Μεταλλευτικά Νέα | Τεύχος 17 by HELLAS GOLD S.A.

17 ΜΑΪΟΣ 2016

ΑΦΙΕΡΩΜΑ:

ΑΘΩΣ & ΒΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Οι θησαυροί του τόπου μας μέσα από ένα ιστορικό και πολιτιστικό οδοιπορικό

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ

ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ Ένα τιτάνιο έργο περιβαλλοντικής αποκατάστασης σε εξέλιξη

ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Μια αποφασισμένη ομάδα με κατάρτιση και υψηλά επίπεδα ετοιμότητας

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ M A Ϊ Ο Σ

2 0 1 6

Ενημερωτικό έντυπο της Ελληνικός Χρυσός, της Eldorado Gold και των Χρυσωρυχείων Θράκης. Διανέμεται δωρεάν.

ΤΑΥ ΤΟΤ Η ΤΑ ΕΚΔΟΤΗΣ – ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κώστας Γεωργαντζής ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Μάριος Θεοδωρακάκης ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αγγελική Ρήγα, Ειρήνη Στρίκου ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Χρήστος Παπάζογλου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ – ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αγλαΐα Κοκορέλια ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: Βασίλης Μεντόγιαννης ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Ελληνικός Χρυσός Α.Ε., Shutterstock, Βασίλης Μεντόγιαννης, Προαθωνικός Οργανισμός Τουρισμού

Μεταλλευτικά Νέα

ΠΕ Ρ ΙΕ ΧΟΜΕ Ν Α Νέα

Η περιβαλλοντική αποκατάσταση της Ολυμπιάδας

Αφιέρωμα στην Αθωνική Χερσόνησο 12-25 Άγιο Όρος: Ένα οδοιπορικό στην Ιστορία

Η μοναστηριακή κουζίνα

Τα μουσεία της ΒΑ Χαλκιδικής

Σιδηροκαύσια

Αρχαία Στάγειρα

Αριστοτελικός Περίπατος

Ομάδα Διάσωσης της Ελληνικός Χρυσός: «΄Εσο Έτοιμος»

Άργυρος: Το… προσιτό πολύτιμο μέταλλο

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ Α.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ Έδρα: Λεωφόρος Β. Σοφίας 23Α, Αθήνα, Τ.Κ. 10674 press@gr.eldorado.com 214 68 70 000 23760 25000

Editorial /

Πάσχα 2016:

Μια ευκαιρία για ηρεμία, ενδοσκόπηση και ανασύνταξη ψυχικών αποθεμάτων.

