Modernistyczne rzeźby Thomasa Myrtka na Śląsku
T
homas Myrtek urodził się 28 grudnia 1888 r. w Bytomiu jako syn przewoźnika. Pomimo przejawiania od dziecka uzdolnień artystycznych, ze względu na trudną sytuację materialną rodziny, po ukończeniu szkoły powszechnej rozpoczął naukę kamieniarstwa w rodzinnej miejscowości. W czasie nauki dostrzeżono jego talent i skierowano go do firmy Zeidler & Wimmel w Bolesławcu, gdzie uczył się rzeźby w kamieniu. W 1908 r. jako dwudziestoletni młodzieniec złożył egzamin i uzyskał tytuł rzeźbiarza w kamieniu, jednak nie poprzestał na tym i od 1909 r., dzięki uzyskanemu stypendium, rozpoczął studia w legendarnej Królewskiej Szkole Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu. W latach 1912-1913 studiował w pracowni prof. Theodora von Gosena, znanego już wówczas i utytułowanego artysty śląskiego. Po ukończeniu studiów w 1919 r. pozostał we Wrocławiu i rozpoczął karierę jako niezależny artysta, prezentując po raz pierwszy swe prace w 1920 r. na wystawie sztuki nowoczesnej w tym mieście. W latach dwudziestych XX w. Wrocław, obok uczelni Bauhaus w Dessau, był jednym z najsilniejszych ośrodków artystycznych w Europie Środkowej, a program kształcenia w Królewskiej Szkole Sztuki jednym z najnowocześniejszych i najbardziej postępowych w Europie. W tym czasie Walter Gropius zapoczątkował
1 | Thomas Myrtek (wg Erich Fitz, Thomas Myrtek, Leben und Werk, Würzburg 1990)
...............................................................................
nowy nurt w sztuce i architekturze, zwany niemieckim modernizmem, którego odłamem był tzw. bauhaus (od nazwy uczelni w Dessau − Bauhaus). Dołączało do niego wielu młodych, zbuntowanych artystów, a wśród nich znalazł się także Thomas Myrtek, tworząc wraz z przyjaciółmi „Grupę 22”. Należał również do Związku Artystów Śląska (Künstlerbund Schlesien), stowarzyszenia założonego we Wrocławiu, które działało w latach 1908-1936. Celem Związku było wspieranie i promowanie sztuki
na Śląsku, stworzenie możliwości rozwoju śląskim artystom, organizowanie wystaw. Jego członkowie to m.in.: architekt Hali Stulecia Max Berg, profesor w klasie rzeźby dekoracyjnej Królewskiej Szkoły Sztuki Theodor von Gosen, rektor Królewskiej Szkoły Sztuki i modernistyczny architekt Hans Poelzig, wykładowca rysunku i kaligrafii, znany ze współpracy z dolnośląskimi manufakturami porcelany, Hugo Scheinert. Po pierwszej wojnie światowej Thomas Myrtek objął przewodnictwo Związku. Przyszło mu jednak działać w trudnych czasach, w ramach ograniczeń politycznych, tuż po zamknięciu Królewskiej Szkoły Sztuki i Rzemiosła Artystycznego oraz coraz liczniejszych represji w stosunku do artystów pochodzenia żydowskiego. Thomas Myrtek, oprócz tradycyjnych, typowych materiałów rzeźbiarskich: piaskowca, granitu, marmuru, gliny i brązu, eksperymentował z węglem i wymodelowanym, zbrojonym betonem z różnymi dodatkami mineralnymi, m.in. żwirem i miką. W 1924 r. wykonał betonowe rzeźby uczennicy i ucznia dla Szkoły Zawodowej w Bytomiu, uosabiające rzemiosło i przemysł, a także zachowane do dnia dzisiejszego podobne betonowe rzeźby uczennicy i ucznia czytających książkę dla Rzemieślniczej Szkoły Zawodowej w Gliwicach (obecnie Dom Kultury przy ul. Barlickiego). Z wielu prac tego artysty wykonanych we Wrocławiu
Spotkania z Zabytkami
5-6 2013 |
19