Een groot terras voor creatieve geesten
In naam zijn we één instelling: de HKU. De grote droom van de beleidsmakers is dat we over pakweg vijf jaar ook op één locatie zitten. De cruciale vraag is natuurlijk wat de buitenwereld ziet en wat we graag willen dat de buitenwereld ziet. De lichting Jonge Managers van 2005 heeft zich een jaar met die vraag beziggehouden. Aan hun antwoord – het stimuleren van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van (onderwijs)vernieuwing en interdisciplinaire samenwerking – zal het Innovatorium in de praktijk invulling gaan geven.
Wie denkt dat er geen managementtalent te vinden is onder jonge vrouwen komt op de HKU bedrogen uit. Onder het genot van de nodige kopjes koffie heb ik een prettig gesprek met vier vrouwen: Sabine Barsukoff (hoofd Studenten Service Centrum), Peggy Liebregts (beleidsmedewerker), Rianne Schoemaker (planning & control) en Sigrid van Willigen (bestuursassistent). Zij zijn lid van de projectgroep die samen met een denktank het Innovatorium vorm zal geven. Peggy meldt enthousiast dat interdisciplinairiteit een belangrijk speerpunt is. Zodra ik het eerste knuppeltje in het hoenderhok heb gegooid, lijkt het interview meer op een brainstormsessie.
Kopje-onder ‘Hoe voorkom je nou dat interdisciplinaire samenwerking niet afhankelijk is van het feit dat twee of meer personen goed met elkaar kunnen opschieten?’ Het probleem is herkenbaar. Sigrid: ‘De HKU barst van de creatieve geesten met prachtige ideeën, maar je moet wel een lange adem hebben. Vaak komt er zo’n punt van: gaan we hiermee door of niet? Als mensen drie keer iets kopje-onder hebben zien gaan, blijven ze niet enthousiast. Een goed idee moet draagvlak krijgen, je moet het voorzien van een structuur zodat het breed gedragen wordt.’ Peggy: ‘Er zou veel meer interdisciplinaire samenwerking moeten zijn tussen de verschillende opleidingen en afstudeerrichtingen en ook met de UU (Universiteit Utrecht). Het doel van het Innovatorium is om ervoor te zorgen dat mensen elkaar vinden.’
12
Terras Sabine: ‘Het idee van het project Wearables, een samenwerking tussen Fashion Design en Art and Technology, is ontstaan op een terrasje omdat twee mensen met elkaar in gesprek raakten.’ Ik begrijp het: het Innovatorium is eigenlijk een groot terras. De dames bevestigen dit van harte. Sabine: ‘Het Innovatorium is bedoeld om de initiatieven die er al zijn zichtbaar te maken bij een breed publiek. We willen de zaak absoluut niet dichttimmeren. Van zo en zo moet het. De initiatieven moeten uit de mensen zelf komen. We willen ook uitgaan van dingen die er al zijn.’ Rianne: ‘Naar aanleiding van onze studiereis naar Los Angeles hebben we een USB-stick laten maken. Hierop staan onze bevindingen en ideeën, en op basis daarvan vragen we mensen met ons mee te denken. We hebben een mail rondgestuurd aan alle HKU-personeel hoe ze de USB-stick in bezit kunnen krijgen. Op 10 mei aanstaande houden we een bijeenkomst onder het motto: ‘Innovatorium presents:’ waarin mensen hun ideeën kunnen delen. Het wordt een workshop. Een congres vinden we niet interactief genoeg.’
HKU-tv ‘Je kunt vernieuwen wat je wil, maar een olieverfschilderij blijft een olieverfschilderij en een viool blijft een viool,’ probeer ik. ‘Overal kun je vernieuwen!’ beweren de dames eensgezind. Sigrid: ‘Half april gaat het project HKU-tv officieel van start. Het is een project vóór studenten dóór studenten. Doel is om beter zichtbaar te maken wat er op de HKU allemaal gebeurt. Er zullen ook speciale programmaconcepten voor worden ontwikkeld. Er zijn officiële facultaire redacties en er is een hoofdredactie, waarin uit elke faculteit een afgevaardigde zitting heeft. Het is fantastisch om te zien hoe studenten van de verschillende faculteiten met elkaar communiceren. De studenten vinden het juist zo interessant omdat ze met studenten uit andere disciplines kunnen samenwerken. HKU-tv is een prachtig voorbeeld van wat het Innovatorium beoogt.’