ΑΓΑΠΗΤΈ ΑΝΑΓΝΏΣΤΗ, Η κυκλοφορία του νέου τεύχους των Μεταλλευτικών Νέων συνέπεσε με την Μ. Εβδομάδα. Το κλίμα των ημερών μας ωθεί –ασυναίσθητα τις περισσότερες φορές–, σε μια ενδοσκόπηση, η οποία όμως πιθανόν να είναι και καλοδεχούμενη δεδομένης της συναισθηματικής φόρτισης της τελευταίας περιόδου. Πολλά συνέβησαν τους δύο τελευταίους μήνες… Βιώσαμε μια τεράστια απώλεια με τον άδικο θάνατο του άτυχου συναδέλφου στις στοές, αβάσταχτη πικρία για τον αναπάντεχο χαμό συναδέλφου και της γυναίκας του σε τροχαίο, ζούμε την αβεβαιότητα που περιβάλλει την πορεία της επένδυσης… Κι όμως, αναπόφευκτα, η επερχόμενη συμβολική Ανάσταση –όπως κάθε φορά εξάλλου–, μας δίνει το κουράγιο να αντιμετωπίσουμε την δύσκολη πραγματικότητα. Η μεγάλη μεταλλευτική οικογένεια πάντοτε διακρινόταν για την μαχητικότητα, την αγωνιστικότητα και την πίστη στους στόχους της. Δεν πρόκειται ούτε αυτή τη φορά να τα παρατήσουμε και να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά. Ο εορτασμός της Ανάστασης του Θεανθρώπου μπορεί για πολλούς να είναι απλά μια χριστιανική παράδοση αιώνων, δεν παύει όμως να αποτελεί και μια πνευματική και ψυχική ανάταση, αλλά και ανάταξη, για τον κάθε έναν από εμάς που δεν διστάζει να κοιτάξει στον καθρέπτη, να κάνει την αυτοκριτική του και κατά κάποιο τρόπο να αυτοπροσδιοριστεί εξ αρχής. Κάθε Ανάσταση μια νέα αρχή, ένα νέο ξεκίνημα, όχι απαραίτητα συνδεδεμένο με πράξεις και δράσεις, αλλά καθαρά πνευματικό αυτή τη φορά. Στο κλίμα αυτό, διάβασε το άρθρο για τα μοναστήρια της Αθωνικής Χερσονήσου και θα καταλάβεις σίγουρα για ποιο πράγμα σου μιλάω. Θα το βρεις μέσα στο μικρό αφιέρωμα των Μεταλλευτικών Νέων στην Χαλκιδική, με Μοναστηριακή κουζίνα, μουσεία και αξιοθέατα της περιοχής. Και βέβαια, ένα άρθρο για τον Αριστοτελικό Περίπατο, και το πώς κατόρθωσε να καθιερωθεί σαν μια καινοτόμα δράση βιώσιμης ανάπτυξης, η οποία όχι μόνο έκανε γνωστή τη Χαλκιδική σε νέες ομάδες επισκεπτών, αλλά συνέβαλε ουσιαστικά στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στην περιοχή μας. Όχι βέβαια ότι μπορεί να

χωρέσει η ομορφιά της Χαλκιδικής σε λίγες σελίδες, αλλά, να… έτσι… για να μην ξεχνάμε σε τι ευλογημένο τόπο ζούμε. Στο τεύχος που κρατάς στα χέρια σου θα ενημερωθείς με κάθε λεπτομέρεια για την Ομάδα Διάσωσης που έχουν συγκροτήσει οι εργαζόμενοι στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Πώς εκπαιδεύεται, τι εξοπλισμό διαθέτει, ποιες είναι οι δυνατότητές της. Και βέβαια ένα ενημερωτικό άρθρο για την πρόοδο της αποκατάστασης του χώρου απόθεσης τελμάτων της Ολυμπιάδας και αλλού, την πρώτη προτεραιότητα της Ελληνικός Χρυσός. Από εμάς τις ειλικρινείς ευχές μας για Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!

Κώστας Γεωργαντζής Υπεύθυνος Επικοινωνίας & Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.

Μεταλλευτικά Νέα

Νέα /

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΉ ΚΑΙ ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΉ ΕΚΔΡΟΜΉ: ΠΆΜΕ ΜΕΤΑΛΛΕΊΑ; Πρόγραμμα Ανοιχτών Θυρών 2016

ΤΡΙΆΝΤΑ ΜΙΚΡΟΊ ΜΑΘΗΤΈΣ Γυμνασίου, στο πλαίσιο του μαθήματος «Τεχνολογίας», παρακολούθησαν ένα μοναδικό μάθημα για τη λειτουργία μιας μεταλλευτικής εταιρείας, στο εργοστάσιο του Στρατωνίου. Τα παιδιά μαζί με τους συνοδούς καθηγητές τους έφτασαν νωρίς το πρωί της Πέμπτης, 31 Μαρτίου, στις εγκαταστάσεις της εταιρείας, γεμάτα ενθουσιασμό και πολλές απορίες να λύσουν! Αρχικά, παρακολούθησαν αναλυτική παρουσίαση για τα Μέσα Ατομικής Προστασίας και την ορθή χρήση τους, ενημερώθηκαν για την πρόληψη ατυχημάτων στην εργασία, το σπίτι ή το σχολείο και… συμμορφώθηκαν με τους κανόνες ασφαλείας που διέπουν εργοταξιακούς χώρους. Στη συνέχεια, επισκέφτηκαν τον χώρο του εργοστασίου εμπλουτισμού και ενημερώθηκαν τόσο για τον τρόπο λειτουργίας του, την οργάνωση και διοίκηση του, την στελέχωση του με ανθρώπινο δυναμικό και τον μηχανικό εξοπλισμό του, όσο και για τις διαδικασίες από τη στιγμή της εξόρυξης του

