także plan renowacji Portu Szczecin na lata 2017-20, który przewiduje przeznaczenie ponad 150 mln euro na modernizację i adaptację portu pod nowe funkcje. Podaż biurowa w Szczecinie wynosi 110 tys. mkw., a obecnie w budowie jest 20 tys. mkw. nowej powierzchni.

W 2016 r. wyniki hoteli w Szczecinie ulegną znacznej poprawie. Będzie to wynikać głównie z popytu kreowanego przez jednostkę Sił Szybkiego Reagowania NATO. W trakcie całorocznych ćwiczeń i symulacji w mieście stacjonować będzie 3,7 tys. żołnierzy kreując 250 nowych miejsc pracy. Ponadto zainteresowanie otwarciem placówek potwierdziły przedsiębiorstwa takie jak Oberthur, Barry Callebaut (SSC) i Airbus Helicopter. Aktywność tych firm oraz pojawienie się kolejnych graczy biznesowych w Łodzi spowoduje znaczny wzrost popytu na pokoje hotelowe w dni robocze.

SZCZECIN

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE W grudniu 2015 r. w Szczecinie otwarty został hotel Dana, dysponujący 100 pokojami w bezpośrednim sąsiedztwie realizowanego budynku Hanza Tower. Dewelo perem obu inwestycji jest J.W. Construction. Wśród marek międzynarodowych planujących wejście na szczeciński rynek jest Hilton Garden Inn. Hotel ma oferować 102 poko-

KATOWICE

Wyniki hoteli w Katowicach w porównaniu do zeszłego roku wzrosły aż o 11,5 pkt. proc. i osiągnęły 64,5 proc. obłożenia przy średniej stawce ADR na poziomie 54 euro. Liderami rynku były hotele angelo i Monopol. W marcu ub.r. otwarte zostało Międzyna rodowe Centrum Kongresowe w Katowicach. Ten wielofunkcyjny obiekt o całkowitej powierzchni ok. 35 tys. mkw. łączy funkcje kongresową, konferencyjną i targową. Naszym zdaniem obiekt ten znacząco wpłynie na rozwój segmentu MICE, a poś rednio będzie generował popyt na usługi hotelowe w mieście. Dzięki dogodnej lokalizacji miasta na mapie Polski Katowice mają szansę stać się ważnym centrum konferencyjnym w kraju. Katowice są także znaczącym graczem na rynku BPO w Polsce. Obecnie w trakcie budowy jest 70 tys. mkw. powierzchni biurowej, która zostanie z pewnością wchło-

W porównaniu do 2014 r. wyniki sektora hotelowego w Szczecinie w 2015 r. były dobre. Średnie obłożenie hoteli w centrum Szczecina wyniosło 78,5 proc. przy średniej stawce ADR 56 euro. Przewidujemy, że średnia cena wykazywać będzie tendencję wzrostową. Wśród hoteli markowych najwyższe obłożenie wyniosło 84,3 proc. Podobnie, jak w 2015 r. w kolejnych latach w Szczecinie nadal rozwijać się będzie sektor BPO. W ubiegłym roku na rynek dostarczone zostało rekordowo dużo nowej powierzchni biurowej. Zamknięcie dwóch hoteli w Szcze cinie we wcześniejszych latach – Neptuna i Arkony oraz przez lata praktycznie zerowa nowa podaż spowodowały znaczne polepszenie rezultatów hoteli w 2015 r.

26 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

nięta przez popyt ze strony sektora BPO. W Polsce istnieje obecnie ponad 470 firm z sektora BPO, z czego ok. 80 zlokalizowanych jest w stolicy Górnego Śląska. Tak więc aż 16 proc. wszystkich firm sektora BPO w Polsce ma swoje siedziby w Katowicach.

INWESTYCJE UKOŃCZONE, REALIZOWANE I PLANOWANE Obecnie w Katowicach planowanych jest kilka nowych inwestycji hotelowych, jak np. Hampton by Hilton. W fazie budowy są już dwa hotele globalnych marek: 105-pokojowy B&B i Best Western, który zaoferuje 46 pokoi. Spółka Chopin Airport Development (wcześniej Port Hotel) ogłosiła plany budowy

czas, aby poprawić średni ADR. Wyniki hoteli markowych będą nadal przewyższać wyniki ich niezależnych konkurentów. Duże międzynarodowe sieci hotelowe mogą sobie pozwolić, aby wydawać znaczące środki marketingowe na OTA, jak również na aktywność w mediach społecznościowych, takich jak Facebook, TripAdvisor, Pinterest czy LinkedIn. W ciągu ostatnich kilku lat wzrosło znaczenie OTA w zakresie rezerwacji hotelowych. Rezerwacje dokonywane za pośrednictwem internetu stanowią obecnie 45 proc. całkowitej sprzedaży noclegów hotelowych w Polsce. Nie wierzymy w negatywny wpływ na OTA zniesienia klauzuli najwyższego uprzywilejowania (rate parity). Wpływ na działalność OTA

Wyniki hoteli w Katowicach w porównaniu do 2014 roku wzrosły aż o 11,5 pkt. proc. i osiągnęły 64,5 proc. obłożenia przy średniej stawce ADR na poziomie 54 euro. Liderami rynku były hotele angelo i Monopol na terenie portu lotniczego Katowice w Pyrzowicach 106-pokojowego hotelu Moxy. Ważną dla regionu Górnego Śląska inwestycją hotelową jest będący w końcowej fazie realizacji hotel Holiday Inn w Dąbrowie Górniczej (15 km od Katowic), którego otwarcie przewidziane jest na II kw. 2016 r.

Prognozy, rekomendacje i trendy na 2016 rok Wyniki zeszłorocznych wyborów, w których PiS zdobył 235 miejsc w Sejmie, dla wielu okazały się zaskoczeniem. Po raz pierwszy w historii III RP jedna partia uzyskała sejmową większość. Trudno przewidzieć, jak ta sytuacja zwrotu ku prawicy wpłynie na gospodarkę i wizerunek kraju, który doświadcza wielu zmian w ministerstwach oraz w przedsiębiorstwach państwowych. Uważamy, że kondycja polskiej gospodarki nie ulegnie pogorszeniu, a przewidywany wzrost gospodarczy na poziomie ok. 3,5 proc. zostanie osiągnięty. Z perspektywy sektora hotelowego najbardziej prawdopodobny scenariusz to taki, w którym rząd rozpocznie wiele nowych projektów i inwestycji, co przełoży się na wzrost popytu na usługi hotelowe w dni robocze. Dla hotelarzy, szczególnie warszawskich, będzie to dobry

28 www.e-hotelarz.pl

w wymiarze globalnym wywrze natomiast fuzja Marriott-Starwood, bez wątpienia najbardziej spektakularna zmiana na globalnym rynku hotelowym w 2015 r. Nowo powstały podmiot posiada ponad 30 marek oferujących ponad milion pokoi, co z pewnością wpłynie także na działalność pozostałych wielkich sieci hotelowych na świecie, które zmuszone będą zweryfikować swoją strategię. W odpowiedzi na fuzję jako pierwsza manewr obronny wykonała sieć Accor, która przejęła prawa zarządzania markami Fairmont, Raffles i SwissHotels. Biorąc pod uwagę silną gospodarkę Polski, poziom wymiany handlowej, eksportu, bezpośrednich inwestycji zagranicznych, stabilną sytuację na rynku bankowym, oddziaływanie geopolityczne, a także przyznane Polsce na lata 2014-2020 fundusze w wysokości 76 mld euro, wierzymy że rok 2016 przyniesie dobre zmiany dla branży hotelarskiej. Nie bez znaczenia pozostanie również trwający od połowy 2012 r. kryzys sektora budowlanego, który przekłada się na relatywnie niskie koszty budowy hoteli. Co więcej, banki chętnie finansują dobre inwestycje hotelowe na głównych rynkach w Polsce. Pieniądz jest tani, a instytucje finansowe poszukują dobrych jakościowo

produktów hotelowych do wzbogacenia swoich portfeli inwestycyjnych. Tania ropa z pewnością będzie sprzyjać rozwojowi rynku podróży, konsumenci zapłacą bowiem zdecydowanie mniej za transport zarówno lotniczy, jak i samochodowy. Cena za baryłkę ropy wróciła do poziomu sprzed 2005 r. i wynosi ok. 35-40 dol. Sytuacja ta jednak nie utrzyma się zbyt długo, biorąc pod uwagę w szczególności niepokoje pomiędzy Iranem i Arabią Saudyjską. Z drugiej strony niski popyt globalny i zwalniająca gospodarka Chin pozwalają przewidywać, że cena ropy nie przekroczy 50 dol. Obawami napawać mogą: słaby wzrost gospodarczy w krajach UE i Strefie Euro, negocjacje Wlk. Brytanii w sprawie ewentualnego wyjścia z UE, migracje uchodźców, utrzymujące się zagrożenie atakami terrorystycznymi w Europie, geopolityczne rozgrywki Rosji, problemy polityczne Unii, a także zwrot Polski ku węgierskiemu modelowi rządzenia państwem. Ze względu na niepewność w Chinach będzie to skomplikowany rok dla globalnego kapitału. Pomimo wspomnianych zawirowań jesteśmy przekonani, że pozytywny trend rozwoju gospodarczego Polski zostanie utrzymany. Kraj jest doceniany na arenie międzynarodowej, a rozpoznawalne marki globalne decydują się na inwestowanie w największych miastach Polski. Sektory BPO i SSC będą wzrastać, a coraz więcej renomowanych firm, takich jak Dell, Microsoft, Credit Suisse, Shell czy Electrolux zamierza kontynuować swą ekspansję w naszym kraju. Przewidujemy optymistyczne perspektywy dla rozwoju 1-, 2- i 3-gwiazdkowych obiektów globalnych sieci w większości polskich miast. Są to segmenty, w których obserwujemy szczególne zainteresowanie inwestorów i operatorów. Prognozujemy dalszy rozwój marek z segmentu ekonomicznego i średniego w Polsce. B&B, Best Western, Hampton by Hilton, Ibis Styles będą kontynuować swą ekspansję w Polsce, a marki Moxy, Clarion, Quality, Comfort i Motel One zapewne wkrótce pojawią się na naszym rynku. Spodziewamy się również, że sieci Meliá Hotels International, Steigenberger Hotels and Resorts, Wyndham Hotels & Resorts w perspektywie najbliższych lat również znajdą odpowiednie miejsca na swoje flagowe projekty hotelowe w Polsce. We wish you a hospitable year!• Alex Kloszewski, partner zarządzający spółki Hotel Professionals

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Jaki to będzie rok? Adam Konieczny

W 2015 roku miało miejsce otwarcie kilku długo wyczekiwanych hoteli, w tym m.in. kompleksu DoubleTree by Hilton i Hampton by Hilton w Krakowie, Courtyard by Marriott w Gdyni czy hotelu Puro w Gdańsku. Wiele hoteli przeszło też gruntowną modernizację, jak np. Mercure Gdynia, Mercure Gdańsk Posejdon czy ibis Styles Bielsko-Biała. A rok 2016 zapowiada się pod tym względem jeszcze lepiej. Warszawa

Wzrost obłożenia oraz średniej ceny warszawskich hoteli w 2015 roku spowodował zwiększone zainteresowanie deweloperów nowymi inwestycjami w obiekty. Biorąc pod uwagę istotny wzrost popytu, jest miejsce na nowe hotele. Widać również duże zapotrzebowanie ze strony nowych operatorów hotelowych na wejście do Warszawy. Mam na myśli operatorów głównie z niższego segmentu rynku, czyli 2-3 gwiazdek, zwanych operatorami ekonomicznymi, dodając do tego nowy segment obiektów oferujących pobyty

Sheraton. Kolejne projekty są na etapie negocjacji. Powstanie również hotel przy centrum wystawienniczo-konferencyjnym Expo XXI, który będzie naturalnym uzupełnieniem oferty tego obiektu. Większość operatorów chce być jednak obecna w ścisłym centrum Warszawy, choć pozyskanie atrakcyjnego projektu jest bardzo trudne. Być może teraz sytuacja ulegnie zmianie, co związane jest z nasyceniem rynku biurowego. Wielu deweloperów biurowych ma zabezpieczone grunty pod inwestycje w centrum oraz innych kluczowych lokalizacjach i rozwa-

Wielu deweloperów biurowych w Warszawie ma zabezpieczone grunty pod inwestycje w centrum oraz w innych kluczowych lokalizacjach i rozważa ich częściowe przeznaczenie na funkcje hotelowe. Fundusze inwestycyjne myślą również o adaptacjach istniejących budynków biurowych, które mają 15-20 lat długoterminowe (tzw. long-stay). W War szawie wciąż takich budynków brakuje. Nie ma jeszcze marki specjalizującej się w sektorze serviced apartments, ale zapowiadane są takie inwestycje. Obserwujemy obecnie wzmożone zainteresowanie Służewcem Przemysłowym, zdominowanym do tej pory przez budynki biurowe. W związku z wysokim odsetkiem pustostanów oraz zapotrzebowaniem na obiekty hotelowe, ogłoszone zostały nowe projekty, w tym m.in. Moxy oraz Residence Inn oraz Four Points by

30 www.e-hotelarz.pl

ża ich częściowe przeznaczenie na funkcje hotelowe. Fundusze inwestycyjne myślą również o adaptacjach istniejących budynków biurowych, które mają 15-20 lat i nie spełnia już wymogów współczesnego najemcy. Przy nowych projektach, gdy realizowany jest kompleks o powierzchni kilkudziesięciu tysięcy mkw., wydaje się, że komponent hotelowy jest atrakcyjną opcją, także z punktu widzenia pozyskania pozostałych najemców biurowych. W ramach jednego kompleksu dostarczamy dodat-

kową funkcję, z której na pewno duże firmy międzynarodowe wynajmujące powierzchnię biurową będą korzystać. Kolejny trend, który obserwujemy, dotyczy tego, że hotele 2-gwiazdkowe takie jak np. Motel One, Meininger czy B&B wybierają 5-gwiazdkowe, topowe lokalizacje. Można to już szeroko zaobserwować w niemieckich miastach, gdzie np. w Berlinie obok hotelu Waldorf Astoria powstaje nowy Motel One, który posiadać będzie aż 582 pokoje. Można też i w Polsce, gdzie pierwszy Motel One powstać ma na Tamce w pobliżu Nowego Światu. Zmiana ta jest związana z faktem, że coraz więcej gości, którzy do tej pory spali w hotelach 5-gwiazdkowych, chce teraz korzystać z atrakcyjnych hoteli ekonomicznych, ale nadal w topowych lokalizacjach. Innym ciekawym zjawiskiem na rynku jest wzmożone zainteresowanie działalnością inwestorów i operatorów azjatyckich, zarówno z Bliskiego, jak i Dalekiego Wschodu. Na pewno inwestorzy z tamtego regionu zainteresowani są projektami, które posiadają odpowiednią skalę biznesu. Są oni w stanie zrealizować projekt wielofunkcyjny, gdzie składowymi są hotel, serviced apartments, zwykłe mieszkania oraz biura. Może pojawić się też element rekreacyjny. Mamy również w Warszawie szansę na hotel sieci Jumeirah, gdyż otwierają się one w tych miastach, do których latają samoloty z linii Emirates. W budowie jest obecnie hotel singapurskiej sieci Raffles, a sama sieć została niedawno zakupiona przez Accor, większościowego udziałowca grupy Orbis. Jest to stosunkowo mały obiekt, ze 100 pokojami, jednak z najwyższego segmentu

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

rynku. Są to jasne sygnały dla takich operatorów jak Jumeirah, Four Seasons, Kempinski czy Shangri-La, aby Warszawę rozważyć w swoich planach ekspansji.

Kraków

Kraków w ostatnich latach w istotny sposób rozwinął swoje zaplecze biznesowe i konferencyjne. Otwarcie takich inwestycji jak Centrum Kongresowe ICE, Tauron Arena czy Targi w Krakowie dały możliwość organizacji wielu nowych wydarzeń branży MICE. Dodatkowo intensywny rozwój usług dla biznesu (centra BPO) spowodował wzrost sektora gości korporacyjnych. Warto wspomnieć o intensywnym rozwoju lotniska, połączeniu go koleją z centrum miasta oraz nowych przewoźnikach jak KLM, Air France czy Iberia. Wszystko to złożyło się na intensywny rozwój krakowskiego rynku hotelowego. Rynek ten jest na tyle głęboki, że otwarcie nowego obiektu nie zmienia w sposób istotny wyników istniejących obiektów. W tym roku przybędą w Krakowie kolejne obiekty, do najważniejszych zaliczyć można hotel Mercure przy ul. Pawiej oraz Indigo przy św. Filipa. Krakowem interesuje się coraz więcej nowych grup hotelowych, takich jak Motel One, Meininger, Steigenberger, Leonardo, NH, Wyndham czy Melia. Również obecne na rynku grupy hotelowe poszukują możliwości rozwoju w mieście swoich nowych konceptów, jak np. Aloft grupy Starwood czy Radisson Red grupy Carlson Rezidor.

Katowice

Otwarcie Międzynarodowego Centrum Kongresowego oraz innych inwestycji takich jak Sala Koncertowa Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Muzeum Śląskie spowodowało poprawę wyników istniejących obiektów, w szczególności mam na myśli obłożenie, ale w niektórych przypadkach również średniej ceny. Obecnie przewidujemy budowę kolejnych obiektów poza tymi, których budowa została już ogłoszona (np. B&B, Q Hotel czy Best Western Browar Mariacki). Katowice, które do tej pory były bardzo płytkim rynkiem hotelowym, obecnie stały się jednym z miast wymienianych wśród inwestorów i operatorów jako najbardziej perspektywiczne. W ostatnich miesiącach sieć hoteli Diament zapowiedziała budowę kolejnego hotelu w Katowicach. Potwier

www.e-restauracja.com

Katowice, które do tej pory były bardzo płytkim rynkiem hotelowym, obecnie stały się jednym z miast wymienianych wśród inwestorów i operatorów jako najbardziej perspektywiczne dzona została również budowa hotelu Moxy na lotnisku w Pyrzowicach. W związku z pojawianiem się w mieście coraz bardziej prestiżowych konferencji oraz wydarzeń kulturalnych widzimy miejsce na budowę 5-gwiazdkowego hotelu sieciowego z liczbą pokoi na poziomie ok. 100–150. Obecnie trwa moda na organizację kongresów i konferencji w Krakowie. Jednak za kilka lat organizatorzy dużych eventów mogą poszukiwać nowego, nieodkrytego jeszcze w Europie miejsca, które będzie mogło zaproponować oryginalną ofertę. Wzrost zainteresowania turystyką poprzemysłową może zwiększyć atrakcyjność Katowic i Śląska na wzór Zagłębia Ruhry. Patrząc szerzej na region, w tym roku nastąpi otwarcie hotelu Holiday Inn w Dąbrowie Górniczej. Naszym zdaniem

Dla Wrocławia jest to szczególny rok, gdyż miasto jest Europejską Stolicą Kultury. Liczne wydarzenia kulturalne oraz intensywna promocja mogą sprawić, że będzie to przełomowy rok dla wrocławskiego hotelarstwa miastem, które potrzebuje hotelu sieciowego, są Gliwice. Istotne inwestycje i dla dalszego rozwoju rynku hotelowego, i dla MICE w Katowicach, to dokończenie remontu linii kolejowej Kraków–Katowice, budowa autostrady A1 w kierunku północnym, wraz z obwodnicą Częstochowy, oraz rozwój lotniska Pyrzowice wraz z budową połączenia kolejowego do Katowic.

Wrocław

Obecnie trwa budowa hotelu DoubleTree by Hilton OVO, a w planach są kolejne inwestycje m.in. na Ostrowie Tumskim firmy Tacit. W przebudowie jest również orbisowski hotel Wrocław, który już w tym roku zamieni się w hotele Ibis oraz Novotel. Dla Wrocławia jest to szczególny rok, gdyż miasto jest Europejską Stolicą Kultury. Liczne wydarzenia kulturalne oraz intensywna promocja mogą sprawić, że będzie to przełomowy rok dla wrocławskiego hotelarstwa. Wrocławiem zainteresowane są szczególnie niemieckie sieci hotelowe, ze względu na silne powiązania gospodarcze, a także historyczne.

Trójmiasto

Ponadprzeciętne wyniki hoteli w Trój mieście spowodowały wysyp nowych inwestycji. W tym roku otwiera się m.in. hotel na dworcu w Sopocie, w budowie jest hotel Ibis w Gdańsku, drugi etap hotelu Puro na Wyspie Spichrzów, Hampton by Hilton na Długiej, ibis Budget, czy wreszcie hotel Deo z 371 pokojami. Trójmiasto w umiejętny sposób łączy gości przybywających w celach turystycznych z rosnącą liczbą gości biznesowych. Stało się również atrakcyjną destynacją dla gości skandynawskich, którzy skłonni są zapłacić więcej za dobry standard oraz usługi w obiektach.

Lublin

W tym roku warto również wspomnieć o Lublinie. Od wielu lat miasto przechodzi pozytywną metamorfozę, stając się istotnym centrum społeczno-gospodarczo-kulturalnym Polski Wschodniej. Pod koniec 2015 roku otwarte zostało Lubelskie Centrum Konferencyjne. Trwają prace przy budowie trasy ekspresowej do Warszawy oraz do Rzeszowa, w planach jest modernizacja linii kolejowej do Warszawy. Już teraz hotele w Lublinie charakteryzują się wysokim obłożeniem i obserwujemy zapotrzebowanie na budowę dużego hotelu sieciowego, który niezbędny jest do osiągnięcia sukcesu Centrum Konferencyjnego.• Autor jest dyrektorem na Polskę firmy doradczej Christie+Co

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

10 MEGATRENDÓW

w hotelarstwie i turystyce Emanuel Tutek, Matt Gebbie, Kwok Yee, Gloria Chan

Firma Horwath HTL opisała 10 globalnych trendów, które będą wpływały na rozwój turystyki i hotelarstwa w średnim i długim horyzoncie czasowym. Pierwsze pięć trendów będzie miało istotny wpływ na popyt, ale również na kolejnych pięć trendów, które dotyczą zmieniającej się podaży. Razem pokazują, jak wyglądała będzie przyszłość hotelarstwa i turystyki.

1. SREBRNOWŁOSI TURYŚCI

Populacja osób starszych jest uznawana za najszybciej rozwijający się segment rynku turystycznego. Udział osób w wieku powyżej 60 lat w globalnej populacji wzrósł z 8 proc. w 1950 r. do 12 proc. w 2013 r. Według prognoz, do roku 2050 udział ten wyniesie

w odniesieniu do krajów rozwiniętych, w których starsi ludzie mają siłę nabywczą, aby pozwolić sobie na podróżowanie. Ze względu na to, że mają do dyspozycji wystarczająco wysokie dochody, mniej obowiązków domowych, więcej czasu na podróże i jeszcze stosunkowo dobry stan

Obecnie 65 proc. wyszukiwań rozpoczynanych jest w telefonach komórkowych i kontynuowanych na komputerach. W 2013 r. czas spędzony na korzystaniu ze smartfonów przekroczył czas spędzony przy komputerach stacjonarnych. W 2014 r. czas spędzony na korzystaniu z urządzeń mobilnych przekroczył czas spędzany przed telewizorem 21 proc. Populacja osób starszych będzie wyraźnie rosła zwłaszcza w Chinach, Indiach i USA, przewiduje się, że do roku 2050 w każdym z tych krajów ponad 100 mln osób będzie miało więcej niż 60 lat. Według naszych badań rynku, populacja osób starszych ma pewne wspólne cechy:

Chętnie wydaje pieniądze Starsi członkowie społeczeństwa często są lepiej zabezpieczeni pod względem finansowym, niezależnie od tego, czy nadal pracują, czy są na emeryturze. Na ogół stwierdzenie to jest bardziej prawdziwe

32 www.e-hotelarz.pl

zdrowia, są ważnym segmentem turystów i oczekuje się, że będą wydawali więcej niż wszystkie inne grupy wiekowe na podróże wakacyjne.

Żyje jeszcze długo po przekroczeniu 65 lat Wraz z postępem nauki i medycyny średnia przewidywana długość życia ludzi na całym świecie wzrosła do 82 lat w przypadku kobiet i do 79 lat w przypadku mężczyzn. Populacja seniorów nie tylko będzie żyła dłużej, ale będzie również zdrowsza i bardziej aktywna niż poprzednie

pokolenia, zwłaszcza w społeczeństwach rozwiniętych. Dlatego aktywni podróżujący seniorzy w roku 2020 będą jeszcze starsi – w wieku do 75 lat.

Są aktywnymi podróżnikami Oprócz dostępnych środków, czasu i dobrego stanu zdrowia, niezbędnych do podróży, populacja starszych osób ma większą chęć podróżowania i poznawania świata niż poprzednie pokolenia. Motywuje ich do tego większa dostępność do informacji turystycznych w różnych mediach i kanałach społecznościowych.

Wysoce spersonalizowane usługi Zważywszy na to, że podróżujący seniorzy poszukują produktów turystycznych o szczególnych cechach, wymagają oni zindywidualizowanych usług i wolą budować zaufanie poprzez bezpośrednią rozmowę z dostawcami. Mają oni różne preferencje i zainteresowania, oczekiwania i potrzeby, a ich wymagania często wynikają z konkretnych zainteresowań. Ten „srebrnowłosy” segment stanowi nieocenioną okazję dla biur podróży, zwłaszcza w sytuacji, gdy stopniowo tracą swoją przewagę konkurencyjną na korzyść biur internetowych w coraz bardziej zdepersonalizowanej branży turystycznej.

Lekka turystyka przygodowa, aby „poczuć się młodo” Obecna populacja starszych osób jest sprawniejsza oraz zdrowsza od poprzednich

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

pokoleń i nie uważa się za zbyt starą, by podróżować. Wymaga produktów turystycznych, które są bardziej ukierunkowane na przeżycia. Pomimo tego, że komfort nadal pozostaje ich priorytetem, korzystanie z luksusu może już nie być wyłącznym kryterium podróżujących seniorów – coraz częściej chcą dostosować się do lokalnego stylu życia, aby zyskać niepowtarzalne doznania.

Produkty zapewniające zdrowie i dobre samopoczucie Podróże dla zdrowia i dobrego samopoczucia, zwłaszcza wśród seniorów, są już bardzo popularne. Ta grupa będzie nadal podróżować w celach zdrowotnych, od czysto medycznych po polepszenie ogólnego zdrowia i samopoczucia poprzez ćwiczenia i zabiegi fizyczne, psychologiczne lub duchowe. Właśnie m.in. ze względu na nich, zdrowie i zdrowy styl życia będzie jednym z głównych trendów, kształtujących przyszłość turystyki.

Nowe szanse dla wszystkich Produkty turystyczne poszukiwane przez seniorów są bardzo zróżnicowane i pozwalają dostawcom usług turystycznych na znalezienie ich własnego niszowego segmentu na tym rozwijającym się rynku. Np. starsi podróżujący wykupują ubezpieczenia podróżne w większym zakresie. Seniorzy mogą wymagać wsparcia w sytuacjach kryzysowych oraz usług doradztwa związanego z podróżowaniem przez całą dobę, nie tylko podczas podróży, ale również przed nią i po niej.

2. POKOLENIA Y I Z

Pokolenie Y (urodzeni w latach 80. i do połowy 90.), zwane również milenijnym, oraz następujące po nim pokolenie Z (urodzeni w drugiej połowie lat 90. i później) zwane pokoleniem internetowym, to grupy wiekowe dobrze znające się na nowoczesnych technologiach i funkcjonujące w oparciu o nie, ale bardzo różne od siebie, posiadające określone potrzeby w zakresie komunikacji, konsumpcji i wrażeń turystycznych. Pokolenie Y już zostało uznane za ważny segment rynku przez wiodące podmioty w branży. Przewiduje się, że ten szybko rozwijający się segment wkrótce będzie stanowił 50 proc. wszystkich turystów. Celem tej grupy jest poszukiwanie, interakcja i emocjonalne doświadczenia. Wiele marek branży hotelarskiej zdało sobie sprawę, że

www.e-restauracja.com

Ponieważ podróżujący seniorzy poszukują produktów turystycznych o szczególnych cechach, wymagają oni zindywidualizowanych usług i wolą budować zaufanie poprzez bezpośrednią rozmowę z dostawcami musi przemyśleć świadczone przez siebie usługi tak, by dostosować się do tych wymogów. Pokolenie millenijne oczekuje większego związku między usługami turystycznymi a swoim codziennym życiem, dlatego powstaje wiele nowych marek hotelowych, które starają się właśnie to zapewnić (np. Radisson RED, Moxy Marriotta, Hyatt Centric, Canopy by Hilton itd.). Cały łańcuch wartości będzie nadal dostosowywany do zaspokojenia wymogów wynikających ze stylu życia tego segmentu, a jednocześnie będzie stawał się bardziej przejrzysty i nowoczesny pod względem technologicznym, z położeniem dużego nacisku na empatię i więź z klientem. Oczekuje się, że trend ten będzie się dalej rozwijał poprzez przyspieszone wdrożenie cyfryzacji, ponieważ technologia jest niezbędna dla tego segmentu populacji.

Profil pokolenia Z Za kilka lat będzie widoczny wpływ pokolenia Z. To pokolenie, zwane iGen, click 'n’go lub pokoleniem ekranów (screenagers) ma obecnie do 20 lat. Przewiduje się, że zmiana jego stylu życia w stosunku do pokolenia Y będzie bardziej radykalna niż było to w przypadku różnicy między pokoleniem Y a pokoleniem X. Pokolenie Z jest uznawane za zupełnie inne niż Y, ponieważ ma jeszcze większy dostęp do informacji, bardziej dynamiczny styl życia i wyższy poziom wykształcenia, posiada umiejętność szybszego dostosowywania się do zmian i jest skłonne szybciej wydawać pieniądze. Aby pozyskać to pokolenie, firmy będą musiały stać się bardziej elastyczne i starać się lepiej zrozumieć jego osobowość Pokolenie to rozwija swoje umiejętności i osobowość w środowisku społeczno-gospodarczym naznaczonym niepewnością, recesją, chaosem i złożonością. Jest świadkiem wysiłków i zmagań pokolenia milenijnego i w związku z tym oczekuje zmian. Jest bardziej chętne do współpracy i łatwiej dostosowuje się do zmian; dąży do uzyska-

nia wiedzy i wykształcenia oraz jeszcze częściej korzysta z mediów społecznościowych jako narzędzia wyszukiwania. Według badań, pokolenie Z, które jest w pełni zintegrowane ze światem cyfrowym, będzie wymagało istotnego dostosowania w sektorze turystyki, np. firmy hotelowe będą musiały dokonać przeglądu swoich długoterminowych strategii, zadać sobie pytanie, czy świadczone przez nie usługi zaspokajają również potrzeby i pragnienia tego pokolenia. I czy mogą być one spełnione przy zastosowaniu tego samego podejścia, które hotele skutecznie stosowały do tej pory? Pokolenie Z oczekuje informacji podawanych w czasie rzeczywistym, krótkich, przekazywanych za pomocą obrazów, filmów i kanałów umożliwiających interakcję oraz współtworzenie i udostępnianie informacji. Komunikuje się za pomocą emotikon i „stickerów”, które zastępują tradycyjny tekst. Wielu dostawców usług turystycznych będzie musiało nauczyć się specyficznego języka tego segmentu, by mogli wchodzić w interakcję i komunikować się z nim. Aby sprzedać usługi pokoleniu Z, firmy będą musiały przekazać swój komunikat za pomocą wielu platform, prezentować swoje wartości i tworzyć wyraziste marki, być społecznie odpowiedzialne, wzbudzać jego zainteresowanie, mówić jego językiem, traktować je jak dorosłych, szanować jego zdanie i umożliwiać mu interakcję i współtworzenie. Konieczność dostosowywania i personalizacji usług jest większa niż kiedykolwiek.

3. ROZWIJAJĄCA SIĘ KLASA ŚREDNIA

Podróże zawsze były luksusem, na który pozwolić sobie mogli dobrze sytuowani mieszkańcy miast, głównie z krajów zachodnich. Wzrost średnich dochodów i spadek poziomu biedy absolutnej skutkują rozrastaniem się tzw. klasy średniej – populacji, która zgodnie ze standardami poszczególnych krajów nie jest ani bogata, ani biedna.

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

Szacuje się, że klasa średnia wzrośnie z 1,8 mld osób w 2009 r. do 3,2 mld w roku 2020 i 4,9 mld w 2030 r. Ten wzrost zmieni profil zagranicznego turysty. W populacji rosnącej klasy średniej największy udział będą miały osoby z regionu

nia, by móc zaoferować swoje usługi po atrakcyjnej cenie, a jednocześnie nadal być ukierunkowane na spełnianie określonych potrzeb. Kolejnym wyzwaniem jest dostosowanie się do specyficznych wymagań, gdy turysta

Pokolenie Y oczekuje większego związku między usługami turystycznymi a swoim codziennym życiem, dlatego powstaje wiele nowych marek hotelowych, które starają się właśnie to zapewnić (np. Radisson RED, Moxy, Hyatt Centric, Canopy by Hilton) Azji i Pacyfiku. Do 2030 r. region ten będzie już stanowił dwie trzecie światowej populacji klasy średniej z 59 proc. udziału w konsumpcji tej klasy. Natomiast populacja klasy średniej w Europie i Ameryce Północnej ulegnie stagnacji, co spowoduje zmniejszenie jej udziału ponad dwukrotnie do 2030 r.

jest już w docelowym miejscu podróży. Np. ze względu na normy religijne i kulturowe w hotelach powinny być zawsze dostępne posiłki wegetariańskie.

Klasa średnia przywiązuje dużą wagę do stosunku ceny do wartości

Dzięki wzrostowi klasy średniej i jej dążeniu do uzyskania dobrego stosunku ceny do wartości, we wschodzących i rozwijających się regionach (m.in. Europa Środkowa i Wschodnia) w wielu miejscach udało się rozwinąć i wykorzystać ich potencjał turystyczny, aby przyciągnąć zainteresowanie turystów. Wkrótce do krajów tych będzie przybywało więcej zagranicznych turystów niż do regionów rozwiniętych (Ameryka Północna, Europa Zachodnia, rozwinięte obszary regionu Azji i Pacyfiku). W roku 1950 prawie wszyscy turyści z zagranicy (97 proc.) przyjeżdżali tylko do 15 krajów, natomiast w 2009 r. udział ten spadł do 56 proc. Obecnie blisko 100 krajów przyjmuje ponad milion turystów rocznie.

