κής, δίνω τον όρκο: Να ασκώ την ιατρική επιστήμη, αφιερώνοντας τη ζωή μου στην υπηρεσία της ανθρωπότητας. Να σέβομαι και να ευγνωμονώ τους δασκάλους μου και να θεωρώ τους συνεπιστήμονές μου ως αδερφούς μου. Να ασκώ την ιατρική με ευσυνειδησία και αξιοπρέπεια και να διαφυλάττω με όλες μου τις δυνάμεις την τιμή και τις ευγενείς παραδόσεις του ιατρικού λειτουργήματος. Η υγεία και η αξιοπρέπεια των ασθενών μου να είναι η κύρια φροντίδα μου και να τηρώ εχεμύθεια σε ό,τι αυτοί μου εμπιστεύονται. Μα μην επιτρέψω να παρεμποδίσουν θρησκευτικές, εθνικές, φυλετικές, πολιτικές ή κοινωνικές διαφορές την εκπλήρωση του καθήκοντός μου προς τους ασθενείς μου. Να περιβάλω με πλήρη σεβασμό την ανθρώπινη ζωή και να μη χρησιμοποιήσω τις ιατρικές μου γνώσεις εναντίον της ανθρωπότητας, ακόμα και αν βρεθώ υπό απειλή. Ορκίζομαι, με πλήρη ελευθερία βούλησης να τηρώ με τη βοήθεια του Θεού τις παραπάνω υποσχέσεις σε όλη μου τη ζωή”. Όσοι κατηγορούν, λοιπόν, κάποιους γιατρούς ότι παραβαίνουν τον όρκο του Ιπποκράτη, έχουν άδικο! Οι γιατροί στην Ελλάδα δεν παραβαίνουν τον όρκο του Ιπποκράτη, αφού δεν ορκίζονται πια τον όρκο αυτόν και καλά κάνουν, κατά τη γνώμη μου! Δεν είναι υποχρεωτικό να ορκίζονται οι ιατροί τον όρκο του Ιπποκράτη. Εξάλλου, νομίζω ότι πρέπει να τον δίνουν όσοι εφαρμόζουν την ιατρική του μεγάλου Έλληνα ιατρού. Πόσοι όμως την εφαρμόζουν; Ο Ιπποκράτης θεωρείται πατέρας της Ιατρικής , αλλά ποιας Ιατρικής;
Π
Αυθεντικά ή όχι, η ουσία μετράει!
ολλοί μύθοι έχουν γραφεί σχετικά με τον Ιπποκράτη, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ώστε φτάσαμε στο σημείο να μην ξέρουμε σίγουρα πόσα έργα από όσα του αποδίδονται είναι δικά του. Ακόμα και για τον όρκο έχουν γραφτεί απόψεις που ισχυρίζονται ότι γράφτηκε από άλλον, μετά το θάνατο του Ιπποκράτη ή ότι συμπληρώθηκε πολύ αργότερα με φράσεις οι οποίες προσθέτουν τη χριστιανική ηθική. Αν η μάνα του Ιπποκράτη λεγόταν Φαιναρέτη όπως λένε, ή Πραξιθέα, όπως λένε άλλοι, αν ο Ιπποκράτης πέθανε 100 ή 104 ετών, αν τάφηκε ή όχι μεταξύ Λαρίσης Τυρνάβου και Γυρτώνος, αν αμφισβητείται ότι πάνω στον τάφο του Ιπποκράτη εγκαταστάθηκε κυψέλη μελισσών, το μέλι της οποίας θεράπευε την αφθώδη στοματίτιδα των παιδιών, δεν νομίζω ότι αλλάζει και πολύ η εικόνα της προσωπικότητάς του. Εκείνο που χαρακτηρίζει περισσότερο τον σπουδαίο Έλληνα γιατρό είναι η θεραπευτική τέχνη του και οι ιδέες του. Εκείνο που προβάλλεται περισσότερο στις μέρες μας είναι ότι ο Ιπποκράτης έβγαλε την ιατρική από τη μαγεία και την έκανε επιστήμη και δεν προβάλλεται όσο θα έπρεπε η ηθική της ιατρικής του, ούτε η ολιστική αντιμετώπιση του ασθενούς. Έτσι, δημιουργείται η εντύπωση ότι η ιατρική όπως ασκείται σήμερα, είναι συνέχεια της ιατρικής του Ιπποκράτη, μόνο και μόνο επειδή βασίζεται στο πείραμα και την απόδειξη και ως εκ τούτου χαρακτηρίζεται επιστημονική ιατρική. Ο καθηγητής Γ. Πεντόγαλος στο βιβλίο του: «Εισαγωγή στην Ιστορία