Μεταλλευτικά Νέα

μεταλλεύματος μέχρι την παραγωγή των εμπορεύσιμων προϊόντων. «Είναι πολύ ευχάριστο να επισκέπτονται μαθητές ή φοιτητές τις εγκαταστάσεις μας, να απαντάμε στα ερωτήματα τους, να βλέπουν από μέσα πώς λειτουργεί η επιχείρηση και πώς έχει εξελιχθεί η μεταλλευτική επιστήμη! Ειδικά τα παιδιά αυτής της ηλικίας μπορούν να σε εντυπωσιάσουν με τις ερωτήσεις τους και τις παρατηρήσεις που κάνουν. Η ουσία βέβαια, δεν είναι να κατανοήσουν πλήρως τις διαδικασίες, αλλά να ανακαλύψουν τις προοπτικές που υπάρχουν για τους ίδιους. Να καταλάβουν ότι ο κόσμος συνεχώς εξελίσσεται, προοδεύει. Ότι μπορούν να ονειρεύονται για το μέλλον πράγματα που σήμερα ίσως φαντάζουν ακατόρθωτα και να παλέψουν για αυτά. Το μήνυμα σε κάθε τέτοιου είδους επίσκεψη είναι ένα: Αυτές είναι οι τεχνολογίες που εφαρμόζουμε

σήμερα, αυτά έχουμε πετύχει, το επόμενο βήμα πρέπει το κάνετε εσείς. Με γνώση, με σεβασμό και με σκληρή δουλειά!», δήλωσε ο Διευθυντής Παραγωγής του εργοστασίου εμπλουτισμού Στρατωνίου, Τηλέμαχος Πεύκος, που υποδέχτηκε και ξενάγησε τους μαθητές στον χώρο. Η προγραμματισμένη περιήγηση των μικρών επισκεπτών περιελάβανε μια τελευταία στάση που αποδείχτηκε και η αγαπημένη τους. Η ομάδα γνώρισε το εργαστήριο ελέγχου ποιότητας, το χημείο δηλαδή, και ανακάλυψε τη μαγεία της χημείας!. Ο Μανώλης Δάφτσης, Χημικός και Προϊστάμενος Ελέγχου Ποιότητας, αφού ενημέρωσε τους μαθητές για τις αρμοδιότητες και τις ευθύνες που έχουν οι εργαζόμενοι του εργαστηρίου, παρουσίασε μερικά εντυπωσιακά και ασφαλή πειράματα και εξήγησε με ποιο τρόπο και γιατί η χημεία αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητάς μας και η γνώση της εφόδιο ζωής και μοχλό ανάπτυξης. «Οι μαθητές της περιοχής έχουν την τύχη σε μια χώρα που αποβιομηχανοποιείται να γειτνιάζουν με μία σύγχρονη και μεγάλη βιομηχανία. Τους δίνεται λοιπόν η ευκαιρία μέσω της βιωματικής μάθησης να έρθουν από νεαρή ηλικία σε επαφή με παραγωγικές διεργασίες, διαδικασίες ελέγχου ποιότητας, αλλά και όλες τις απαραίτητες υποστηρικτικές

εργασίες που απαιτεί η βαριά βιομηχανία. Η επίσκεψη στο εργαστήριο ελέγχου ποιότητας έφερε τους μαθητές σε επαφή με αυστηρές διαδικασίες ελέγχου ποιότητας και με ορισμένα σύγχρονα όργανα υψηλής τεχνολογίας ενώ τους έδωσε την ευκαιρία να κατανοήσουν και την αυστηρή