Klasa średnia wykorzystuje część swoich rosnących dochodów na edukację, a nauka języka angielskiego ma szczególnie duży wpływ na wybór celu podróży. Dzięki lepszej znajomości języka angielskiego podróżujący z klasy średniej mogą zyskać niezależność od grup wycieczkowych z przewodnikiem, co doprowadzi do wzrostu podróży na własną rękę. Zarówno wzrost dochodów, jak i wykształcenia sprawiają, że internet staje się bardziej dostępny. Łatwiejszy dostęp do przejrzystych i porównywalnych informacji skutkuje: 1. dalszym wzrostem konkurencji między internetowymi gigantami turystycznymi; 2. coraz większym wzrostem znaczenia obecności w cyberprzestrzeni; 3. poprawą doznań turystów związanych z korzystaniem z technologii cyfrowych. Planując swoją podróż (wybierając miejsce docelowe, zakwaterowanie, transport itd.) turyści z klasy średniej oczekują dobrego stosunku ceny do wartości. Jest bardziej prawdopodobne, że aby dotrzeć do miejsca docelowego wybiorą tani transport (tanie linie lotnicze, pociągi) lub poświęcą dużo czasu na znalezienie ofert biletów zniżkowych. Firmy, które chcą, by z ich usług korzystali turyści z klasy średniej, będą musiały wprowadzić innowacyjne rozwiąza-

34 www.e-hotelarz.pl

4. NOWO POWSTAJĄCE DOCELOWE MIEJSCA PODRÓŻY

5. KWESTIE POLITYCZNE I TERRORYZM

Podczas gdy w czasach globalnych zmian powstają nowe docelowe miejsca podróży, jesteśmy jednocześnie świadkami, jak etniczne, kulturowe i religijne różnice wraz z różnymi programami politycznymi na całym świecie mogą powodować różne napięcia. W wyniku niepokojów politycznych, ataki terrorystyczne i rozruchy społeczne stają się coraz bardziej realne. Wszystkie takie sytuacje stanowią zagrożenie dla przyszłości turystyki.

Rządy na całym świecie stają w obliczu wielu problemów politycznych, które mogą mieć wpływ na turystykę. Przykładem jest zmaganie się UE z napływem imigrantów i jej własna polityka azylowa. Sposób rozwiązania tego problemu jest dla UE pilną kwestią. Zagrożenia terrorystyczne lub tragiczne wydarzenia mogą pociągnąć za sobą spadek liczby zagranicznych turystów. Tragiczne ataki we Francji, Egipcie, Tunezji miały bezpośredni negatywny wpływ na turystykę. Dlatego zarządzanie w sytuacjach kryzysowych staje się koniecznością dla managerów w docelowych krajach podróży. Niepewność co do bezpieczeństwa w środkach transportu, często spowodowana przez ataki terrorystyczne na lotniskach, a także w pociągach, jest również potencjalnym problemem dla turystów. Ponadto podróżujący stoją w obliczu problemu dłuższego oczekiwania w punktach kontroli bezpieczeństwa przed wejściem na pokład i mogą spodziewać się niedogodności w związku z trudnościami z przechowywaniem bagażu na lotnisku ze względów bezpieczeństwa.

6. TECHNOLOGICZNA (R) EWOLUCJA

Wyżej omówione pięć trendów ma wpływ na popyt. Następne pięć trendów kształtować będzie podaż w sektorze turystyki i hotelarstwa. Turystyka w dużej mierze zależy od postępu rewolucji technologicznej, kształtującej i zmieniającej codzienne życie. Technologia stała się integralną częścią codziennego życia – dzięki mobilnemu internetowi, systemom nawigacji i smartfonom ludzie mają stały kontakt z cyfrowym światem. Internet już zmienił sposób, w jaki turyści wyszukują, rezerwują i traktują podróże. Cała branża musi przyjąć nowe trendy technologiczne, przemyśleć swoje strategie i zmienić sposób świadczenia usług. Hologramy z awatarami na recepcji, interaktywne wyświetlacze, smartfony i inne gadżety już stają się rzeczywistością w branży hotelarskiej.

Jak dokładnie wygląda przyszłość technologiczna w hotelach? Niektóre hotele oferują już różne rozwiązania w zakresie zakwaterowania gości, które mogą dać obraz typowego hotelu w przyszłości. Rejestracja w recepcji odbywa za pomocą smartfona. Recepcjonista może mieć w czasie rzeczywistym wgląd

www.e-restauracja.com

7. KANAŁY CYFROWE

Styl życia z dominującą rolą internetu staje się bardziej normą niż nowością. Mobilne urządzenia (smartfony, inteligentne gadżety, technologia „ubieralna” – smartwatche, okulary cyfrowe, bezprzewodowe słuchawki, które umożliwiają nie tylko słuchanie muzyki, ale też monitorowanie pracy organizmu czy nawet komunikowanie się) oraz

M A L K E

decyzje tam gdzie chce i kiedy chce. Obecnie 65 proc. wyszukiwań rozpoczynanych jest w telefonach komórkowych i kontynuowanych na komputerach. W 2013 r. czas spędzony na korzystaniu ze smartfonów przekroczył czas spędzony przy komputerach stacjonarnych. W 2014 r. czas spędzony na korzystaniu z urządzeń mobilnych przekroczył czas spędzany przed telewizorem. W 3. kwartale 2013 r. przeciętny użytkownik internetu spędzał średnio 34 minuty na wyszukiwaniu informacji za pomocą urządzeń mobilnych, a 27 minut na wyszukiwaniu za pomocą komputera stacjonarnego. W 2014 r. średni czas spędzany na korzystaniu z urządzeń mobilnych wyniósł 177 minut dziennie, natomiast przed telewizorem 168 minut. 60 proc. czasu spędzanego w internecie stanowi korzystanie z sieci społecznościowych. Używa ich 28 proc. globalnej populacji, z czego ponad ¾ ma do nich dostęp za pośrednictwem urządzeń mobilnych.

na ekranie tabletu w preferencje gościa, więc gdy wchodzi on do pokoju, oświetlenie, temperatura i programy telewizyjne są automatycznie dostosowane do jego wymogów. Podczas pobytu gość otrzymuje informacje na swoje urządzenia mobilne dotyczące oferowanych aktywności zgodnie ze swoimi preferencjami i propozycje nowych możliwości. Wszystko to przyczynia się do pełniejszego odbioru usług przez gości, prowadząc do większego zadowolenia, wzrostu poziomu konsumpcji i ostatecznie zwiększenia lojalności.

Raport z rynku HoReCa 2016

Pokolenie Z jest uznawane za zupełnie inne niż Y, ponieważ ma jeszcze większy dostęp do informacji, bardziej dynamiczny styl życia i wyższy poziom wykształcenia, posiada umiejętność szybszego dostosowywania się do zmian i jest skłonne szybciej wydawać pieniądze sieci społecznościowe, czyli tzw. SoMo (social + mobile) to kanały, które nadal można znacznie rozwijać. Ogólnie mówiąc, proces związany z podróżą zaczyna się i kończy na internecie. Począwszy od rozpoznania i zbierania pomysłów, przez powzięcie decyzji co do miejsca podróży i dopinania jej szczegółów, a skończywszy na dzieleniu się swoimi doznaniami i przeżyciami po podróży. Obecnie po powrocie goście przekazują informacje zwrotne na temat swoich doświadczeń za pośrednictwem tych samych sieci społecznościowych i kanałów dystrybucji, za pomocą których najpierw zbierali informacje do swojej podróży (TripAdvisor, Booking, Airbnb, Facebook, Twitter, Instargram). Średnio niemal każda osoba na świecie posiada telefon komórkowy, a wkrótce stosunek ten będzie większy niż 1:1, co oznacza, że większość turystów może planować i podejmować

www.e-restauracja.com

Facebook stał się poważnym graczem w zakresie światowego wyszukiwania; dzienna liczba wyszukiwań w Google wynosi 3,5 mld, a na Facebooku już ponad 1 mld. Inne zmiany związane z technologią cyfrową to m.in.: – metawyszukiwarki, które zyskują coraz większe znaczenie, w tym w zakresie rezerwacji; – zwiększona konsolidacja OTA: Priceline (Booking.com, Agoda, Kayak) vs. Expedia (Hotels.com Orbitz, Trivago). OTA wydają rocznie ponad 4 mld dolarów na reklamę cyfrową – sharing economy, która zakłóca ekosystem turystyki (Airbnb, Uber itd.) – w 2017 r. 30 proc podróży (pod względem wartości), wykupywanych online będzie zamawianych za pośrednictwem urządzeń mobilnych – wyszukiwanie semantyczne: postęp w zakresie wyszukiwania, oparty na natural-

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

nych zapytaniach, zachowaniach w przeszłości i wielu punktach danych. Firmy z branży turystycznej i hotelarskiej będą miały wiele różnych platform i kanałów, za pomocą których będą w stanie dotrzeć do turystów/potencjanych turystów i prowadzić interaktywną komunikację. Biorąc pod uwagę ilość informacji i różnorodność kanałów, jest to zupełnie nowe środowisko, znacznie bardziej złożone. Firmy stają w obliczu wyzwania, jakim jest zarządzanie tą złożonością, co ostatecznie doprowadzi do powstania Liderów Cyfryzacji (Digital Champions). Będą to firmy, które opanowały kanały cyfrowe i turystykę cyfrową lepiej niż konkurencyjna.

8. LOJALNOŚĆ wersja X.0

Programy lojalnościowe powinny być odpowiednio dostosowywane do dynamicz-

zostać wprowadzone zmiany. Program lojalnościowy może znaleźć zastosowanie w całym procesie podróży, począwszy od planowania, poprzez zakwaterowanie, aktywności, odbiór usług i doznania w hotelu aż po etap po zakończeniu podróży. Potrzebna jest również integracja między różnymi podmiotami w sektorze turystycznym (przewoźnikami, hotelarzami, izbami turystyki itd.). Aby łatwiej osiągnąć określoną formę integracji, proces ten musi odbywać się w środowisku cyfrowym. W najlepszych programach lojalnościowych odchodzi się już od fizycznych kart lojalnościowych na rzecz formy wyłącznie cyfrowej (aplikacje mobilne, portale internetowe itd.). Nieuniknione jest kompletne przejście programów lojalnościowych w sektorze turystycznym do świata cyfrowego, co umożliwi wprowadzenie innowacji w zakresie lojalności.

Recepcjonista może mieć w czasie rzeczywistym wgląd na ekranie tabletu w preferencje gościa, więc gdy wchodzi on do pokoju, oświetlenie, temperatura i programy telewizyjne są automatycznie dostosowane do jego wymogów nie zmieniającego się środowiska cyfrowego. Wcześniej analizowane trendy, jak np. Pokolenie Z, (R)ewolucja technologiczna, Kanały cyfrowe, zmuszają do przemyślenia obecnie stosowanych modeli biznesowych i procedur. W świecie, który nieustannie się zmienia, ważne jest, aby reagować na te zmiany w odpowiednim czasie. Dlatego zmiana jest konieczna także w przypadku tradycyjnych programów lojalnościowych, w których zebrane punkty bonusowe są wymieniane na nagrody. Dysproporcja występuje wtedy, gdy korzyści dla docelowych klientów stają się dla nich nieatrakcyjne. W świecie, w którym wszystko dąży do personalizacji, prawdziwym wyzwaniem jest to, jak dostosować każdą korzyść do potrzeb indywidualnego klienta. Kolejną niezgodnością mogą być nieodpowiednie wskaźniki wykorzystywane do programu lojalnościowego. Niektóre z tych wskaźników mogą być przestarzałe, niespójne, lub po prostu trudne do zrozumienia dla klienta. Aby uniknąć nieporozumień, do obecnych programów lojalnościowych powinny

36 www.e-hotelarz.pl

Korzystanie z narzędzi i technik big data (przetwarzania i analizowania dużych, zmiennych i różnorodnych zbiorów danych) pozwala na głębsze i bardziej trafne spostrzeżenia (np. jakich produktów i usług potrzebuje turysta w określonym czasie i miejscu). To otwiera spektrum nowych możliwości w zakresie optymalizacji aktualnej oferty, jak również wprowadzania innowacji. Analiza dużej ilości danych, które zostały szybko zebrane, umożliwia jednocześnie szybką reakcję na potrzeby gości, takie jak dostosowanie programu hotelowego w ciągu kilku dni lub dopasowywanie do potrzeb gości w czasie rzeczywistym, gdy są już w hotelu.

9. ZDROWIE I ZDROWY STYL ŻYCIA

Zdrowy styl życia oznacza profilaktykę, która jest jednym z głównych czynników poprawy zdrowia, a dbanie o własne zdrowie staje się coraz ważniejsze. Ubieralna technologia rozwija się bardzo szybko, dlatego hotele SPA, a szczególnie o profilu medi-SPA, będą coraz chętniej

korzystać z technologii diagnostycznomedycznych do monitorowania stanu zdrowia w czasie rzeczywistym oraz zapewniających lepsze połączenie między lekarzem a pacjentem. W pierwszej połowie 2014 r. mobilne aplikacje związane ze zdrowiem odnotowały wzrost o 62 proc., a rynek mobilnych aplikacji związanych z fitness i wellness jest najszybciej rozwijającą się kategorią w tym segmencie. Zintegrowana współpraca między sektorem ochrony zdrowia a sektorem turystycznym otworzy nowe możliwości w turystyce zdrowotnej. Zabiegi, relaks, ćwiczenia i zdrowa dieta to tylko niektóre z już dobrze znanych produktów tego segmentu. W ich obrębie zidentyfikowaliśmy niektóre z produktów, które będą stawały się coraz ważniejsze w sektorze turystyczno-hotelarskim: – destination SPA – obiekty oparte na koncepcji całościowej dbałości o zdrowia i dobre sampoczucie (total wellbeing), których głównym celem jest pomoc w poprawie zdrowia fizycznego i psychicznego – coaching dotyczący całego sposobu życia, który obejmuje odżywianie, ćwiczenia fizyczne, zarządzanie stresem, ustalanie celów i wzmocnienie wiary w siebie. – oświetlenie pokoju dopasowane do indywidualnego biorytmu w celu zwiększenia poziomu energii, oczyszczanie powietrza, sprzęt do ćwiczeń fizycznych, woda wzbogacona w witaminy, świeża żywność organiczna zakupiona od lokalnych producentów itp.

10. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

Turystyka rozwija się w fenomenalnym tempie i jest jednym z kluczowych czynników społeczno-ekonomicznych mających wpływ na światowy rozwój, koniunkturę i dobrobyt. W 2013 r. turystyka dzięki miliardowi podróżnych generowała 9 proc. światowego PKB i eksport o wartości 1,4 bln dolarów. Turystyka wiąże się z dodatkowymi możliwościami pracy, a co ważniejsze, pomaga poprawić strukturę i równowagę działań gospodarczych w społeczeństwie. Ponadto przynosi efekty pośrednie, z których korzysta prawie każdy sektor gospodarki, a także działa jako katalizator rozwoju miejsc pracy. Oczywiste jest więc, że turystyka ma wpływ na codzienne życie społeczności lokalnych. Zrównoważona turystyka jest definiowana jako „turystyka

www.e-restauracja.com

Dbamy o szczegóły

grupaever.com.pl

Pełen zakres usług dla hoteli • Pokojówki • Pomoc kuchenna • Sprzątanie powierzchni publicznych • Obsługa terenów zewnętrznych • Obsługa recepcji • Użyczanie personelu

dzial.handlowy@grupaever.com.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

respektująca zarówno ludność lokalną, jak i podróżnych, dziedzictwo kulturowe oraz środowisko” i odnosi się do trzech wymiarów – ekonomicznego, społecznego i środowiskowego.

Dlatego zrównoważona turystyka powinna, utrzymując wysoki poziom zadowolenia turystów, podnosić ich świadomość na temat zrównoważonego rozwoju oraz promować wśród nich praktyki zapewnia-

Proces związany z podróżą zaczyna się i kończy w internecie. Począwszy od zbierania pomysłów, przez powzięcie decyzji co do miejsca podróży i dopinania jej szczegółów, a skończywszy na dzieleniu się swoimi doznaniami i przeżyciami po podróży Równowaga ekonomiczna Zrównoważona turystyka musi przynosić korzyści społeczno-ekonomiczne wszystkim zainteresowanym stronom, co oznacza sprawiedliwy podział dochodów, stabilne zatrudnienie i możliwości zarobkowania. Zrównoważona turystyka zapewnia usługi socjalne dla społeczności przyjmujących i przyczynia się do zmniejszenia ubóstwa. Kluczowe czynniki zrównoważonego rozwoju ekonomicznego obejmują wzrost standardu życia, rosnącą ilość czasu wolnego, rozwój gospodarczy i koniunkturę oraz stabilność polityczną.

Równowaga społeczno-kulturowa Równowaga społeczno-kulturowa odnosi się do kwestii związanych z dobrobytem społeczności, dobrami kultury, zaangażowaniem społecznym i zadowoleniem turystów. Turystyka nadaje wartość ekonomiczną tradycyjnym dziełom sztuki, rękodziełom oraz praktykom kulturowym i sprzyja zachowaniu historycznych miejsc i budynków wpisanych na listę dziedzictwa kulturowego. Szanuje autentyczność społeczno-kulturową goszczących społeczności, zachowuje ich dorobek kulturowy oraz tradycyjne wartości, a także przyczynia się do zrozumienia międzykulturowego i tolerancji. Zrównoważona turystyka poprawia dystrybucję dochodów w społeczeństwie i stymuluje rozwój infrastruktury. Turystyka jest często oskarżana o „utowarowienie” (komodyfikację) kultury lokalnej. Może potencjalnie wpłynąć na zmianę lokalnych wartości, zachowań społecznych i moralnych, wzorców konsumpcyjnych i struktury zawodowej społeczeństwa.

38 www.e-hotelarz.pl

jące równowagę. Gospodarka może być nadmiernie uzależniona od turystyki (a branża turystyczna jest bardzo podatna na wszelkie zagrożenia, co wiąże się z tym, że generowany przez nią popyt może szybko się zmniejszyć). Jeśli turystyka nie będzie zarządzana w sposób zrównoważony, jej nadmierny rozwój może prowadzić do niechęci i sprzeciwu ze strony lokalnych mieszkańców.

Równowaga w środowisku naturalnym W przypadku wielu destynacji środowisko naturalne jest jedną z głównych atrakcji dla turystów. Cała oferta może być oparta na zasobach naturalnych, co oznacza, że aktywność turystyczna często ma miejsce w obszarach wrażliwych ekologicznie. Rozwój turystyki wymaga odpowiedniej równowagi między zapewnieniem odpowiednich doznań i usług podróżnym, ochroną wartości ekologicznych i kulturowych danego obszaru, a zapewnieniem długoterminowego zrównoważonego rozwoju danego miejsca. Optymalne wykorzystanie zasobów środowiska naturalnego, utrzymanie podstawowych procesów ekologicznych oraz wspieranie ochrony dziedzictwa naturalnego i różnorodności biologicznej są głównymi cechami zrównoważonej turystyki. Jako że zapewnienie zrównoważonego rozwoju zakłada podejście holistyczne, rozwiązania doraźne nie stanowią gwarancji długoterminowego sukcesu. Dlatego konieczne jest, aby szukać wzorców w starannie zaplanowanych i kompleksowych projektach. Kluczowe czynniki sukcesu,

jakie należy wziąć pod uwagę podczas opracowywania koncepcji zrównoważonego rozwoju, to: 1.Zrównoważony projekt architektoniczny i design 2.Ochrona środowiska naturalnego 3.Zarządzanie odpadami 4.Zrównoważone zaopatrzenie 5.Programy ekologiczne 6.Odnawialne źródła energii Z tego punktu widzenia osiągnięcia technologiczne w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej mogą prowadzić do lepszego zrównoważenia ekonomicznego i środowiskowego całej branży turystycznej. Na poziomie mikro produkty „green”, „eco” i „organic” stały się już codziennością ze względu na oczekiwania turystów. Na poziomie makro poszczególne przedsiębiorstwa muszą zacząć dostrzegać wagę takich problemów jak emisja dwutlenku węgla, zanieczyszczenie środowiska i przeludnienie. Obecnie jest wątpliwe, czy segment, który jest w stanie zapłacić za „bardziej ekologiczne programy”, jest na tyle duży, aby zapewnić rentowność i opłacalność projektu tego rodzaju. Z pewnością taki program jest elementem polityki pozycjonowania marek hotelowych. W dłuższej perspektywie ta część oferty będzie musiała stać się bardziej powszechnym standardem, biorąc pod uwagę, że pokolenie Z postrzega go jako normę. Podsumowując, należy stwierdzić, że zrównoważony rozwój turystyki wymaga świadomego udziału wszystkich zainteresowanych stron, a także silnego przywództwa politycznego, aby zapewnić w nim szeroki udział oraz osiągnięcie konsensusu. Osiągnięcie zrównoważonej turystyki jest procesem ciągłym i wymaga stałego monitorowania wpływu oraz wprowadzenia niezbędnych środków zapobiegawczych lub naprawczych, gdziekolwiek jest to konieczne. • Źródła: m.in. Business Insider, 2015, „The future of mobile industry”; Nielsen Insights, 2014; Think with Google, „Travel research studies 2013”; UNWTO, 2015 „Tourism Highlights 2014”

Emanuel Tutek, partner, Horwath HTL Chorwacja; Matt Gebbie, dyrektor, Horwath HTL Indonezja; Kwok Yee Gloria Chan, consultant, Horwath HTL Hong Kong

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

CO SŁYCHAĆ W SIECIACH ACCORHOTELS/ORBIS

imo braku otwarć nowych hoteli ubiegły rok był przełomowy dla Orbisu, bo w styczniu sfinalizowana została umowa zakupu 46 hoteli Accoru w Europie Środkowo-Wschodniej (38 działających i ośmiu planowanych) za 142,2 mln euro. Orbis został też wyłącznym licencjodawcą wszystkich marek Accoru w 16 krajach naszego regionu od Estonii po Czarnogórę i Macedonię. Z lokalnego gracza działającego w Polsce i Krajach Bałtyckich stał się graczem europejskim z 19 tys. pokoi w ponad stu hotelach. Zostało to docenione przez „Hotelarza”, który przyznał prezesowi Orbisu Gillesowi Clavie tytuł Człowieka Roku 2015 polskiego hotelarstwa. Na rynku krajowym w ubiegłym roku Orbis podpisał dwie umowy franczyzowe na ibis Budget w Gdańsku ze 120 pokojami i ibis Styles w Gnieźnie z 70 pokojami (oraz na hotele z rodziny ibis w Wilnie, Rydze i Kłajpedzie), a już w tym roku na kolejnego ibisa Styles w Morach koło Warszawy ze 103 pokojami. Tak jak rok 2015 był okresem posuchy pod względem otwarć nowych obiektów, tak rok 2016 zapowiada się pod tym względem bardzo obficie. Przede wszystkim, kosztem 100 mln zł, ruszyć ma 200-pokojowy Mercure w Krakowie przy ul. Pawiej między Dworcem Głównym PKP a Rynkiem. I zapewne stanie się flagowym obiektem tej marki, pod którą w Polsce działają już 24 hotele. Drugą własną inwestycją Orbisu uruchomianą w tym roku ma być ibis w Gdańsku ze 120 pokojami na działce obok Mercure’a Stare Miasto. W ramach franczyzy ruszyć też mają (zapowiadane jeszcze na 2015 rok) ibisy Styles w Białymstoku ze 130 pokojami przy galerii handlowej, w Siedlcach ze 100 pokojami (właścicielem obydwu jest Przedsiębiorstwo Budowlane Konstanty Strus), w Grudziądzu z 80 pokojami i Nowym Sączu z 57 pokojami.

40 www.e-hotelarz.pl

W 2016 roku otwarty ma być też ibis Styles w Gnieźnie z 57 pokojami. W przyszłym roku ruszyć mają we franczyzie: ibis Styles w Krakowie z 60 pokojami w pobliżu Ogrodu Botanicznego, ibis Poznań Północ z 77 pokojami w Suchym Lesie, ibis Budget Gdańsk ze 120 pokojami na Wyspie Spichrzów obok Novotelu Centrum oraz ibis Styles Warszawa West ze 103 pokojami po generalnym remoncie obecnego hotelu Rest w Morach. Orbis planuje też rozpoczęcie budowy ibisa Styles

w Szczecinie ze 150 pokojami na działce po wyburzonym hotelu Arkona. W ubiegłym roku Orbis „wygaszał” jedyną własną markę – Orbis Hotels. Hotel Magura w Bielsku Białej wszedł pod ibis Styles, a dwa obiekty w Trójmieście – Posejdon i Gdynia pod Mercure. Pozostał ostatni hotel – Wrocław, który w tym roku przekształcony zostanie w dwa hotele pod markami – ibis i Novotel. W ten sposób Orbis ostatecznie stanie się wyłącznie operatorem hoteli accorowskich (będąc też właścicielem części z nich). W przyszłym roku w dwa hotele zamienić ma się też poznański Novotel Centrum, w którego budynku wydzielona zostanie

część pod hotel ibis. Poza otwieraniem nowych hoteli, podpisywaniem umów franczyzowych i przekształcaniem już działających obiektów w nowe marki, Orbis zajmował się również sprzedażą swoich starszych hoteli Mercure wybudowanych jeszcze w latach 70. i 80. ubiegłego wieku. Za 21,5 mln zł sprzedał dwa Mercure'y w Lublinie i Zamościu lubelskiej spółce deweloperskiej DWP (wstępnie planuje ona budowę nowego hotelu pod jedną z marek ibisa na działce obok Mercure Lublin). Z kolei na 20 mln zł opiewa umowa sprzedaży Mercure’a w Mrągowie spółce Deporium Inc. kontrolowanej przez znanego tureckiego biznesmena Sabriego Bekdasa. Wszystkie sprzedane hotele będą nadal działały pod marką Mercure. Z większych transakcji Orbis sprzedał też za 22 mln hektarową działkę pozostałą po dawnym hotelu Vera w Warszawie, obok której powstał kompleks ibis-ibis Budget. Nabywcą była spółka należącą do grupy UNIBEP, która chce tam zbudować osiedle mieszkaniowe. Dużo działo się też w samym Accorze, co ma też swoje przełożenia na Polskę. Przede wszystkim kupił on za 2,9 mld euro firmę FRHI Holdings, która jest właścicielem luksusowych marek Fairmont, Swisshotel i Raffles. A pod tą ostatnią za rok ruszyć ma w byłym hotelu Europejskim naprzeciwko Pałacu Prezydenckiego w Warszawie najbardziej luksusowy hotel w Polsce. I wówczas polskie zasoby Accoru powiększą się o kolejny obiekt (o ile jego właściciele nie zdecydują się w międzyczasie na zmianę marki). Najprawdopodobniej jednak nie wejdzie on do portfolio grupy Orbis, wyłącznego przedstawiciela francuskiego koncernu w Polsce, ale będzie zarządzany w ramach oddzielnej struktury z centralą za granicą. A poza tym w ubiegłym roku Accor zmienił nazwę na AccorHotels. •

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

Orbis, którego większościowym udziałowcem jest AccorHotels, to największa grupa hotelowa w Polsce, dysponująca 64 hotelami z 11,4 tys. pokoi. Jednak w ubiegłym roku nie otworzyła żadnego nowego hotelu w naszym kraju. Za to w tym roku pod markami Accoru ruszyć ma aż siedem obiektów, na czele z Mercur'em w Krakowie.

Raport z rynku HoReCa 2016

HILTON WORLDWIDE

Hilton Worldwide to najbardziej dynamicznie rozwijająca się sieć hotelarska na polskim rynku. Jeszcze na początku 2013 roku pod jej markami działało zaledwie pięć hoteli z ok. 800 pokojami. Na początku 2016 roku jest ich już 13 z blisko 2,5 tys. pokoi. A w najbliższych latach powstać ma osiem kolejnych z ok. tysiącem pokoi.

ubiegłym roku w Krakowie ruszył pierwszy dwumarkowy kompleks Hiltona w Polsce składający się z DoubleTree by Hilton i Hampton by Hillton, łącznie z blisko 400 pokojami i największym hotelowym centrum konferencyjnym w mieście o powierzchni trzech tysięcy mkw. W połowie tego roku ruszyć ma w centrum Wrocławia 5-gwiazdkowy DoubleTree ze 190 pokojami w futurystycznym kompleksie OVO z elewacją z plastycznego corianu – nowatorskiego materiału po raz pierwszy użytego na tak szeroką skalę w budownictwie. Otwarcie tego kompleksu zapowiada się na najważniejsze wydarzenie roku nie tylko w branży hotelarskiej, ale też architektonicznej, bo będzie on spektakularnym przykładem blobitektury – nurtu w architekturze odwołującego się do płynnych, organicznych kształtów. Będzie to czwarty DoubleTree w Polsce (i pierwszy 5-gwiazdkowy) po hotelach w Warszawie, Łodzi i Krakowie. Ale najszybciej rozwijającą się marką Hiltona jest Hampton by Hilton. Obecnie działa pod nią pięć obiektów

– dwa w Warszawie, w Krakowie, Gdańsku i Świnoujściu – a planowych jest sześć kolejnych. W ubiegłym roku podpisano umowy franczyzowe na hotele tej marki w centrum Łodzi ze 149 pokojami i w Gdańsku na Starym Mieście ze 156 pokojami (obydwoma hotelami zarządzać będzie i dzierżawić je od inwestorów spółka VHM Hotel Management należąca do Grupy Satoria). W Gdańsku Oliwie powstać ma też kolejny Hampton ze 100 pokojami, zapowiadany przez gdyńską spółkę deweloperską Moderna Investment w ramach większej inwestycji. Budowę Hamptonów zapowiedzieli też inwestorzy z Lublina (ze 120 pokojami) i Kalisza (bez określenia liczby pokoi). Od 2014 roku zapowiadany jest również Hampton w Jeleniej Górze w przebudowywanej galerii handlowej, której nie udało się uruchomić z powodu braku najemców. Ale prace przy hotelu też nie posuwają się zbyt dynamicznie. Natomiast na pewno nie powstanie Hampton by Hilton Wrocław City West, na który umowę również podpisano w 2014 roku. Inwestorowi

nie udało się zdobyć finansowania. Z nieoficjalnych informacji wynika, że kolejne Hamptony mają też powstać na Starym Mieście w Poznaniu oraz w Zielonej Górze. W Szcze cinie z kolei otwarcie w 2018 ro ku100-pokojowego hotelu w XIX-wiecznej kamienicy pod marką Hilton Garden Inn ogłosiła warszawska spółka Redi. Z nieoficjalnych informacji wynika, że Hilton Garden Inn planowany jest też Mazurach koło Szczytna. Natomiast nie słychać, aby powstać miały kolejne Hiltony, których na razie są dwa – w Warszawie i Gdańsku. •

BEST WESTERN HOTELS & RESORTS

Best Western jest drugą pod względem liczby hoteli siecią w Polsce. Pod jej markami działają 24 obiekty. W ubiegłym roku dołączyło pięć nowych z ponad 500 pokojami i był to najlepszy wynik spośród wszystkich sieci.

Pod

4-gwiazdkową markę Best Western Plus dołączyły hotele w Krakowie ze 154 pokojami, w Brzegu z 60 pokojami oraz hotel Dyplomat w Olsztynie z 28 pokojami. Natomiast pod 3-gwiazdkową, podstawową, marką – Best Western zaczął działać hotel w Płocku z 83 pokojami, przyłączył się do niej także krakowski Efekt Express ze 179 pokojami, który wcześniej działał jako Holiday Inn Express. Efekt Express wraz z działającym obok Best Western Premier stworzyły kompleks Best Western Business Hotels & Conference Center, oferujący łącznie

www.e-restauracja.com

blisko 350 pokoi i powierzchnię konferencyjną na tysiąc osób, co było odpowiedzią na uruchomienie w Krakowie kompleksu DoubleTree by Hilton–Hampton by Hilton. W ubiegłym roku podpisano tez umowę na uruchomienie we Wrocławiu przy Dworcu Głównym PKP Best Western Premier z 65 pokojami, który ruszyć ma w 2017 roku. W tym roku wiosną otwarty ma zostać Best Western Plus Hotel Podklasztorze z 50 pokojami w Sulejowie koło Piotrkowa Trybunalskiego. Stanowi on część dawnego XII-wiecznego Opactwa Cystersów. Na 2016 rok zapowiadane jest też otwarcie nowobudowanego Best Western Balice Airport Kraków ze 150 pokojami oraz powstającego w byłym Hotelu Śląskim Best Western Browar Mariacki w Katowicach z 46 pokojami i mini browarem. Best Western jest elastyczną siecią franczyzową skupiającą

niezależne hotele, przez co ich liczba dynamicznie się zmienia tak w jedną, jak i w drugą stronę. W tym roku właściciele polskiej sieci Q Hotels, której dwa hotele we Wrocławiu i Krakowie działały pod marką Best Western Plus Q, zdecydowali się zmienić relacje z siecią BW. Dążąc do stworzenia rozpoznawalnego wizerunku swojej marki Q, będą kontynuowały działalność jako Q Hotele Plus, pozostając w sieci w ramach nowo stworzonego soft brandu BW Premier Collection. Zrzesza on hotele działające pod własnymi nazwami, które korzystają z sieciowego silnika rezerwacyjnego, płacąc jedynie prowizje za rezerwacje dokonane przez kanały Best Western. W ubiegłym roku doszło też do zmiany nazwy sieci z Best Western International na Best Western Hotels & Resorts, zmieniono też logo wszystkich marek z portfolio Best Western. •

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

LOUVRE HOTELS GROUP

Louvre Hotels Group jest trzecią siecią w Polsce pod względem liczby obiektów, bo posiada ich 16. Jej dalszy rozwój miał się odbywać głównie dzięki, należącej do PKO BP, spółce Qulia Development, z którą podpisała trzy lata temu umowę na otwarcie siedmiu hoteli z rodziny Golden Tulip. Ale PKO chce sprzedać Qualię.

