4
7
5
6 3 | Medal z wizerunkiem Władysława Łokietka, złoto, bicie stemplem – awers (a), rewers (b) (w zbiorach Narodowego Muzeum Historii Ukrainy w Kijowie)
4 | 5 | 6 | Medale z wizerunkami: Bolesława Chrobrego, srebro, bicie stemplem (w zbiorach Gabinetu Numizmatycznego, Mennica Polska SA w Warszawie) (4), Kazimierza Wielkiego, brąz, bicie stemplem (w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie) (5), Bolesława Chrobrego, żeliwo, odlew (w zbiorach Muzeum Sztuki Medalierskiej, Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia) (6) 7 | Gablota z medalionami warszawskiej firmy Karola Mintera, wzorowanymi na medalach Stanisława Augusta
(zdjęcia: 1,2,7 – Małgorzata M. Przybyszewska; 3,4 – Wojciech Holnicki; 5 – Piotr Ligier; 6 – Paweł Passowicz)
typu komplety odgrywały w XIX w. rolę pamiątek narodowych. 23 medale pocztu uzupełniano zazwyczaj dodatkowym, z wizerunkiem Stanisława Augusta. W ostatniej z gablot wystawy zaprezentowano 15 wykonanych z różnych materiałów medalionów firmy Karola Mintera w Warszawie, pochodzących ze zbiorów Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu i z Muzeum Narodowego w Poznaniu. One także wzorowane są na osiemnastowiecznych medalach Stanisława Augusta. Jakie były dzieje najważniejszej, złotej serii medali po śmierci ostatniego króla w 1798 r.? Jego liczącą blisko 16 tys. obiektów antycznych, średniowiecznych i nowożytnych kolekcję numizmatyczną wraz z innymi zbiorami odziedziczyli bratankowie, książęta Józef i Stanisław Poniatowscy. Część zbioru zakupił w 1805 r. Tadeusz Czacki do założonego przez siebie Liceum Krzemienieckiego, jednak dane archiwalne wskazują, że to Marcin Badeni podarował te medale gabinetowi numizmatycznemu szkoły. W 1828 r. zbiory krzemienieckie zostały prawie w całości przeniesione do Uniwersytetu Wileńskiego. Po powstaniu listopadowym, kiedy w ramach represji uczelnię zamknięto, jej zasoby oddane zostały do założonego w 1834 r.
Uniwersytetu w Kijowie. Kolekcja numizmatyczna kilkakrotnie zmieniała jeszcze miejsce pobytu. Ostatecznie w 1995 r. wszystkie kolekcje medali i monet znalazły się w zbiorach Narodowego Muzeum Historii Ukrainy. Partnerem wystawy w Łazienkach Królewskich jest Mennica Polska SA, która jako spadkobierczyni Mennicy Warszawskiej świętowała w ubiegłym roku 245-lecie istnienia. Podjęła się ona wybicia okolicznościowego medalu – symbolicznego dwudziestego czwartego w kolekcji, z wizerunkiem ostatniego króla Polski. Medal ten ma upamiętniać przypadający w tym roku jubileusz 220-lecia podjętej przez Stanisława Augusta idei nowoczesnego Muzeum Publicznego w Łazienkach Królewskich. Awers medalu jest kopią niezrealizowanego projektu Jana Jakuba Reichla, który najprawdopodobniej miał zamknąć poczet królów polskich. Na rewersie natomiast znajduje się napis: „MUZEUM / ŁAZIENKI / KRÓLEWSKIE / WARSZAWA / 1792-2012”. Wystawie towarzyszy katalog, w którym znalazły się nie tylko opisy i fotografie wszystkich eksponatów, ale także interesujące eseje. Ich autorzy ze szczegółami przybliżają fascynującą historię królewskiej kolekcji.
Spotkania z Zabytkami
Małgorzata M. Przybyszewska 3-4 2012 |
45