Z WIZYTĄ W MUZEUM
10 | Toma Rosandić, „Głowa Chrystusa”, 1915, brąz (w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie) 11 | Émile-Antoine Bourdelle, „Popiersie Marii Mrozińskiej”, 1911, beton (w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie)
10
(zdjęcia: 1, 2, 6, 10 – Grzegorz Solecki / Arkadiusz Piętak, 3 – Georg-Kolbe-Museum Berlin, 5, 8 – Krzysztof Wilczyński, 9 – Piotr Tomczyk, 11 – Piotr Ligier, 7 – Städtische Galerie Dresden, 4 – Kunstsammlungen Zwickau)
11 teoretyków kubizmu, jawi się jako czas heroicznej działalności wielu wybitnych indywidualności, od Apollinaire’a po Kahnweilera i od Picassa, Braque’a i Brancusiego po Jacquesa Copeau, twórcę koncepcji teatru nowoczesnego. Epoka ta każe widzieć w pracowni malarza i rzeźbiarza albo na »nagiej« scenie jakby wędrownego teatru Vieux-Columbier lub wreszcie w redakcji apollinaire’owskiego pisma »Les Soirées de Paris« – laboratorium nowego sposobu myślenia. Wówczas krytycy – poeci odważyli się mieć poczucie, że współtworzą epokę przełomową, co później miało być także – zapewne nierzadko iluzorycznym – przeświadczeniem niektórych następnych generacji krytyków. Także i wówczas podjęli oni po raz pierwszy trud wybiórczego dokonywania analizy sztuki minionej z punktu widzenia dokonującej się rewolucji artystycznej”. „1913. Święto wiosny” – święto wiosny szczecińskiego muzealnictwa – to wystawa odwołująca się do trzech wydarzeń (w Szczecinie, Paryżu i Nowym Jorku), łącząca perspektywy lokalną, europejską i globalną, pomyślana jako panorama najistotniejszych zagadnień „dzieła totalnego”. Jest ona także przypomnieniem osoby
................................................
pierwszego dyrektora instytucji – Waltera Riezlera i jego interdyscyplinarnej metody prezentacji muzealiów: zestawiania wybitnych dzieł sztuki europejskiej moderny pierwszych dekad XX w. z ich antycznymi i prymitywnymi źródłami inspiracji. Motywem przewodnim jubileuszowej ekspozycji w Szczecinie uczyniono taniec – metaforę witalności i wolności. Zgromadzone dzieła tworzą zazębiające się narracje – opowieść o źródłach odnowy sztuki u progu nowoczesności rozgrywa się w czterech aktach: – „Baśń słowiańska. Rodzima egzotyka” – przybliżająca fenomen zainteresowania kulturami wschodnioeuropejskimi w kręgu zachodnim; – „Popołudnie fauna. Nowa Arkadia” – nakreślająca problem klasycyzmu oraz reinterpretacji dziedzictwa antycznego na początku XX stulecia; – „Wiosna w Paryżu. Artystyczna stolica świata” – ukazująca wielokulturowe środowisko najważniejszego centrum rozwoju sztuki nowoczesnej w tym okresie; – „Czarna muzyka. Awangarda i kultury prymitywne” – przypominająca zależności między sztuką
nowoczesną a cywilizacjami pierwotnymi Afryki i Oceanii. Prezentowane w salach ekspozycyjnych Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie dzieła malarstwa, rzeźby, rysunku, grafiki i rzemiosła artystycznego pochodzą ze zbiorów własnych szczecińskiego Muzeum Narodowego oraz z Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu, Georg-Kolbe-Museum w Berlinie, Akademie der Künste w Berlinie, Städtische Galerie w Dreźnie, Kunstsammlungen w Zwickau, Ernst Barlach Stiftung w Güstrow oraz z polskich i niemieckich zbiorów prywatnych. Niewątpliwym atutem wystawy jest zestawienie zabytków etnograficznych i archeologicznych z dziełami reprezentującymi takie indywidualności, jak: Abram Jefimowicz Archipow, Ernst Barlach, Émile-Antoine Bourdelle, Béla Czóbel, Kees van Dongen, Xawery Dunikowski, Lyonel Feininger, Marcel Gromaire, Aristide Maillol, Tadeusz Makowski, Georg Kolbe, Max Pechstein, Toma Rosandić, Karl Schmidt-Rottluff, Paul Sérusier, Franz von Stuck, Maurice de Vlaminck, Wojciech Weiss, Eugeniusz Zak i wielu innych. Dla dzisiejszej stolicy Pomorza Zachodniego, dawnej siedziby zarządu niemieckiej prowincji, miasta caryc i repatriantów z ziem wschodnich historycznej Rzeczypospolitej, ośrodka studiów klasycznych oraz zamorskich ekspedycji etnograficznych wystawa „1913. Święto wiosny” stanowi nie tylko impresję na temat kosmopolitycznych tendencji w sztuce sprzed wieku, ale i refleksję nad obecnymi uwarunkowaniami kulturowymi tej części Polski. Dariusz Kacprzak Szymon P. Kubiak
„1913. Święto wiosny. Wystawa jubileuszowa w stulecie otwarcia Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie” (kuratorzy: dr Szymon Piotr Kubiak i dr Dariusz Kacprzak) czynna jest w Muzeum Narodowym w Szczecinie (70-561 Szczecin, ul. Staromłyńska 27, tel. 91 43 15 200) od 21 czerwca do 8 września 2013 r. Muzeum czynne jest we wtorki, środy i soboty w godz. 10.00-18.00, w czwartki w godz. 10.00-20.00, w niedziele w godz. 10.00-16.00. W poniedziałki i piątki muzeum nieczynne.
60
| Spotkania z Zabytkami
7-8 2013