CARLSON REZIDOR

o ośmiu hoteli działających w Polsce w ramach sieci Carlson Rezidor – sześciu Radissonów Blu, jednego Park Inn i Rezydenta w Sopocie, dołączyć mają dwa kolejne Radissony – w Świnoujściu i Zakopanem. Bliżej do otwarcia jest w Świnoujściu. Pojawiaja się też informacje o kolejnych projektach pod marką Radisson. Radisson Blu z 340 pokojami w Świnoujściu powstaje w ramach kompleksu Baltic Park Molo, budowanego przez Zdrojową Invest. I wszystko wskazuje na to, że uda się go otworzyć w 2017 roku. Będzie to największy hotel nad polskim morzem. A także pierwszy w Polsce niezarządzany bezpośrednio przez Rezidora, ale przez spółkę Zdrojowej, która posiada już siedem obiektów hotelarskich, w tym 5-gwiazdkowy Marine Hotel wraz z Ultra Marine i 4-gwiazdkowy Sand w Kołobrzegu oraz apartamentowiec z mieszkaniami pod krótkoterminowy wynajem uruchomiony w ramach pierwszego etapu Baltic Park Molo. W tym samym czasie co Radisson w Świnoujściu wystartować miał Radisson Blu w Zakopanem ze 158 pokojami i 68 apartamentami, ale póki co jego budowa nie wyszla jeszcze spod ziemi. Za to nieoficjalnie pojawiła się informacja o planach uruchomienia Radissona w Szklarskiej Porębie w ramach większej inwestycji Sun & Snow. Ale na razie żadna ze stron nie potwierdza tego. Nieoficjalnie mówi się też, że dwumarkowy kompleks Radisson Blu–Park Inn miałby powstać na działce zakupionej niedawno przez Vastint – nieruchomościową odnogę IKEA, przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie w sąsiedztwie Lotniska Chopina. Planowany jest tam park biurowy składający się z kilkunastu budynków, w tym z dwóch hoteli. •

42 www.e-hotelarz.pl

Campanile i Premier Classe w Katowicach i Zielonej Górze, które miały być budowane na własny rachunek. Na razie więc jedynymi inwestycjami pod markami Louvre'a są franczyzowe hotele: Campanile w Nowym Targu z 76 pokojami w dawnym hotelu Skalnym oraz Golden Tulip w Warszawie przy al. Krakowskiej z 87 pokojami. Ale o ich otwarciu mówi się już od dłuższego czasu i cały czas nie mogą one zostać dokończone. A o innych projektach nic nie słychać. •

STARWOOD HOTELS & RESORTS

statni z sześciu hotel sieci Starwood w Polsce – Sheraton w Sopocie – otwarty został w 2008 roku. I od tego czasu zapadła cisza, jeśli chodzi o nowe hotele (nie licząc projektu Sheratona w Mikołajkach, który realizowany miał być przez, zbankrutowany już, Europejski Fundusz Hipoteczny). Ale pod koniec ubiegłego roku ogłoszono informację o planach uruchomienia za dwa lata hotelu Four Points by Sheraton (młodszej siostry Sheratona) ze 189 pokojami w warszawskim zagłębiu biurowym na Służewcu. Mniej więcej w tym samym czasie, gdy pojawiła się informacja o podpisaniu przedwstępnej umowy zakupu Starwooda przez sieć Marriott International. Nie wiadomo w związku z tym, jak ta transakcja (jeśli dojdzie do skutku) wpłynie na plany Starwooda. Wiadomo, że inwestorem warszawskiego hotelu Four Points jest spółka Mokotów Business & Airport Hotel, która wcześniej kupiła w Zakopanem budynek po przedwojennym hotelu Bristol, gdzie planuje uruchomić najbardziej luksusowy hotel w mieście. Według nieoficjalnych informacji, miałby on również działać pod którąś z marek Starwooda (np.a Luxury Collection, podobnie jak warszawski Bristol, od którego zakopiański hotel wziął nazwę). Four Points na Służewcu byłby też pierwszym franczyzowanym hotelem Starwood w Polsce. Dotychczas wszystkie hotele tej sieci pod markami Sheraton, Westin i Luxury Collection są zarządzane przez Starwood. •

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

ouvre Hotels Group posiada obiekty w 10 największych miastach Polski pod markami Golden Tulip, Campanile i Premiere Classe. W ramach umowy z Qualią Development otwarte zostały Golden Tulipy Residence w Gdańsku, a także w Międzyzdrojach. Kolejne powstać miały m.in. w Warszawie, Zakopanem i Juracie. Wszystkie w systemie condo. Jednak PKO podjęło decyzję o sprzedaży swojej spółki deweloperskiej i nawet podpisało w ubiegłym roku list intencyjny z funduszem nieruchomościowym Griffin Group. Ostatecznie do transakcji nie doszło, a bank wystawił na sprzedaż poszczególne działki pod hotele w Warszawie, Zakopanem i Juracie oraz wstrzymał sprzedaż pokoi w systemie condo w projektach Golden Tulip Gdańsk i Międzyzdroje, tłumacząc to restrukturyzacją w grupie kapitałowej Qualia. Tak czy inaczej, rozwój sieci Louvre w Polsce tą drogą uległ zawieszeniu, podobnie jak ogłaszane wcześniej plany otwarć hoteli

IHG

ydawało się przez wiele lat, że IHG (póki co największa sieć hotelarska na świecie, dopóki nie dojdzie do przejęcia Starwooda przez Marriott, o ile do tego dojdzie) traktuje polski rynek trochę po macoszemu. Od pewnego czasu więcej hoteli ją opuszczało (Holiday Inn w Warszawie, Holiday Inn Express w Krakowie i Wałbrzychu, wcześniej Holiday Inny we Wrocławiu i Gdańsku), niż do niej wchodziło (dwa ostatnie to Holiday Inn Łódź i Holiday Inn Express Airport Warszawa w 2012 roku). Ale ostatnio coś się zmieniło. Ogłoszono plan otwarcia w 2018 roku dużego hotelu Holiday Inn w centrum Warszawy z 254 pokojami i wprowadzenia do Polski nowej, butikowej marki Indigo, pod którą jeszcze w tym roku ruszyć ma w zabytkowej kamienicy w Krakwie hotel z 54 pokojami. W tym roku otwarty ma być też zapowiadany od ubiegłej dekady Holiday Inn w Dąbrowie Górniczej ze 160 pokojami. Sieć miała wcześniej ambitne plany uruchomienia dziewięciu hoteli pod marką Holiday Inn Express w największych miastach w wybranych już lokalizacjach, czym zajmowała się portugalska spółka Polish Hotel Company. Ale skończyło się na jednym w Warszawie, a prezes PHC Miguel Martins został dyrektorem ds. rozwoju IHG w Polsce (wcześniej takiej funkcji nie było). •

www.e-restauracja.com

A M A L K E

ubiegłym roku otwarty został trzeci hotel sieci Marrriott International w ciągu jej 26-letniej obecności na polskim rynku – Courtyard by Marriott w Gdyni z 200 pokojami. I wygląda na to, że w końcu przyśpieszyła ona swój rozwój w Polsce. Zapowiedziano już otwarcie pięciu kolejnych hoteli pod czterema nieobecnymi jeszcze u nas markami. Do tej pory działały w Polsce tylko dwa hotele sieci Marriott International – otwarty w 1989 roku „klasyczny” Marriott w Warszawie i uruchomiony w 2003 roku na Okęciu Courtyard. A teraz tylko w ciągu trzech lat ruszyć ma co najmniej pięć nowych obiektów. W tym roku – AC Hotel by Marriott ze 100 pokojami w zrewitalizowanej kamienicy w samym centrum Wrocławia. W przyszłym – Renaissance z 225 pokojami przy Lotnisku Chopina (otwarty miał być już dwa lata temu, ale problemy z budową, a konkretnie z generalnymi wykonawcami, spowodowały, że termin ten jest ciągle przekładany). A za dwa – trzy lata: dwumarkowy kompleks aparthotelowego brandu Residence Inn i ekonomicznego Moxy łącznie z ok. 300 pokojami na warszawskim Służewcu biurowym oraz Moxy ze 100 pokojami na lotnisku w Pyrzowicach. I wygląda na to, że to dopiero początek. W ubiegłym roku sieć zatrudniła dyrektora rozwoju na Europę Środkowo-Wschodnią i Kraje Bałtyckie, którym został Janusz Mitulski, wcześniej partner w polskim oddziale firmy doradczej Horwath HTL. Jak wskazuje nazwa funkcji, jego obowiązkiem jest poszerzenie obecności Marriotta w tym regionie. A Polska jest największym krajem, więc należy się spodziewać, że wkrótce pojawią się informacje o otwarciach kolejnych hoteli pod markami Marriotta. •

MARRIOTT INTERNATIONAL

WHEN A HOTEL BECOMES YOUR HOUSE Discover the world of Vienna House

V I E N N A H OU S E . C O M Vienna House Vienna House Easy andel’s by Vienna House angelo by Vienna House

Raport z rynku HoReCa 2016

VIENNA HOUSE

ustriacki operator hotelarski należący do właścicieli firmy deweloperskiej Warimpex i w Polsce zarządzający jej hotelami pod marką andel’s, angelo oraz Chopinem w Krakowie i Amber Baltic w Międzyzdrojach. A od tego roku po prostu hotelami Vienna House, bo w ramach porządkowania portfolio firma zmieniła nazwę z Vienna International Hotels & Resorts, która wcześniej była „ukryta” przed gośćmi, oraz wprowadziła cztery linie hotelowe z nazwą Vienna House: andel’s by Vienna House, angelo by Vienna House, bardziej ekonomiczną Vienna House Easy (w której ramach działa Chopin) oraz turystyczną Vienna House (pod którą wszedł Amber Baltic). Więc można powiedzieć, że w końcu zaistniała jako pełnokrwista marka hotelowa. W planach ma rozwój przez zarządzanie obiektami niezależnymi, tak chcącymi wejść pod markę Vienna House, jak i pragnącymi nadal działać pod własnymi nazwami. •

rancuska siec hoteli ekonomicznych rozwija się stabilnie na polskim rynku od 2009 roku, a ten rok ma być jej najlepszym w dotychczasowej historii. Do trzech hoteli, w Warsza wie, Wrocławiu i Toruniu, dołączyć mają pod koniec tego roku dwa kolejne – w centrum Katowic ze 105 pokojami i w centrum Łodzi ze 149 pokojami. Jeżeli udałoby się te plany zrealizować to B&B będzie najdynamiczniej rozwijającą się siecią hotelarską w Polsce w 2016 roku z ponad 250 nowymi pokojami poza Accorem. Tyle nowych pokoi na rynek nie wprowadzi ani Hilton, ani Marriott, ani IHG, ani żadna inna sieć. •

SCANDIC HOTELS

ajwiększa skandynawska sieć hotelarska, która w 2008 roku przejęła dwa hotele we Wrocławiu i Gdańsku działające wcześniej pod marką Holiday Inn. Zapowiadała dalszy rozwój w Polsce, ale wydaje się, że skupiła się na swoim macierzystym, skandynawskim rynku, gdzie wprowadziła m.in. nową ekonomiczną markę dla pokolenia milenialsów – HTL. Jak przystało na firmę ze Skandynawii, najbardziej widocznym aspektem jej działań w przestrzeni publicznej są różnorakie akcje proekologiczne i CSR-owe. •

IBB HOTEL COLLECTION

ieć/niesieć z ośmioma hotelami w Niemczech, Hiszpanii i Polsce należąca do międzynarodowego dewelopera Von der Heyden Group. Rzeczywiście bardziej „kolekcja”, ale skupiająca tak różne hotele jak IBB Andersia Poznań w nowoczesnym, wybudowanym przez VHG biurowcu i IBB Grand Hotel Lublinianka w zabytkowej XIX-wiecznej kamienicy. Praktycznie nic ich nie łączy (poza tym, że zaliczają się do najlepszych hoteli w swoich miastach, o ile nie są najlepsze). Kolejnym ma być 3-gwiazdkowy IBB Długi Targ w Gdańsku z 88 pokojami w naprzeciwko fontanny Neptuna. Hotel ruszyć ma wiosną przyszłego roku. •

44 www.e-hotelarz.pl

HOTELS

iszpańska sieć z jednym hotelem w Polsce, który otworzyła w 2008 roku w Poznaniu. Miała szerokie plany ekspansji na polskim rynku, ale wydaje się, że kryzys w Hiszpanii spowodował, iż bardziej musiała martwić się o przetrwanie niż o rozwój na nowych rynkach. Chociaż posiada ok. 400 hoteli (z czego blisko połowę w Hiszpanii), to pewnie większość gości poznańskiego hotelu, przynajmniej z Polski, nawet nie wie, że korzysta z hotelu sieciowego. •

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

B&B HOTELS

Raport z rynku HoReCa 2016

POLSKIE SIECI HOTELOWE HOTELE GOŁĘBIEWSKI Hotele Gołębiewski to największa polska sieć hotelarska (pamiętając, że Orbis należy do Francuzów). Wprawdzie ma tylko cztery hotele, ale w nich aż 2350 pokoi. Więcej w Polsce poza Orbisem/Accorem ma tylko Hilton Worldwide i to dopiero od zeszłego roku. A Gołębiewski cały czas się rozwija i ogłosił niedawno plany uruchomienia kolejnego hotelu hotelu. Z 700 pokojami. W Łebie.

PURO HOTELS

Gwiazda wśród polskich sieci hotelarskich (choć jej właścicielami są skandynawskie fundusze inwestycyjne) . W ubiegłym roku otwarty został czwarty hotel pod marka Puro – na Wyspie Spichrzów w Gdańsku z 93 pokojami, i był to czwarty sukces sieci.

otel z miejsca podbił serca i portfele gości, jak pokazują opinie i ceny na portalach oraz oceny profesjonalistów (zdobył tytuł Debiutu Roku 2015 według „Hotelarza” i Hotelu z Pomysłem 2015). Więc od razu podjęto decyzję o jego rozbudowie, a druga część będzie nawet większa od pierwszej i zaoferuje 112 pokoi. W przyszłości planowana jest też rozbudowa hoteli w Krakowie i we Wrocławiu, które dysponują pod to odpowiednimi działkami. Ale w przypadku sieci hotelarskiej zawsze najważniejszą lokalizacją jest stolica i Puro „zabezpieczyło” już sobie działkę w ścisłym centrum Warszawy na ul. Widok od funduszu nieruchomościowego Griffin. Jednak prace jeszcze się nie rozpoczęły (a muszą się one zacząć od wyburzenia stojącego tam budynku z lat 50. XX wieku). Puro Hotels to przykład nowej jakości w hotelarstwie i nadążania polskiej branży za światowymi trendami, a nawet ich wyprzedzania. Na ten koncept składają się: nowoczesny, eklektyczny design dopasowany do konkretnych lokalizacji, wykorzystanie najnowszych ( ale przyjaznych) technologii i otwarcie się na lokalność. Według takiego pomysłu swoje nowe marki wymyślają teraz największe globalne sieci hotelarskie. A Puro nie ściąga od nich, tylko wręcz wyznacza trend. •

46 www.e-hotelarz.pl

płynącej z wielu stron – ekologów, architektów, estetów, ale już nie lokalnych władz, które są zawsze zachwycone, gdy pojawia się możliwość zainwestowania przez niego w danej miejscowości. Nie inaczej jest w przypadku Łeby, gdzie wstępnie planuje on uruchomić kolejny hotel. Chociaż nie jest jeszcze nawet właścicielem działki, rada miasta przystąpiła już do zmiany obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego, aby mógł zbudować obiekt wyższy niż 3-kondygnacyjny, a władze przekonują mieszkańców do tej inwestycji, gdyż szacują, że hotel przynosił będzie rocznie ok. 3,4 mln wpływów do budżetu miasta, które wynoszą 20 mln zł. •

HOTELE DIAMENT

ląska sieć hotelarska, której 12 spośród 14 hoteli działa w aglomeracji górnośląskiej. W 2015 roku zakończyła proces przejęcia działającej również na Górnym Śląsku sieci Styleshotels z pięcioma hotelami 2 i 3-gwiazdkowymi i 270 pokojami, które zaczęły działać pod marką Diament. W związku z tym ma teraz m.in. trzy hotele w Katowicach i trzy w Chorzowie. Spółka zakończyła modernizację swojego największego obiektu, 4-gwiazdkowego Park Hotelu Diament Katowice ze 189 pokojami, przygotowuje się do odnowienia obiektów w Gliwicach i Ustroniu. Zapowiada też uruchomienie 200-pokojowego hotelu w Warszawie, ale nie zdradza jego lokalizacji ani innych szczegółów. Pracuje też nad stworzeniem nowego projektu franczyzowego, dzięki któremu zwiększyłaby swój zasięg, oraz nad rozwojem swojego działu Catering & Events w ramach posiadanych dziewięciu restauracji i kuchni hotelowych. •

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

otele Gołębiewski to przykład stworzenia od podstaw rodzimej marki resortowej. Powstają w atrakcyjnych miejscowościach turystycznych (Mikołajki, Wisła, Karpacz), a z drugiej strony mają tak kompleksową ofertę dla wszystkich, że można z nich nie wychodzić przez tydzień. Choć są to największe obiekty hotelowe w Polsce (a 4-gwiazdkowy Gołębiewski w Karpaczu z 880 pokojami jest największym hotelem), to zdarza się, że nie ma w nich wolnych pokoi. Czego by nie myśleć o Tadeuszu Gołębiewskim, to nie można mu odmówić talentu do biznesu hotelarskiego. Ma swój pomysł i nie waha się go użyć, mimo krytyki

Raport z rynku HoReCa 2016

W ubiegłym roku sieć Qubus Hotel wprowadziła na rynek nową markę hotelową – Alto w Żorach z 54 pokojami – i zamknęła swój hotel w Wałbrzychu, również 54 pokojami. Zaczęła też promować swoją ofertę franczyzową, skierowaną do właścicieli 3- i 4-gwiazdkowych hoteli z minimum 50 pokojami w miastach powyżej 100 tys. i w ośrodkach wypoczynkowych.

owa marka Alto chce „wykorzystać potencjał mniejszych polskich miast z rozwiniętą strukturą biznesową i przemysłową”, mając ambicję zostania w ciągu najbliższych lat liderem na lokalnych rynkach hotelowych miast średniej wielkości. Marka oferuje nowoczesny design i innowacyjne rozwiązania technologiczne w niskich cenach. Intensywny rozwój marki Alto jest jednym z kluczowych elementów strategii Qubus Hotel. Na razie nie ma konkretnych planów co do kolejnych lokalizacji obiektów sieci Alto. Innym założeniem w nowej strategii Qubusa jest koncentracja działań na obiektach o wysokim progu rentowności, czego pierwszym efektem jest zamknięcie hotelu w Wałbrzychu, który działał przez 20 lat. Obecnie w sieci działa 14 hoteli, włącznie z Alto. W ubiegłym roku Qubus wyszedł też na rynek z ofertą franczyzy. Obiekty, które chciałyby dołączyć pod markę Qubusa, powinny być zlokalizowane w centrum miasta, dysponować co najmniej jedną salą konferencyjną, salą śniadaniową i restauracją na min. 80 osób oraz podpisać umowę o współpracy na minimum 10 lat. Sieć Qubus Hotel wystartowała w 1996 roku uruchamiając swój pierwszy hotel w Zielonej Górze. Po okresie własnych inwestycji weszła też w dzierżawę. Na tej zasadzie otwarte zostały dwa ostatnie hotele w Gdańsku w 2009 roku i Bielsku-Białej w 2011, a wcześniej w Katowicach. Właścicielem sieci jest norweska Grupa Caiano •

48 www.e-hotelarz.pl

FOCUS HOTELS

Dysponująca obecnie sześcioma obiektami sieć Focus Hotels w tym roku powiększy się o hotel w Gdańsku ze 123 pokojami, a w 2018 roku o kolejny w Białymstoku ze 120 pokojami. Celem strategicznym spółki jest pozyskiwanie od dwóch do czterech obiektów rocznie.

błożenie hoteli Focus w 2016 roku wyniosło 62 proc., średnia cena ADR 149,2 zł, a RevPAR 92,8 zł. W skład sieci wchodzą trzy hotele dzierżawione od swojego właściciela Grupy Kapitałowej Immobile (w Łodzi, Bydgoszczy i Szczecinie) i trzy dzierżawione od podmiotów zewnętrznych (w Gdańsku, Chorzowie i Inowrocławiu). Sieć prowadzi zaawansowane rozmowy na temat włączenia obiektów dzierżawionych od podmiotów spoza Grupy Kapitałowej. Za otwierany w czerwcu kolejny hotel w Gdańsku płacić będzie właścicielowi – firmie Górski Energia czynsz w wysokości 32 proc. przychodów hotelu, ale nie mniej niż 1,95 mln zł netto rocznie, czyli 162,5 tys. miesięcznie. Długofalowo sieć chce skoncentrować się na hotelach z minimum 50 pokojami w segmencie 2–4 gwiazdki, położonych w miastach ponad 200 tys. mieszkańców. W przypadku największych miast preferowane są hotele od 120 do 300 pokoi. Spółka planuje też zwiększenie swoich przychodów w obszarze usług uzupełniających ofertę hoteli. Pierwszy etap polegający na uruchomieniu sprzedaży dań z dowozem do klienta oraz gotowych potraw w ramach marek Focus Pizza oraz Togo został już zrealizowany. Obecnie trwają prace nad powiększeniem sieci dystrybucji oraz asortymentu marki Togo, który obecnie dostępny jest już w 70 punktach sprzedaży w Polsce. •

HOTELE DESILVA

rupa sześciu hoteli i obiektów hotelarskich działających pod kilkoma submarkami: DeSilva Premium, DeSilva Inn, by DeSilva w Warszawie, Opolu, Pruszkowie Piasecznie i Pyrzowicach. Stworzyła też markę Resort by DeSilva, pod którą działały obiekty pod Mikołajkami i koło Mielna sprzedawane w systemie condo, ale wycofała się z ich zarządzania w 2014 roku z powodu „skrajnego braku rzetelności biznesowej w zakresie budowy, wyposażenia i warunków finansowania bieżącej działalności” przez ich dewelopera.Właściciele pokoi założyli spółdzielnie, które dalej prowadzą obiekty. W tym roku otwarty ma być kolejny hotel DeSilva Premium w Poznaniu przy ul. Piekary z 60 pokojami, którym sieć będzie zarządzała. •

www.e-restauracja.com

FOT. archiwum

Qubus Hotel

Raport z rynku HoReCa 2016

HOTELE SPA DR IRENA ERIS

od koniec 2014 roku otwarty został trzeci hotel sieci – w Polanicy Zdrój z 85 pokojami i Kosmetycznym Instytutem Dr Irena Eris z 20 gabinetami, kosztem ok. 55 mln zł. Pierwszy hotel otwarty został w 1997 roku w KrynicyZdroju, a drugi w 2006 w Nowej Wsi k. Ostródy. Głównym elementem wszystkich obiektów są rozbudowane Kosmetyczne Instytuty Dr Irena Eris. Sieć kupiła też działkę pod kolejny obiekt w Świnoujściu, który dopełni ofertę hotelową po Mazurach, Karpatach i Sudetach, ale na razie nie planuje jeszcze rozpoczęcia budowy. Po 16 latach pracy z siecią rozstał się jej prezes Tomasz Pieniążek, który dołączył do firmy doradczej Hotel Proffesionals. Zarządzanie grupą hoteli przejął Henryk Orfinger, prezes całej firmy Dr Irena Eris. •

MALINOWE HOTELE

tym roku otwarty został trzeci hotel pod marką Malinowe Hotele – 4-gwiazdkowy Mineral Hotel Malinowy Raj ze 111 pokojami w Solcu-Zdroju połączony z uruchomionym dwa lata wcześniej kompleksem Baseny Mineralne. Koszt budowy hotelu wyniósł 20 mln zł. Pierwszy hotel sieci – Malinowy Zdrój otwarty został w 2005 roku w Solcu, a w 2010 roku – Malinowy Dwór w Świeradowie Zdroju. Sieć obiektów medical SPA Malinowe Hotele oparta jest na wykorzystaniu najsilniejszej na świecie leczniczej wody siarczkowej wydobywanej ze źródła Malina w Solcu Zdroju i specjalizacji w balneoterapii. Pomysłem na markę hotelową jest połączenie sanatorium z luksusowym hotelem i SPA, włącznie z poradnią rehabilitacyjną na miejscu. • R

Raport z rynku HoReCa 2016

GROMADA

GRUPA HOTELI WAM

gólnopolska Spółdzielnia Turystyczna Gromada posiada 10 hoteli oraz kilka ośrodków wypoczynkowych, w większości kilkudziesięcioletnich, ale z roku na rok jest ich coraz mniej, ponieważ są sprzedawane lub zamykane. Największą inwestycją Gromady ostatnich lat jest hotel konferencyjny w Krakowie z 220 pokojami, którego otwarcie zapowiadane jest już od 2012 roku. Jednak mimo że hotel jest już w dużej mierze wybudowany, to Gromadzie brakuje finansów, aby dokończyć tę inwestycję i szuka na nią kupca, który by ją dokończył i poprowadził. •

Q HOTELS

ajnowsza polska sieć hotelarska stworzona przez jednego z najbogatszych Polaków Leszka Gaczorka, współwłaściciela sieci sprzedaży detalicznej i producenta obuwia CCC oraz Piotra Szostaka, współwłaściciela i prezesa firmy MSU, będącej czołowym producentem podeszew obuwniczych w Europie. Pierwszy hotel, jeszcze pod marką Best Western Plus Q, otwarty został w 2014 roku. W ubiegłym roku sieć powiększyła się o dwa kolejne hotele w Krakowie: Best Western Q i Q Hotel. Do tego roku była zarządzana przez trójmiejskiego operatora – grupę Dobry Hotel, ale właściciele zdecydowali się na zorganizowanie samodzielnych struktur i zarządzanie bezpośrednie, a do Q Hotels dołączył czwarty obiekt – Grand Cru z Gdańska, zarządzany wcześniej przez Dobry Hotel. Zdecydowano się też zmienić relacje z siecią Best Western. Dążąc do stworzenia rozpoznawalnego wizerunku własnego brandu, zrezygnowano z marki Best Western Plus. Hotele działają teraz pod nazwą Q Hotel Plus w ramach soft brandu BW Colllection i dostępne są w systemie rezerwacyjnym Best Western. W przyszłym roku ruszyć ma kolejny hotel sieci w Katowicach ze 124 pokojami, a w dalszej przyszłości planowane jest otwarcie hotelu w Warszawie. •

rupa Hoteli WAM (Wojskowa Agencja Mieszkaniowa) składająca się z 15 hoteli i dwóch innych obiektów noclegowych, miała być w ubiegłym roku sprywatyzowana. Ministerstwo Skarbu rozpoczęło proces negocjacji w sprawie nabycia 100 proc. jej udziałów za 132 mln zł, ale wyłączono z niego dwa hotele w Warszawie oraz w Gdyni, Malborku i Zamek Czocha. Początkowo zakupem zainteresowane były m.in. sieć Louvre Hotels Group, Grupa Kapitałowa Immobile, do której należy sieć Focus Hotels, fundusz Griffin i Central Fund of Immovables. Ostateczne oferty na zakup grupy złożyły Griffin Topco i konsorcjum firm SWAN International oraz Reform Company 4, ale po wyborach parlamentarnych temat prywatyzacji został zawieszony. •

GRUPA SATORIA

rupa Satoria jest właścicielem siedmiu hoteli w Warszawie i Krakowie, w tym cztery z ponad 500 pokojami prowadzi pod marką Best Western, co czyni z niej największego partnera tej sieci w Polsce. Stworzyła też firmę operatorską VHM Hotel Management, która występuje na rynku jako franczobiorca, dzierżawca i zarządcą hoteli. Na takiej zasadzie w ubiegłym roku weszła we współpracę z inwestorami dwóch Hamptonów by Hilton w Gdańsku i Łodzi. •

DOBRY HOTEL

perator hotelarski z Trójmiasta, który zarządza sześcioma hotelami, w tym trzema pod marką Best Western z Gdańsku i Sopocie. Do początku tego roku zarządzał też obiektami nowej polskiej marki Q Hotels, z której dwa, w Krakowie i Wrocławiu, działały pod brandem Best Western Premier. Ale właściciele Q Hotels zdecydowali się ostatecznie na samodzielne zarządzanie swoją siecią i stworzenie niezależnych struktur. Z kolei Dobry Hotel został operatorem powstającego na Wyspie Spichrzów w ramach większej 370-pokojowej inwestycji, 4-gwiazdkowego hotelu Deo, który otwarty ma być w 2018 roku. •

J.W. CONSTRUCTION/HOTELE 500

eweloper mieszkaniowy, który jest też właścicielem pięciu hoteli, w tym trzech pod stworzoną przez siebie marką Hotele 500 przy trasach szybkiego ruchu. Miała to być masowa sieć przydrożnych hoteli, ale skończyło się na kilku. Do dewelopera należy też hotel Czarny Potok w Krynicy, a w ubiegłym roku otworzył hotel Dana ze 100 pokojami w Szczecinie i ogłosił plany otwarcia w Warszawie 400-pokojowego aparthotelu Wola Invest. •

CHOPIN AIRPORT DEVELOPMENT

ziałający do ubiegłego roku pod nazwą Port-Hotel operator hoteli, których właścicielem lub współwłaścicielem jest Państwowe Przedsiębiorstwo Porty Lotnicze (Courtyard by Marriott na Okęciu, Hamptony by Hilton przy lotniskach w Warszawie i Gdańsku oraz Renaissance, powstający obok Courtyarda i Moxy, który otwarty ma być w 2019 roku na lotnisku Katowice w Pyrzowicach). W ubiegłym roku spółka przejęła też należący do Portów Lotniczych 3-gwiazdkowy hotel Jurata, który w tym roku wprowadziła pod markę Best Western. Wraz ze zmianą nazwy spółka rozszerzyła też działalność. Przestała być wyłącznie spółką hotelową, a stała się również operatorem i administratorem nowo powstających nieruchomości biurowych Grupy PPL. •

50 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Z nami rozwiniesz sw贸j biznes hotelowy

e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

Gwiazdka Michelin dla drugiej polskiej restauracji W najnowszym wydaniu Czerwonego Przewodnika Michelin „Main Cities of Europe 2016” warszawska restauracja Senses jako druga w Polsce zdobyła Gwiazdkę Michelin. Do tej pory Gwiazdkę Michelin posiadała od 2013 roku restauracja Atelier Amaro, która w tym roku utrzymała wyróżnienie.

nspektorzy Michelin docenili restaurację Senses za połączenie tradycyjnych smaków z nowoczesnym podejściem do gotowania. Określili jej kuchnię jako innowacyjną, elegancką i nowoczesną. Sukces lokalu Senses był tym bardziej nieoczekiwany, że nie poprzedziło go wyróżnienie Wschodzącej Gwiazdki, które oznacza bardzo duże szanse na zdobycie właściwego tytułu w kolejnych latach. W tegorocznej edycji uwzględniono 52 restauracje z Polski – 28 z Warszawy oraz

24 z Krakowa. Listy lokali z poszczególnych miast nie tylko się powiększyły – w ubiegłym roku opisano w sumie 45 restauracji – ale również przeszły duże zmiany. Wynika to z charakteru pracy inspektorów Michelin, którzy co roku weryfikują swoje oceny, przez co część lokali znika z przewodnika, a zastępują je inne. W najnowszej edycji inspektorzy Michelin opisali 13 nowych restauracji z Polski. W stolicy z przewodnika wypadły 3 lokale (San Lorenzo, Biała Gęś, Rozbrat 20), ale dołączyło 7 nowych,

natomiast w Krakowie z zestawienia zniknęły 3 restauracje (Ancora, Resto Iluminati, Trufla), ale pojawiło się 6 nowych. Dodatkowo krakowska restauracja Zazie, która w tym roku dołączyła do przewodnika Michelin, otrzymała od razu symbol Bib Gourmand oznaczający korzystny stosunek jakości do ceny. W ostatnich latach takim wyróżnieniem mogły pochwalić się jedynie lokale z Warszawy – Brasserie Warszawska oraz Butchery and Wine, które utrzymały swoje noty.

L’enfant terrible

1 symbol sztućców

Bianca

1 symbol sztućców

(28 restauracji; w 2015 roku w zestawieniu były 24 lokale)

Opasły Tom

1 symbol sztućców

La Campana

1 symbol sztućców

Dom Wódki

1 symbol sztućców

Farina

1 symbol sztućców

Atelier Amaro

Gwiazdka Michelin, 3 symbole sztućców

Hoża

1 symbol sztućców

Ed Red

1 symbol sztućców

Senses

Gwiazdka Michelin, 3 symbole sztućców

Winosfera

1 symbol sztućców

Del Papá

1 symbol sztućców

Merliniego 5

1 symbol sztućców

Sąsiedzi

1 symbol sztućców

Amber Room

4 symbole sztućców

Delizia

1 symbol sztućców

Bottiglieria 1881

1 symbol sztućców

Belvedere

3 symbole sztućców

Qchnia Artystyczna

1 symbol sztućców

Zazie

Michel Moran – Bistro de Paris

3 symbole sztućców

1 symbol sztućców, Bib Gourmand

Miodova

1 symbol sztućców

Tamka 43

3 symbole sztućców

Hana Sushi

1 symbol sztućców

Platter by Karol Okrasa

3 symbole sztućców

Zakładka

1 symbol sztućców

Brasserie Warszawska

2 symbole sztućców, Bib Gourmand

Strefa

2 symbole sztućców

Nolita

2 symbole sztućców

Warszawa

AleGloria

2 symbole sztućców

Salto

2 symbole sztućców

Signature

2 symbole sztućców

Dom Polski Francuska

2 symbole sztućców

Dom Polski Belwederska

2 symbole sztućców

U Kucharzy

2 symbole sztućców

Concept 13

2 symbole sztućców

U Fukiera

2 symbole sztućców

La Rotisserie

2 symbole sztućców

Butchery and Wine

1 symbol sztućców, Bib Gourmand

52 www.e-hotelarz.pl

Kraków (24 restauracje; w 2015 roku było 21 lokali w zestawieniu) Copernicus

3 symbole sztućców

Trzy Rybki

3 symbole sztućców

Wentzl

3 symbole sztućców

Szara

2 symbole sztućców

Kogel Mogel

2 symbole sztućców

Pod Baranem

2 symbole sztućców

Jarema

2 symbole sztućców

Amarylis

2 symbole sztućców

Cyrano de Bergerac

2 symbole sztućców

Corse

2 symbole sztućców

Studio Qulinarne

2 symbole sztućców

Szara Kazimierz

2 symbole sztućców

Pod Nosem

1 symbol sztućców

Na zielono lokale, które dołączyły do tegorocznego rankingu

W przewodniku „Main Cities of Europe” restauracjom przyznawane są następujące symbole: – Gwiazdki Michelin – za walory smakowe potraw (od jednej do trzech gwiazdek; jedna Gwiazdka Michelin oznacza bardzo dobrą restaurację w swojej kategorii, dwie to rewelacyjna kuchnia warta odwiedzenia, a trzy – wyjątkowa kuchnia warta specjalnej podróży) – Sztućce (Łyżka & Widelec) – za wystrój, jakość obsługi, atmosferę lokalu (od jednego do pięciu sztućców) – Bib Gourmand – za stosunek jakości do ceny

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Polskie hotele w przewodniku Michelin

Czerwony Przewodnik Michelin to nie tylko ranking restauracji, lecz także hoteli. W najnowszej edycji inspektorzy ocenili łącznie 41 obiektów z Krakowa i Warszawy. Hotele wyróżnione w przewodniku Michelin „Main Cities of Europe” otrzymują symbole budynków. Poziom oferowanych usług określa skala od jednego do pięciu piktogramów. Dodatkowo obiekt może być doceniony za panującą w nim atmosferę – miejsca szczególnie przyjemne i miłe oznaczone są czerwonymi symbolami.

tym roku inspektorzy Michelin ocenili 27 hoteli z Krakowa oraz 14 z Warszawy. Najwyższe noty i 5 symboli budynków otrzymał warszawski Intercontinental. Dodatkowo pięć hoteli ze

stolicy oraz trzy z Krakowa zdobyły po 4 symbole budynków. W porównaniu z ubiegłoroczną edycją na liście nie nastąpiło wiele zmian – jedynie w Krakowie do zestawienia dołączył hotel Puro, zaś wypadł z niego pensjonat

Komorowski Luxury Guest Rooms. Ponadto jako szczególnie miłe i przyjemne zostały ocenione 3 hotele z Krakowa – Stary, Copernicus, Gródek, oraz dwa z Warszawy – Le Régina i Rialto.