tekst Lambertha Souman illustratie Leon Martakis
Lieve lezers, u mag het weten: ik ben enthousiast. Laaiend zelfs. Ik ben laaiend enthousiast. En ik ga u vertellen waarom. Nee, toch niet. Ik ben toch niet laaiend enthousiast. Nee, niet ladingdekkend, enthousiast. Ik ben eerder euforisch. Ja, dat ben ik. Ik ben hartstikke, hartstikke euforisch. Extatisch bijna. Eks-taat-ties. U zegt: wat is er aan hand? Ik zeg: dat ga ik u vertellen. U zegt: maar toch wel snel? Ik zeg: jawel. U zegt: nu, Rick? Ik zeg: ja. Ik zeg: houd u vast. Aan wat dan ook. Aan de deurklink. Bijvoorbeeld. Of aan de douchekop. Of beter nog: aan elkaar. Houdt u zich vast, aan elkaar. Aan elkaar is goed, want dan heeft u meteen wat aan elkaar als u dadelijk net zo enthousiast ben als ik. Of nee: laaiend natuurlijk. Als u dadelijk net zo laaiend bent als ik. Dan ik. Hè, get. Nou zeg ik het verkeerd. Ik bedoel natuurlijk niet laaiend, of laaiend enthousiast, ik bedoel natuurlijk euforisch. Verdomme! Extatisch. EXTATISCH! Dat u elkaar zo meteen net zo EXTATISCH kunt omhelzen zoals ik zojuist mijn koelkast EXTATISCH omhelsde. Ja, wat moet ik zeggen: hij zag er uit alsof hij wel wat warmte kon gebruiken. Goed. Vast? Ja? Gaat ie.
Woordspelletje Geld is ook een prima knuppel in het hoenderhok. Ideeën voor nieuwe projecten zijn prachtig, maar waar gaan we met al die bezuinigingen op onderwijs het benodigde budget vandaan halen? Peggy: ‘Veel ideeën worden nu al vertaald naar projecten die al deel uitmaken van de huidige onderwijsprogramma’s. En dat zal, als de juiste mensen elkaar weten te vinden, alleen maar meer gebeuren.’ Enthousiast zijn over het Innovatorium betekent niet dat ook meteen alles (met nadruk op alles) anders moet. Rianne: ‘Wat goed is, blijft goed!’ Behalve interdisciplinairiteit heeft het Innovatorium nog twee speerpunten: innovatie en ondernemerschap. Als iedereen zo gedreven is als deze dames komt het wel goed. Er schijnt nog lang gediscussieerd te zijn over de vraag of de beoogde samenwerking nou interdisciplinair of multidisciplinair genoemd moet worden. Volgens de dames is dat een woordspelletje en daarom helemaal niet interessant: ‘Het gaat erom dat het gaat plaatsvinden!’ En nu maar hopen dat de weg naar één HKU op één locatie niet is geplaveid met goede voornemens, maar met prachtige ideeën die worden vertaald in concrete, voor het onderwijs waardevolle projecten. Dan wordt ‘Innovatorium presents:’ op 10 mei aanstaande geen loze belofte, maar het begin van een mooie, creatief vormgegeven toekomst.
Onderwijsvernieuwing Er komt een prachtig statistiekje ter sprake, waaruit blijkt dat onderwijsvernieuwing echt noodzakelijk blijft. Het multimediagebruik van jongeren (tv, radio, sms, internet) blijkt een enorme piek te beleven voor en na schooltijd en tijdens de pauzes. Met andere woorden: de kloof tussen de belevingswereld van jongeren en de manier waarop ze daar op school mee te maken krijgen, is nogal groot. Peggy: ‘De moderne scholieren kunnen ook vier dingen tegelijk. Daar zal het onderwijs toch iets mee moeten. Je kunt denken aan Second Life als onderwijsvorm.’ ‘Colleges in Second Life?’ probeer ik bij wijze van grapje. Tot mijn verbazing (of is het schrik?) meldt Sabine dat het op Harvard al gebeurt.
Regeerakkoord
(Geluid van schrapende keel.) (Eventueel, maar dat mag ik zelf bepalen, eventueel kan hier nog het zachte geluid van een trompet. Tadaa! En daar gaat ie:) Kunst wordt weer belangrijk! En: geld speelt geen rol! (Zo. Nu zeg ik even niets. Ik laat u even met elkaar dansen en springen en rondgaan.) (Pauzemuziekje.) U zegt: ik ben niet overtuigd. Ik zeg: pardon? U zegt: wie zegt dat, dat kunst weer belangrijk wordt en geld geen rol speelt. Ik zeg: het regeerakkoord. U zegt: wie? Het regeerakkoord. Het regeerakkoord! Ik citeer even: ‘Kunst en cultuur verbinden mensen, laten nieuwe inspirerende perspectieven zien, kunnen ontroeren en verwonderen en ons een spiegel voorhouden.’ En: ‘Het is essentieel bij het creëren van trots en gemeenschapsgevoel in onze samenleving.’ En ook nog:‘Cultuurbeleid draagt bij aan sociale samenhang en aan een vitale economie.’ Dat is zo’n beetje het motto van dit kabinet! U leest de vrije vertaling van: Samen werken, samen leven. Nee, ik zeg het u: ik ben extatisch. Ex-taat-ties. Geramd zit de kunst de komende vier jaar.
Rick Steggerda derdejaars Writing for Performance
10 mei 2007 – INNOVATORIUM PRESENTS: Een middag vol inspirerende projectpresentaties, prikkelende ontmoetingen en workshops. HKU-medewerkers worden uitgenodigd actief mee te denken over ontwikkelingen binnen de HKU op het gebied van (onderwijs)vernieuwing en interdisciplinariteit. Creëer en innoveer luidt de opdracht! Inschrijven kan vanaf 2 april via www.hku.nl/innovatorium
13