„Na przeciwnej stronie [Świątyni Diany] – czytamy w Opisie Arkadii – wznosi się starożytne arcykapłana mieszkanie. Pasterze arkadyjscy, zburzywszy ustanowiony w nim porządek, założyli panowanie złotego wieku w poważnych jego sklepieniach. Piękne te zwaliska, zdobne w płaskorzeźby, fontanny, kolumnady dziś w obrębie swym wesołe zamykają trzody. Brzęk zawieszonych związków u szyi owieczek wesoło odbija się o owe mury, wśród których krew ofiar niebawem płynęła. Sarkofagi, urny, wywrócone kapitele, pokryte są zwojami dzikiego wina”. W przewodniku księżnej, tłumaczącym klarownie skąd pochodzi nazwa Przybytek Arcykapłana (mieszkał w nim kapłan składający ofiary), nie znajdujemy nawet najmniejszego odniesienia do reliefu znanego jako Chimera i do kolumbarium na przylegającej do niego ścianie. Relief na północno-wschodniej ścianie Przybytku Arcykapłana przedstawia nagą kobietę, odwróconą plecami do patrzącego,
z głową ujętą w profilu, siedzącą na grzbiecie hybrydy, będącej połączeniem drapieżnika lądowego o pysku i łapach pumy czy pantery i korpusie oraz ogonie, nieco fantazyjnie podniesionym do góry, zwierzęcia wodnego. Kobieta, leżąc na grzbiecie potwora, daje mu pić z niewielkiego dzbana, którego zawartość wylewa na paterę, trzymaną poniżej pyska bestii. Niezwykle lapidarnie odnieśli się do tej fascynującej kreacji artystycznej badacze Arkadii Włodzimierz Piwkowski i Jan Wegner, który pisał: „Ozdobą tej budowli, gdzie »cegła z cegłą się kłóci« jest wielka płaskorzeźba w białym stiuku Staggiego (wedle rysunku Piranesiego). Wyobraża ona Nadzieję w postaci kobiety, karmiącej Chimerę. U dołu na czarnej płycie złoci się napis: »L’ Espérence nourrit une Chimère et la vie s’ écoule. Nadzieja karmi Chimerę, a życie upływa«”. ( J. Wegner, Arkadia…, s. 57). Spotkania z Zabytkami
6 | Zachariasz Frey
wg rysunku Zygmunta Vogla, „Widok Świątyni w Arkadii”, 1806, akwaforta (w zbiorach Biblioteki Narodowej)
9-10 2015 |
23