Senacki

1 symbol budynku

Le Régina

3 symbole budynku

Sheraton

4 symbole budynku

Amber Boutique Hotels

1 symbol budynku

Polonia Palace

3 symbole budynku

Radisson Blu

4 symbole budynku

Orłowska Townhouse

1 symbol budynku

Westin

3 symbole budynku

Grand

4 symbole budynku

Yarden

1 symbol budynku

Radisson Blu Centrum

3 symbole budynku

Pugetów

1 symbol budynku

H15

3 symbole budynku

Maltański

1 symbol budynku

Rialto

2 symbole budynku

Bonerowski Palace

3 symbole budynku

Benefis

1 symbol budynku

Residence Diana

2 symbole budynku

Wentzl

3 symbole budynku

Ascot

1 symbol budynku

Castle Inn

1 symbol budynku

Pod Różą

3 symbole budynku

Boutique L’Otel

1 symbol budynku

Kossak

3 symbole budynku

Ester

1 symbol budynku

Na czerwono hotele, które zostały wyróżniono dodatkowo za atmosferę Na zielono hotel, które dołączył do tegorocznego rankingu

Andel’s

3 symbole budynku

Metropolitan

3 symbole budynku

Gródek

2 symbole budynku

Intercontinental

5 symboli budynku

Queen

2 symbole budynku

Hotel Bristol

4 symbole budynku

Puro

2 symbole budynku

Regent Warsaw

4 symbole budynku

Unicus

2 symbole budynku

Hilton

4 symbole budynku

Polski Pod Białym Orłem

2 symbole budynku

Sheraton

4 symbole budynku

Rubinstein Residence

2 symbole budynku

Sofitel Warsaw Victoria

4 symbole budynku

Kraków

Stary Copernicus

Warszawa

Kryteria oceny inspektorów Michelin, niezależnie czy dotyczą hoteli, czy restauracji, są jednakowe na całym świecie. Dzięki temu użytkownicy przewodników mają pewność określonego standardu poszczególnych miejsc, a obiekt z Warszawy lub Krakowa wyróżniony przez Michelin oferuje taki sam poziom usług, co hotel z identyczną liczbą piktogramów w każdej innej części globu.• R

WATERBURY OD PONAD TRZECH DEKAD DOSTARCZA AKCESORIA

Ł A ZIENKOWE

NAJW Y ŻSZEJ

KL A S Y.

DZIŚ WATERBURY TO SYNONIM JAKOŚCI. GDY POTRZEBUJESZ JAKOŚĆI - MYŚL WATERBURY.

UK TEL: +44 (0) 121 333 6062 FAX: +44 (0) 121 333 6459 EMAIL: SALES@WATERBURY.CO.UK UAE TEL: +44 (0)7881 360974 EMAIL: MONEILL@WATERBURY.CO.UK EUROPE TEL: +44 (0)7502 272065 O D W I E D Ź N A S Z Ą N O W Ą S T R O N Ę - W W W . W AT E R B U R Y. C O . U K

EMAIL: DARIUSZ@WATERBURY.CO.UK

WATERBURY

12 LAT GWARANCJI

Raport z rynku HoReCa 2016

Kończą się

czasy foie gras, trufli i kawioru

Rozmowa z Adamem Chrząstowskim, kucharzem i szefem kuchni z 25-letnim stażem m.in. w hotelach Bristol, Sheraton i Rialto w Warszawie. Przez siedem lat prowadził restaurację Ancora w Krakowie, a obecnie jest szefem kuchni Ed Red w Krakowie. Juror wielu konkursów kulinarnych. W 2011 roku główny konsultant kulinarny Polskiej Prezydencji w UE. od dwóch lat jest Gault & Millau. Liczyłem na to, że żółty przewodnik wywrze pewną presję na Michelinie, ale tak się nie stało. Wychodzę z założenia, że polska pozycja w przewodniku Michelina tylko po części wynika z naszego poziomu gastronomicz-

Liczyłem, że w przewodniku Michelin pojawi się jeszcze jedno miasto poza Warszawą i Krakowem. Liczyłem na Poznań. Dobrze się dzieje w Trójmieście i we Wrocławiu, ale w Poznaniu jednak dzieje się więcej i na wyższym poziomie. Poznań jest świetny konkursowo, wielkopolscy kucharze od lat są w czołówce i wygrywają ogólnopolskie konkursy szydełkowaniem – oczko po oczku, wolniej lub szybciej, ale są to kroki, a nie skoki. Skoki sprawiają, że łatwo po drodze coś przeoczyć. Kulinaria są w Polsce wciąż popularne i rozwijają się, a to cieszy. Nic spektakularnego się jednak w moim odczuciu nie wydarzyło, choć było kilka ciekawych wydarzeń i inicjatyw. Jeśli chodzi o nowe miejsca, to choć przychodzą mi do głowy konkretne lokale, nie chcę ich wymieniać z jednego powodu: oceniam sukces restauracji i jej wpływ na rynek po dłuższym okresie niż jeden rok. Bardzo się jednak cieszę, że w Polsce już

54 www.e-hotelarz.pl

nego. Przewodnik po danym kraju jest odzwierciedleniem wielkości jego rynku gastronomicznego i jego wpływu na turystykę. Niestety nie jesteśmy tak dużym graczem jak Niemcy, Anglia, Hiszpania, Włochy, Skandynawia lub kraje Beneluksu. I dlatego jesteśmy jedynie uwzględnieni w przewodniku Main Cities of Europe, a nie mamy osobnej książki. Liczyłem jednak na to, że wydanie Gault & Millau sprawi, że w przewodniku Main Cities od Europe pojawi się jeszcze jedno miasto poza Warszawą i Krakowem.

Ma pan na myśli jakieś konkretne miasto? Liczyłem na Poznań. Dobrze się dzieje w Trójmieście i we Wrocławiu, jeśli mówimy o dużych miastach, w Poznaniu jednak dzieje się więcej i na wyższym poziomie. Poznań jest świetny konkursowo, wielkopolscy kucharze od lat są w czołówce i wygrywają ogólnopolskie zawody, wyjeżdżają za granicę. Nie liczyłem na więcej gwiazdek, choć kilka restauracji w Warszawie i Krakowie na nie zasługuje, ale choćby na więcej odznaczeń Bib Gourmand, czyli lokali spełniających kryterium cenowe w relacji do jakości jedzenia. Michelin zdaje się jednak lokali spełniających te wymogi nie dostrzega, nie czując potrzeby zwiększenia informacji na temat Polski, nawet w kontekście pojawienia się konkurencyjnego przewodnika po naszym rynku. A szkoda. A wracając do inspirujących postaci? Jeśli spojrzymy przez pryzmat nagród, to szefem roku Gault & Millau został Paweł Oszczyk [szef kuchni La Rotisserie w warszawskim hotelu 5-gwiazdkowym MaMaison Le Regina], na pewno jeden z najlepszych, człowiek który ma ogromne doświadczenie. Michał Kuter z A nóż widelec, z Poznania został wyróżniony za kuchnię polską odkrytą na nowo. Nie są to jednak odkrycia i wyczyny na miarę Ferrana Adrii, który tworzy wizjonerskie dania. Ale to jest właśnie nasza powolna ewolucja i szydełkowanie, kroczek po kroczku.

www.e-restauracja.com

FOT. ed red

Jakie wydarzenia, lokale, osoby wyznaczały pana zdaniem trendy w 2015 roku na rynku gastronomicznym? Rozwój polskiej gastronomii polega na powolnej ewolucji, nie rewolucji. Tego rodzaju budowanie postępu nazywam

Raport z rynku HoReCa 2016

Widzi Pan wśród szefów kuchni osobę z takim potencjałem, kogoś kto może wypłynąć w 2016 roku na europejskiej scenie kulinarnej? Myślę, że najprędzej za kilka lat. Talentów jest mnóstwo. Chłopak, który wygrał selekcję Bocuse d’Or [Dawid Szkudlarek, szef kuchni w Folwarku Folińscy w Lubiszynie koło Gorzowa Wlkp.], wyprzedził konkurencję złożoną z celebrytów kulinarnych o całe lata świetlne. Zapoznał się z konkursem, przeczytał regulamin, miał świetny warsztat, nie popełniał błędów i działał na spokojnie. Liczę na to, że tacy zdolni młodzi ludzie będą się rozwijać. Jakie lokale mają szansę się wybić w 2016 roku? Są lokale, które rzeczywiście nieźle rokują. Ja najwięcej radości czerpię z takich miejsc, które są nieskomplikowane. W moim odczuciu nie liczy się jeden element w danej restauracji, choćby nawet było tam najlepsze jedzenie – liczy się całość. Bardzo mi się podoba to, co robi w Warszawie Beata Gawęda z Danielem Pawełkiem w Kieliszkach na Próżnej. Prosty koncept ukierunkowany na wino i jedzenie, bez fajerwerków, ale na naprawdę fajnym poziomie. Chodzę tam z przekonaniem, że będzie on zawsze równie wysoki, dostaję znakomite jakościowo jedzenie, oparte na dobrych, ale nie ekstrawaganckich produktach. Bo okazuje się, że nawet z prostych rzeczy można stworzyć bardzo dobre jedzenie. Kończą się czasy foie gras, trufli i kawioru. Czy w związku z tym rok 2016 będzie należał do restauracji fine diningowych czy casualowych? Uważam, że do casualowych i to wcale nie dlatego że gotuję w Ed Redzie. Jest to trend, który trwa już od dobrych kilku lat za granicą. Nowy York, nawet Paryż z całą bistromanią – wszędzie restauracja staje się czymś codziennym. Z jednej strony następuje obcięcie fine diningowego blichtru, ale z drugiej strony w polskim przypadku podniesienie poprzeczki. Codziennym wyborem staje się bistro, a nie stołówka, bar mleczny czy jadłodajnia. I fajnie, że nas na to stać, aby kilka razy w miesiącu pójść na ze znajomymi na kolację do casualowej knajpy.

www.e-restauracja.com

Rok 2016 będzie należał do restauracji casualowych. Jest to trend, który trwa już od dobrych kilku lat za granicą. Z jednej strony następuje obcięcie fine diningowego blichtru, ale w polskim przypadku to podniesienie poprzeczki, bo codziennym wyborem staje się bistro, a nie stołówka, bar mleczny czy jadłodajnia Ale z kolei pojawiają się głosy, że np. w Krakowie brak jest konceptów właśnie fine diningowych. Jest ich tyle, ile rynek potrzebuje. Restauracje fine diningowe skierowane są do ludzi gotowych płacić wyższe pieniądze nawet nie za jedzenie, ale za cały koncept, entourage, serwis, zastawę, obrusy, wystrój. Tego typu restauracje funkcjonują samodzielnie albo są usytuowane przy hotelach najwyższej klasy. W Krakowie mamy Copernicusa i Trzy Rybki [w hotelu Starym], które sobie świetnie radzą, a jeśli mówimy o rynku fine diningowym samodzielnym, to mamy Cyrano de Bergerac. Są też restauracje fine diningowe „inaczej”, jak na przykład Bottiglieria. Są również aspirujące do tego poziomu miejsca jak Studio Qulinarne. Jest to oczywiście fine dining na polską kieszeń. Jeżeli idzie się do atelier Joela Robuchona w Paryżu, to za samo menu degustacyjne trzeba zapłacić 180 euro. U Alaina Ducassea jest jeszcze drożej, bo płaci się za każdy unikalny element, który cię otacza. Jak chce się iść do gwiazdkowej restauracji, to trzeba się liczyć z wydatkiem od 150 euro w górę. Czy ma sens otwieranie takich miejsc w Krakowie? Chyba mamy ich wystarczająco dużo, zwłaszcza, że w dużej mierze są one odwiedzane przez turystów. Mnie najbardziej cieszy różnorodność, która panuje. Restauratorzy zrozumieli – i myślę, że to można zaliczyć do dużych postępów ostatniego roku – iż warto otwierać restauracje przyjazne dla gości, a nie tylko dla samych siebie. Dzięki temu rywalizacja przenosi się z poziomu ilościowo-cenowego na poziom zadowolenia i spełnienia oczekiwań odbiorcy. Restauratorzy badają rynek, szukają nisz, powstają start-upy gastronomiczne. Jedyne co mnie boli to fakt, że niektóre z tych konceptów upadają równie szybko jak się otworzyły, ale to już weryfikuje rynek.

Jaki produkt będzie trendy w 2016 roku? Myślę, że to będzie wciąż wołowina, która na dobre zadomowiła w gastronomii i stanie się jeszcze bardziej popularna. Jest to produkt z jednej strony treściwy, a goście chcą konkretów w restauracjach, z drugiej – produkt, który daje bardzo duże pole do popisu dla kucharza. I nie mówię tylko o polędwicy, ale o wszystkich elementach, także o podrobach. Powoli zaczyna też odżywać rynek bardzo dobrego polskiego drobiu, czyli kaczki, gęsi, perliczki, także drób dziki, do którego zaliczam również królika. Obserwuję też ponowne zwrócenie uwagi na lokalne ryby, głównie słodkowodne. Jeśli chodzi o ryby słonowodne, to pewnie długo się nic nie zmieni. Potrzebujemy pewnej karencji, żeby odbudować i ochronić zasoby Bałtyku i żeby program restrukturyzacji rybołówstwa w Polsce, który był wdrażany przez kilka ostatnich lat, zaczął przynosić w końcu efekty. Od restauratorów i kucharzy, którzy są trendsetterami ,oczekuję, że zwrócą się w kierunku ryb słodkowodnych. Sielawy, liny, karasie, pstrągi dzikie, odbudowa połowu troci, słyszałem nawet o planach zarybienia na nowo dzikim łososiem Wisły. To oczywiście przewidywania skażone moim życzeniem i chęcią rozwoju w tym kierunku, a nie wróżenie, że tak na pewno będzie. Jeśli mówimy o lasach, to z dziczyzną jest dobrze i nie chciałbym nic zmieniać. Bardzo bym nie chciał, żeby dziczyzna stała się produktem masowym. Niech pozostanie produktem ekskluzywnym, drogim, odświętnym, inaczej boję się o jej równowagę, która póki co jest w Polsce zachowana. I dlatego nasza dziczyzna smakuje znacznie lepiej niż zagraniczna.• Rozmawiała: Barbara Madej

www.e-hotelarz.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

Promowanie (przez) szefa kuchni Jacek Krawczyk

Czy promować restauracje przez osobowość kuchmistrza? To pytanie można sobie zacząć stawiać, jeżeli mamy na tym stanowisku osobę, która jest w stanie udźwignąć ciężar wystąpień publicznych i ochotę, aby poświęcać wolny czas na działania marketingowe. Ale gdy staje się celebrytą, trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, jak pogodzić to z dbałością o codzienną jakość menu.

a początku odpowiedź na pierwsze pytanie wydaje się banalna, bo jeśli zastosować podstawowe zasady promocji, każdy pracownik przedsiębiorstwa jest PR-owcem, każdy wewnątrz i na zewnątrz promuje swoje miejsce pracy. Jeżeli mówimy o restauracji czy hotelu, to większy ciężar spoczywa na barkach osób pracujących na froncie, takich jak recepcjonista, pokojowa, barman, kelner, manager. Osoby, które na co dzień nie mają styczności z gościem, także mają zadania PR-owe, ale po pracy. W obu przypadkach należy spodziewać się samych korzyści, pod warunkiem że pracownik będzie chwalił się miejscem zarobku. Dlatego właściciele i managerowie powinni zadbać o atmosferę i odpowiednie wynagrodzenie. Niezadowolony pracownik będzie nam robił tzw. czarny PR, który może wpłynąć na złe notowania lokalu w branży, wśród potencjalnych nowych pracowników każdego szczebla, wśród dostawców, a przede wszystkim wśród gości, np. przez różne fora internetowe. Niestety polscy przedsiębiorcy prowadzący hotele czy restauracje nie dbają o to i nie doceniają wartości tych działań. Celowo podkreśliłem, że „polscy przedsiębiorcy” czy osoby zarządzające, bo w sieciach międzynarodowych jest to standardem. Podczas budowy struktury działania naturalne jest, że musi pojawić się dział public relations, a – z całym szacunkiem – najczęściej PR jest u nas mylony ze sprzedażą na zasadzie „o ile więcej będę miał gości po działaniach PR-owych?”. Dlatego apeluję, abyśmy dbali o ten element, budując gastronomiczny biznes, bo PR w gastronomii składa się

56 www.e-hotelarz.pl

z drobnych zaplanowanych na kilka lat do przodu szczegółów, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz przedsiębiorstwa.

Restauracja poparta nazwiskiem Szef kuchni nie kojarzy się już z facetem z nadwagą, zamkniętym na zapleczu w kuchni i bojącym się wyjść w brudnym fartuchu do gości. Ma być wizytówką lokalu, magnesem, który przyciągnie gości do restauracji czy hotelu. I całe szczęście, że tak się dzieje. Przy konstruowaniu jego wizerunku należy oprzeć się o doświadczenie, jeżeli pochodzi np. z międzynarodowych staży. Ważnym aspektem jest też wygląd zewnętrzny, np. odpowiedni strój. Są firmy, które szyją dla szefów kuchni kitle i fartuchy według indywidualnych projektów, wszystko po to, aby przygotowana czołowa postać w gastronomii mogła godnie reprezentować restaurację wewnątrz, spotykając się z gośćmi, ale też i na zewnątrz, podczas spotkań branżowych, konkursów kulinarnych czy udziału w programach telewizyjnych. Doskonałym elementem promocji są konkretne umiejętności szefa kuchni, jeżeli np. jest specjalistą w danej dziedzinie. Szef, który zna się na wszystkim w kuchni, jest nie do końca wiarygodny. Jeżeli szef kuchni chce się doszkalać, startować w konkursach kulinarnych, ma możliwość bycia jurorem lub trenerem, to warto mu to umożliwić. Właściciel restauracji czy osoba zarządzająca obiektem powinny zachęcać, wspierać, doszkalać i inwestować w osobowość szefa kuchni. Jest on doskonałym narzędziem PR-owym i jako taki będzie tworzył otoczkę

dla działalności restauracji. Będzie przyciągać nowych klientów i zatrzymywać tych pozyskanych. Dla dobrego jedzenia i szefa kuchni goście są w stanie przejechać kilkadziesiąt kilometrów. Potwierdzeniem inwestowania w dobrego szefa kuchni, a szczególnie osoby ze znanym nazwiskiem i dorobkiem, jest odpowiednie wynagrodzenie. Czasami w ten sposób motywuje się do zmiany miejsca pracy, bo taka osoba jest magnesem i gwarancją sukcesu biznesowego w tej branży. Można tu podać nazwy lokali wsparte dobrym nazwiskiem: Platter by Karol Okrasa, Gar Jakubiaka, Sfera by Sebastian Krauzowicz, Jack’s Bar Legendary by Krzysztof Szulborski. Nigdy nie mamy pewności, czy pracownik nie zrezygnuje z pracy na korzyść innego pracodawcy, ale z drugiej strony promowanie szefa kuchni jest marketingiem dla osiągnięcia korzyści z jego biznesu. Liczy się pomysł na biznes i dobrze zbudowany biznesplan. Wtedy marketing dobrze służy wizerunkowi restauracji. Zawsze restaurator może spróbować podpisać umowę na zasadzie porozumienia lojalnościowego z szefem kuchni. Jest to naturalny sposób zabezpieczenia swoich inwestycji w rozwój i promocję szefa kuchni, ogólnie przyjęty i często stosowany w hotelach i restauracjach.

Szef nie lubi kamery… Moda na gotowanie przekłada się na ilość programów kulinarnych, które budują wartość kucharza i szefa kuchni. Są zapraszani do tych programów lub telewizji śniadaniowej i mają okazję pokazać się, a przy okazji zareklamować lokal, w którym pracują. Występują w kitlach z logiem restauracji. I jest grupa szefów kuch-

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

ni, którzy przed kamerą czują się jak ryba w wodzie, doskonale ją wykorzystują do promocji swojego miejsca pracy, jak i do autopromocji. Należy jednak pamiętać i brać pod uwagę, że nie każdy szef kuchni ma predyspozycje do bycia osobowością medialną i nie każdy ma ochotę być twarzą miejsca oraz jego narzędziem marketingowym. Nie każdemu kamera telewizyjna odpowiada i nie każdy umie się przed nią zachować. Kamera na tyle krępuje, że zaczynają się gubić, czerwienić i zapominać co mają w kuchni zrobić. W tym przypadku należy nad takimi szefami pracować lub zatrudnić agencję PR, która zajmie się przygotowaniem do wystąpień publicznych, nauczy zachowania przed kamerą telewizyjną, popracuje nad umiejętnością prezentowania swoich dań, ale też czuwać będzie nad sukcesem oraz nad tym, jak radzić sobie z ewentualną krytyką.

…albo lubi za bardzo Czasami zdarza się, że szef kuchni zostaje celebrytą. Ma to dobre strony, ale też minusy. Dobre strony są takie, że jest rozpoznawalny, bardzo często zapraszany do programów telewizyjnych dotyczących gotowania, jak i lifestyle’owych, często udziela wywiadów, jest

Szef kuchni nie kojarzy się już z facetem z nadwagą, zamkniętym na zapleczu w kuchni i bojącym się wyjść w brudnym fartuchu do gości. Ma być wizytówką lokalu, magnesem, który przyciągnie gości do restauracji czy hotelu. I całe szczęście, że tak się dzieje dostrzegany przez fotoreporterów na spotkaniach, a pod materiałem jest podpisywany z imienia i nazwiska oraz nazwą lokalu, w którym pracuje, co jest świetną promocją. Normalnie lokowanie produktu przecież kosztuje. A media często chcą nagrywać materiał w lokalu, w którym pracuje nasz szef kuchni, co daje nam wymierne korzyści biznesowe i marketingowe. Pionierem w takich działaniach był hotel Jan III Sobieski, mając medialnego szefa Roberta Sowę, a potem Kurt Scheller z warszawskiego Sheratona. Często dostajemy informację o wzmożonym ruchu w restauracji, gdy rano w telewizji śniadaniowej szef kuchni zaprezentował nowe dania lub dania kuchni regionalnej, a sprawnie działający PR-owiec szybko to wykorzystał np. w mediach społecznościowych. Minusem szefa kuchni

– celebryty może być to, że często go nie ma w miejscu w pracy, bo w tym czasie jest w telewizji, nagrywa program, udziela wywiadu, jest zaproszony na spotkanie, prowadzi pokazy lub warsztaty kulinarne. Idealnym rozwiązaniem jest szczera rozmowa, aby nad całością produkcji czuwał jego zastępca, a szef kuchni oczywiście wziął za to odpowiedzialność. Jeżeli wszystko jest w idealnym porządku i nie ma uwag od gości, restaurator przymyka oko na nieobecność szefa kuchni, choć znam przypadek, że taki pracownik okazał się bardzo szczery, uczciwy i zrezygnował z pracy na etat, mając bardzo dużo pracy w telewizji, na pokazach i warsztatach kulinarnych.• Autor jest właścicielem agencji Smarten działającej w sektorze doradztwa, marketingu i PR w branży HoReCa R

Fanex Sp z o.o. Radonice 5A, 05-870 Błonie tel. 22 47 10 444 www.fanex.pl

ARA NREOCEW U T P

Raport z rynku HoReCa 2016

Serwis

w gwiazdkowej restauracji Dariusz Pawłowski

Senses w Warszawie to druga restauracja w Polsce, która zdobyła gwiazdkę Michelin za walory smakowe swoich potraw. Ale żeby zaliczać się do najlepszych restauracji trzeba też oferować jakość obsługi na najwyższym poziomie, za który Senses zdobyło symbol trzech sztućców Michelin. W restauracji jest 13 stolików i blisko 30 osób je obsługujących: 15 w kuchni, 11 na sali. I Andrea Camastra – szef kuchni znany z tego, że ciągle coś ulepsza i ciągle zmienia. A klient musi dokładnie wiedzieć, co ma na talerzu. Jak skompletować zespół kelnerów będących w stanie podołać pracy w najlepszej restauracji z oryginalnym szefem kuchni? Przygotowanie

Projekt Senses jest tak bardzo odmienny od większości restauracji prowadzonych nie tylko w Polsce, ale i na świecie, że tak naprawdę kelnerzy uczą się wszystkiego od początku. Mają okazję poznać produkty z całego świata, o których istnieniu czasami nawet nie mieli pojęcia. Wymaganie pełnej wiedzy o wszystkich produktach dostępnych na świecie jest oczywiście niemożliwe. Natomiast są podstawowe informacje, które kelnerzy muszą mieć. Nie wyobrażam sobie sytuacji, żeby osoba starająca się o pracę w restauracji Senses nie wiedziała np., co to jest turbot albo nie potrafiła wymienić trzech szczepów białego wina. Ale istotne jest to, że kelner rozpoczynający przygodę w Senses musi mieć przede wszystkim podstawowe umiejętności kelnerskie. Nasz serwis jest całkowicie odmienny od większości restauracji, dlatego tak czy owak kelner musi uczyć się od początku, nie chcemy jednak uczyć noszenia tacy. Poświęcamy maksimum czasu, aby wpoić nowym osobom nasze wewnętrzne zasady.

Predyspozycje

Przede wszystkim ważne są pasja i chęci. Umiejętności wpoimy każdemu, ale miłości do tego, co robimy, już nie. Trzeba mieć specjalne miejsce w sercu dla gastronomii, dla tej swego rodzaju sztuki, którą uprawiamy. Takich ludzi rozpoznaje się od razu. Wystarczy kilka minut rozmowy i już wiadomo, czy we wzajemnej relacji zaiskrzy, czy nie. To musi być dobra, pozytywnie nastawiona do życia

58 www.e-hotelarz.pl

osoba. I musi chcieć się uczyć i rozwijać. W praktyce rozwój osób pracujących w Senses jest procesem bardzo naturalnym, bo osoby już z nami pracujące siłą rzeczy mobilizują nowych pracowników do ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Starają się jak najwięcej przekazać, żeby jak najszybciej wdrożyły się i wyrównały poziom obsługi. W Senses staramy się stworzyć takie miejsce, z taką atmosferą, żeby przychodzenie do pracy nie było obowiązkiem, a raczej chęcią przeżycia kolejnej przygody w trakcie kolejnego serwisu.

Rytm pracy

Kelnerzy przychodzą na tyle wcześnie, na ile wymaga tego sytuacja danego dnia. Ale zazwyczaj jest to pięć godzin przed przyjęciem pierwszych gości (restauracja otwiera się dla gości o 17.30). Do obowiązków kelnerów należy przygotowanie sali i zaplecza do serwisu. Salowy „mise en place” [przygotowywanie sali do przyjmowania gości] to żmudna, ale wyjątkowo potrzebna praca – utrzymanie czystości jest jedną z najważniejszych, o ile nie najważniejszą czynnością. Sala, w której przyjmujemy gości, jest wizytówką restauracji i musi być dopieszczona w każdym calu. Dlatego rolą każdego z nas, a szczególnie kelnerów, jest dbałość o to, aby była idealnie przygotowana do serwisu.

Odprawa

Łącznikiem między kuchnią a obsługą sali zazwyczaj jestem ja lub moja asystentka. Zawsze, gdy Andrea zmienia lub tworzy nowe danie, informuje nas o tym. Następnie my

przekazujemy informacje obsłudze. Komunikacja to podstawia w gastronomii. Przekazywanie sobie jak najpełniejszych informacji pozwala nam uniknąć nieporozumień czy nieścisłości. Codzienne odprawy z obsługą sali przed rozpoczęciem serwisu są wyjątkowo potrzebne, jeżeli weźmiemy pod uwagę kreatywność Andrei i stale zmieniające się detale w serwowanych przez nas daniach. Po drugie, to wtedy odbywa się podział obowiązków, omawianie każdej rezerwacji – alergii, specjalnych życzeń ze strony gości, jak i przekazywanie ogólnych informacji. Jest to jedyny (poza staff lunchem) czas, gdy wszyscy razem się spotykamy. Potem każdy przechodzi na swoje stanowiska i realizuje swój zakres obowiązków.

Egzaminy

Pracuję z młodymi, ale bardzo dojrzałymi osobami. Egzaminowanie ich ze znajomości karty jest cokolwiek nie na miejscu – co z tego, że kelner pięknie wyrecytuje formułkę, jeżeli za tym nie będzie żadnej głębszej treści. Jeśli nie będzie w stanie wskazać na talerzu tego, o czym mówi, czy wytłumaczyć, czym się dany produkt charakteryzuje albo wyjaśnić proces tworzenia jakiejś tekstury [wewnętrzna budowa, rozpatrywana pod względem charakterystyki i sposobu ułożenia składników], to choćby był wyjątkowo elokwentny, niczego to nie wniesie do przygody kulinarnej gości. Od kelnerów, czy nawet szerzej, od pracowników sali, wymagamy pełnej wiedzy dotyczącej serwowanych gościom potraw. W tej materii restauracja Senses ma wyjątkowe szczęście. Udało

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

się nam zebrać grupę pasjonatów gastronomii i tej restauracji. Czasami żartujemy, że w niektórych przypadkach zakrawa to o fanatyzm. To profesjonaliści od początku do końca, którzy dają 100 proc. z siebie, czy to chodzi o przygotowanie sali, czy serwis, czy wiedzę i znajomość produktów, czy menu.

Serwis

Dania Andrei przede wszystkim dobrze smakują, ale też niesamowicie wyglądają. Naszym zadaniem jest tak wszystko zorganizować i wytłumaczyć, aby gość nie czuł się zagubiony patrząc na talerz i wiedział, jak jego danie zostało przygotowane – jaką metodą, z użyciem jakich składników, skąd one pochodzą, skąd takie połączenie smaków itd. Oczywiście nie wszystko może być opowiedziane w momencie serwowania, ponieważ od momentu wyniesienia dania z kuchni do momentu, kiedy gość powinien zacząć jeść, mamy ok., w zależności od dania, 45 do 90 sekund. Więc na początku musimy być bardzo zwięźli i precyzyjni. Dopiero później możemy pozwolić sobie na dłuższą rozmowę z gośćmi na temat zaserwowanych posiłków. A nasi goście pytają o wszystko. Przede wszystkim interesuje ich sama postać Andrei. Ale również

Jeśli kelner nie będzie w stanie wskazać na talerzu tego, o czym mówi, czy wytłumaczyć, czym się dany produkt charakteryzuje, to choćby był wyjątkowo elokwentny, niczego to nie wniesie do przygody kulinarnej gości Kolbuszowa, z której pochodzi gros naszych produktów, jak i same talerze, które również wzbudzają zainteresowanie. Ale goście chcą też informacji na temat wystroju wnętrza restauracji, obsługi, historii budynku, a nawet samej działki przy ul. Bielańskiej, na której znajduje się restauracja.

Research

Alergie bądź specjalne zalecenia dietetyczne to najważniejsza informacja, jaką chcemy uzyskać od gościa, który dokonuje rezerwacji. Z dwóch powodów – Andrea używa dziesiątek produktów, które oczywiście nie są wypisane w menu. Fakt, że ktoś jest uczulony na owoce morza, powoduje, że w konsekwencji nie może zjeść np. pełnego dania z daniela. Po drugie, przygotowujemy dziesięć dań, na

których opiera się nasze menu. Preparację kucharze robią pod te konkretne dania. Poinformowanie nas o alergiach w momencie rezerwacji daje możliwość przygotowania specjalnego menu, obejmującego inne produkty. Informacja o tym dopiero w momencie przyjścia do restauracji odbiera nam taką możliwość. Musimy wtedy edytować nasze menu, często ograniczając je jedynie do 3-5 dań. Na szczęście pracują w Senses recepcjonistki, które o alergiach, dietach i tym podobnych aspektach wiedzą prawie wszystko i zawsze skrupulatnie wypytują o takie informacje naszych gości, a co za tym idzie, zazwyczaj mamy przygotowane specjalne menu dla gości z alergiami.• Autor jest managerem restauracji Senses R

Raport z rynku HoReCa 2016

Rola wystroju w gastronomii Mateusz Brajczewski

Otwarcie restauracji to poważne przedsięwzięcie. Jednym z bardziej absorbujących jego elementów jest urządzenie wnętrza lokalu. W tej kwestii improwizacja bardzo rzadko przynosi dobry efekt, dlatego też w wielu przypadkach niezbędne jest wsparcie architekta. Jak design przekłada się na sukces w gastronomii? O tym opowiadają właściciele kilku znanych warszawskich restauracji.

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) Wygoda klienta, ergonomia miejsca i komfort pracy to trzy czynniki, które biorę pod uwagę podczas projektowania restauracji. Jeżeli gość będzie dobrze czuł się w miejscu, w którym przebywa, to później ten dobry nastrój odda. Atmosferę tworzą ludzie, a nie miejsce. W tworzeniu restauracji wiele zależy od przestrzeni, którą się dostaje. Gdy projektowałem Warszawę Wschodnią z moją żoną Edytą, mieliśmy dość proste zadanie, bo wybraliśmy pusty

budynek. Mogliśmy z niego wyrzucić dosłownie wszystko. Jestem zwolennikiem prostoty, dla mnie luksus jest rzeczą prostą, delikatną i wyrafinowaną. Nie musi być złota, krzeseł Starcka czy bardzo drogich designerskich lamp. Ważniejsza jest spójność. Wszystkie elementy muszą ze sobą współgrać.

rodzaj układanki, w której dopasowujemy swój zamysł do wnętrza. Później jest to praca z architektami, projektantami. Cały ten czas miałem na uwadze, jak ten lokal będzie funkcjonował w przyszłości.

Daniel Pawełek (Butchery & Wine)

Pierwszy nasz lokal na Żurawiej tak naprawdę powstawał bez projektu. Inspirowaliśmy się stylem restauracji w Londynie i Berlinie. Beton, metal, blachy, szare ściany, przemysłowe lampy. Wtedy w Polsce industrializm był czymś bardzo unikatowym. Można powiedzieć, że to był taki recycling spowodowany oszczędnościami. Wiele materiałów, których użyliśmy do budowy lokali, pochodziło z odzysku lub złomu. Surowe konstrukcje regałów były z nich spawane niemalże bez projektu.