περιβαλλοντική παρακολούθηση στην οποία υπόκειται η ευρύτερη περιοχή τους. Σχετικά με το αυξημένο ενδιαφέρον που επέδειξαν οι μαθητές κατά την επίσκεψη το μόνο που μπορώ να αναφέρω είναι ότι η Χημεία για ακόμα μία φορά πέτυχε το στόχο της. Βλέπετε η “ΧΗΜΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΤΟΥ”, αρκεί πάντα με ασφάλεια να καταφέρεις από ένα βαρετό και ανιαρό μάθημα του σχολείου να την παρουσιάσεις ως ένα “μαγικό” παιχνίδι γνώσης και εμπειρίας» μας δήλωσε μετά την επίσκεψη των μικρών μαθητών. Το Πρόγραμμα Ανοιχτών Θυρών συνεχίζει να δίνει ευκαιρίες εξοικείωσης με την μεταλλευτική δραστηριότητα και τις συναφείς με αυτήν επιστήμες αλλά και προτάσεις επαγγελματικού προσανατολισμού στους νέους ανθρώπους της περιοχής.

Μεταλλευτικά Νέα

Νέα /

ΕΘΕΛΟΝΤΈΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΧΡΥΣΌΣ ΣΤΗ ΜΆΧΗ ΜΕ ΤΙΣ ΦΛΌΓΕΣ Συνδρομή με οχήματα και μηχανήματα στην κατάσβεση πυρκαγιάς στο Μετόχι Χιλανδαρίου

ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΕΝΊΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΉΣ προστασίας και θωράκισης της Χαλκιδικής, ενός νομού με αυξημένα επίπεδα επικινδυνότητας, αλλά και με ένα από τα πιο πλούσια ιστορικά πυρκαγιών, καταδεικνύουν μια σειρά από σοβαρά περιστατικά πυρκαγιών τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτή την ανάγκη θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα τα τελευταία χρόνια τόσο η δασική υπηρεσία, όσο

Μεταλλευτικά Νέα

και η τοπική αυτοδιοίκηση διεκδικώντας κονδύλια και εξοπλισμό, Η φωτιά που ξέσπασε την 30η Μαρτίου στον καλογερικό μύλο, εντός του Μετοχίου της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου, στο 3ο χλμ. Ιερισσού – Στρατωνίου, του Δήμου Αριστοτέλη, ανέδειξε και την ανάγκη για ιδιωτική και εθελοντική συνδρομή. Στο σημείο της φωτιάς, έσπευσαν άμεσα ισχυρές δυνάμεις της πυροσβεστικής υπηρεσίας, αλλά και εθελοντές εργαζόμενοι της Ελληνικός Χρυσός, που συνέβαλαν με ειδικά οχήματα και μηχανήματα στο έργο της κατάσβεσης, υπηρετώντας με απόλυτη προσήλωση τις αξίες του εθελοντισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος τις οποίες και διαχρονικά πρεσβεύουν. Η πυρκαγιά τέθηκε υπό πλήρη έλεγχο μετά από ολονύχτια μάχη με τις φλόγες ενώ τα αίτια που την προκάλεσαν διερευνώνται. Αυτό που μένει είναι η κοινή διαπίστωση της ανάγκης για περαιτέρω στήριξη των δομών πολιτικής προστασίας, των υπηρεσιών και της αυτοδιοίκησης αλλά και η σημασία του εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς με κάθε μέσο και τρόπο, ειδικά σε καιρούς κρίσης. Μια ανάγκη που έχει βάλει σε απόλυτη προτεραιότητα η Ελληνικός Χρυσός.

