WOLA
8. PZL-Wola / Zakłady Mechaniczne im. Marcelego Nowotki Adres obiektu: ul. Fort Wola 22 Data powstania: 1951 Użytkownik: Bumar Sp. z o.o. Historia obiektu: Fabryka powstała w 1951 r. i w okresie PRL była jedną z najważniejszych w kraju. Produkowano tu silniki wysokoprężne (w tym do wozów wojskowych, czołgów, maszyn przemysłowych) i zespoły prądotwórcze. Dostarczano m.in. silników do samochodu ciężarowego Żubr A-80, który był poprzednikiem popularnego Jelcza. Silniki warszawskiej produkcji często ulegały awariom i ostatecznie Jelczańskie Zakłady Samochodowe, producent Żubra, zdecydowały się na zakup licencji na silnik Leylanda. Tajemnicą poliszynela jest fakt, że na terenie zakładów produkowano także części uzbrojenia – m.in. silniki do czołgów. W okresie transformacji ustrojowej zmieniono nazwę zakładu na PZL-Wola oraz usunięto pomnik Marcelego Nowotki, który stał przed zakładem. Teren zakładów został przejęty przez spółkę Bumar, choć sama firma PZL-Wola nadal funkcjonuje. Przedsiebiorstwo ma swoje zakłady produkcyjne w Siedlcach, a w Warszawie – siedzibę zarządu. Produkuje różnego rodzaju silniki, agregaty prądowe lądowe i morskie, agregaty pompowe, zespoły prądotwórcze napędzane silnikami gazowymi i wysokoprężnymi. Firma oferuje też różnego rodzaju usługi przemysłowe i laboratoryjne. Natomiast zakładowi w Warszawie, w którym zaniechano jakiejkolwiek produkcji, grozi likwidacja. Budynki na terenie zespołu są wynajmowane na biura i magazyny, służą także jako tło do popularnych show telewizyjnych. Opis: Zakłady zajmują duży obszar między ulicami Fort Wola (od południa)
i Człuchowska (od północy), torami kolejowymi (od zachodu) i cmentarzem (od wschodu). Bezpośrednio przy ul. Fort Wola znajduje się jedenastokondygnacyjny biurowiec wybudowany w 1974 r. Od strony wschodniej do biurowca przylega budynek dawnej świetlicy/sali zebrań (obecnie zaadaptowany na jedną z największych dyskotek w stolicy). Oba budynki, o modernistycznej bryle i zastosowanych rozwiązaniach przestrzenno-wizualnych (m.in. „wysunięte” bloki klatki schodowej w biurowcu, antresola i betonowa rama dookoła w budynku sąsiadującym), są ciekawym przykładem późnej architektury modernistycznej w budownictwie biurowo-przemysłowym Warszawy.
Hala produkcyjna, fot. 2010
Modernistyczny budynek biurowy i stołówka, fot. 2010
231