Nieczęsto jesteśmy w tak idealnej sytuacji, że możemy sobie pozwolić na wszystko, co potrafimy wymyślić. Zazwyczaj występuje wiele ograniczeń, od architektonicznych po finansowe. Na początku najważniejsza jest ogólna koncepcja, uwzględniająca wszystkie niezbędne części restauracji. Jest to

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia): Wygoda klienta, ergonomia miejsca i komfort pracy to trzy czynniki, które biorę pod uwagę podczas projektowania restauracji. Jeżeli gość będzie dobrze czuł się w miejscu, w którym przebywa, to później ten dobry nastrój odda 60 www.e-hotelarz.pl

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger)

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Dla mnie design jest elementem sztuki. Przy tworzeniu restauracji Kitchen moją inspiracją były przede wszystkim podróże oraz street art. Tak jak w kuchni łączę ze

www.e-restauracja.com

FOT. bobby burger, warszawa wschodnia, kitchen restaurant

Jakie były najważniejsze założenia podczas tworzenia restauracji?

Raport z rynku HoReCa 2016

sobą różne smaki, tak przy projektowaniu wnętrz zmieszaliśmy ze sobą kilka rożnych stylów miejskich. Jedzenie na talerzu też jest sztuką, jest elementem designu. Czy wygląd restauracji jest wynikiem analizy czy intuicji?

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) Dla niektórych restauracja to drugi dom. Dlatego mój dom wygląda tak jak ta restauracja. Człowiek musi dobrze czuć się w miejscu, w którym pracuje, dzięki temu goście będą do niego z przyjemnością przyjeżdżali. Restauracja to styl życia. W restauracjach załatwia się biznesy, spotyka ze znajomymi, celebruje. W restauracjach były pisane konstytucje, rozpoczęto nawet rewolucję francuską.

Daniel Pawełek (Butchery & Wine) Staram się pracować z projektantami. Na początku przedstawiam swoją wizję, potem jest już ich rola. Efekt jest wypadkową tych dwóch rzeczy. Podczas powstawania restauracji wszyscy są ważni. Czasami konsultuję się ze swoimi managerami oraz szefami kuchni. Mają oni często duży wkład w pod-

Daniel Pawełek (Butchery & Wine): Staram się pracować z projektantami. Na początku przedstawiam swoją wizję, potem jest już ich rola. Czasami konsultuję się ze swoimi managerami oraz szefami kuchni. Mają oni często duży wkład w podstawowy koncept restauracji stawowy koncept restauracji. Uważam, że jak w każdym biznesie trzeba otaczać się dobrymi ludźmi, słuchać dobrych porad i współpracować

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger) Działaliśmy intuicyjnie, ale pozytywny feedback był zauważalny w komentarzach naszych znajomych, na portalach społecznościowych czy w różnych artykułach blogerów. Było dla nas ważne, aby w każdym naszym lokalu był jakiś mural lub grafika. Zostało to przez wiele osób docenione, dlatego później już zupełnie świadomie zaczęliśmy organizować konkursy dla artystów.

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Projekt powstał bez konsultacji z konsumentami. Nad projektem pracowało dwóch designerów. Chcieliśmy stworzyć miejski styl podobny do tych w Nowym Jorku czy Londynie. W każdej restauracji są lepsze i gorsze miejsca. W jaki sposób zaplanować komfortowe miejsca dla swoich gości?

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) W mojej restauracji zazwyczaj to obsługa wybiera miejsce dla naszych klientów. Przez to, że mamy jedną salę, możemy dowolnie nią sterować, dowolnie układać stoły, dopaR

Raport z rynku HoReCa 2016

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger): Dziś wiele restauracji stosuje wyraźny podział na strefy domowego salonu, jadalni, kuchni. Podoba się nam to rozwiązanie i chcielibyśmy, aby było go więcej w naszych lokalach

wyglądali. Powinno więc być ciepłe i delikatne oraz regulowane w zależności od pory dnia. Drugim ważnym elementem jest oświetlenie stołu i talerza. Powinny być one wyeksponowane. Warto w tym celu zastosować naturalną barwę oświetlenia, kolorowe światła mogą mieć wpływ na wygląd potraw. Proszę sobie wyobrazić krwisty stek wołowy oświetlony niebieskim światłem.

sowując do potrzeb. Projekt wnętrz, który został stworzony przez moja żonę we współpracy z architektami, zakładał że człowiek bez względu na to, czy przyjdzie w jeansach czy w smokingu, będzie czuł się komfortowo. Do nas przychodzą przeróżni ludzie i wszyscy czują się dobrze. To jest najważniejsze.

Z Adamem Gesslerem zrobiliśmy otwartą kuchnię jako pierwsi w Polsce. Kontynuuję to. Całe życie pracowałem w otwartych kuchniach. Uważam, że kucharz powinien wiedzieć, dla kogo gotuje. Kucharz jest artystą i powinien być pokazywany. Gdyby w restauracji był tylko jeden stół z gośćmi, to nie nudziliby się oglądając jego pracę.

Bogumił Jankiewicz (Bobby Burger)

Daniel Pawełek (Butchery & Wine)

Są ludzie, którzy preferują te stoliki, które inni uważają za najgorsze. Każdy stolik powinien być dobry, odsunięty od toalet, tak by goście czuli się komfortowo. W moich restauracjach design opieram w dużym stopniu na kwadratowych stolikach, które można dowolnie łączyć. Takie rozwiązanie daje największe pole manewru.

To był świadomy wybór. Butchery & Wine to nieduża restauracja, a my chcieliśmy, aby kuchnia była jak największa. Otwierając kuchnię mamy bezpośredni kontakt pomię-

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger) Uczymy się tego. Na samym początku chcieliśmy mieć niepowtarzalny duży stół, przy którym wszyscy mogą usiąść obok siebie. W Polsce niestety jeszcze nie ma trendu na tzw. stół socjalny. Obca osoba chętniej usiądzie przy długim blacie okiennym niż przy takim stole. Dziś wiele restauracji stosuje wyraźny podział na strefy domowego salonu, jadalni, kuchni. Podoba się nam to rozwiązanie i chcielibyśmy, aby było go więcej w naszych lokalach.

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Najczęściej goście wybierają miejsca w zależności od charakteru spotkania. Zaobserwowałem jednak, że w Polsce ludzie wolą miejsca bardziej intymne. Dla przykładu w Wielkiej Brytanii wręcz przeciwnie, wybierają otwarte przestrzenie. We wnętrzu wystarczą cztery dobrze rozstawione stoliki z gośćmi i wygląda na to, że restauracja jest pełna. Dlaczego otwarta kuchnia?

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia)

62 www.e-hotelarz.pl

Światło pełni funkcję dawnej świeczki, wyznacza granicę przestrzeni każdego stolika, nawet jeśli jest ich bardzo wiele. Światło klasycznej żarówki najbardziej nam odpowiada, dlatego LED-y stosujemy jedynie w miejscach barowo-klubowych lub przy ekspozycji alkoholi. Aby mieć możliwość regulacji, w każdym lokalu stosujemy ściemniacze.

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Oświetlenie, a także muzyka, odgrywają w mojej restauracji szczególną rolę. Bardzo

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant): Bardzo ważne jest punktowe oświetlenie, którym można dowolnie sterować w zależności od pory dnia czy pory roku. Jedzenie powinniśmy widzieć wyraźnie, a twarz rozmówcy, w zależności od charakteru spotkania, powinna być oświetlona delikatnie lub wyostrzona dzy kelnerem a kucharzem bez zbędnego przechodzenia przez korytarze itd. Otwarta kuchnia wnosi pozytywną energię do małej sali konsumenckiej.

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Kuchnia jest sercem restauracji. Bez niej restauracja staje się jedynie martwą przestrzenią ze stolikami. Jeśli jest ukryta, przestaje być ważna. Praca kucharzy może być rodzajem teatru, w którym gość bierze udział. Jaką role pełni oświetlenie w gastronomii?

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) Światło jest bardzo ważnym elementem w gastronomii z dwóch powodów. Pierwszy jest taki, że musi oświetlać gości, aby ładnie

ważne jest punktowe oświetlenie, którym można dowolnie sterować w zależności od pory dnia czy pory roku. Jedzenie powinniśmy widzieć wyraźnie, a twarz rozmówcy, w zależności od charakteru spotkania, powinna być oświetlona delikatnie lub wyostrzona. Czym są okna/witryna restauracji?

Daniel Pawełek (Butchery & Wine) Dla mnie synonimem prawdziwej restauracji jest lokal na rogu. To dobre miejsce, by umówić się ze znajomymi i wejść do pełnego słońca wnętrza. Znam restauracje, które są przeszklone na całej długości, co pozwala widzieć wszystko, co dzieje się w środku. To element niezwykle zachęcający. W innych restauracjach wszystko jest zasłonięte, a ustawione w środku kotary tworzą przytulne wnętrze. Są one stworzone z myślą o komforcie klientów i zaspokojeniu potrzeby prywatności.

www.e-restauracja.com

A M A L R

Jaką rolę odgrywa ogród przy restauracji?

Staramy się, aby w naszych lokalach drzwi zawsze były otwarte. To jest bardzo zapraszające. Im większa witryna tym lepiej. To jednak zależy od budynku. Często kolor i wygląd witryny są narzucone i trudno dokonać zmian. Zawsze jednak dokładamy starań, aby wnętrze było widoczne.

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger)

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) Duża ilość zieleni była jednym z głównym powodów, dla których zdecydowaliśmy się stworzyć tę restaurację z dala od centrum. Jestem przekonany, że drzewa i natura są niezwykle ważne, by móc się odprężyć. Nie wyobrażam sobie fajnej restauracji bez własnego ogródka. Wtedy całe życie zamknięte jest w czterech ścianach.

Daniel Pawełek (Butchery & Wine) Liczba ogródków przyrestauracyjnych w Warszawie w ciągu ostatnich dwóch lat znacznie wzrosła. Bywa że trudno znaleźć miejsce przed restauracją w zatłoczonym mieście, ale jeśli jest taka możliwość, to warto wykorzystać tę przestrzeń na ogródek. Jak przekłada się inwestycja w wystrój na sukces finansowy restauracji?

Mateusz Gessler (Warszawa Wschodnia) Do restauracji ludzie nie przychodzą kupować designu, przychodzą by zjeść kolację. Musimy pamiętać o tym, że nie robimy muzeum sztuki ani modnego sklepu. My tworzymy restaurację. Ona ma być funkcjonalna i komfortowa. Większość ludzi sądzi, że sukces restauracji tkwi w tym, jak ona będzie wyglądała, ale to stanowi jakieś 20 procent. Cała reszta to są ludzka praca, zespół, jedzenie i atmosfera.

Daniel Pawełek (Butchery & Wine) W restauracjach nie chodzi o design. W restauracjach chodzi o restaurację, czyli o ludzi, którzy tam pracują, system rezerwacji, marketingu, dobrą kuchnię, wyszkoloną i zmotywowaną załogę. Powinno być to miejsce, które poza tym, że wygląda fajnie, jest także funkcjonalne. Znam kilka miejsc w Warszawie, które położyły duży nacisk na design, szokowały, a po kilku miesiącach zniknęły z powierzchni miasta. Ludzie lubią otaczać się pięknymi rzeczami, dlatego uważam, że design jest ważny, ale dla mnie jako właściciela znacznie od niego ważniejsze jest sprawne funkcjonowanie wszystkich elementów restauracji.

Krzysztof Kołaszewski (Bobby Burger) Myślę, że udział designu w sukcesie naszych restauracji stanowi około 20-25 procent. Wychodzimy z założenia, że nawet najlepszy produkt da się podrobić, natomiast marki, filozofii naszego stylu, marketingu czy akcji wspierania sportowców i artystów – nie tak łatwo.

Tomek Woźniak (Kitchen Restaurant) Dziś do kolejnego projektu podszedłbym w bardziej analityczny sposób. Nauczony doświadczeniem wiem jak ważne jest, by właściwie wyważyć inwestycję w design względem potrzeb i oczekiwań gości.• Mateusz Brajczewski. Architekt, właściciel firmy Architecture & Design, która specjalizuje się w projektowaniu wnętrz i ogródów

Raport z rynku HoReCa 2016

restauracji?

Lepiej mieć 20 pozycji niż 50 Radosław Fischbach

Co przyciąga gości do restauracji? Choć nie tylko, to jednak przede wszystkim, oferowane tam menu. Wymaga to od szefów kuchni tak umiejętności, jak i kreatywności – dobrze skomponowanej stałej karty, zaskakiwania nowymi daniami. Jak wyglądają karty większości restauracji? Czy karta koniecznie musi być duża? Ile razy w ciągu roku powinna być zmieniana? Obecny trend idzie w tym kierunku, również ze względów praktycznych, aby każda grupa w karcie zawierała maksymalnie trzy do pięciu pozycji. Można też stosować ogólne połączenia poszczególnych grup, np. przystawki

Mając 20-25 pozycji w karcie znajdziemy czas na tworzenie bardziej wyrafinowanego menu, szukanie odpowiednich połączeń składników i ich kompozycji na samym talerzu. Przy takiej liczbie pozycji kucharze będą mogli wykorzystać więcej technik gotowania, a także poświęcić więcej czasu na samą ich wizualizację przed podaniem dziesięć zimnych pozycji, do tego startery na ciepło, zup też koniecznie powinno być kilka. A przede wszystkim dania główne, gdzie można wybierać z kilkunastu wariacji na temat drobiu, wieprzowiny, wołowiny, ryb i innych. Więc menu wyglądało jak gruba książka w twardych okładkach, a nie przejrzysta oferta restauracji. Jednak wraz z rosnącą świadomością kulinarną goście zaczynają rozumieć jedną z podstawowych zasad gastronomii, że „więcej nie znaczy lepiej”.

64 www.e-hotelarz.pl

ciepłe i zimne po prostu jako przystawki, mięso i ryby jako dania główne itp. Na co należy przede wszystkim zwrócić uwagę przy tworzeniu karty dań do swojej restauracji? Oto kilka rad.

Świeżość dań Jeśli w karcie znajduje się 50 pozycji, trudno będzie świadomemu gościowi uwierzyć, że wszystkie produkty są świeże, a dania wykonywane „od ręki”. Przygotowanie takiego mise en place [wszystkich produktów po

wstępnej obróbce gotowych do wykonania zamawianych potraw z menu] prowadzi do dwóch zagrożeń. Albo narażamy się na generowanie sporych strat produktowych (czyli i finansowych) z racji tego, że musimy przygotować sobie odpowiednią ilość produktów niezbędnych do serwowania wszystkich potraw, jakie znajdują się w karcie, a przy tak dużej liczbie dań prawdopodobieństwo, że każda z pozycji będzie się cieszyła taką samą popularnością jest bliskie zeru (więc część produktów trzeba będzie wyrzucić). Albo oznacza to mrożenie półproduktów (oczywiście tych, które da się mrozić). Jaki ma to wpływ na smak, nie trzeba chyba opisywać. Mniejsza liczba pozycji w karcie restauracji to większa rotacja produktów, a co za tym idzie pewność, że składniki do nich używane są zawsze świeże.

Powierzchnia magazynowa Analogicznie, mając mniejszą kartę zużywamy mniej miejsca na nasze produkty. A gastronomii każde miejsce magazynowe jest na wagę złota, dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad odpowiedniej polityki magazynowej. Jeśli istnieje taka możliwość, to lepiej zamawiać częściej, a mniejsze ilości. Do tego znowu dochodzą koszty, np. zużycia energii elektrycznej dla kilku czy kilkunastu chłodni i mroźni pracujących non stop.

www.e-restauracja.com

FOT. Pixabay

eszcze do niedawna w świadomości Polaków nie do pomyślenia było, żeby cała karta menu składała się tylko z ok. dwudziestu pozycji. Przecież w restauracji musi być zapewniony jak największy wybór:

Raport z rynku HoReCa 2016

Technologia kuchni i wielkość restauracji Powinna być jednym z istotniejszych elementów branych pod uwagę przy układaniu karty. Szczególnie należy pamiętać, że w restauracji hotelowej inaczej układana jest praca i inaczej wygląda produkcja, niż w zwykłej restauracji. Podstawową kwestią jest przestrzeń samej kuchni, w której należy uwzględnić powierzchnię stołów roboczych, miejsca wydawania dań, ilość sprzętu, liczbę i wielkość pieców konwekcyjno-parowych, na zwykłych palnikach kuchennych kończąc. Wszystkie te elementy powinny być dopasowane do możliwości obsługi konkretnej liczby gości w danym czasie. Zbyt rozbudowana karta w restauracji na 120 gości (ok. 35 stolików) znacząco zwiększa ryzyko popełniania błędu poprzez wydłużony czas przygotowania zamówionych posiłków. Te wszystkie elementy mają bezpośredni wpływ na ilość i złożoność produkcyjną oferowanych dań.

Charakter kuchni Przed otwarciem jakiejkolwiek restauracji trzeba dużo wcześniej określić jej dokładną wizję: czy to miejsce ma być wyspecjalizowane w danej kuchni, na jakich gości jest nastawione, w przypadku hotelu – jaką rolę ma w nim odgrywać, gdzie jest położone itd. Zupełnie inaczej będzie ułożona karta w restauracji miejskiej, inaczej w hotelu znajdującym się blisko lotniska, a jeszcze inaczej w hotelu znajdującym się „na odludziu”. Duże obiekty posiadające w swojej ofercie dwie restauracje serwujące gościom posiłki à la carte mogą pozwolić sobie na wąską specjalizację jednej z nich.

Poziom trudności i rola zespołu Mając 20-25 pozycji w karcie z pewnością znajdziemy czas na tworzenie bardziej wyrafinowanego menu. Nie mam tutaj na myśli korzystania z jak najdroższych skład-

ników, ale odpowiednie połączenia dostępnych składników i ich kompozycji na samym talerzu. Przy takiej liczbie pozycji kucharze będą mogli wykorzystać więcej technik gotowania, a także poświęcić więcej czasu na samą ich wizualizację przed podaniem. Karta menu to przecież wizytówka szefa kuchni. Powinna odzwierciedlać jego wizję kuchni autorskiej, ukazać poziom kreatywności, a i przede wszystkim spowodować, że goście spożywający te dania będą tęsknić za ich smakiem. Wizytówką jest również jego zespół.

Obsługa kelnerska i forma menu Ważnym elementem, który należy wziąć pod wagę przy układaniu karty, są kelnerzy i sama forma menu. Te dwa z pozoru niemające ze sobą nic wspólnego czynniki, wbrew pozorom są od siebie bardzo uzależnione. Mówi się, że dobry kelner sprzeda wszystko. Zgadza się. Ale co kiedy szef kuchni podąża za najnowszymi trendami i tworząc menu i nazywa dania np. polędwica wołowa / majonez cesarski / szalotka / ogór zakwaszany / żółtko sous- vide? Wtedy to właśnie kelner jest łącznikiem między szefem kuchni a gośćmi. Od jego wyszkolenia i umiejętności zależy, jak zostanie przyjęta taka karta. Tłumaczy sposób przyrządzania owego dania i pozwala je jednoznacznie zdefiniować. Dlatego powinien posiadać wiedzę absolutną na temat serwowanych dań. Od rodzajów używanych składników, poprzez dokładny sposób przyrządzenia, na występujących w nich alergenach kończąc. W przypadku kiedy to samo danie zostałoby opisane jako: Siekany tatar z polędwicy wołowej serwowany z majonezem z dodatkiem anchois, szalotką , ogórkiem kiszonym oraz jajkiem gotowanym w temperaturze 63 stopni, konsument miałby na pewno mniej pytań. Można sobie wyobrazić, co

Wprowadzenie trzech nowych dań np. w weekend urozmaici nasze menu. Poza tym to też kolejna szansa dla kucharzy do pokazania swoich umiejętności. Przecież autorem nowych kompozycji wcale nie musi być szef kuchni. On ma ostateczne zdanie, ale skomponowanie dania może zlecić swoim podwładnym 66 www.e-hotelarz.pl

stanie się, jeśli karta zawierająca około 50 pozycji będzie zaprezentowana w pierwszy sposób? Oznaczałoby to zwiększoną obsługę kelnerską, która przed przyjęciem zamówienia najpierw będzie gościom rozszyfrowywać menu.

Różnorodność dań Gdy ktoś mieszka w hotelu przez kilka dni i korzysta tylko z hotelowej restauracji, w pewnym momencie „krótkie” menu może stać się dla niego monotonne. Istnieje kilka sposobów, które pozwolą temu zaradzić. Do obowiązującej karty można przygotować np. specjalne „wkładki”. Wprowadzenie trzech nowych dań np. w weekend urozmaici nasze menu. Poza tym to też kolejna szansa dla kucharzy do pokazania swoich umiejętności. Przecież autorem nowych kompozycji wcale nie musi być szef kuchni. On ma ostateczne zdanie, ale skomponowanie dania może zlecić swoim podwładnym.

Zmiana kart menu Karta powinna się zmieniać również wraz ze zmianą pór roku. Związane jest to z trzema czynnikami: sezonowością produktów, zmianą preferencji smakowych i menu engineeringiem. W naszej strefie klimatycznej jest spore pole do popisu dla tych, którzy szukają świeżych i sezonowych produktów. Kiedy temperatury w ciągu dnia są dość wysokie, większość gości restauracji korzysta z lekkich kompozycji: chłodników, sałatek czy ryb. W okresie jesienno-zimowym wzrasta zapotrzebowanie na bardziej kaloryczne dania. W prowadzaniu analizy sprzedaży poszczególnych dań niezwykle pomocne okaże się korzystanie z menu engineeringu [więcej o tej metodzie w „Hotelarzu 3/2013]. Dane dostępne przy użyciu tej metody jasno i precyzyjnie określą, co jest wizytówką danej restauracji, nad jakimi daniami należałoby popracować, a jakie nie cieszyły się popularnością. Sama zmiana karty menu to proces wielopłaszczyznowy. Z jednej strony testy, odpowiedni dobór składników, szukanie połączeń smakowych i wizualnych, z drugiej tworzenie receptur, gramatur i prace związane z wydrukiem kart menu. Warto rozpatrzyć również i tę kwestię przed tworzeniem kolejnej karty.• Radosław Fischbach. Dyrektor gastronomii hotelu Arłamów

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Współpraca z dostawcami i zarządzanie

magazynem Krzysztof Szulborski

Prawidłowe prowadzenie gospodarki magazynowej to wyzwanie dla szefa kuchni. Dobrze prosperujące duże restauracje posiadają wypracowane systemy logistyczne, które ułatwiają kalkulacje stanów magazynowych. Natomiast mniejsze lokale często zapominają o tym, jak ważna jest kwestia gospodarki magazynowej w sprawnym funkcjonowaniu restauracji, co na końcu prowadzi do bardzo dużych strat, wpływających na rentowność biznesu, a w skrajnych przypadkach do bankructwa.

luczem do sukcesu jest konsekwentny nadzór nad częstotliwością oraz jakością dostaw, a także nad dostawcami oraz przechowywaniem, pobieraniem i wyrzucaniem surowców oraz produktów.

Relacje z dostawcami Ważnym elementem współpracy z dostawcami jest zrozumienie istoty ich działania. Większość dużych dostawców umożliwia lokalom gastronomicznym przystąpienie do programu lojalnościowego, dzięki któremu za każdy zakupiony towar otrzymuje się punkty wymienialne na „gifty” w formie na przykład sprzętu gastronomicznego czy strojów roboczych dla załogi. Ta forma współpracy niesie ze sobą obopólne korzyści. Dostawcy są szczęśliwi, bo mają kolejny rynek zbytu, a właściciele lokali gastronomicznych są raz na jakiś czas wspierani rzeczowo w podziękowaniu za współpracę i lojalność wobec danej firmy. Dobrze prosperujące sieci restauracyjne i hotelowe zazwyczaj należą do programu, w którym dostawca – monopolista na daną sieć – raz w roku rozlicza się z jej zarządem płacąc około 3 proc. z całej puli sprzedaży. Restauracja z danej gamy produktów może korzystać z ofert nawet trzech dostawców. Tak zorganizowane pieniądze tworzą fundusz inwestycyjny, wykorzystywany na wprowadzanie nowych technologii w gastronomii. Dostawca, któremu uda się wejść na pajęczynę i uzyskać wyłączność na zaopatrzenie restauracji, ma pewny rynek zbytu, a co za tym idzie ciągłość finansową. Natomiast potentaci hotelowo-restauracyjni, wykorzystu-

68 www.e-hotelarz.pl

System zarządzania magazynami daje możliwość: •śledzenia ruchu produktów dostarczanych i pobieranych z magazynów •tworzenia kart recepturowych dań i napojów w oparciu o dane wprowadzone do systemu •stałego nadzoru nad stanem magazynów •aktualizacji stanów magazynowych w dniu dostawy •działań inwentaryzacyjnych w pełnym zakresie •tworzenia raportów dotyczących sprzedaży •rejestru zwrotów do dostawców •porównania kosztów z różnych okresów •kalkulowania bankietów i imprez ze względu na liczbę osób i porcji, poniesiony koszt, wypracowany zysk oraz stosowaną marżę •składania zamówień na podstawie kalkulacji •tworzenia raportów zbiorczych

jąc swoją pozycję na rynku, przebierają w ofertach dystrybutorów i wybierają najkorzystniejszą dla marki opcję, nie tylko pod względem cenowym, ale również jakościowym. Nowością dla polskiej sceny gastronomicznej jest korzystanie z usług dużych sieci sklepowych. Mowa tu przede wszystkim o firmach działających na zasadzie marketów spożywczych oferujących najświeższe, ekskluzywne produkty. Możliwości, jakie otwierają się przed restauratorem wybierającym takich dostawców, są ogromne. Począwszy od rozszerzenia oferty restauracyjnej i zaspokojenia potrzeb kulinarnych najbardziej wymagających smakoszy,

po zdobycie miana restauracji ekskluzywnej, sporządzającej potrawy na produktach oryginalnych lub tradycyjnych.

Zasady gospodarki magazynowej Jeżeli restaurator nie zadba o przygotowanie odpowiedniego zaplecza gastronomicznego, wówczas na nic zda się nawet dobrze wydeptana ścieżka współpracy z dostawcami. W każdym lokalu powinna znajdować się osoba odpowiedzialna za produkty spożywcze w magazynie. Małe i średnie restauracje bardzo często delegują do takich zadań szefa kuchni lub kucharzy zmianowych. Duże lokale oraz restauracje hotelowe posiadają zazwyczaj magazyniera. Nie każdy pracodawca nakłada na magazyniera odpowiedzialność finansową za stan magazynów. Wszelkie wątpliwości rozwiewa comiesięczna inwentaryzacja, która jest zarówno systemem kontroli zapasów, jak i pracowników. Bez względu na to, czy stanem magazynów zajmuje się szef kuchni, czy osoba zatrudniona specjalnie w tym celu, zadania są jednakowe: •odbiór towaru •prowadzenie dokumentacji •prawidłowe rozmieszczeni produktów pod względem dat dostaw i terminu spożycia (zasada – najświeższa dostawa idzie na tyły) •dbanie o prawidłowe przechowywanie produktów (odpowiednie miejsce, temperatura, wilgotność, stopień naświetlenia)

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

•dbanie o czystość magazynu (prowadzenie okresowych deratyzacji i dezynsekcji oraz codzienne nadzorowanie czystości) •kontrolowanie terminów przydatności do spożycia wszystkich produktów Osoba odpowiedzialna za magazyny restauracyjny odpowiada więc za świeżość, jakość, i przydatność produktów wykorzystywanych w kuchni. Pracownicy kuchni stanowią kolejną grupę nadzorczą, kontrolując pracę magazynu poprzez organoleptyczne sprawdzenie produktu.

Kontrola i systematyczność Era dokumentacji stanów magazynowych za pomocą kartki i ołówka już dawno się skończyła. Nie wszystkie restauracje zdają sobie sprawę jak ważny jest zintegrowany system informatyczny, zakup specjalnego oprogramowania i zatrudnienie osoby, która będzie potrafiła je obsługiwać. Jednak zapewniam, że im wcześniej restaurator wpadnie na genialny plan zinformatyzowania swojego lokalu, tym szybciej pozna prawdę o rzeczywistych stratach w swojej działalności. Ułatwi to także pracę ludzi, ponieważ systematyczne wprowadzanie produktów do listy już na samym początku znacznie

Większość dużych dostawców umożliwia lokalom gastronomicznym przystąpienie do programu lojalnościowego, dzięki któremu za każdy zakupiony towar otrzymuje się punkty wymienialne na „gifty” w formie na przykład sprzętu gastronomicznego czy strojów roboczych dla załogi usprawni inwentaryzacje, jak również codzienny proces uzupełniania stanów magazynowych. Dzięki programom magazynowym można między innymi precyzyjnie kontrolować stany magazynowe, sporządzać raporty na podstawie danych o sprzedaży, prowadzić ewidencję kolejnych zakupów i ich wartości wraz z pełną dokumentacją. Dodatkowo mamy możliwość minimalizacji strat finansowych poprzez zakup produktów na podstawie faktycznych potrzeb. Odpowiednio dopasowany system informatyczny może w krótkim czasie przynieść restauracji wymierne korzyści. Dzięki takiemu oprogramowaniu restaurator może zmniejszyć straty w swojej działalności, które

kumulują się wskutek niepotrzebnych pomyłek lub umyślnych działań personelu. A koszt oprogramowania waha się w granicach od tysiąca do sześciu tysięcy złotych. Rzeczywisty nadzór nad funkcjonowaniem własnej restauracji jest niezbędny. Dzięki systematycznej kontroli można efektywnie prowadzić kalkulacje i statystki, które pozwalają zwiększać koszty i minimalizować straty. Każdy restaurator powinien zdawać sobie z tego sprawę i nie bagatelizować tej kwestii, bez względu na to jak bardzo zaufani ludzie dla niego (bądź z nim) pracują.• Autor jest prezesem Stowarzyszenia Kucharzy Polskich, założycielem Pomorskiej Akademii Kulinarnej w Gdańsku R

Raport z rynku HoReCa 2016

Nowe urządzenia w kuchni Krzysztof Szulborski

Kuchnie restauracyjne, wraz z postępem technicznym, zmieniają się w szalonym tempie. Część urządzeń lub dodatkowych funkcji to zwykłe gadżety (a ludzie lubią gadżety). Jednak część jest bardzo przydatna w codziennym funkcjonowaniu restauracji.

Nowinki technologiczne Sięgając pamięcią kilka lat wstecz, przypominam sobie czas, gdy wprowadzano do pieców konwekcyjnych funkcję parowania. Wielu kucharzy nie chciało ich kupować, uważając tę funkcję jako zbędną. Obecnie większość restauracji posiada piece konwekcyjno-parowe i są one ich podstawowym wyposażeniem. Nową funkcją, która wzbudza emocje jest zautomatyzowanie tych pieców, czyli dodanie funkcji rozpoznawania produktu i dostosowanie odpowiedniego czasu, temperatury i rodzaju obróbki cieplnej. Z ostatnich nowinek technologicznych można wymienić jeszcze lodówkę, która sama podsuwa przepis, według swojej zawartości, mechaniczną rękę, która przygotowuje sushi oraz elektroniczny kran z wyświetlaczem LED. Bardziej wartościo-

70 www.e-hotelarz.pl

we rozwiązania, które od pewnego czasu są popularne na rynku gastronomicznym, to piekarniki solarne z wkładem węglowym czy bardzo modne cyrkulatory sous-vide oraz wiele unowocześnionych podstawowych sprzętów przeznaczonych do gastronomii. Najczęściej w urządzeniach profesjonalnych poprawia się moc silnika, konstrukcję ułatwiającą czyszczenie czy użytkowanie, wielofunkcyjność i praktyczność. W ostatnich latach poprawiono jakość blenderów, malakserów, mikserów planetarnych.

Indukcyjna a gazowa Już w samej obróbce cieplnej mamy do wyboru: płytę gazową (najlepiej ze stali nierdzewnej) oraz płyty elektryczne. Płyta indukcyjna także jest zasilana prądem, czyli jest płytą elektryczną, wykorzystującą zjawisko indukcji – wytwarzania pola elektromagnetycznego. Zarówno indukcja, jak i gazówka mają swoje słabe i mocne strony. Wśród głównych zalet kuchni gazowych można wymienić m.in. lepszy smak potraw, spowodowany obecnością ognia, niską cenę zakupu i eksploatacji bez względu na dostawcę energii oraz niską awaryjność. Natomiast

główne wady to: wysokie ryzyko poparzeń, brak możliwości rozwoju technologicznego, długi czas gotowania, skomplikowane utrzymanie czystości (w gastronomii stosuje się folię aluminiową do wykładania płyty, po skończonym dniu pracy, folię zdejmuje się i układa nową), ryzyko przypalenia garnków, konieczność spełniania wymagań instalacyjnych, jak sprawna wentylacja czy też komin. Za to płyta indukcyjna nie wymaga długiego czasu gotowania – wręcz przeciwnie, jest zaawansowana technologicznie, bezpieczna z uwagi na brak ognia i łatwa w utrzymaniu czystości, wystarczy ją przetrzeć odpowiednim łagodnym detergentem. Jest jednak znacznie droższa w zakupie i bardziej podatna na awarie ze względu na zaawansowaną technologię. Dodatkowo, aby korzystać z dobrodziejstw kuchni indukcyjnej, należy zaopatrzyć się w specjalne garnki, które także nie należą do najtańszych.

Wykonać brie Jest masa składowych, tworzących ergonomiczne zaplecze kuchenne. Restaurator i szef kuchni muszą oszacować, ilu gości są w stanie przyjąć oraz jakie mają

www.e-restauracja.com

FOT. Pixabay

statnią rewolucją technologiczną było zsynchronizowanie urządzeń gastronomicznych, czyli pieców, mikrofalówek itd. z urządzeniami mobilnymi, np. smartfonem. Na ile jest to bajer, a na ile niezbędnik każdego kucharza, mogą ocenić ci, którzy mieli możliwość korzystania z takich gadżetów.

