ZABYTKI W KRAJOBRAZIE
6
7
4 | 5 | 6 | 7 | Kondygnacje wiatraka: dolna (4), druga (5), trzecia (6) i czwarta – poddasze (7), stan w 2011 r. (zdjęcia: 2-7 − Joanna Kulpa) ...............................................................................
wojewódzkiego konserwatora zabytków mogą być prowadzone dalsze prace konserwatorskie przy wiatraku. Przyszłością tego obiektu jest powrót do pełnienia dawnej funkcji, dlatego Łąkorskie Stowarzyszenie wysunęło pomysł utworzenia w wiatraku żywego muzeum, czyli
zagospodarowanie i odrestaurowanie wnętrza na cele edukacyjne. Jan Ostrowski zaproponował nawet hasło: „Od ziarenka do bochenka”. Wszystko po to, by pokazać cały proces produkcji mąki, jaki odbywał się tu w przeszłości. Początkowo nastąpiło porządkowanie i odgruzowywanie wiatraka. Przygotowano potrzebne materiały i w 2009 r. przystąpiono do prac remontowych. Wnętrze wyposażono w sosnowe schody z poręczami, wymieniono stropy i podłogi na wszystkich czterech kondygnacjach. Po remoncie zachowane
urządzenia i sprzęty trafiły na swoje dawne miejsce. Serce wiatraka, które przetrwało do naszych czasów, znajduje się na poddaszu. By jednak wiatrak mógł funkcjonować, należy jeszcze zrekonstruować brakującą część mechaniczną oraz odnowić zachowane urządzenia. Teraz wnętrze wiatraka w Łąkorzu wygląda jak prawdziwe muzeum techniki. Udostępniany do zwiedzania obiekt stanowi wyjątkową atrakcję dla turystów. Joanna Kulpa Spotkanie z książką
POZOSTAŁOŚCI ZAŁOŻEŃ DWORSKICH WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO
P
rzed niemal dziesięciu laty, w numerze 4, 2004 „Spotkań z Zabytkami”, we wprowadzeniu do działu współtworzonego przez czytelników, pisaliśmy: „Wśród wielu materiałów nadchodzących do »Społecznego przeglądu zabytków« te, które otrzymujemy od pana Sylwestra Polakowskiego z Krosna, wyróżniają się rzetelnym i bardzo starannym opracowaniem. Najczęściej zabytek ilustrowany jest trzema lub czterema fotografiami, a do opisu, wzbogaconego rysem historycznym miejscowości, zawsze dołączony jest oryginalny szkic sytuacyjny”. Miło jest przekonać się, że pasja do poznawania historii dworskich założeń i dokumentowania ich stanu przywiodła pana Sylwestra Polakowskiego do wydania własnym sumptem publikacji podsumowującej badania nad odwiedzonymi przez niego miejscami. Pozycja Pozostałości założeń dworskich województwa podkarpackiego (wyd. Krosno 2012) łączy cechy albumu i przewodnika. Na niemal 600 stronach autor rzetelnie opisał bardziej i mniej znane zabytki regionu i zamieścił ich aktualne zdjęcia. Dzięki książce można się zapoznać z ponad 400 założeniami dworskimi (!). Część z tych skarbów Podkarpacia warto odwiedzić samemu podczas krajoznawczej wycieczki wiodącej jednym z sugerowanych przez autora szlaków zwiedzania.
W publikacji skatalogowane zostały nie tylko dwory, zamki czy pałace, ale i sąsiadujące z nimi spichlerze, stajnie, oficyny, oranżerie, kaplice, bramy, ogrodzenia, architektura ogrodowa, zachowane nasadzenia roślinne itp. Przy każdym założeniu dworskim zamieszczono jego opis i historię, a także informacje praktyczne: wskazówki dotyczące dojazdu, określenie zakresu dostępności poszczególnych miejsc. Autor nie tylko podróżował po opisywanych miejscach, lecz także uwieczniał je na zdjęciach, sięgał po dokumenty źródłowe i konsultował się ze specjalistami. Publikacji dopełniają indeksy, spis bibliografii i mapa regionu. Sylwester Polakowski pisze we wstępie: „Istnieje jeszcze szereg zapomnianych miejsc, w których istniały niegdyś dwory lub folwarki, dzisiaj najczęściej trudnych do wyodrębnienia, ale mimo to wartych poznania. Te miejsca będą miały szansę zaistnieć w świadomości odbiorców, gdyż zostaną ujęte w drugim tomie pozostającym w opracowaniu – zatytułowanym »Ślady założeń dworskich województwa podkarpackiego«”. W oczekiwaniu na drugą część publikacji, jej pierwszy tom można nabyć w cenie 79,80 zł w Wydawnictwie LYGIAN (www.lygian.pl), w księgarni internetowej HETTA (www.hetta. pl) lub w sieci księgarni podkarpackich NOVA.
Spotkania z Zabytkami
7-8 2013 |
53