ΜΉΝΥΜΑ ΓΙΑ ΟΜΌΝΟΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΎΛΑΞΗ Ο ΣΕΒΑΣΜΙΌΤΑΤΟΣ ΗΧΗΡΌ της κοινωνικής ειρήνης έστειλε προς πάσα ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΗΣ κατεύθυνση Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ.κ. ο οποίος τέλεσε αγιασμό σε όλα τα ΙΕΡΙΣΣΟΎ, ΑΓΊΟΥ Θεόκλητος, εργοτάξια της Ελληνικός Χρυσός στα μέσα του ΌΡΟΥΣ ΚΑΙ Μαρτίου. Παρόντες στην τελετή του αγιασμού στο Στρατώνι όλοι οι εργαζόμενοι των Μεταλλείων, στελέχη ΑΡΔΑΜΕΡΊΟΥ ήταν της διοίκησης και εκπρόσωποι του κλήρου της κ.κ. ΘΕΌΚΛΗΤΟΣ Β.Α. Χαλκιδικής, οι οποίοι δέχτηκαν ευλογίες για ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΊΑ την προστασία της υγείας και της ασφάλειάς τους ΚΑΣΣΆΝΔΡΑΣ

στο δύσκολο έργο τους. «Να πορεύεστε με το κεφάλι ψηλά», τόνισε ο Μητροπολίτης, αφού ανέλυσε την αξία της εργασίας και της προσφοράς στο συνάνθρωπο στον χριστιανικό βίο, όπως αυτός ορίζεται από τον Απόστολο Παύλο σε σχετικό χωρίο της Αγίας Γραφής. Οι παρόντες κλήθηκαν από τον Σεβασμιότατο να περιφρουρήσουν το περιβάλλον και την εργασία τους και να παραμείνουν θεματοφύλακες της προόδου και της κοινωνικής ευημερίας του τόπου τους.

Αγιασμός σε όλα τα εργοτάξια της Ελληνικός Χρυσός

Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ.κ. Θεόκλητος, στον αγιασμό στο Στρατώνι.

Μεταλλευτικά Νέα

Περιβάλλον /

H περιβαλλοντική αναβάθμιση της

Ολυμπιάδας ΈΝΑ ΤΙΤΆΝΙΟ ΈΡΓΟ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΕΞΈΛΙΞΗ

Ό Μεταλλευτικά Νέα

ταν η προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της Ελληνικός Χρυσός κατατέθηκε, τον Ιανουάριο του 2006, περιελάμβανε και την περιβαλλοντική αποκατάσταση και αναβάθμιση των χώρων απόθεσης τελμάτων της Ολυμπιάδας, λίγοι συνειδητοποίησαν τότε το τι ακριβώς σηματοδοτούσε για τον τόπο και την κοινωνία του αυτό το έργο. Ίσως ακόμη λιγότεροι πίστεψαν στην υλοποίηση αυτού του έργου – στοίχημα ζωής και καριέρας για τους Έλληνες μηχανικούς της Ελληνικός Χρυσός, που το εμπνεύστηκαν και το σχεδίασαν. Κάποιοι άλλοι ακούστηκαν να λένε: «Αποκλείεται να συμβεί κάτι τέτοιο. Επικοινωνιακό τρικ είναι της εταιρείας, για να περάσει η μελέτη της από το υπουργείο». Ό,τι και να ακούστηκε, ό,τι και να ειπώθηκε, τώρα πια δεν έχει καθόλου σημασία. Και δεν έχει σημασία γιατί Επιφάνεια υπό η περιβαλλοντική αποκατάσταση της αποκατάσταση στη Ολυμπιάδας δεν ήταν ένα σχέδιο επί λίμνη τελμάτων Ολυμπιάδας. χάρτου. Σήμερα αποτελεί μια ορατή πραγματικότητα.

Τα «Μεταλλευτικά Νέα» βρέθηκαν στο γραφείο του ανθρώπου που κινεί σε καθημερινή βάση τα νήματα αυτού του άνευ προηγουμένου περιβαλλοντικού έργου στα Ελληνικά χρονικά. Αυτός ο άνθρωπος είναι η Έμμυ Γαζέα, Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός και υπεύθυνη του τμήματος περιβάλλοντος της Ελληνικός Χρυσός. Οι επαγγελματικές υποχρεώσεις της δεν στάθηκαν εμπόδιο για μια ολιγόλεπτη συνάντηση, στην οποία μας δόθηκε η δυνατότητα να πληροφορηθούμε πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για ένα μεγαλεπήβολο όραμα που γίνεται πράξη μέρα με τη μέρα. Ώρα με την ώρα. Λεπτό με το λεπτό. Η Έμμυ Γαζέα δεν κρύβει την μεγάλη ικανοποίηση που νιώθει όταν μιλάει για την εξέλιξη του έργου

Χωματουργικές εργασίες στην πλατεία Φιρέ, στην Ολυμπιάδα.