Raport z rynku HoReCa 2016

możliwości personalne i magazynowe. Jedynie dogłębna analiza potencjału restauracji pozwoli na roztropny zakup urządzeń. W pośpiechu można narazić się na ogromne koszty, niewspółmierne do przedmiotu zakupu. Dlatego warto zwrócić się do specjalistów w branży, którzy zajmują się wyposażeniem i ergonomicznym ustawieniem niezbędnego sprzętu w kuchni. W poszukiwaniu nowości, a także w rozeznaniu się w cenach dobrze wybrać się na targi gastronomiczne, które są pierwszym źródłem informacji o nowych technologiach, zastosowanych w produkcji urządzeń gastronomicznych. Po to właśnie są organizowane i dlatego cieszą się tak dużą popularnością w branży. Należy odwiedzać targi i korzystać z nowych rozwiązań, ale korzystać w granicach zdrowego rozsądku, by nie zaśmiecać swojego miejsca gadżetami nie wartymi swojej ceny. Współczesna gastronomia, na szczęście, cały czas nie obędzie się bez ludzi. Urządzenia, sprzęt, maszyny zostały skonstruowane jedynie po to, by usprawniać i ułatwiać pracę ludziom. Co się stanie, jeżeli nagle tego zabraknie? Nie będzie chociażby prądu czy gazu? Obawiam się, że dzisiejsze młode pokolenie mogłoby sobie nie poradzić nawet bez suszarki do sałaty. A najważniejsza jest praca głowy w porozumieniu z rękoma. Reszta to wygoda (bez której jednak ciężko byłoby sobie wyobrazić współczesną gastronomię). W kuchni muszą być noże, garnki i patelC nie. W większych restauracjach nie obędzie M się bez pieców konwekcyjno-parowych. Natomiast obiekty, które produkują posiłki Y na większą skalę, jak hotele, stołówki, firmy CM cateringowe, muszą być zaopatrzone MY w wielkogabarytowy sprzęt, np. kotły warzelne, płuczko-obieraczki, krajalnice tarczowe, CY maszyny do rozdrabniania żywności czy CMY wieloczynnościowe maszyny kuchenne. K Inaczej trudno sobie poradzić z przygotowywaniem posiłków. Jednak prawdą jest, ze generalnie technologia wypiera pracę człowieka i jest to coraz bardziej widoczne w wielu sferach. Z jednej strony postęp technologiczny jest ważny i potrzebny, szczególnie w medycynie. Dzięki technologii mamy więcej czasu dla siebie i tylko od nas zależy, jak ten czas spożytkujemy. Z drugiej strony boję się, że człowiek zostanie sprowadzony jedynie do roli operatora maszyn, które wykonają pracę zaprogramowaną od A do Z. Nie będą potrzebne ani mądrość, ani kreatywność.

www.e-restauracja.com

W poszukiwaniu nowości, a także w rozeznaniu się w cenach, dobrze wybrać się na targi gastronomiczne, które są pierwszym źródłem informacji o nowych technologiach zastosowanych w produkcji urządzeń gastronomicznych Będziemy idiotami naciskającymi guziki „kaczka z jabłkami”, „wymiana rozrusznika”, „przykręć żarówkę”. Ta futurystyczna wizja staje się coraz bardziej realistyczna. Boimy

się tego, jednak z uporem maniaka dążymy do osiągnięcia takiego stanu rzeczy. Dotykamy ognia, bo chcemy sprawdzić, czy rzeczywiście się poparzymy?• R

Raport z rynku HoReCa 2016

PREZENTACJE PROGRAMÓW DLA GASTRONOMII LSI SOFTWARE

Systemy: Gastro POS i POSitive Restaurant •Wsparcie pracowników restauracji: właściciel, manager, kucharz, kelner, dostawca, księgowość •Sprawna obsługa gości na stanowiskach POS •Gastronomiczna gospodarka magazynowa •Rozszerzenia systemu o aplikacje i moduły: dodatkowa obsługa klienta miniPOS i midiPOS, automatyczna komunikacja z kuchnią dzięki monitorom kuchennym KDS, aplikacja do samodzielnego zamawiania i płacenia QiKi, szybka inwentaryzacja ICS, aplikacja do kuponów Blue Pocket i moduł programów lojalnościowych LMS •Centralne zarządzanie siecią obiektów •Nadzór i koordynacja pracowników (RCP) •Łatwy dostęp do bieżących informacji, statystyk i raportów •Wszechstronne zastosowanie systemu: sieci restauracji, pizzerie, fast food, bistro czy sprzedaż na wynos Dodatkowe moduły systemu, które współpracują z rozwiązaniami: Gastro SZEF prowadzi gospodarkę magazynową firmy w oparciu o dokumenty magazynowe oraz sprzedaż zrealizowaną na stanowiskach kelnerskich. Zapewnia pełną kontrolę kosztów dzięki tworzonym na bieżąco raportom i analizom. Moje Gastro zapewnia obsługę klienta w prosty sposób. Pozwala na szybki dostęp do potrzebnych informacji za pomocą internetu oraz dba o bezpieczeństwo danych poprzez umieszczenie ich na wirtualnym dysku. •Ordering – zamówienia online automatyczne pojawiają się do realizacji się w systemie Gastro •CallCenter – zamówienia telefoniczne, przyjmowane przez operatorów •Dashboard – analiza na żywo licznych wskaźników wydajności restauracji (np. sprzedaż, koszty, magazyny, najczęściej sprzedawane produkty, najlepsi sprzedawcy)

72 www.e-hotelarz.pl

•Mobile Ordering - aplikacja na smartfon, składanie zamówień online i ich bezpośrednio wysyłka do Gastro •Backup - tworzenie kopii zapasowej danych z Gastro na bezpieczne serwery Moduł Manager posiada liczne funkcje administracyjne oraz zapewnia nadzór nad prowadzoną działalnością. Program w widoczny sposób usprawnia zarządzanie na wszystkich szczeblach managerskich, zapewnia pełną kontrolę nad każdym odcinkiem pracy w lokalu (konfiguracja terminali POS, ustalanie cen i sposobów płatności, dostęp do raportów, itp.). POSitive Management Center to moduł centralnego zarządzania sieciami gastronomicznymi. Nadzoruje i usprawnia procesy sprzedaży, obrotu magazynowego, zamówień, dystrybucji i pracy pracowników.

S4H

Systemy: S4H POS i S4H CHEF S4H POS to moduł restauracyjny do prowadzenia sprzedaży w oparciu o technologię ekranów dotykowych. Oferuje takie funkcjonalności jak graficzny moduł rezerwacji stolików, elastyczne kształtowanie menu ekranu bonowania, obsługę rachunków otwartych lub sprzedaży bufetowej, moduł dzielenia i łączenia rachunków, systemy rabatowe i lojalnościowe, automatyczną zmianę cenników o określonej porze czy informacje o stanie magazynowym potraw i artykułów. S4H CHEF jest modułem mającym na celu ułatwienie zarządzania lokalem gastronomicznym. Obejmuje prowadzenie gospodarki magazynowej, wprowadzanie menu z cenami, recepturami, planowanie i kalkulację bankietów wraz z zapotrzebowaniem na produkty oraz otrzymywanie potrzebnych raportów i zestawień. Główne funkcje to •konfiguracja urządzeń podłączonych do systemu, słowników menu, cenników itp., •pełna polityka magazynowa, wszystkie opcje programu magazynowo-rozliczeniowego, •szybkie i sprawne planowanie bankietów, •gastronomia zamknięta – definiowanie posiłków, diet, grup żywieniowych oraz tworzenie jadłospisów oraz asygnat,

•moduł raportowania – poza standardowymi zestawieniami dotyczącymi sprzedaży, zakupów i rozchodów magazynowych użytkownik może samodzielnie określić rodzaj danych, jaki ma być uzyskany w formie raportu. Służy do tego specjalny moduł analiz wykorzystujący tzw. tabele przestawne.

ORACLE (Micros Fidelio)

Systemy: RES i Micros 3700 (POS) Zarządzanie lokalem

RES – zintegrowany pakiet programów przeznaczony dla lokali szybkiej obsługi i restauracji z obsługą kelnerską. System został zaprojektowany pod kątem optymalizacji procesów zarządzania restauracją przy jednoczesnym usprawnieniu obsługi klientów za pomocą szybkich i wygodnych schematów. System RES obejmuje w pełni zintegrowane rozwiązania POS z narzędziami dla zaplecza biurowego, obsługi restauracji i usług dla gości, które sprostają potrzebom zarówno niezależnych restauracji, jak i globalnych sieci. Pełna komunikacja w całym zakresie działalności pozwala zwiększyć wydajność i szybkość obsługi. Architektura modułowa zapewnia najwyższy stopień elastyczności i skalowalności. Ponadto oprogramowanie Micros RES może się łatwo rozrastać w miarę zwiększania się wymagań w zakresie funkcjonalności, zapotrzebowania na kolejne systemy POS lub otwierania kolejnych punktów sprzedaży.

Sprzedaż i obsługa gości Micros 3700 (POS) – podstawą pakietu Micros RES jest zaawansowany i elastyczny system Micros 3700. Oprócz pełnego zakresu funkcji zarządzania punktem sprzedaży (POS) oprogramowanie Micros 3700 POS oferuje szeroką gamę narzędzi pomagających w optymalizacji procesów oraz podnoszeniu poziomu obsługi klientów. Intuicyjny interfejs użytkownika z łatwością przeprowadza nawet niewyszkolonych pracowników przez proces sprzedaży. Z kolei podpowiedzi sugerujące sprzedaż dodatkowych usług pomagają generować większe zyski poprzez zwiększenie wysokości przeciętnego rachunku gościa.

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

Oprogramowanie obejmuje między innymi następujące funkcje: zarządzanie cenami, stolikami, monitorowanie sprzedaży i wiele innych. Za pomocą programu myMicros możliwe jest wszechstronne raportowanie z dowolnego miejsca, gdzie dostępny jest internet. Micros 3700 to krok w stronę ułatwienia, przyspieszenia i usprawnienia pracy użytkownikom bezpośrednim (kelnerom) oraz osobom administrującym systemem.

MC COMP

Systemy: Bistro POS i Point of Sale Software Istotnym usprawnieniem oprogramowania Bistro POS jest wystawianie faktur z dowolnego stanowiska pracy, z wielu rachunków z różnych dni. Zaawansowane fakturowanie np. zaliczek, obsługa walut w zakresie cen pozycji menu i zapłaty w walucie obcej to dodatkowe usprawnienia. Zaawansowane operacje w rachunkach: podziały rachunków, dodawanie, przenoszenie ze stolika na stolik, transfer między kelnerami oraz między punktami sprzedaży, zmiany formy płatności. Informowanie o długo nie obsługiwanych stolikach. Automatyczna zmiana poziomów cen w zależności od dnia tygodnia i godziny.

To oferuje program Mc Comp Point of Sale Software, przeznaczony do obsługi sprzedaży w obiektach gastronomicznych. Rejestrowanie sprzedaży gastronomicznej, natychmiastowe wystawianie zamówień kuchennych, rachunków dla gości, paragonów fiskalnych, faktur VAT z Point of Sale Software od Mc Comp jest proste. Kelnerzy są informowani o długo nie obsługiwanych stolikach. Zyskują czas, automatyczna zmiana poziomów cen w zależności od dnia tygodnia i godziny wspiera promocje dostępne w lokalu. Rejestrowanie zamówienia i bezpośrednia głosowa komunikacja z kuchnią – a to wszystko przy pomocy jednego urządzenia dzięki wsparciu bezprzewodowych ręcznych terminali kasowych z obsługą komunikacji VoIP. Kontrola produkcji w kuchni, rejestracja zużycia produktów, wyliczenia stanów magazynowych, kalkulacje cen sprzedaży. Dokładnie poprowadzone magazyny żywnościowe oraz na bieżąco kontrolowane stany magazynowe i bezpośrednio planowane zakupy towarów – Point of Sale Software od Mc Comp ułatwia i znacznie usprawnia te operacje. Mene dżerowie lokalu zyskują swobodę w kalkulowaniu cen sprzedaży pozycji menu, analizie

kosztów przygotowania potraw w oparciu o dane z receptur, a także wygodnym śledzeniu na bieżąco ilości oraz wartości zużywanych artykułów. Automatycznie rozliczana sprzedaż dzienna na podstawie danych z kas rejestrujących sprzedaż gastronomiczną jest doskonałym ułatwieniem codziennej pracy.

FOODSOFT

Systemy: FoodSoft.POS i FoodSoft.BOSS System FoodSoft ePOS jest oprogramowaniem przeznaczonym do obiektów gastronomicznych typu restauracje, puby, pizzerie i wiele innych. Dzięki swojej skalowalności pozwala łatwo sprostać wymaganiom pracy wielu stanowisk sprzedażowych jednocześnie, dając stały dostęp do aktualnych danych obejmujących cały obiekt gastronomiczny. Zapewnia łatwą komunikację kelnerów z kuchnią, skracając do minimum czas potrzebny na obsługę zamówienia. Na całość systemu FoodSoft składają się: •FoodSoft.POS (sprzedaż – obsługa terminali POS) •FoodSoft.BOSS (analizy, raporty, rozliczanie RCP i wiele innych funkcji niezbędnych dla managera lokalu) R

8 z 10

Najlepszych Hoteli Osia˛ga wyz˙sze wyniki Z Oracle Hospitality

www.e-restauracja.com

oracle.com/hospitality

Raport z rynku HoReCa 2016

•ePos.Online (system informacji o stanie lokalu – umożliwia bieżący podgląd stanu lokalu przez WWW) •ePos.eMenu (prezentacja menu lokalu na WWW ) •ePOS.Centrala (centralne zarządzanie siecią – moduł w przygotowaniu)

FOODSOFT.POS Główne cechy modułu 1.Komfort pracy Przystosowany do obsługi ekranów dotykowych za pomocą dłoni. Intuicyjne menu, czytelny interfejs, interaktywny system pomocy, to tylko niektóre z cech wyróżniających nasze rozwiązanie. 2.Pełna kontrola pracowników Stały dostęp do informacji o stanie lokalu. Moduł rcp pozwala na sprawdzenie obecności pracowników i rozliczenie ich czasu pracy. 3.Skalowalość, obsługa różnych modeli sprzedaży Sprzedaż szybka, sprzedaż na grupę, zamówienia telefoniczne czy sprzedaż w lokalu – obsługa stanowisk sprzedaży w dowolny sposób – zależny tylko od wymagań. 4.Funkcjonalność i łatwość użytkowania Bogactwo opcji pozwala na dopasowanie programu do swoich potrzeb, niezależnie czy chodzi o pizzerie czy kawiarnie.

FOODSOFT.BOSS Główne cechy modułu 1.Intuicyjna obsługa Większość operacji w foodsoft.boss wykonywana jest za pomocą kreatorów prowadzących przez definicje potraw, produktów czy stanowisk sprzedaży, dzięki czemu uważamy, że jest to najbardziej intuicyjne oprogramowanie na rynku. 2.Analizy i raporty podane jak na tacy Foodsoft.boss jest w stanie podać pełne informacje o stanie lokalu. Informacje o liczbie gości, o rodzajach zamówień czy najczęściej zamawianych potrawach. 3.Większa kontrola, większe zyski Umożliwia pełną kontrolę pracowników w zakresie rcp (rejestr czasu pracy), jak i analizę pod kątem wykonanych storn czy wyników sprzedaży dla danego kelnera. 4.System dla wymagających, analizy olap, raporty definiowalne Foodsoft.boss to w pełni profesjonalny system, oparty na najnowszych technologiach .net oraz silniku bazodanowym mssql. Zostały w nim zaimplementowane narzędzia ułatwiające analizy przekrojowe danych olap – to właśnie dzięki nim można badać trendy

74 www.e-hotelarz.pl

i analizować przekrojowo dane sprzedażowe z lokalu. 5.Zdalna kontrola lokalu przez internet Epos to rozwiązanie umożliwiające kontrolę pracy lokalu z dowolnego miejsca na ziemi przez internet, wystarczy się zalogować na stronę moj.foodsoft.pl, by móc obejrzeć, co dzieje się w lokalu.

PMS LABS

System: INFOGENSIS POS Moduł restauracyjny INFOGENSIS POS jest w bardzo dużym stopniu skalowany i elastyczny, dzięki czemu może obsługiwać zarówno małe restauracje, bary szybkiej obsługi, jak i sieci restauracji, parki rozrywki, promy pasażerskie, restauracje hotelowe. System umożliwia sprawne obsłużenie gości, dokładne rozliczenie kelnerów, łatwą kontrolę przychodów ze sprzedaży, uzyskanie potrzebnych raportów. Najważniejsze cechy systemu Infogenesis POS •Łatwość i intuicyjność obsługi, •Duża elastyczność programu umożliwiająca wykorzystanie go w różnych punktach sprzedaży tj. restauracje, bary, puby, pizzerie, kasyna, •Interfejsy do systemu zarządzającego gospodarką magazynową – po dokonaniu sprzedaży automatyczna aktualizacja stanów magazynowych, •Opcja bezprzewodowej komunikacji terminali kelnerskich z bazą, •Możliwość definiowania kliku poziomów cen dla produktów – obowiązujących w wybranych porach dnia (tzw. Happy Hours), •Łatwość uzyskania zbiorczych raportów różnych centrów przychodów takich jak bar, restauracja, sklep z pamiątkami itp., •„Szczelność” systemu na wycieki danych na zewnątrz oraz możliwość dokładnego rozliczenia wszelkich operacji wykonanych przez pracowników. System zapewnia dostęp do wszelkich danych – od zbiorczych zestawień po dane szczegółowe ze wszystkich obszarów działalności użytkownika. Raporty mogą być eksportowane do Microsoft Excel za pomocą jednego kliknięcia. W skład systemu Infogenesis mogą wchodzić następujące urządzenia: •Terminale kelnerskie z ekranem dotykowym i czytnikiem kart; •stacja PC z własnym dyskiem twardym lub bezdyskowa wraz z drukarką fiskalną może służyć, jako terminal kasowy •handheld terminal – ręczny bezprzewodowy terminal kelnerski wyposażony w ekran dotykowy, •Drukarka rachunków ozdobnych,

•Drukarka bonów kuchennych, •Drukarka faktur VAT, •Drukarka fiskalna, •Inne urządzenie sieciowe.

NOVITUS

System SOGA XS SOGA XS została stworzona z myślą o małych punktach sprzedaży, gdzie najbardziej istotnymi czynnikami są szybkość i intuicyjność sprzedaży połączona z łatwością obsługi nawet dla nowego personelu. Dzięki maksymalnemu uproszczeniu systemu do niezbędnych, w każdym punkcie gastronomicznym funkcji, zredukowaniu ulega również cena w odniesieniu do standardowej wersji oprogramowania. Przejrzysty układ programu umożliwia szybkie opanowanie go przez pracowników. Elastyczna konstrukcja programu zapewnia zarządzającemu systemem dowolność sposobu konfiguracji, odzwierciedlając rzeczywisty układ stolików czy budowę wygodnego menu. SOGA jako system modułowy daje możliwość wyboru i swobodnej konfiguracji

Moduł podstawowy Stanowi punkt wyjścia do budowy „skrojonego na miarę” systemu tworzonego poprzez dodawanie modułów odpowiedzialnych za poszczególne funkcjonalności. Działanie modułu podstawowego ukierunkowane jest głównie na podstawowe funkcjonalności związane ze sprzedażą. Wśród najważniejszych można wymienić: graficzne odwzorowanie ułożenia stolików na sali, obsługa wielu rachunków jednocześnie z możliwością ich dzielenia i łączenia oraz przekazywania pomiędzy kelnerami, sprzedaż pizzy i zestawów, obsługa różnych form płatności, rabatów oraz Happy Hours, obsługę kart rabatowych, lojalnościowych i pre-paid, wystawianie faktur i korekt (również w euro), tworzenie raportów sprzedaży, obsługa urządzeń fiskalnych. Warto również zwrócić uwagę na funkcję obsługi sprzedaży z dowozem do klienta, tzw. deliwerka, która zawarta jest już w cenie programu bez konieczności dodatkowych opłat.

Moduł magazynowy Pierwszy z gamy modułów dodatkowych uzupełniających działanie całego systemu. Rozszerza on moduł podstawowy o szereg funkcjonalności związanych z obsługą zaplecza restauracyjnego. Dzięki niemu otrzymuje się możliwość szczegółowego rozliczania stanów magazynowych oraz wartości magazynu. Ponadto w łatwy i intuicyjny sposób można przygotowywać receptury dla potraw oraz

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

obsługiwać produkcję np. wyrobów garmażeryjnych. Przydatną funkcją zawartą w module magazynowym jest możliwość przygotowania kalkulacji imprez (np. wesela, komunie, urodziny, etc.). Dzięki jej wykorzystaniu można w profesjonalny sposób przygotować i przedstawić klientowi rozmaite warianty kosztowe planowanej imprezy. Bez względu na liczbę zamawianych stanowisk magazynowych opłata jest tylko za jedno. Pozostałe dostępne moduły dodatkowe to: wakacyjne stanowisko sprzedaży, raporty własne, system lojalnościowy, obsługa przenośnych bonowników, obsługa drugiej drukarki fiskalnej, eksport do programów księgowych, współpraca z systemem hotelowym.

WINDORF NIXDORF

Systemy: rManager POS i rManager Store rManager POS To m.in. graficzna reprezentacja sali, natychmiastowe wystawianie zamówień kuchennych, paragonów fiskalnych, faktur VAT; wszystkie zaawansowane operacje na rachunkach; rozbudowany system raportowania; zapisywanie każdej operacji kelnerskiej w bazie danych; rozbudowany system uprawnień i autoryzacji. W połączeniu z Manager Magazyn pozwala na kontrolę kosztów i surowców w czasie rzeczywistym (sprzedaż i magazyn online).

rManager Store To m.in. kalkulacja potraw poprzez zastosowanie receptur; zamienniki składników podstawowych w recepturach i kontrola opłacalności ich zastosowania; ewidencja cen netto oraz cen średnioważonych artykułów magazynowych; śledzenie marży, narzutu i współczynnika foodcost artykułów sprzedażnych globalnie oraz w poszczególnych miesiącach.

GIP

Systemy: GaH Front i GaH Zaplecze System GaH wykorzystywany jest w kilkuset zakładach gastronomicznych w Polsce – zarówno w gastronomii hotelowej, jak i w samodzielnych restauracjach, barach typu fast-food oraz sieciach restauracyjnych. Autorami systemu są pracownicy firmy GiP. W procesie tworzenia i doskonalenia oprogramowania na bieżąco uczestniczyli jego przyszli i aktualni użytkownicy, dzięki czemu powstał produkt idealnie dopasowany do potrzeb rynku. W systemie GaH można wyróżnić dwa zasadnicze elementy:

76 www.e-hotelarz.pl

GaH Front (GH-POS) Oprogramowanie kasowe do prowadzenia bezpośredniej sprzedaży, pracujące na dotykowych terminalach kasowych oraz obsługujące inne rodzaje urządzeń, w tym nowoczesne zdalne bonowniki oraz starsze modele kas elektronicznych.

GaH Zaplecze Oprogramowanie do zarządzania sprzedażą, produkcją (obsługa receptur i magazynów) i rozliczeniami, uruchamiane na terminalach oraz na zwykłych komputerach. System GaH współpracuje z oprogramowaniem hotelowym firmy GiP, przy czym w przypadku systemu RH-POS można mówić o stuprocentowej integracji obu aplikacji. Program Kalig to potężne, a zarazem precyzyjne narzędzie, poszerzające możliwości systemu GaH o funkcje organizacji imprez zamkniętych, bankietów i konferencji. Pozwala na bieżąco kontrolować wykorzystanie zasobów oraz przygotowywać i planować organizację imprez na wiele dni naprzód. Program Kalig ściśle współpracuje z systemem GaH, a także z systemami hotelowymi ReHot i RH-POS.

R-KEEPER

Systemy R-Keeper Sprzedaż i R-Keeper Magazyn R-Keeper Sprzedaż To rozwiązanie ułatwiające zarządzanie restauracją. Ilość dostępnych opcji umożliwia dobranie konfiguracji odpowiadającej potrzebom, a dzięki nowoczesnej, modułowej strukturze może być również rozwiązaniem niskobudżetowym. R-Keeper pozwala na wybranie interesujących informacji ze złożonych danych przechowywanych w systemie. Możliwe jest uzyskanie dowolnych raportów, np. sprzedaży dziennej, miesięcznej czy rocznej, z uwzględnieniem podziału na produkty, pracowników, aż po analizę opłacalności sprzedaży, wpływu promocji na sprzedaż czy wyliczanie trendów wzrostu.

R-Keeper Magazyn To pełna kontrola nad produkcją w lokalu począwszy od przyjęcia towarów, rozliczeń wewnętrznych aż po precyzyjne wyksięgowanie surowców z tytułu sprzedaży dań. Jakie są korzyści z R-Keeper Magazyn? • Pełna kontrola stanów magazynowych • Szybkie wykrywanie nadużyć •Dokładne rozliczenie sprzedanych produktów dzięki pełnej integracji z modułem R-Keeper Sprzedaż

•Łatwy i wygodny sposób zarządzania magazynem Najważniejsze funkcje oprogramowania: • Automatyczna aktualizacja informacji o produktach sprzedanych w R-Keeper Sprzedaż, •Wbudowany generator raportów umożliwia samodzielne projektowanie i tworzenie zestawień oraz raportów bez pomocy specjalistów, •Nieograniczona liczba atrybutów dla produktów, kontrahentów i receptur. •Rozchód sprzedaży wg wprowadzonych receptur, •Historia receptur i kalkulacji, •Możliwość utworzenia dla jednego dania wielu kart kalkulacyjnych z różnymi okresami ważności, •Wprowadzanie oraz przechowywanie danych o wszystkich parametrach produktów użytych do produkcji: jednostki miary, odbiorcy, waluty, stawki podatku VAT itp., •Możliwość użycia alternatywnych produktów (zamienników), •Możliwość wykorzystania podczas inwentaryzacji czytnika kodów kreskowych oraz wagi, •Kontrola dostępu do programu – duża elastyczność administrowania prawami użytkowników łącznie z możliwością przypisania pewnych uprawnień do lokalizacji, •Kalkulacja marży potraw, uwzględniająca koszt produktów na dany dzień, •Możliwość prowadzenia kilku „gospodarek magazynowych” dla różnych osób prawnych w jednym programie.

POSbistro

POSbistro to innowacyjne oprogramowanie na tablet, które zastępuje systemy sprzedażowe. Aplikacja działa na tabletach z systemem Android, które są łatwo dostępne i umożliwiają pracę w dowolnym miejscu lokalu. Wszystkie dane zbierane przez POSbistro przechowywane są w bezpiecznej chmurze. Pozwala to na dostęp do nich praktycznie z każdego miejsca na świecie – wystarczy urządzenie z przeglądarką internetową. POSbistro posiada wszystkie funkcje niezbędne w systemie sprzedażowym. Umożliwia sprzedaż przy stoliku, pozwala przyjmować zamówienie, edytować je oraz rozliczać za pomocą kilku prostych przycisków na tablecie. Dzięki mobilności rozwiązania, praca kelnera jest przyspieszona nawet o 50 proc. Ponadto, POSbistro umożliwia zarządzanie magazynem oraz zaopatrzeniem, co pozwala minimalizować koszty i straty lokalu. Liczne statystyki i raporty umożliwiają planowanie wydatków i szacowanie zysków.•

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

KATALOG DOSTAWCÓW PRODUKTÓW I USŁUG W BRANŻY HORECA BIURA ARCHITEKTONICZNE AMAR

amar-architekci.pl

Zakopane

ul. Zamoyskiego 28a

18 20 662 00

biuro@amar-architekci.pl

APA HUBKA

apahubka.pl

Wrocław

ul. Grottgera 7

71 337 47 00

office@apahubka.pl

APA KURYŁOWICZ & ASSOCIATES

apaka.com.pl

Warszawa

ul. Berezyńska 25

22 616 37 98

apaka@apaka.com.pl

ARBAPOL

arbapol.com

Kraków

ul. Rzemieślnicza 1/503

12 296 44 34

krakow@arbapol.com

ARCH-DECO

archdeco.pl

Gdynia

ul. Starowiejska 41-43

58 660 81 20

archdeco@archdeco.pl

ARCHIPLAN

archiplan.pl

Gdynia

ul. Starowiejska 17/7a

58 621 10 10

sekretariat@archiplan.com.pl

ASW

asw-architekci.pl/pl

Poznań

ul. Jana Ostroroga 7/5

61 867 42 90

asw@asw-architekci.pl

bkarchitekci.pl

Sopot

ul. Parkowa 24

58 301 74 21

zapa@zapa-architekci.pl

BOSIACCY

bosiaccy.pl

Sopot

ul. Krótka 3b/1

58 551 42 69

bosiaccy@wp.pl

BULANDA MUCHA

bimarch.pl

Warszawa

ul. Lipińska 4

22 56 101 50

biuro@bimarch.pl

CKK

ckkarchitekci.pl

Gdynia

ul. Świętojańska 87/14

58 620 00 92

biuro@ckkarchitekci.pl

DDJM

ddjm.pl

Kraków

ul. Św. Jana 12

12 429 26 78

biuro@ddjm.pl

DŻUS GK

dzusgkarchitekci.pl

Olsztyn

ul. Artyleryjska 3H

89 523 64 23

architekci@dzusgkarchitekci.pl

FUTURA

futura-studio.pl

Bydgoszcz

ul. Poznańska 31

52 360 80 60

futura@futura-studio.pl

GRUPA PLUS

grupaplus.org

Warszawa

ul. Starościńska 8

22 849 78 04

kontakt@grupaplus.org

ILIARD

iliard.pl

Kraków

ul. Dolnych Młynów 3/3

12.44 55 400

info@iliard.pl

IMB ASYMETRIA

imbasymetria.pl

Kraków

ul. Biskupia 1

12 398 49 00

biuro@ imbasymetria.pl

JEMS

jems.pl

Warszawa

ul. Gagarina 28A

22 559 28 00

jems@jems.pl

jkarchitekci.pl

Gdynia

ul. Olgierda 94F/2

58 620 98 58

biuro@jkarchitekci.pl

JSK

jsk-waw.pl

Warszawa ul.

ul. Żwirki i Wigury18

22 660 30 00

jsk@jskarchitects.com

KAHL-GACZOREK

kahl-gaczorek.com

Mielec

ul. Mała 8

692 430 935

biuro@kahl-gaczorek.com

KAZIMIERSKI I RYBA

kir-architekci.com

Warszawa

ul. Żytnia 16

22 632 32 02

biuro@kir-architekci.com

KD KOZIKOWSKI DESIGN

kozikowski.pl

Gdańsk

ul. Zacisze 10

58 552 02 53

biuro@kozikowski.pl

KM RUBASZKIEWICZ

kmrubaszkiwiecz.pl

Warszawa

ul. Broniewskiego 3

791 130 089

km@kmrubaszkiewicz.pl

MWM

mwmarchitekci.pl

Rzeszów

ul. Partyzantów 1A/335

17 861 39 14

biuro@mwmarchitekci.pl

OP ACHITEKTEN

op-architekten.com/pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 51/2

22 382 17 50

kontakt@op-architekten.com

OPEN

openarchitekci.com

Warszawa

ul. Pilicka 27/1

22 844 22 11

biuro@.com

PALLADIUM

palladium.com.pl

Poznań

ul. Przyłuskiego 7

61 66 11 012

architekci@data.pl

P.K. STUDIO PROJEKTOWE

pkstudio.com.pl

Sopot

ul. Kościuszki 60/2

58 717 19 89

biuro@pkstudio.com.pl

PRC

prcarchitekci.pl

Warszawa

Al. Ujazdowskie 6A

22 622 28 28

architekci@prc.com.pl

STUDIO BB

studio-bb.pl

Gliwice

ul. Pukasa 2/3

793 090 078

studio@studio-bb.pl

SUD ARCHITEKT POLSKA

sudarchitectes.pl

Warszawa

uI. Chmielna 19

22 55 65 900

sud@sudgroupe.pl

T-33

t-33.pl

Gdynia

ul. Świętojańska 135/5

58 620 77 65

biuro@t-33.pl

WOLSKI

wolskiarchitekci.pl

Sopot, ul.

ul. Władysława IV 1b

58 668 48 50

biuro@wolskiarchitekci.pl

ŻERA2

zera2architekci.pl

Warszawa

ul. J.Brożka 18.49

22 41 41 200

biuro[at]zera2architekci.pl

PROJEKTOWANIE WNĘTRZ 3B STUDIO

3bstudio.com.pl

Kraków

ul. Dietla 99/5A

505-001-882

info@3bstudio.com.pl

ANEKS-STUDIO

aneks-studio.pl

Poznań

ul. Pniewskiego 18

783 572 402

pracownia@aneks-studio.pl

DEKOR STUDIO

dekor-studio.com

Kraków

ul. Praska 28/1

12 266 83 10

biuro@dekor-studio.com

EC-5

ec-5.com

Łódź

ul. Kopernika 62/14

668 493 035

projekt@ec-5.com

HIGH LEVEL DESIGN

hld.com.pl

Warszawa

ul. Emilii Plater 10/59

607 601 686

info@hld.com.pl

KACEDE

kacede.pl

Gdańsk

ul. Matejki 6

501 606 345

biuro@kacede.pl

KACZMAREK STUDIO

kaczmarekstudio.pl

Warszawa

ul. Drzemlika 1g

22 894 42 60

biuro@kaczmarekstudio.pl

OVOTZ DESIGN LAB.

ovotz.pl

Kraków

ul. Mogilska 65/710

12 361 42 00

biuro@ovotz.pl

MADAMA

madama.pl

Warszawa

ul. Bema 65/47B

607 589 778

info@madama.pl

MODUS STUDIO

modusstudio.pl

Wrocław

ul. Lwowska 38b

71 339 10 13

biuro@modusstuido.pl

PRC DESIGN

prc.com.pl

Warszawa

al. Ujazdowskie 6A

22 622 28 28

architekci@prc.com.pl

STUDIO 212

studio212.pl

Gdańsk

ul.Sobieskiego 62/2

58 7279056

info@studio212.pl

TREMEND

tremend.pl

Warszawa

ul. Marconich 2/6

22 550 20 50

biuro@tremend.pl

78 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

MEBLE HOTELOWE ADER MEBLE

meble-ader.pl

Wrocław

ul. Przedświt 18

71 357-13-19

biuro@meble-ader.pl

AGROMAX

Zagromax.com.pl

Zielona Góra

ul. Kręta 5

68 326 44 01

agromax@agromax.com.pl

AMECO

ameco.pl

Warszawa

ul. Stroma 24

22 423 39 77

ameco@ameco.pl

ANDERS MEBLE

andersmeble.pl

Żywiec

ul. Grunwaldzka 3

33 860-55-65

biuro@andersmeble.pl

ANITAR

anitar.pl

Wolin

Ostromice

510 172 584

biuro@anitar.pl

BH MEBLE

bhmeble.pl

Chełm

ul. Okszowska 41

82 564 38 90

biuro@bhmeble.pl

BODZIO

bodzio.pl

Twardogóra

ul. Sycowska 16

71 39 97 000

bodzio@bodzio.pl

BUMERA

bumera.pl

Tyczyn

ul. Laurowa 23

17 864 20 48

marekt@bumera.pl

BYDGOSKIE MEBLE

bydgoskiemeble.pl

Bydgoszcz

ul. Nowotoruńska 40

52 58 38 590

fedek.j@bydgoskiemeble.pl

CHAIRCONCEPT

chairconcept.com

Toruń

ul. M. Skłodowskiej-Curie 75C

56 65 62 402

office@chairconcept.com

COMPLET FURNITURE

complet.com.pl

Gniezno

ul. Kłeckoska 59

61 426 49 97

biuro@complet.com.pl

CONTRACT SOLUTIONS

contractsolutions.pl

Warszawa

ul. Kopernika 5/6

882 157 887

biuro@contractsolutions.pl

CLASS-MEBEL

class-mebel.pl

Lubliniec

ul. Pusta 9

34 351 34 20

class-mebel@class-mebel.pl

CUBICA

cubica.com.pl

Szczecin

ul. Św. Ducha 5A/5

91 313 01 70

biuro@cubica.com.pl

DAR-MAR MEBLE

darmar-meble.pl

Łódź

ul. Kuropatwia 21

42 658 29 06

darmar_meble@op.pl

DEKORT

dekortmeble.pl

Iława

Smolniki 1

89 644 01 11

iwona@dekortmeble.pl

FABER

faber-meble.pl

Szczecin

ul. Sanocka 42A

91 431 40 75

faber@faber-meble.com.pl

FACH MEBEL

fachmebel.pl

Środa Wlkp.

ul. Brodowska 28A

61 285 27 08

handel@fachmebel.pl

FAMEG

fameg.pl

Radomsko

ul. 11 Listopada 2

44 682 11 10

fameg@fameg.pl

FAMOS

famos.com.pl

Starogard Gdański

ul. Gdańska 37

58 563 41 14

famos@famos.com.pl

FAST

fast.pl

Gdańsk

ul. Grunwaldzka 211

58 554 33 61

info@fast.pl

FURNIMEB

furnimeb.com

Złoczew

Stanisławów 26

43 820 22 03

biuro@furnimeb.com

GLADIUS

gladius.pl

Poznań

ul. Warpnowska 30

61 8 400 665

gladius@gladius.pl

GRUPA TRAMS

trams.pl

Wrocław

ul. Ruska 61

71 793 71 21

biuro@trams.pl

HERCULES TRADING

hercules.com.pl

Poznań

ul. Lęborska 37

618 488 365

biuro@hercules.com.pl

INWEST MEBLE

inwestmeble.pl

Radomsko

ul. Kościuszki 6

44 738 16 85

biuro@inwestmeble.pl

JANTOM

jantom.eu

Swarzędz

ul. Tortunia 51a

61 81 73 429

biuro@jantom.com.pl

KAMPLES

kamples.pl

Pszczyna

ul. Spokojna 81

32 211 49 70

kamples@kamples.pl

KLER

kler.eu

Dobrodzień

ul. Piastowska 39b

34 35 29 11

contract@kler.pl

KLOSE CONTRACT

klose.pl

Nowe nad Wisłą

ul. Fabryczna 5

55 32 38 146

klose@klose.com.pl

LOBOS

meble.lobos.pl

Kraków

Al. Pokoju 1A

12 413 27 00

meble.krakow@lobos.pl

LUPUS

wyposazenie-hotelowe.pl

Katowice

ul. Obrońców Westerplatte 89

692 489 095

info@wyposazenie-hotelowe.pl

MARELL

marelldg.pl

Dąbrowa Górnicza

ul. Budowlanych 4

32 268 03 55

meble@marelldg.pl

MAISON DE ROME

maisonderome.com

Staniszów 100

Pałac Staniszów

605 07 326

biuro@maisonderome.com

MEBIN

mebin.pl

Ładzice

Stobiecko Szlacheckie 135

44 682 11 95

mebin@mebin.pl

MEBLE MICHALCZEWSKI

meblemichalczewski.pl

Kowala

Mazowszany 31C

48 385 75 97

biuro@meblemichalczewski.pl

MEBLO KOMPLEKS

meblokompleks.com.pl

Środa Wlkp.

