tętniącym życiem placem przed gmachem opery. Podsumowaniem paryskiego okresu twórczości był dużego formatu obraz „Wieczór nad Sekwaną”. Twórca powrócił jeszcze raz do problematyki światła słonecznego gasnącego na powierzchni rzeki o zmroku. Analizę tego zagadnienia potraktował w sposób dla siebie nowatorski. Formę budował drobnymi pociągnięciami pędzla, w ten sposób uzyskał wrażenie połyskujących drobnych zmarszczeń tafli wody. W eksperymentach z materią malarską nawiązał tu bezpośrednio do doświadczeń dywizjonistów. W 1893 r. przyjechał na krótko do kraju i zdecydo3 wał się skorzystać z zaproszenia do gościnnego domu Włodzimierza Tetmajera w Bronowicach. Powstały tam słoneczne pejzaże, m.in. „Droga w Bronowicach”, „Chłopiec w słońcu” – obraz o wyraźnym wpływie francuskiego impresjonizmu
i „Trumna chłopska” – przejmująca scena z życia biedoty wiejskiej. Eksperymenty z jaskrawym światłem słonecznym kontynuował Gierymski w serii widoków z Villa
Torlonia we Frascati, gdy zatrzymał się na kilka miesięcy w Rzymie w 1895 r. Po przyjeździe do Monachium powrócił do problematyki nokturnu. W wykonanych wtedy obrazach „Most Ludwika w Monachium”, a szczególnie w „Ulicy w Monachium”, w wyniku coraz dalej idących badań i prób malarskich z maksymalnie skontrastowanym nocnym światłem ulicznym, osiągnął niezwykłe efekty uproszczenia formy. Koniec lat dziewięćdziesiątych XIX w. upłynął artyście głównie pod znakiem podróży po Włoszech, odwiedził wtedy Wenecję, Neapol, Amalfi, Sienę. Przywiózł z nich widoki miast i wnętrz kościołów, m.in. katedry św. Marka w Wenecji i katedry w Sienie. Ostatnie jego prace malowane w Weronie, zupełnie pozbawione sztafażu, otwierają nowe sfery poszukiwań artystycznych i nawiązują już do problematyki malarstwa symbolicznego.
..................................................
3 | „Brama na Starym
Mieście w Warszawie”, 1883, olej na płótnie, wym. 64 x 49 cm (w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi)
4 | „Święto Trąbek I”, 1884, olej na płótnie, wym. 47 x 64,5 cm (w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie)
4
8
| Spotkania z Zabytkami
3-4 2014