Η αποκατάσταση της Ολυμπιάδας αποτελεί μια ορατή πραγματικότητα

Η επιφάνεια φυτοαποκατάστασης στην περιοχή Καρακόλι, του Μαντέμ Λάκκου

αποκατάστασης στην Ολυμπιάδα. «Το μήνυμα είναι ένα και είναι σαφές. Η λίμνη τελμάτων της Ολυμπιάδας, που γιγαντώθηκε επί εποχής Μποδοσάκη, ανήκει στο παρελθόν. Από το 2012 μέχρι και τώρα που το συζητάμε, αυτή η επίμαχη έκταση 300 στρεμμάτων αποκαθίσταται εντατικά. Τα τέλματα έχουν απομακρυνθεί και βρισκόμαστε στη φάση περιβαλλοντικής εξυγίανσης και περιβαλλοντικής αναβάθμισης, έτσι ώστε μέσα στην περίοδο 2018-2019 να αποδοθεί πλήρως στην τοπική κοινωνία για να την χρησιμοποιήσει, όπως εκείνη θα επιλέξει. Το στοίχημα ζωής και καριέρας για εμάς τους μηχανικούς της Ελληνικός Χρυσός κερδίζεται με σκληρό και επίπονο καθημερινό αγώνα.» Σύμφωνα, με τα επίσημα στοιχεία της υπεύθυνης περιβάλλοντος της

Μεταλλευτικά Νέα

Περιβάλλον /

Ελληνικός Χρυσός μέχρι σήμερα έχουν απομακρυνθεί 2,5 εκ. τόνοι παλαιών αποθέσεων. Αντίστοιχες αποθέσεις, όπως μας είπε υπάρχουν και στην περιοχή των εγκαταστάσεων Μαύρων Πετρών – Μαντέμ Λάκκου – Στρατωνίου, αλλά ο μεγαλύτερος όγκος τελμάτων συγκεντρώνεται στην ευρύτερη περιοχή των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων Ολυμπιάδας. Συγκεκριμένα, τα έργα απομάκρυνσης, καθαρισμού και αποκατάστασης που υλοποιούνται στην περιοχή της Ολυμπιάδας αφορούν την απομάκρυνση και καθαρισμό παλαιών τελμάτων, τους παλαιούς σωρούς αρσενοπυρίτη και τον παλαιό χώρο απόθεσης στείρων στην «Πλατεία Φιρέ» του εργοστασίου εμπλουτισμού. Πριν αφήσουμε την υπεύθυνη περιβάλλοντος να συνεχίσει το έργο της, μας έδωσε μια υπόσχεση: «Όσο σπουδαίο είναι το έργο περιβαλλοντικής αποκατάστασης

Ο μεγάλος χώρος απόθεσης «Αρσενοπυρίτες 1», στην Ολυμπιάδα. Διακρίνονται οι στεγασμένοι σωροί προς επεξεργασία.

Μεταλλευτικά Νέα

και αναβάθμισης, άλλο τόσο σπουδαίο είναι το έργο που εξελίσσεται στις επιφάνειες που απελευθερώνονται και επιχειρεί να συνδέσει την αρχαιολογική και μεταλλευτική ιστορία του τόπου με το πανέμορφο φυσικό τοπίο. Αν όλα εξελιχθούν με βάση τον προγραμματισμό μας, αυτός ο χώρος της Ολυμπιάδας θα μετατραπεί σε χώρο – πρότυπο σ’ ολόκληρη την επικράτεια. Ελάτε τότε να τα ξαναπούμε.» Της το υποσχεθήκαμε και εμείς από την πλευρά μας και ανανεώσαμε το ραντεβού μας για τα τέλη του 2017, όπου αναμένεται η πλήρης αναμόρφωση μιας περιοχής που πλέον δεν θυμίζει σε τίποτα το … συσσωρευμένο σε τέλματα παρελθόν της.

Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για την ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής.

μεσογειακού χώρου και μια πειραματική ελεύθερη επιφάνεια Η πειραματική για την «in vivo» μελέτη του φαινομένου επιφάνεια φύτευσης με αρωματικά φυτά στην του σταδιακού φυσικού εποικισμού περιοχή του Μαντέμ του εδάφους με τα φυτά της τοπικής Λάκκου χλωρίδας. Στο έργο αυτό θα εντάσσονται σταδιακά και όλες οι άλλες εκτάσεις όπου υπήρχε προγενέστερη μεταλλευτική δραστηριότητα και δεν είναι λειτουργικές ή χρήσιμες στη νέα επενδυτική πραγματικότητα. Έτσι, μετά την ολοκλήρωση της φάσης 2 του υποέργου Ολυμπιάδας, όταν ελευθερωθούν και τα κτίρια του υφιστάμενου εργοστασίου εμπλουτισμού, προβλέπεται η δημιουργία: ενός εκθεσιακού χώρου στον οποίο θα γίνεται ενημέρωση για την μεταλλευτική ιστορία της περιοχής, περιβαλλοντική ενημέρωση, ενημέρωση για τα αρχαιολογικά Η ονομαζόμενη Άποψη της «Πλατεία 53», με τις ευρήματα, προβολή πλατείας αποθέσεις στο Στρατώνι. Φιρέ, στην των τρόπων και Ολυμπιάδα. μεθόδων της αποκατάστασης της περιοχής, κ.ά. περιπατητικών μονοπατιών που θα συνδέουν τα διάφορα τμήματα του πολυθεματικού πάρκου, τον αρχαιολογικό χώρο «Λόφος Ελληνιστικών Εργαστηρίων» με τα αρχαία Στάγειρα και την Ολυμπιάδα και η ανάδειξη ενός βασικού ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΝΑΔΕΙΞΗΣ περιπατητικού μονοπατιού κατά μήκος του ρέματος της Παράλληλα με τις εργασίες απομάκρυνσης των παλαιών τελμάτων Κηπουρίστρας. και την φυτοαποκατάσταση, βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για την ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής με σημείο αναφοράς τον χώρο που ελευθερώνεται. Συγκεκριμένα: ΠΟΛΥΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ Το πολυθεματικό πάρκο μπορεί να αποτελέσει πηγή εσόδων Προγραμματίζεται η ίδρυση ενός πολυθεματικού πάρκου με για την τοπική κοινωνία με την ανάπτυξη και διαφόρων άλλων τη δημιουργία δενδρόκηπου (arboretum) και βοτανικού κήπου. συμπληρωματικών δραστηριοτήτων προκειμένου να αναδειχθούν τα Μέσα στον βοτανικό κήπο σε διακριτές ενότητες θα ενταχθούν: μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής, ένας κήπος μεταλλόφυτων, όπως τα αρχαιολογικά ευρήματα, η μεταλλευτική ιστορία ένας κήπος με τα απειλούμενα φυτικά είδη των νησιών του και το πανέμορφο περιβάλλον.

INFORMATION TIPS

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική /

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Ένα οδοιπορικό στην ιστορία

Ο Γίγαντας Άθως, γιος του Ουρανού και της Γης, μάχεται τους Θεούς. Αρπάζει ένα βουνό από τη Θράκη και το εκσφενδονίζει στον Όλυμπο, αλλά εκείνο θα πέσει στο Αιγαίο και θα σχηματίσει τη χερσόνησο του Άθω.