Strzeszki 12

61 285 26 80

biuro@meblokompleks.com.pl

MEBLOFORM

mebloform.pl

Kalwaria Zebrzydowska

Al. Jana Pawla II 5

33 876 63 10

info@mebloform.pl

MEBLOMEX

meblomex.com.pl

Skawina

ul. Piłsudskiego 75

12 446 61 91

info@meblomex.com.pl

MEBLOTAP

meblotap.pl

Biała Podlaska

ul. Sidorska 83

83 342 30 01

sekretariat@bialskiemeble.pl

MOTIV HOME

motivhome.com

Poznań

ul. Jana Pawła II 14

61 877 20 45

info@motivhome.com

MULTIKO

multiko.com.pl

Szczecin

ul. Kurza Stopka 5

91 432 97 30

biuro@multiko.com.pl

NAWROCKI MEBLE

nawrockigroup.com.pl

Bochnia

Brzeźnica 166

14 615 50 10

biuro@meblenawrocki.com.pl

NOTI

noti.pl

Tarnowo Podgórne

ul. Sowia 19

61 89 66 480

biuro@noti.pl

PAGED

pagedmeble.pl

Jasienica

ul. Cieszyńska 99

33 497 24 00

jasienica@paged.pl

PIONIER

pioniermeble.pl

Jelenia Góra

ul. 1. Maja 69

75 75 252 97

centrum@pioniermeble.pl

POLTECH

poltech.com.pl

Toruń

ul. Płaska 23

56 655 88 55

biuro@poltech.com.pl

RAD-POL

rad-pol.com.pl

Pruszków

ul. Sadowa 56

698 129 099

biuro@rad-pol.com.pl

SIGMA MEBLE

sigmemeble.pl

Jelenia Góra

ul. Bogusławskiego 4

75 643 88 33

biuro@sigmameble.pl

SYSTEM

system-sosnowiec.pl

Sosnowiec

ul. Wojska Polskiego 140

32 290 30 60

meble@system-sosnowiec.pl

Ostrzeszów

ul. Kamienna 28

62 730 34 80

unimebel@.pl

UNIMEBEL WAJNERT

wajnert.pl

Międzybórz

ul. Kolejowa 67

62 78 69 710

info@wajnert.com.pl

VOX

meblehotelowe.vox.pl

Kobylnica

ul. Gnieźnieńska 26/28

61 815 17 02

maciej.kowalski@vox.pl

80 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

MEBLE KONFERENCYJNE, BANKIETOWE, OGRODOWE CUBE DESIGN

cubedesign.pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 179

22 311 78 70

cube@cubedesign

DEMI CO

demico.pl

Katowice

ul. Śląska 88

32 351 32 20

info@demico.pl

GARDEN SPACE

oltre.pl

Oświęcim

ul. Unii Europejskiej 61

33 48 41 886

info@gardenspace.pl

GO-IN

go-in.pl

Schönefeld

Lilienthalstraße 1d

81 91 91 94 200

info@goin.pl

HAGEA

homegardenart.pl

Katowice

ul. Kolejowa 58

505 029 559

info@hagea.pl

ICASA INDOOR OUTDOOR DESIGN

icasagarden.pl

Piaseczno

ul. Gen. Okulickiego 7/9

22 378 46 42

info@icasagarden.pl

MEBLOBRANIE

meblobranie.pl

Warszawa

Al. Jana Pawła II 27

22 378 32 00

kontakt@meblobranie.pl

MEXTRA GROUP

krzeslabankietowe.com

Opole

ul. Zbożowa 23

32 798 98 98

biuro@krzeslabankietowe.pl

MICA DESIGN

mica.com.pl

Gdańsk

ul. Charlesa de Gaulle’a 7/6

58 719 92 06

mica@mica.com.pl

MIL SYSTEM

mil.com.pl

Stawiguda k. Olsztyna

ul. Jarzębinowa 84

89 527 32 42

olsztyn@milsysytem.pl

NOWY STYL GROUP

nowystylgroup.com

Krosno

ul. Pużaka 49

13 43 76 100

info@nowystylgroup.com

POLDEKOR

poldekor.com.pl

Żory

os. Księcia Władysława PU-3

32 321 13 13

biuro@poldekor.com.pl

P.M.P. FURNITURE

pmpfurniture.com

Zwijndrecht

Pascalstraat 13

698 603 448

sales@pmpfurniture.com

SOLID BASE

solidbase.pl

Gdynia

ul. Łużycka 1/3

58 550 68 10

solidbase@solidbase.pl

STOLMER

stolmer.com.pl

Mroczeń

Mroczeń7

62 781 03 66

biuro@stolmer.com.pl

WILKING

wilking.com.pl

Warszawa

ul. Zaciszańska 19

22 675 89 38

z@wilking.com.pl

WYPOSAŻENIE ŁAZIENEK BARTEKS

barteks.com.pl

Ożarów Mazowiecki

ul. Mała 10

22 266 80 85

biuro@barteks.com.pl

BISK

bisk.eu

Łubna

ul. Podleśna 19

22 736 46 00

bisk@bisk.pl

DURAVIT

duravit.pl

Piaseczno

ul. Okulickiego 5F

22 716 00 15

info@pl.durvit.com

GEBERIT

geberIt.pl

Warszawa

ul. Postępu 1

22 376 01 00

geberit.pl@geberit.com

GROHE

grohe.pl

Warszawa

ul. Puławska 182

22 54 32 640

biuro@grohe.com

HANSGROHE

hansgrohe.pl

Tarnowo Podgórne

ul. Sowia 12

618 168 600

info@hansgrohe.pl

KALDEWEI

kaldewei.pl

Raszyn

ul. Słowikowskiego 1A

22 720 16 03

poczta@kaldewei.pl

RAVAK

ravak.pl

Grodzisk Maz.

ul. Radziejowicka 124

22 755 40 30

info@ravak.pl

ROCA

roca.pl

Gliwice

ul. Wyczółkowskiego 20

32 339 41 00

biuro@roca.pl

SANCO

sanco-polska.pl

Żywiec

al. Piłsudskiego 12

33 475 51 17

biuro@sanco-polska.pl

SANITEC KOŁO

kolo.com.pl

Koło

ul. Toruńska 154

63 26 18 400

info@kolo.pl

SANITTI

sanitti.pl

Straszyn

ul. Spacerowa 1

58 682 13 75

biuro@sanitti.pl

SANPLAST

sanplast.pl

Strzelno

Wymysłowice 1

52 31 88 500

poczta@sanplast.pl

WATERBURY

waterbury.co.uk

dariusz@waterbury.co.uk

producent mebli do hoteli, restauracji, barów i kawiarni..

Raport z rynku HoReCa 2016

ŁÓŻKA I MATERACE COMFORTBE

comfortbe.pl

Warszawa

ul. Ostrzycka 2/4

22 810 04 72

biuro@comfortbe.pl

EURO-SEN

eurosen.pl

Chrząstawa Wielka

ul. Wrocławska 123

71 316 19 84

sprzedaz@eurosen.pl

HASTENS

hastens.com.pl

Skarszewy

ul. Starogardzka 13

58 533 93 93

info@lozkahastens.pl

HEVER

hever.pl

Rumia

ul. Dębogórska 24

661 898 889

biuro@hever.pl

HILDING

hilding.pl

Murowana Goślina

ul. Polna 17

61 642 14 00

info.pl@hildinganders.com

IZOTONIA

izotonia.pl

Tereszpol

Lipowiec 96a

84 643 58 33

biuro@izotonia.pl

JANPOL

hotele.janpol.pl

Orzesze k. Katowic

ul. Cynkowa 2a

518 022 870

hotele@janpol.pl

JMB

materacejmb.com.pl

Reda

ul. Polna 1

58 678 31 97

jmb@materacejmb.com.pl

MEBLE MARZENIE

meble-marzenie.pl

Opatów

ul. Bolesławiecka 14a

62 781 30 38

biuro@meble-marzenie.pl

M&K FOAM

mkfoam.pl

Koło

ul. Toruńska 267

63 26 24 300

mkfoam@mkfoam.pl

OPTIMUM

optimum-materace.pl

Zarzecze k. Niska

ul. Mickiewicza 47

15 870 13 69

info@optimum-materace.pl

RAPID-SPED

hotelowematerace.pl

Poznań

ul. Lechicka 59/207

61 656 12 01

hotele@polskiematerace.pl

RECTICEL

premium-line.pl

Łódź

ul. Graniczna 60

42 677 20 23

sembella@sembella.pl

RELAKS

materace.pl

Chojnice

Topole 17

52 396 52 00

relaks@materace.pl

SENACTIVE

senactive.pl

Bytom

ul. Zabrzańska 5

32 724 95 30

biuro@senactiv.pl

TEMPUR POLSKA

tempur.pl

Wrocław

ul. Sokalska 2

801 006 015

info@tempur.pl

POŚCIEL AMW

amw.pl

Pyrzowice

ul. Ułanów 1

032 284 50 17

amw@amw.pl

ANDROPOL

andropol.pl

Andrychów

ul. Krakowska 83

33 875 64 73

dh@andropol.com.pl

ASTRE TEXTILE

astre.com.pl

Warszawa

ul. Lędzka 42a

22 243-08-83

biuro@astre.com.pl

ESTELLA

estella.eu

Polkowice

ul. Polna 6

76 845 37 80

biuro@estella.eu

HORECA-TEX

horecatex.pl

Andrychów

ul. Środkowa 1b

33 486 25 98

biuro@horecatex.pl

INTER-WIDEX

inter-widex.com.pl

Mrągowo

ul. Giżycka 9

89 741 44 86

info@inter-widex.com.pl

MABOTEX

mabotex.pl

Bulowice

ul. Krakowska 146

503 146 052

mabotex@mabotex.pl

MADLEY

abcposcieli.pl

Stanisławów

Mały Stanisławów 7b

25 757 52 76

biuro@abcposcieli.pl

MORFEUSZ

morfeusz.net.pl

Lubanie

Lubanie 9

54 251 31 26

morfeusz@morfeusz.net.pl

PIÓREX

piorex.pl

Swarzędz

ul. Kilińskiego 8

61 817 25 45

sprzedaż@piorex.pl

TEKSTYLIA ABIP

abip.com.pl

Wyszków

ul. Pułtuska 112a

503 336 540

abip@op.pl

APRIORI

apriori.pl

Szczecin

ul. Struga 7

91 423 81 81

apriori@apriori.pl

BEREZZINO

berezzino.com

Plewiska

ul. Kolejowa 107

721 873 000

berezzino@berezzino.pl

BERTAX

bertax.pl

Bielawa

ul. Waryńskiego 14

74 833 55 68

bertax@bertax.pl

BLYCOLIN

blycolin.com

Kraków

ul. Płk. S. Dąbka 17

12 650 02 45

office.pl@blycolin.pl

COSMONOVA

cosmonova.pl

Łomża

al. Legionów 114 C

86 218 53 90

biuro@cosmonova.pl

DECOSTREFA

decostrefa.com

Kraków

ul. Blokowa 3

12 643 35 65

biuro@decostrefa.com

DEKORIA

dekoria.pl

Żarów

ul. Przemysłowa 10

74 851 72 65

dekoria@dekoria.pl

EUROTEKSTYLIA

eurotextil.pl

Zgierz

ul. 1 Maja 3

42 719 01 85

eurotextil@eurotelsti.pl

FARO TEKSTYLIA

faro.com.pl

Kraków

ul. Rydlówka 9

12 260 38 60

faro@faro.com.pl

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

GRENO

greno.pl

Kąty Wrocławskie

ul. Fabryczna 32

71 360 56 56

greno@greno.pl

ITALVELUTTI

italvelluti.pl

Podegrodzie

Brzezna 495

18 446 07 84

italvelluti@italvelluti.pl

KLOTHO

klotho.pl

Łódź

ul. Traktorowa 126/104

669 727 206

klotho@klotho.pl

MAGDALENA

hotelowe24.eu

Tarnobrzeg

ul. Warszawska 227

15 823-65-71

info@hotelowe24.eu

PIK

hurtowniapik.com

Gorzów Wlkp.

ul. Podmiejska 24

722-56-11

gorzow@hurtowniapik.com

POLDEKOR

poldekor.pl

Marki

ul. Ząbkowska 40

22 675 93 16

biuro@poldekor.pl

POLONTEX

polontex.com.pl

Częstochowa

ul. Rejtana 25/35

33 396 22 22

polontex@polontex.com.pl

ROBIMAX

robimax.pl

Chorzów

ul. Krzywa 14

32 241 24 90

robimax@robimax.pl

RIDEX

ridex.com.pl

Poznań

ul. Dąbrowskiego 345

61 848 95 99

biuro@ridex.com.pl

SE-DA

se-da.pl

Lidzbark

ul. Polna 10

23 682 21 00

horeca@se-da.pl

S.I.C.

sic.com.pl

Łódź

Romana 40/42

42 640 26 40

biuro@sic.com.pl

SVILANIT

svilanit.pl

Pisarzowice

ul. Chabrowa 18

604 587 549

henryk.medrzak@svilanit.pl

TEXPOL

texpol.net.pl

Dłutów

Borkowice 26

44 634 05 79

biuro@texpol.net.pl

TOMARK

tomark-tex.pl

Milanówek

ul. Wiejska 10

22 724-87-97

biuro@tomark-tex.pl

TUVA HOME

tuvahome.pl

Warszawa

ul. Bruzdowa 16 B

604 664 824

biuro@tuvahome.com

82 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

WYKŁADZINY, DYWANY AGNELLA

agnella.pl

Białystok

ul. Gen. Wł. Andersa 42

85 74 09 221

kontrakt@agnella.pl

AMPEL GROUP

ampel.com.pl

Suchy Las k. Poznani

ul. Obornicka 25

61 812 51 71

biuro@ampel.com.p

AXIMO

aximo.pl

Poznań

ul. Bułgarska 72

61 66 22 730

biuro@aximo.pl

BALSAN POLSKA

balsan.com.pl

Poznań

ul. Wielka 21

61 852 27 34

biuro@balsan.com.pl

BATRONIC

batronic.pl

Kraków

ul. Kuźnicy Kołłątajow.skiej13

12 415 01 74

biuro@batronic.pl

BR WYKŁADZINY

rosa-wykladziny.pl

Warszawa

ul. Owsiana 9/11

22 836 80 51

rosa@rosa-wykladziny.pl

CARPET INTERNATIONAL

cip.com.pl

Poznań

ul. Norwida 18A

61 84 84 629

sekretariat@cip.com.pl

CARPET STUDIO

carpetstudio.pl

Czeladź

ul. Legionów 101/15

602 184 630

office@carpetstudio.pl

CHEMIFARB

chemifarb.com.pl

Rzeszów

Al. Wyzwolenia 2

17 850 67 60

office@chemifarb.com.pl

CONIVEO

coniveo.pl

Warszawa

ul. Białostocka 7

22 810 99 16

biuro@coniveo.pl

IT-POL

it-pol.pl

Łódź

ul. Brukowa 11

42 651 18 54

kontakt@it-pol.pl

INTERFACE

interfaceflor.pl

Warszawa

ul. Rydygiera 15 lok. U1

22 862 44 69

info@interfaceflor.com

KOWARY CARPETS

axprocarpets.com

Jelenia Góra

ul. Wiejska 86A

75 646 74 87

info@axprocarpets.com

KAMIX

kamix.com.pl

Tychy

ul. Przemysłowa 60

32 217 37 18

kamix@kamix.com.pl

KOMFORT

komfort.pl

Łódź

ul. Srebrzyńska 14

662 36 00

sekretariat@komfort.pl

M2 CARPETS

m2carpets.pl

Warszawa

ul. Wiązana 8 P

695 101 172

c.lawida@m2carpets.pl

MULTICONTRACT

multicontract.com.pl

Karczew

Całowanie 111B

22 778 19 50

info@multicontract.com.pl

NEWMOR POLSKA

newmor.pl

Kraków

ul. Wielicka 181A

12 656 72 60

biuro@newmore.pl

OSTPOL

ostpol.pl

Toruń

ul. Wielki Rów 40 B

56 62 34 444

marketing@ostpol.pl

POLYFLOR POLSKA

polyflor.pl

Poznań

ul. Smolna 13A/U3

061 8203155

polyflor@polyflor.pl

SARMATIA TRADING

sarmatiatrading.pl

Warszawa

ul. Siedmiogrodzka 1 lok.u.5

886 056 086

info@sarmatiatrading.pl

SERWUS

serwus.dt.pl

Piastów

ul. Siemiradzkiego 25

22 798 95 71

biuro@serwus.dt.pl

SIT-IN POLAND

sit-in.pl

Ruda Śląska

ul. Kokotek 29

32 771 64 00

biuro@sit-in.pl

WAPOL

wapol.com.pl

Wólka Kozodawska

ul. Polnych Kwiatów 17

22 651 69 13

wapol@wapol.com.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

ŚRODKI CZYSTOŚCI I URZĄDZENIA ACRYLMED

acrylmed.pl

Śrem

ul. Mickwiecza 33

61 28 35 541

hobert.karafa@acrylmed.com.pl

BUZIL

buzil.pl

Wrocław

ul. J.Długosza 60

71 376 60 31

biuro.polska@buzil.de

CID LINES

cidlines.pl

Niepruszewo

ul. Świerkowa 20

61 896 81 90

biuro@cidlines.pl

CLINEX

nanochem.pl

Sosnowiec

ul. Schonów 3

32 294 41 00

amtra@amtra.pl

CLOVIN

clovin.com.pl

Czyżew

ul. Zarzecze 14

86 27 55 058

sklep@wash-expert.pl

CURO

curo.com.pl

Warszawa

ul. 17 Stycznia 32

22 868 03 11

biuro@curo.com.pl

CWS-BOCO

cws-boco.pL

Łódź

ul. Elektoralna 16

801 297 262

info@cws-boco.pl

DIVERSEY

diversey.com.pl

Warszawa

ul. Fabryczna 5

22 328 10 00

diversey@diversey.com

DRACO BIS

draco-bis.pl

Konin

ul. Młodzieżowa 29

62 767 23 55

biuro@draco-bis.p

DYSON

dysonairblade.pl

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 34 81

dysonairblade@aged.com.pl

ECOLAB

ecolab.pl

Kraków

ul. Kalwaryjska 69

12.2616191

biuro@ecolab.pl

EILFIX

eilfix.pl

Wrocław

ul. Krzemieniecka 109

71 354 56 05

biuro@eilfix.pl

HENRY KRUSE

kruse.pl

Bielany Wrocławskie

ul. Kolejowa 3

71 33 45 228

k.umanski@kruse.pl

HEUTE SERVICE

heute.pl

Warszawa

ul. Wałowicka 19 A

22 873 03 50

biuro@heute.pl

HIGIENA SERWIS

higienaserwis.pl

Warszawa

ul. Księcia Ziemowita 53

22 518 56 56

biuro@higienaserwis.pl

HIGMA SERVICE

higma-service.pl

Opole

ul. Gosławicka 2

801 315 198

biuro@higma-service.pl

IMPEL

impel.pl

Wrocław

ul. Ślężna 118

71 711 00 00

cc.info@impel.pl

INTERTEAM

interteam.com.pl

Rybnik

ul. Żorska 18B

32 42 46 330

firma@interteam.com.pl

KARCHER

karcher.pl

Kraków

ul. Stawowa 140

801 811 234

karcher@karcher.pl

LAKMA

lakmapro.pl

Warszowice

ul. Gajowa 7

32 434 92 01

lakmapro @lakma.com

MERIDA

merida.com.pl

Wrocław

ul. Karkonoska 59

71 33 97 888

sekretariat@merida.com.pl

NAVO

navo.pl/produkty-profesjonalne

Tychy

ul. Oświęcimska 51

32 325 61 00

afh@navoorbico.pl

OPTIMUM

optimum24.pl

Łódź

ul. Duńska 1

603 130 087

biuro@optimum24.pl

P&G PROFESSIONAL

pg.com.pl

Warszawa

ul. Zabraniecka20

22 678 55 44

pg@pg.com.pl

POLOR

wozkihotelowe.pl

Szczecin

ul. Władysława IV 1

91 81 01 250

info@numatic.pl

REINEX

reinex.pl

Szczytna

ul. Piekielna Góra 7

74 868 13 77

biuro@reinex.pl

SANECLEAN

saneclean.com.pl

Komorów

ul. Kubusia Puchatka 9

668 999 520

biuro@saneclean.pl

SANIPILL

sanipill.pl

Piaseczno

ul. Kineskopowa 1

887 33 99 33

biuro@sanipill.pl

SCA HYGIENE

tork.pl

Warszawa

ul. Puławska 435A

22 543 75 01

biuro@sca.com

SOKO

soko.pl

Pruszków

ul. Parzniewska 2

22 759 60 72

soko@soko.pl

STERIPOWER

steripower.pl

Bieruń

ul. Warszawaska 93

32 328 96 44

info@steripower.pl

SWISH

swishclean.pl

Warszawa

ul. Pańska 73

22 31 47 103

biuro@swishclean@pl

SYLPO

sylpo.pl

Lublin

ul. Mełgiewska 24

81 441 77 30

sklep@sylpo.pl

TENZI

tenzi.pl

Dołuje

Skarbimierzyce 20

91 311 97 77

handel@tenzi.pl

WERNER&MERTZ POLSKA

werner-mertz.pl

Warszawa

ul. Krakowiaków 50

22 771 46 71

biuro@werner-mertz.pl

VOIGT

voigt.pl

Zabrze

ul. Jordana 90

32 272 25 73

info@voigt.pl

PRANIE – USŁUGI I URZĄDZENIA ABRILUX

abrilux.pl

Warszawa

ul. Spedycyjna 22

22 519 73 28

abrilux@abrilux.pl

ALBA SERVICE

alba.waw.pl

Warszawa

ul. Nugat 4

22 644 38 43

alaba@waw.alba.pl

ELECTROLUX

electrolux.pl

Warszawa

ul. Kolejowa 5/7

49 175 264 21 24

janusz.stankiewicz@electrolux.de

MAGIELEK

magielek.pl

Limanowa

ul. Reymonta 1

18 337 60 90

biuro@magielek.pl

MIELE

miele-professional.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 40 15

profi@miele.com.pl

PIWOWAR

piwowar.it.pl

Nowy Dwór Mazowiecki

ul. Gen. Berlinga 90

22 775 85 30

piwowar@piwowar.it.pl

PRALNIA CENTRUM

pralnia.szczecin.pl

Szczecin

pl. Rodła 10

91 359 51 18

pralnia@pazim.pl

PRALNIA HEVELIUS

pralhev.pl

Gdynia

ul. Pucka 118

58 620 18 74

bok@pralhev.pl

PRALUS

pralus.pl

Rudniki k. Krakowa

ul. Dolna 440

12 650 30 30

biuro@pralus.pl

PRAMAZUT

pramazut.com.pl

Masłów

ul. Lotnicza 60 A

41 311 02 90

prazamut@pramazut.com.pl

PRIMUS

primuslaundry.cz

Pribor

420 556 723 383

sales@primuslaundry.cz

SKANTRADE

skantrade.pl

Sopot

ul. Armii Krajowe 22

58 555 78 68

biuro@skantrade.pl

SOVRANA

sovrana.com.pl

Olkusz

ul. Przemysłowa 3

32 645 00 16

office@sovrana.com.pl

TOMDAR

pralniatomdar.pl

Warszawa

ul. Strażacka 104

22 673 40 30

tomdar@onet.com.pl

WHIRPOOL

whirlpool.pl

Warszawa

ul. 1 Sierpnia 6a

801 900 666

whirpool@whirpool.pl

84 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

TELEWIZORY FUNAI

funai.pl

Nowa Sól

ul. Inżynierska 1

68 388 26 05

info@funai.pl

ORION

orion-polska.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101a

22 517 36 00

info@fgpoland.pl

LG ELECTRONICS

lg.com.pl

Warszawa

Al. Jerozolimskie 162a

22 481 71 00

info@lg.com.pl

PANASONIC

panasonic.pl

Warszawa

ul. Wołoska 9A

22 338 12 00

maciej.morawski@panasonic.com

PHILIPS

hospitality.philips.com

Warszawa

Al. Jerozolimskie 195B

22 571 00 00

mariusz.chudzinski@tpvision.com

SAMSUNG

telewizjahotelowa.samsung.pl

Warszawa

ul. Marynarska 15

22 607 46 15

p.koscielny@samsung.com

SHARP ELECTRONICS

sharp.pl

Warszawa

ul. Poleczki 33

662 173 009

sharp@sharp.pl

TOSHIBA

toshiba-av.pl

Biskupice Podgórne

ul. Pokoju 1

71 79 69 500

info@toshiba.p

SONY

sony.pl

Warszawa

ul. Ogrodowa 58

801 382 462

sony@eu.sony.com

MEDIA MANAGEMENT EUROPE

ww.mm-eu.com

Warszawa

ul. Naddnieprzańska 26/2d

22 812 74 33

sales@mm-eu.tv

NC+

operatorplus.pl

Warszawa

Al. Gen. W. Sikorskiego 9

22 32 82 545

cable@ncplus.pl

UPC

upc.pl

Warszawa

Al. Jana Pawła II 27

801 94 95 00

upc@upc.pl

TELEWIZJE

SYSTEMY TELEWIZYJNE AMERNET

amernet.eu

Warszawa

ul. Puławska 487

22 646 53 20

amernet@amernet.eu

AV NET

ww.av.net.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 104/38

22 610 42 88

info@av.net.pl

FG POLAND

fgpoland.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101a

22 517 3 600

info@fgpoland.com hn@hotelenet.com

HOTELENET

hotelenet.com

Warszawa

ul. Pomiechowska 26

22 815 84 40

INHOTEL

inhotel.com.pl

Kraków

ul. Lubostroń 25/1

012 266 91 06

INSTALSAT

instalsat.pl

Warszawa

ul. Cegłowska 34

22 864 98 98

info@instalsat.pl

LOX

lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

MEDIA HOTEL

mediahotel.pl

Gorzów Wlkp.

ul. Kombatantów 34

95 72 29 658

info@mediahotel.pl

QUADRIGA

quadriga.com

Warszawa

ul. Indiry Gandhi 23

22 643 63 15

jacek.puchlak@quadriga.com

WANO SOLUTIONS

wano.pl

Luboń k. Poznania

ul. Kochanowskiego 1

78 403 72 99

biuro@wano.pl

biuro@adith.pl

SYSTEMY INFORMATYCZNE ADITH TECHNOLOGIES

adith.pl

Szczecin

ul. Somosierry 30a

91 852 21 30

AVAILPRO

availpro.com

Warszawa

518 961 391

BETASI

betasi.com.pl

Nowy Sącz

Rynek 28/1

18 200 50 00

info@betasi.com.pl

BRILLIANT HOTELSOFTWARE

myhotelsoftware.pl

Wrocław

ul. Kościuszki 108A/25

71 781 56 80

info@myhotelsoftware.pl bte@bte.pl

BT ELECTRONICS

bte.pl

Kraków

ul. Dukatów 10

12 410 20 33

FIDDEX

fiddex.pl

Poznań

ul. Grunwaldzka 146A

61 86 14 764

biuro@fiddex.pl

FOODSOFT

foodsoft.pl

Łódź

ul. Demokratyczna 117

535 121 123

sprzedaz@foodsoft.pl

GIP

gip.com.pl

Warszawa

ul. Astronomów 3

22 100 38 20

handlowy@gip.com.pl

HOTEL DATA

hoteldata.eu

Gdańsk

ul. Heweliusza 11

58 321 82 30

office@hoteldata.eu

INSOFT

insoft.com.pl

Kraków

ul. Jasna 3A

12 415 23 72

insoft@insoft.com.pl

LSI SOFTWARE

lsisoftware.pl

Łódź

ul. Przybyszewskiego 176/178

42 680 80 00

info@lsisoftware.pl

MCCOMP

mccomp.pl

Warszawa

ul. Słowicza 62

22 10 11 800

info@mccomp.pl

MCX SYSTEMS

mcxsystems.pl

Warszawa

ul. Gotarda 9

22 548 46 39

handlowy@)mcxsystems.pl

NET LEADER

netleader.pl

Gdynia

ul. Strzelców 34

607 150 09

6netleader@netleader.pl

NOVITUS

novitus.pl

Warszawa

ul. Jutrzenki 116

22 419 21 25

info@novitus.pl

ORACLE (d. Micros)

micros-fidelio.pl

Warszawa

ul. Ruchliwa 15

22 532 47 00

pl-sales@micros.com

PMS LABS

pmslabs.com.pl

Katowice

ul. Słoneczna 4

32 279 22 50

pmslabs@pmslabs.com.pl

PROFITROOM

profitroom.pl

Poznań

ul. Roosevelta 9/3

61 641 62 45

kontakt@profitroom.pl

RKEEPER

rkeeper.pl

Nowa Iwiczna

ul. Mleczarska 15a

668 087 854

info@rkeeper.pl

S4H

s4h.pl

Kołobrzeg

ul. Głogowa 10

94 35 406 40

biuro@s4h.pl

SOFTWARE MIND

softwaremind.pl

Kraków

ul. Bociania 22A

12 252 34 00

oficce@softwaremind.pl

SOFTECH

gastro.pl

Warszawa

ul. Palisadowa 20/22

22 610 77 42

info@gastro.pl

SOHIS

sohis.pl

Jaworzno

ul. Słowackiego 10

32 616 22 21

sohis@sohis.pl

WINDORF NIXDORF

windorf-nixdorf.com/pl

Warszawa

ul. Popularna 82

22 572 42 00

poland@wincor-nixdorf.com

VISION TIME

visiontime.pl

Wrocław

ul. Spiżowa 2/5

71 716 5588

info@visiontime.pl

86 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

ODZIEŻ ACUS

uniformy.pl

Warszawa

ul. Paca 37

22 500 69 03

info@uniformy.pl

BEATEX

beatexgroup.com

Szczecin

ul. Kwiatowa 1d/21

607 900 069

biuro@beatexgroup.com

CETIX

cetix.pl

Koszalin

ul. Morska 35/107

517-239-350

biuro@cetix.

