SPOTKANIA NA WSCHODZIE
krzyżem kolumna. To miejsce spoczynku jednego z najwybitniejszych polskich skrzypków-wirtuozów, sławnego w epoce romantyzmu Karola Lipińskiego. Żeliwna tablica na cokole informuje: „KAROL JÓZEF LIPIŃSKI
4 | Krzyż przydrożny w Żabinie 5 | Żabin – ruiny kościoła 6 | Urłów – grób Karola Lipińskiego 7 | Kaplica Wojska Polskiego w Zborowie (zdjęcia: Jarosław Komorowski)
/ URODZONY W RADZIMIU / W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM / 30. PAŹDZIERNIKA 1790 R. / ZMARŁY W URŁOWIE W SWOJEM MAJĄTKU / 16. GRUDNIA 1861 R. / JEDNOSTKA JAKO RODAK, MĄŻ, OJCIEC / I ARTYSTA”. Sło-
wo „jednostka” oznacza w tym wypadku indywidualność. Dolna część tablicy upamiętnia najstarszego syna muzyka, zmarłego w 1871 r. Gustawa Karola. Po bokach cokołu znajdują się płaskorzeźby: z lewej pelikan karmiący dzieci własną krwią, z prawej stylizowane skrzypce i karta z nutami wśród symbolizujących sławę dębowych liści. Wysoko na trzonie kolumny widnieje wąż z ogonem w pysku, czyli uroboros – symbol wieczności, oraz motyl, oznaczający duszę nieśmiertelną. Nagrobek-kolumnę wedle napisu „budował Teodor Jeżowski roku 1863”.
...............................................................................
4 Karol Lipiński, muzyczne „cudowne dziecko”, już jako dziewięciolatek grał w zespołach kameralnych i orkiestrze. Wirtuozowską karierę
5
40
| Spotkania z Zabytkami
7-8 2015
rozpoczął w 1814 r., szybko zyskując rozgłos w Polsce, a potem i za granicą. W 1817 r. we Włoszech koncertował razem z Niccolò Paganinim, który miał się wyrazić, że nie wie, kto jest najlepszym skrzypkiem na świecie, ale Lipiński ma na pewno drugie miejsce. Gdy w 1839 r. został koncertmistrzem kapeli królewskiej w Dreźnie, współpracował z Richardem Wagnerem, który zapamiętał go jako „genialnego, ekscentrycznego Polaka”. Majątek w Urłowie Lipiński kupił w 1845 r., a na krótko przed śmiercią, gdy z powodu chorej ręki nie mógł już grać, osiadł tu na stałe. Z Urłowa już tylko dziesięć kilometrów do Zborowa, miasta