της ιατρικής» γράφει για την Ιπποκράτεια ιατρική: «Αν πρέπει να δοθεί ένας χαρακτηρισμός γι’ αυτήν την ιατρική, είναι ότι μπορεί να έχει πολλά στοιχεία «προεπιστημονικά» είναι όμως ορθολογιστική, εχθρική στη μαγεία και την υπερφυσική παρέμβαση, με βάθρο την παρατήρηση και την ‘πρόγνωση’». Τι σήμαινε μαγεία στην εποχή του Ιπποκράτη, είναι ένα θέμα που θέλει μεγάλη συζήτηση, όπως και το γιατί μυήθηκε στα Ελευσίνια Μυστήρια ή το γιατί ήταν απόγονος δύο σπουδαίων προσώπων που δεν ήταν πραγματικά, αλλά μυθολογικά! Ο Ιπποκράτης εθεωρείτο 20ος απόγονος του Ηρακλή από την πλευρά της μάνας του και 18ος εγγονός του Ασκληπιού από την πλευρά του πατέρα του. Η Μυθολογία είναι άσχετη από τη μαγεία, όπως την εννοούσαν οι αρχαίοι; Αν απάλλαξε ο Ιπποκράτης την ιατρική από τη μαγεία, τότε γιατί ο όρκος του αρχίζει με την επίκληση στον Απόλλωνα τον ιατρό και τον Ασκληπιό το γιο του Απόλλωνα, επίσης ιατρό και την Υγεία και την Πανάκεια που ήταν θεραπεύτριες κόρες του Ασκληπιού; Γιατί μετά από την εποχή του Ιπποκράτη, ένας άλλος σπουδαίος φιλόσοφος και ιατρός, ο Αριστοτέλης εθεωρείτο και αυτός κατευθείαν απόγονος του μυθικού θεού Ασκληπιού; Πώς ένας επίσης σπουδαίος φιλόσοφος και ιατρός, ο οποίος μας είναι περισσότερο γνωστός ως αστρονόμος, ο Δημόκριτος, «θεράπευσε» τον Ιπποκράτη; Πόσο ρόλο έχει παίξει ο Γαληνός στην εικόνα που έχουμε εμείς σήμερα για τον Ιπποκράτη; Ο Γαληνός αποκαλεί τον Ιπποκράτη: «Θείο, μέγιστο των ιατρών και πρώτο ανάμεσα στους φιλοσόφους». • Ένα από εκείνα που δεν αμφισβητούνται από κανέναν είναι ότι η θεραπευτική τέχνη του Ιπποκράτη στηριζόταν στην πεποίθηση ότι η νόσος δεν εντοπίζεται σε ορισμένο μόνο όργανο, αλλά προσβάλλει ολόκληρο τον οργανισμό. Τα 4 στοιχεία: το ψυχρό, το ξηρό, το θερμό, το υγρό είναι η βάση των πάντων. Θεμελιώδη υγρά του σώματος είναι το αίμα, το φλέγμα, η κίτρινη και η μαύρη χολή, στην ισορροπία των οποίων οφείλεται η υγεία. Συνεκτική ουσία των πάντων είναι το πνεύμα, έμφυτο στον άνθρωπο. Στο σώμα ενυπάρχει η ζωτική δύναμη, η φύσις. Από αυτή τη δύναμη εξαρτάται η συντήρηση, η ανάπτυξη, αλλά και η θεραπεία του σώματος και η επαναφορά του από την ανισορροπία στην υγεία. • Ήταν βαθύς γνώστης της βοτανικής και της φαρμακολογίας της εποχής του και αναφέρει 236 φαρμακευτικά είδη φυτών με τις ιαματικές ιδιότητές τους. • Στις εργασίες του ο Ιπποκράτης καθορίζει ότι το έργο του ιατρού είναι το: «Λέγειν τα προγενόμενα, γιγνώσκειν τα παρόντα, προλέγειν τα εσόμενα ασκέειν περί τα νοσήματα δύο, ωφελέειν ή μη βλάπτειν». • «Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, ενώ η ιατρική τέχνη είναι μακρόχρονη. Η ευκαιρία είναι φευγαλέα και η πείρα επισφαλής. Η ορθή κρίση είναι δύσκολη. Και πρέπει ο γιατρός, όχι μόνο να εμφανίζεται ότι πράττει όσα επιβάλλεται, αλλά να βοηθάει και ο άρρωστος και οι παρευρισκόμενοι και οι εξωτερικές συνθήκες… Ο ιατρός πρέπει να διαθέτει λεπτότητα τρόπων, γιHolistic Life 17