CHEMAN

hafciarnia.pl

Osielsko

ul. Bałtycka 13

52 381 31 38

cheman@bydg.pl

DUET-FASHION

duet-fashion.com.pl

Wrocław

ul. Daszyńskiego 10a

71 328 87 07

biuro@duet-fashion.com.pl

GODET

odziezhotelowa.pl

Olsztyn,

ul. Rolna 45

606-915-050

biuro@godet-krawiectwo.pl

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

IMPEL RENTAL

impel.pl

Wroclaw

ul. Ślężna 118

71 711 00 0

cc.info@impel.pl

ITALBEL

italbel.pl

Zielona Góra

ul. Diamentowa 8

68 414 54 88

biuro@italbel.pl

JJ KRUK

jjkruk.pl

Warszawa

ul. T. Nocznickiego 29

22 817 80 12

biuro@jjkruk.pl

LEELOO UNIFORMS

leeloo.pl

Nowa Wieś Lęborska

ul. Grunwaldzka 38

59 862 0976

biuro@leeloo.pl

TEDMAR

tedmar.com.pl

Raszyn

ul. Jesienna 1 B

22 720 27 98

info@tedmar.com.pl

THE STAR

thestar.pl

Warszawa

ul. Spisaka 101

22 662 75 12

info@thestar.pl

TRIANON

trianon.pl

Ostróda

ul. Pieniężnego 35a

662 294 069

sekretariat@trianon.pl

WAMA

wamasrem.pl

Śrem

ul. Dąbrowskiego 6

61 282 85 50

wawasrem@interia.pl

VENA

vena.wroclaw.pl

Wrocław

ul. Balonowa 28

71 373 90 96

vena@vena.wroclaw.pl

ZENDER

zender.com.pl

Wrocław

ul. Kleczkowska 52

71 329 26 56,

zender@zender.com.pl

OUTSOURCING PRACOWNIKÓW APiD

apid.eu/pl

Warszawa

ul. Kacza 6 lok. 13

533 906 999

biuro@apid.eu

EVER GRUPA

grupaever.com.pl

Warszawa

ul. Arkuszowa 39

22 329 25 00

recepcja@grupaever.com.pl

IMPEL

impel.pl

Wrocław

ul. Ślężna 118

800 190 911

cc.info@impel.pl

SKILLSNET

skillsnet.pl

Warszawa

ul. Górczewska 62/64 lok. 5

Już w październiku dziewiąta edycja oczekiwanej przez branżę publikacji „Hotelarza”

ABC INWESTYCJI HOTELOWYCH BUDUJ HOTEL 2016/2017 wewnątrz m.in.:  Największe transakcje na rynku hotelowym w Polsce Jakie są rzeczywiste ceny obiektów hotelarskich? Jak wprowadzić hotel na rynek Jak zbudować i prowadzić hotel pod znaną marką Architektura i design  Multimedia w hotelu Aranżacja i wyposażenie poszczególnych części hotelu – lobby, pokoi, gastronomii, konferencji itd.

info@skillsnet.pl

Raport z rynku HoReCa 2016

SPA, BASENY, SAUNY – WYPOSAŻENIE, DORADZTWO ABACOSUN

abacosun.pl

Gdynia

ul. Olgierda 45

58 664 64 51

abacosun@abacosun.pl

ALL-PROF

allprof.com.pl

Michałowice

ul. Polna 24

22 723 83 66

biuro@allprof.com.pl

AYALA

Atala.com.pl

Piaseczno

ul. Julianowska 59a

22 70 203 36

aga@ayala.com.pl

BEAUTY & SPA GROUP

beautyspagroup.pl

Warszawa

ul. Zamiejska 10

530 434 100

info@beautyspagroup.pl

BERNDORF

berndorf.pl

Jaworze

ul. Zdrojowa 78

33 82 89 700

biuro@berndorf.pl

BIO-KOSMETYKA

bio-kosmetyka.pl

Wrocław

ul. Kuźnicza 57/58

71 341 09 50

biuro@bio-kosmetyka.pl

BIONANTECH

bionantech.com.pl

Wrocław

ul. Rajska 69

71 788 96 94

biuro@bionantech.com.pl

BIOSANA

biosana.com.pl

Warszawa

ul. Janiszowska 11

22 424 28 49

biosana@biosana.com.pl

FOR SPA

forspa.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

INTERSUN

intersun.pl

Mikołów

ul. Katowicka 121

32 322 04 65

intersun@intersun.pl

KRIOMEDPOL

kriomedpol.pl

Stare Babice

ul. Warszawska 272

22 752 93 21

kriomedpol@kriomedpol.pl

LUX ELEMENTS

luxelements.com

Kraków

ul. Wielicka 250

12 651 50 13

biuropolska@luxelements.com

MANAGER SPA

managerspa.pl

607 630 271

managers[a@home.pl

MEGIW

megiw.pl

Gliwice

ul. Gomułki 2a

32 332 69 01

megiw@megiw.pl

NOVA GROUP

novagroup.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

OSPA

baseny.krakow.pl

Kraków

ul. Jasnogórska 32

12 626 32 32

jp@baseny.krakow.pl]

SPA PROJECT

spa-project.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

SPA ZONE

spazone.pl

Kraków

ul. Wielicka 250

12 278 22 59

biuro@spazone.pl

SUPERNOVA

supernowa.com.pl

Komorów

ul. Kurpińskiego 9

22 759 17 12

info@supernova.com.pl

TIME4SPA

time4spa.pl

Szczecin

ul. Przybyszewskiego 19/2

531 200 977

sprzedaz@time4spa.pl

TRI STAR

tristarcosmetics.pl

Gdańsk,

ul. Marusarzówny 2

58 347-62-31

biuro@tristarcos.pl

VACU ACTIV

vacuactiv.pl

Słupsk

ul. Słowackiego 4

59 543 43 43

info@vacuactiv.pl

PRZEDSTAWICIELE MAREK KOSMETYCZNYCH ALL-PROF

allprof.com.pl

Michałowice

ul. Polna 24

22 723 83 66

biuro@allprof.com.pl

BEAUTY & SPA GROUP

beautyspagroup.pl

Warszawa

ul. Zamiejska 10

530 434 100

info@beautyspagroup.pl

BEAUTY TRADE

beautytrade.pl

Warszawa

ul. Kuropatwy 44

22 855 45 28

biuro@beautytrade.pl

BIO-KOSMETYKA

bio-kosmetyka.pl

Wrocław

ul. Kuźnicza 57/58

71 341 09 50

biuro@bio-kosmetyka.pl

BIONANTECH

bionantech.com.pl

Wrocław

ul. Rajska 69

71 788 96 94

biuro@bionantech.com.pl

FOR SPA

forspa.pl

Warszawa

ul. Węgrzyna 7

22 858 39 22

info@forspa.pl

NOVA GROUP

novagroup.pl

Warszawa

ul. Puławska 538

22 646 33 00

biuro@novagroup.pl

SPA PROJECT

spa-project.pl

Myszków

ul. Sikorskiego 11

501 282 963

biuro@spa-project.pl

ZAMKI / SYSTEMY KONTROLI DOSTĘPU ARPSYSTEM

arpsystem.pl

Warszawa

ul. Bruzdowa 94

22 885 14 28

biuro@arpsystem.pl

ASSA ABLOY

assaabloy.com.pl

Warszawa

ul. Jana Olbrachta 94

22 751 53 54

biuro.PLWAR@assaabloy.com

BE-TECH

be-tech.pl

Sandomierz

ul. Długa 49

15 832 00 75

biuro@dipol.com.pl

BH WANDEX

wandex.pl

Warszawa

ul. E. Ciołka 8/210

22 581 44 90

bh@wandex.pl

ELARM

elarm.pl

Łódź

ul. Mochnackiego 34

42 682-81-38

elarm@elarm.pl

FLUID CONTROL SYSTEMS

fluidcs.com.pl

Warszawa

ul. Wolność 7 F

22 862 57 58

info@fluidcs.com.pl

HARTMAN TRESORE

hartmann-tresore.pl

Warszawa

ul. Marynarska 19A

22 595 40 80

info@hartmann-tresore.pl

INHOTEL

inhotel.com.pl

Kraków

ul. Kobierzyńska 23A

12 266 91 06

biuro@inhotel.com.pl

KABA

kaba.pl

Warszawa

ul. Górnośląska 4A

22 6658827

info.pl@kaba.com

LOB

lob.pl

Leszno

ul. Magazynowa 4

65 525 07 20

lob@lob.pl

LOX

lox.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

MAXBAT

zamkihotelowe.pl

Jelenia Góra

ul. Nadbrzeżna 34A

75 764 83 53

biuro@maxbat.pl

SALTO

salto.pl

Warszawa

al. Jerozolimskie 214

22 335 98 88

info@salto.pl

SALTO SYSTEMS

saltosystems.pl

Warszawa

ul. Ostrobramska 101a

222 112 204

info.pl@saltosystems.com

TAYAMA

tayama.pl

Katowice

ul. Słoneczna 4

32 258 22 89

biuro@tayama.pl

WANO SOLUTIONS

wano.pl

Luboń

ul. Wschodnia 21E/69

61 307 22 35

biuro@wano.pl

WILKA

wilka.de

Leszno

ul. Spółdzielcza 45

65 529 77 28

info@wilka.pl

WITPOL II

witpol.pl

Poznań

ul. 28 Czerwca 61

61 832 05 33

witpol@witpol.pl

VING CARD

vingcard.pl

Warszawa

ul. Zawodzie 7A

22 816 71 39

office@lox.pl

88 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

GASTRONOMIA WYPOSAŻENIE ZAPLECZA KUCHENNEGO ACTIVUS

activus.pl

Łódź

ul. Zbąszyńska 4

42 652 58 52

AGED

aged.com.pl

Pruszków

ul. 3 Maja 8

22 738 31 01

biuro@activus.pl aged@aged.com.pl

A-Z GASTRO

azgastro.pl

Opole

ul. Wiejska 122 A

77 442 68 80

biuro@azgastro.pl

BARTSCHER

batrscher.pl

Wesoła

ul. Mazowiecka 20A/2

22 760 86 45

info@bartscer.pl

EUROGAST

eurogast.pl

Izabelin

ul. 3.Maja 8

22 752 25 18

eurogast@eurogast.pl handlowy@dora-metal.pl

DORA METAL

dora-metal.pl

Czarnków

ul. Chodzieska 27

67 255 20 42

FAGOR GASTRO

fagorindustrial.pl

Palmiry

ul. Warszawska 9

22 312 00 12

biuro@fagorindustrial.pl

GAMA

gama.pl

Koszalin

ul. Szczecińska 25A

94 346 03 22

gama@gama.pl gastmed@gastmed.pl

GASTMED

gastmed.pl

Radom

ul. Wielkopolska 3K

48 384 57 55

GTS HOLDING

gts.com.pl

Poznań

ul. Michałowo 60

61 876 84 05

info@gts.com.pl

HENDI

hendi.pl

Gądki

ul. Magazynowa 5

61 658 70 00

info@hendi.pl

I.C.E. PRO

icepro.com.pl

Świdnica

ul. Westerplatte 70

74 856 59 81

biuro@icepro.com.pl

INVEST HORECA

investhoreca.pl

Nowy Sącz

ul. Bolesława Prusa 151A

18 262 24 87

sklep@investhoreca.pl info@jggastro.pl

JG GASTRO

jggastro.pl

Kraków

al. Dygasińskiego 42/3

12 658 21 09

KOMAT

komat.com.pl

Romanowo Dolne

Romanowo Dolne 105

67 255 98 20

komat@komat.com.pl

KRAK-GASTRO

krakgastro.pl

Kraków

ul. Zakopiańska 163a

12 260 26 40

biuro@krakgastro.pl handlowy@kromet.com.pl

KROMET

kromet.com.pl

Krosno Odrzańskie

ul. Pocztowa 30

68 383 52 73

KROSNO-METAL

krosno-metal.pl

Krosno Odrzańskie

Kamień 16 m

68 38 33 300

info@krosno-metal.pl

KUEPPERSBUSCH

kueppersbusch.com

Pruszków

ul. 3. Maja8

22 738 32 88

info@kueppersbusch.pl

LAINOX

lainoxpolska.pl

Wrocław

ul. Poleska39/53

723 813 797

kontakt@lainoxpolska.pl

LIEBHERR

liebherr.pl

Ruda Śląska

ul. Hansa Liebherra 8

32 342 69 50

beata.wyrobek@liebherr.com lozamet@lozamet.com.pl

LOZAMET

lozamet.com.pl

Łódź

ul. Warecka 5

42 613 40 00

M&M GASTRO

mmgastro.pl

Katowice

ul. T.Ociepki 8A

32 750 81 30

sklep@mmgastro.pl

MANITOWOC FOODSERVICE

convotherm.com

Eglfing

Talstrasse 35

176 176 17 253

tom.hybl@manitowoc.com maga@maga.com.p

MAGA

maga.com.pl

Bydgoszcz

ul. Kujawska 136

52 370 45 00

MAPAL

mapal.pl

Łódź

ul. Łąkowa 11

42 66 34 200

mapal@mapal.pl

MC GASTRO

mcgastro.pl

Bydgoszcz

ul. Oskara Kolberga 4

881 341 341

biuro@mcgastro.pl

MULTI FRIGO

multifrigo.pl

Lublin

ul. Bursaki 18

81 444 10 76

info@multifrigo.pl

PLASTMET

plastmet.eu

Lubasz

ul. Chrobrego 1

67 255 60 32

plastmet@plastmet.com.pl biuro@polgast.com.pl

POLGAST

polgast.com.pl

ul. Przemysłowa 2

Wieleń

67 256 10 69

PRO ASCOBLOC

ascobloc.pl

Syców

ul. Szarych Szeregów 22

62 785 47 10

proasco@ascobloc.pl

RAPA

rapa.pl

Lublin

ul. Ceramiczna 9

81 742 53 14

rapa@rapa.pl info@rational-polska.pl

RATIONAL

rational-online.pl

Warszawa

ul. Bokserska 66

22 864 93 26

RETIGO

retigo.pl

Rožnov pod Radhoštěm

Láň 2310

420 571 665 511

info@retigo.cz

RM GASTRO

rmgastro.pl

Ustroń

ul. Sportowa 15a

33 854 73 26

info@rmgastro.pl

SENSO GASTRO

sensogastro.pl

Wrocław

ul. Długosza 2

71 325 17 21

info@sensogastro.pl

SODA PLUSS

sodapluss.pl

Wrocław

ul. Lazurowa 12

71 356 91 34

info@sodapluss.pl stalgast@stalgast.pl

STALGAST

stalgast.pl

Warszawa

ul. Staniewicka 5

22 51 71 575

ULTRA-GASTRO

ultra-gastro.pl

Częstochowa

ul. Bór 18/24

34 315-55-56

jachimowski@ultra-gastro.pl

VIESSMANN

viessmann.pl

Wrocław

ul. Karkonoska 65

71 36 07 100

info@viessmann.pl info@wawagastro.pl

WAWAGASTRO

wawagastro.pl

Warszawa

ul. Topograficzna 8

664 968 699

WENCEL

wencep.pl

Warszawa

ul. Potockich 105A

22 613 32 12

sekretariat@wencel.pl

WEINDICH

weindich.pl

Chorzów

ul. Adamieckiego 8

32 770 74 60

info@weindich.pl

WINTERHALTER

winterhalter.com.pl

Warszawa

ul. Trakt Brzeski 62B

22 773 25 52

biuro@winterhalter.com.pl

90 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

WYPOSAŻENIE RESTAURACJI I WYPOŻYCZALNIE SPRZĘTU BANQUETE PARTNER

bankiet.com.pl

Warszawa

ul. Kondratowicza 37a

22 614 35 44

bankiet@bankiet.pl

CATERING-SERVICE

sprzetbankietowy.pl

Warszawa

ul. Miedziana 11

22 357 94 04

catering-service@wp.pl

DAJAR

dajar.pl

Ożarów Maz.

ul. Poznańska 129/133

22 43 43 716

horeca@dajar.pl

FACKELMANN POLSKA

fackelmann.p

Tomice

ul. Europejska 13

22 223 41 00

info@fackelmann.pl

GASTRO MAGIC

gastrowypozyczalnia.pl

Warszawa

ul. Siedmiogrodzka 20

22 425 54 45

gms@ gastrowypozyczalnia.pl

GASTRO-RENT

gastro-rent.pl

Gdynia

ul. Kwiatkowskiego 60

501-37-66-99

biuro@gastro-rent.pl

GASTRO RENTAL

gastrent.pl

Warszawa

ul. Karolkowa 28

22 435 66 30

biuro@gastrent.pl

HORECA INVEST

horecainvest.pl

Kraków

ul. Praska 28/10

502 07 77 04

m.jelonek@onet.com.pl

HORECA SERVICE

horecaservice.pl

Kraków

ul. Chorzowska 3

787 494 975

lc@horecaservice.pl

JG GASTRO

wypozyczalnia.jggastro.pl jggastro.pl

Kraków

al. Dygasińskiego 42/3

12 658 21 09

info@jggastro.pl

LUBIANA

lubiana.pl

Łubiana

Łubiana k. Kościerzyny

58 686 37 84

lubiana@lubiana.pl

MEXRENT

max rent.pl

Warszawa

ul. Bema 60B

22 499 00 99

biuro@maxrent.pl

M.FERBER

m-ferber.pl

Stargard Szczeciński

ul. Rzeźnicza 11

91 578-05-72

info@m-ferber.pl

MISZCZAK

miszczak.biz

Poznań

ul. Kutrzeby 14/4

61 670 62 04

office@miszczak.biz

RESTGASTRO

restgastro.pl

Warszawa

ul. Płowiecka 5A

692 093 908

rest@restgastto.pl

RENT4EVENT

rent4event.pl

Będzin

ul. Podskarpie 107

608 655 554

info@rent4event.pl

RENTA GASTRO

rentagastro.pl

Warszawa

ul. Dobra 56/66 (BUW)

22 552 74 45

biuro@rentagastro.pl

ROMAGASTRO

romagastro.pl

Kraków

ul. Spółdzielców 3

12 65 777 55

roma@romagastro.pl

TOM-GAST

tomgast.pl

Łódź

ul. Beskidzka 123/125

42 674 85 87

tomgast@tomgast.pl

WITEK’S

witeks.pl

Modlniczka

ul. Handlowców 2

12 623 39 200

biuro@witeks.

FISKARS

fiskars.pl

Warszawa

ul. Marywilska 22

22 676 04

fiskars@fiskars.pl

GERPOL

fnsgerpol.pl

Drzewica

ul. Braci Kobylańskich 41

48 375 70 04

fnsgerpol@fnsgerpol.pl

HIENDKITCHEN

hiendkitchen.com

Warszawa

ul. Jędrzejowskiego 13

22 614 60 55

info@hiendkitchen.com

VICTORINOX

victorinox.com.pl

Warszawa

ul. Dzielna 6

22 652 19 07

victorinox@ victorinox.com.pl

NOŻE, SZTUĆCE

WYPOSAŻENIE OGRÓDKÓW GASPOL

gaspol.pl

Warszawa

Al. Jana Pawła II

22 530 00 00

kontakt@gaspol.pl

HAGEA

homegardenart.pl

Katowice

ul. Kolejowa 58

505 029 559

info@hagea.pl

HEATERS

heaters.com.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

720 888 086

info@heaters.com.pl

HEATRAY

celmec.pl

Gdańsk

ul. Kaprów 19/23

58 354 35 31

info@celmec.pl

GORBI

tarasola.pl

Lublin

ul. Tęczowa 159 h

535 34 00 01

tarasaola@tarasaola.pl

TEKSTYLIA RESTUARCYJNE ANDROPOL

andropol-horeca.com.pl

Andrychów

ul. Krakowska 83

33 875 63 64

horeca@andropol.com.pl

DEKORANT

dekorant.pl

Kalisz

ul. Dobrzecka 69

501 330 782

biuro@dekorant.pl

DOLAMEX

dolamex.com.pl

Gdańsk

ul. Mazurska 6

58 342-77-99

biuro@dolamex.com.pl

FIVE STARS

fivestars.pl

Kraków

ul. Zabłocie 23

12 252 05 05

biuro@fivestars.net.pl

HAFT

haft.com.pl

Kalisz

ul. Złota 40

62 768 66 00

haftsa@haft.com.pl

HORECATEX

horecatex.pl

Roczyny

ul. Środkowa 1b

33 873 36 27

biuro@horecatex.pl

IRYS

irys.pl

Warszawa

ul. Leszczyńska 1/5

22 827 77 51

irys@irys.pl

KORA

kora.rzeszow.pl

Zgłobień

Zgłobień 346A

17 853 02 48

biuro@kora.rzeszow.pl

KRAGO WHITE

tehore.pl

Września

ul. Wojska Polskiego 13

531 362 900

tehore@tehore.pl

PCH POLONIA

pchpolonia.pl

Kołobrzeg

ul. Gryfitów 2

94 35 44 170

biuro@pchpolonia.pl

SE-DA

hoteltex.pl

Lidzbark Warmiński

ul. Polna 10

23 682 21 15

kontakt@hoteltex.pl

OPAKOWANIA I NACZYNIA JEDNORAZOWE ANIS OPAKOWANIA

anis.pl

Oleśnica

ul. Przemysłowa 3

71 399 21

office@anis.pl

ARTPLAST

artplast.eu

Jaroszowiec

ul. Kolejowa 2

32 89 90 80

info@artplastcdo.com

FOODPACK

foodpack.pl

Drwalew

Drwalewice 23A

48 660 16 18

biuro@foodpack

HUHTAMAKI

foodservice.huhtamaki.pl

Czeladź

ul. Handlowa 20

32 888 57 00

foodservice@pl.huhtamaki.com

KREIS PACK

kreispack.pl

Niepruszewo

ul. Leśna 22

61 894 05 70

office@kreispack.pl

KRAM

kram-sa.pl

Pasłęk

Bohaterów Westerplatte 31

55 248 11 77

biuro@kram-sa.pl

METRO CATERING SYSTEM

metro-catering-system.pl

Nysa

ul. Mickiewicza 26

77 43 43 333

wroclaw@metro-plast.pl

QUBEKO

qubeko.com

Wrocław

ul. Fabryczna 16H

71 307 27 27

info@qubeko.com

RAINBOW CUPS

rainbowcups.eu

Warszawa

ul. Rozłogi 14/3

665 400 809

info@rainbowcups.eu

TEDMARK

tedmark.pl

Szczecin

ul. Struga 41

91 48 53 916

biuro@tedmar.pl

92 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

ARTYKUŁY SPOŻYWCZE: DOSTAWCY CAŁOŚCIOWEJ OFERTY, HURTOWNIE ECO LIFE dystrybucja

gastronomicznespecjaly.pl

Szczecinek

ul. Dębowa 11

673 121 01 00

robert@ecolife-food.pl

EUROCASH

eurocash.pl

Komorniki

ul. Wiśniowa 11

61 658 33 00

eurocash@eurocash.com.pl

FARUTEX

farutex.pl

Warszawa

ul. Białołęcka 168

22 510 26 43

zakup@farutex.pl

MAKRO CASH & CARRY

makro.pl

Warszawa

Al. Krakowska 61

22 500 94 49

makro@makro.pl

NESTLE

nestle.pl

Warszawa

ul. Szturmowa 2

22 607 22 88

biuro@pl.nestle.com

NORTH COAST

northcoast.com.pl

Warszawa

ul. 3 Maja 8

22 738-31-50

biuro@northcoast.com.pl

SELGROS

selgros.pl

Poznań

ul. Romana Maya 22/24

61 87-42-000

selgros@selgros.pl

TRANSGOURMET

transgourmet.pl

Poznań

ul. Zamenhofa 133

800 467 322

horeca@transgourmet.pl

UNILEVER FOOD SOLUTIONS

ufs.com

Warszawa

ul. Domaniewska 47

800 66 11 11

ufs.poland@unilever.com

VOG

vog.pl

Skierniewice

ul. Przemysłowa 8

46 835 1440

office@vog.pl

PRODUKTY MROŻONE AVES

aves.pl

Zduńska Wola

ul. Gajewniki 16

43 823 37 74

aves@aves.pl

BIMIZ

bimiz.com

Warszawa

ul. Grenadierów 38

22 870 30 22

bimiz@bimiz.com

BONDUELLE POLSKA

bonduelle-foodservice.pl

Warszawa

ul. Puławska 303

22 549 41 00

bond.pl@bonduelle.com

FARM FRITES

farmfrites.pl

Lębork

ul. Staromiejska 17 E

59 863 75 00

sales.office@farm-frites.pl

HORTEX

hortex.pl

Warszawa

ul. Mszczonowska 2

22 572 10 00

hortex@hortex.pl

IGLOTEX

iglotex.pl

Skórcz

ul. Leśna 2

58 582 42 59

iglotex@iglotex.com.p

MEGA-FRUIT

mega-fruit.pl

Ożarów Mazowiecki

ul. Poznańska 327 a

22 212 54 96

biuro@mega-fruit.pl

OERLEMANS FOODS

oerlemans-foods.pl

Strzelno

ul. Kard. Wyszyńskiego 52

52 318 94 26

ofp@oerlemans-foos.pl

PINGUIN FOODS

pinguinfoods.com

Warszawa

ul. Tytoniowa 22

22 517 63 75

sprzedaz@pinguinfoods.com

MIĘSA I PRODUKTY Z MIĘSA BEFSZTYK.PL

befsztyk.pl

Warszawa

ul. Puławska 176

22 843 61 10

sklep@befsztyk.pl

KOLIBER

koliber.lodz.pl

Zgierz

ul. Ciosnowska 74C

42 717 52 88

kolibe@koliber.lodz.pl

KONKRET

steki.eu

Góra Bałdrzychowska

Kolonia 11a

601 24 10 16

biuro@steki.eu

MEAT MAKERS

themeatmakers.pl

Węgrzce

ul. Forteczna 35/11

604 177 900

piotr.slomiany@themeatmakers.com

ROLDROB

drosed.pl

Tomaszów Mazowiecki

ul. Warszawska 168

44 726 11 35

horeca@drosed.pl

SOKOŁÓW

sokolow.pl

Sokołów Podlaski

Al. 550-lecia 1

25 640 82 00

biuro@sokolow-logistyka.pl

TARCZYŃSKI

tarczynski.pl

Trzebnica

Ujeździec Mały 80

71 312 12 83

biuro@tarczynski.pl

UPEMI

upemi.pl

Warszawa

Al. Ujazdowskie 18/16

22 696 52 70

biuro@upemi.pl

WIEPRZOWINA REGIONALNA

wieprzowinaregionalna.pl

Warszawa

ul. Ryżowa 90

22 723 08 06

polsus@polsus.pl

ZM BIERNACKI

beefmaster.pl

Golina

ul. Dworcowa 47D

62 747 09 00

horeca@zmb.pl

ZM ŁMEAT-ŁUKÓW

zmlukow.pl

Łuków

ul. Przemysłowa 15

723 681 392

horeca@zmlukow.pl

RYBY AJA

aja-seafood.pl

Warszawa

ul. Mickiewicza 20/1

22 242 88 55

biuro@aja-seafood.pl

ALMAR

almarfish.pl

Kartuzy

ul. Kościerska 2

58 681 13 80

biuro@almarfish.pl

LIMITO

limito.pl

Gdańsk

ul. Partyzantów 76

58 350 60 60

office@limito.pl

MAKARONY AMELLI

amelli.pl

Lublin

ul. Turystyczna 44

81 746 55 76

info@prim.pl

BARILLA

barilla.pl

Warszawa

ul. Poleczki 23

22 335 21 50

info@barilla.pl

FIORI

fiorifoods.pl

Warszawa

ul. Goplańska 16

734 417 111

biuro@fioriffods.pl

MASPEX

maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

maspex@maspex.com

EURIAL

eurial.pl

Kraków

ul. Łukasiewicza 1 31-429

12 410 00 84

eurial@eurial.pl

JAGR

jagr.com.pl

Warlubie

ul. Bąkowska 34

52 33 260 85

lm@jagr.com.pl

SERY, MLEKA, MASŁA, TŁUSZCZE

HOCHLAND

hochland.pl

Kaźmierz

Okrężna 2

61 29 29 100

hochalnd@hochland.pl

MLEKOVITA

mlekovita.pl

Wysokie Mazowieckie

ul. Ludowa 122

86 27 58 250

sekretariat@mlekovita.com.pl

MLEKPOL

mlekpol.com.pl

Grajewo

ul. Elewatorska 13

mlekpol@mlekpol.com.pl

ROTR

rotr.pl

Rypin

ul. Mleczarska 6

54 280 24 16

rotr@rotr.pl

ZT KRUSZWICA

ztkruszwica.pl

Kruszwica

ul. Niepodległości 42

52 353 51 00

ztkruszwica@ztkruszwica.pl

FANEX

fanex.pl

Błonie

Radonice 5a

22 47 10 444

biuro@fanex.pl

HJ HEINZ

heinzfoodservice.pl

Warszawa

ul. Wilanowska 212

22 567 21 11

firma@heinz.pl

MASPEX

maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

maspex@maspex.com

SOSY, KETCHUPY, MAJONEZY

94 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

Raport z rynku HoReCa 2016

KAWY, HERBATY DALLMAYR

dallmayr.pl

Wrocław

ul. Długosza 2-6

71 72 75 500

kontakt@dallmayr.pl

DILMAH

dilmah.pl

Warszawa

ul. Wybrzeże Gdyńskie 6a

22 531 69 50

gastronomia@dilmah.pl

ILLY

lepatio.pl

Warszawa

ul. Jana Olbrachta 94

514 789 425

info@lepatio.pl

J. J. DARBOVEN

darboven.pl

Rumia

ul. Kolejowa 54

58 671 21 71

info@darboven.pl

LAVAZZA

lavazza.com

Żory

ul. Strażacka 48

32 434 97 00

kmackowiak@mokate.com.pl

LIPTON

ufs.com

Poznań

ul. Bałtycka 43

61 876 43 63

ufs.poland@unilever.com

NESCAFE

nescafe.pl

Kalisz

ul. Łódzka 153

800 174 902

biuro@pl.nestle.com

NESPRESSO

nespresso.com

Warszawa

ul. Szturmowa 2

800 41 42 43

marketing.pl@nespresso.com

NEWBY

newbyteas.com

Warszawa

ul. T. Rejtana 17/32

22 646 05 57

sales@newbyteas.pl

MOKATE

mokate.com.pl

Ustroń

ul. Katowicka 265 A

33 854 91 00

mokate@mokate.com.pl

PARANA CAFFE

caffeparana.it/pol

Poznań

ul. Swoboda 14

61 84 80 500

shoppo@shoppo.pl

RONNEFELDT

ronnefeldt.com.pl

Warszawa

ul. Połczyńska 93

22 853 50 120

biuro@victus.co

SEGAFREDO

segafredo.pl

Bochnia

ul. Partyzantów 7

14 615 41 00

info@segafredo.pl

STRAUSS CAFÉ

strauss-cafeservice.pl

Swadzim

ul. Poznańska 50

22 533 36 00

info@strauss-goup.pl

TCHIBO

tchibo-coffeeservice.pl

Warszawa

ul. Fabryczna 5

22 383 11 40

coffeeservice@tchibo.pl

EksPRESY BEST COFFEE SYSTEMS

best-cs.pl

Wrocław

ul. Grabiszyńska 163

71 7948 110

info@best-cs.pl

BRAVILOR BONAMAT

bravilor.com

Sękocin Nowy

ul. Handlowa 1

22 256 59 20

biuro@bravilor.pl

COFFEMA

coffema.pl

Gdańsk

ul. Piekarnicza 12a

58 326 34 50

coffema@coffema.pl

CONSITE

coffeesite.pl

Komorów

ul. Mazurska 15 A

22 606 42 00

biuro@ coffeesite.pl

ESPRESSO SERWIS

espresso.pl

Warszawa

ul. Polna 13

22 33 106 19

info@vergnano.pl

JURA

pl.jura.com

Warszawa

ul. Puławska 366

22 123 43 01

info@pl.jura.com

PRIMULATOR

primulator.pl

Łomianki

ul. Warszawska 82

22 498 33 11

info@primulator.pl

PIEKARNICZE PRODUKTY CUKIERNICZE DELIFRANCE

delifrance.pl

Warszawa

al. Jerozolimskie 123a

22 398 00 50

info@delifrance.pl

FRONHOFFS

cbd.com.pl

Bydgoszcz

Nadrzeczna 3

52 322 26 66

info@fronhoffs.pl

HIESTAND

hiestand.pl

Grodzisk Maz.

ul. Zachodnia 10

22 755 77 11

hiestand@hiestand.pl

LANTMANNEN

lantmannen-unibake.com

Nieporęt

ul. Strużańska 10

22 772 42 54

biuro@unibake.pl

POLDER

polder.biz.pl

Łysomice

ul. Długa 11

56 495 30 72

marketing@polder.biz.pl

VANDEMOORTELE

vandemoortele.com

Łódź

ul. Tokarzewskiego 7-12

42 617 10 70

info@vandemoortele.com

BELFOOD

belfood.pl

Katowice

ul. Mielęckiego 10/3

32 722 07 74

purena@belfood.pl

ENDURANCE

endurance.net.pl

Częstochowa

ul. Daniłowskiego 9

34 38 78688

biuro@endurance.net.pl

SOKI, NEKTARY

HORTEX

hortex.pl

Warszawa

ul. Mszczonowska 2

22 572 10 00

hortex@hortex.pl

MASPEX

maspex.pl

Wadowice

ul. Legionów 37

33 873 10 80

maspex@maspex.com

WODY ABATILLES

vspolska.pl

795 451 277

info@vspolska.pl

BUSKOWIANKA

buskowianka.com

Busko-Zdrój

Wełecz 178

41 378 20 68

buskowianka@ubz.pl

CISOWIANKA

polskiezdroje.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 42

22 598 07 50

zamowienia@polskiezdroje.pl

KINGA PIENINSKA

kingapieninska.pl

Kraków

ul. Mrozowa 31A

12 425 80 94

handel@kingapieninska.pl

OSTROMECKO

ostromecko.pl

Ostromecko

ul. Zdrojowa 3

52 38 17 816

zamowienia@wodymineralne.pl

PERLAGE

polskiezdroje.pl

Warszawa

ul. Domaniewska 42

22 598 07 50

zamowienia@polskiezdroje.pl

VODA NATURALNA

vodanaturalna.com

Warszawa

ul. Wołoska 18

22 640 36 00

info@vodanaturalna.com

WYSOWIANKA

wysowianka.pl

Wysowa Zdrój

Wysowa-Zdrój 151

18 353 24 00

wysowa@uzdrowisko-wysowa.pl

ŻYWIEC ZDRÓJ

zywiec-zdroj.pl

Cięcina

ul. Św. Katarzyny 187

22 548 71 00

biuro@zywiec-zdroj.pl

OWOCE, WARZYWA, BAKALIE BONDUELLE

bonduelle.com.pl

Warszawa

ul. Puławska 303

22 549 41 00

bond.pl@bonduelle.com

KAJ-MAX

kaj-max.pl

Borówiec

ul. Główna 51A

61 898 99 50

biuro@kaj-max.pl

LILU FRUITS

lilufruits.pl

Gdańsk

Trakt Św. Wojciecha 57a

663 326 663

biuro@lilufruits.pl

LEVANT FOODS

levant.pl

Poznań

ul. Smoluchowskiego 11A

61 88 66 600

info@levant.pl

OLE!

wole-ole.pl

Poznań

ul. Dąbrowskiego 259

61 846 99 00

biuro@okechamp.pl

VOG

vog.pl

Skierniewice

ul. Przemysłowa 8

46 835 1440

office@vog.pl

96 www.e-hotelarz.pl

www.e-restauracja.com

NOWOŚĆ

KREUJEMY KULTURĘ KONSUMPCJI

TUSIPACK®

TAKIPACK®

SERVIPACK® SERVIPACK® FRESHIPACK®

SALIPACK®

SISIPACK®

UL. PRZEMYSŁOWA 3 - 56-400 OLEŚNICA - POLSKA Tel. + 48 71 399 21 11 - Fax + 48 71 399 21 21 www.anis.pl

MOULIPACK®

S 20 iet 8 TR n O 16 ia

TUSIPACK®

RO kw 6 GA -

KAOLIN ®

SERVIPACK®

MAPTIPACK®