Έτσι θέλει ο αρχαίος μύθος να μιλήσει για την καταγωγή του Αγίου Όρους, που η παράδοση της Εκκλησίας θα του δώσει το εξαιρετικό προνόμιο να επιλεγεί από τη Θεοτόκο για να γίνει κλήρος και επικράτεια δική της, και θα προσαγορεύεται στους αιώνες το «Περιβόλι της Παναγιάς».

Μεταλλευτικά Νέα

Σ’ αυτόν τον στενόμακρο τόπο, εδώ και χίλια χρόνια, ο Αγιορείτης μοναχός γίνεται ο εραστής της ησυχίας που εγκαταλείπει τα εγκόσμια, «ίνα Χριστόν κερδήση». Θα αφιερώσει όλη του την ύπαρξη στην καλλιέργεια του κήπου της σωτηρίας, της συνδιαλλαγής του ανθρώπου με τον Θεό. Τα 20 αιωνόβια μοναστήρια οικοδομούν μέσα στην ιστορία την Ουράνια Πολιτεία, επάνω στα γήινα θεμέλια του αγώνα της καθημερινής ζωής των μοναχών.

Μονή Εσφιγμένου (φωτ. Philip Haayman).

Το Άγιο Όρος θα δεχτεί τους πρώτους ερημίτες γύρω στο 800, με τις αφηγήσεις που τοποθετούν τη σύσταση των μονών σε παλαιότερους χρόνους να ελέγχονται για την ιστορική τους ανακρίβεια.. Οι αρχαιότεροι ασκητές του 9ου αιώνα είναι ο Πέτρος ο Αθωνίτης και ο Άγιος Ευθύμιος ο νέος. Θα μεταφυτεύσουν την αρχέγονη ασκητική παράδοση της Ανατολής και θα εγκατασταθούν ολομόναχοι ή σε μικρές ομάδες, ζώντας με αυστηρή νηστεία και συνεχή προσευχή, αντιμέτωποι με τις κακουχίες της ζέστης και του κρύου. Η μεγάλη μεταβολή στη μορφή του ασκητισμού στο Όρος θα γίνει με τον Αθανάσιο τον Αθωνίτη, όταν το 963 με την υποστήριξη του φίλου του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά θα ιδρύσει το πρώτο κοινοβιακό μοναΜονή Ιβήρων (φωτ. Νίκος στήρι, τη Μεγίστη Λαύρα. Το 972 ο Ιωάννης Τσιμισκής θα υπογράψει τον Ψυχογιός). περίφημο Τράγο, που αποτελεί το πρώτο τυπικό του Αγιορείτικου μοναχισμού πάνω σε τραγίσια περγαμηνή, και στο οποίο περιλαμβάνονται κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας των κοινοβίων. Ανάμεσα στους πιο αρχαίους και αυστηρούς κανόνες υπάρχει και το άβατο. Από την εποχή του Κωνσταντίνου του Μονομάχου, το 1060, απαρασάλευτα ισχύει η απαγόρευση εισόδου κάθε γυναίκας στο Όρος. Το κοινοβιακό σύστημα του οργανωμένου μοναχισμού στο «Αγιώνυμο Όρος» γρήγορα θα εξαπλωθεί και θα αποκτήσει πνευματική ακτινοβολία σε ολόκληρη τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Τα μοναστήρια θα αποκτήσουν οικονομική δύναμη εξαιτίας όχι μόνο της εύνοιας και προστασίας των αυτοκρατόρων, αλλά και της προνομιακής γεωγραφικής τους θέσης στους δρόμους των θαλάσσιων επικοινωνιών και μεταφορών. Σταδιακά διαμορφώνονται σε μεγάλα πολυώροφα περίκλειστα οικοδομικά συγκροτήματα με πτέρυγες που περιλαμβάνουν εκτός από τα κελιά των καλόγερων και εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την αυτόνομη λειτουργία τους. Η Τράπεζα, όπου γίνεται η τελετουργική εστίαση των μοναχών και των προσκυνητών, το Δοχειό, όπου αποθηκεύονται τα τρόφιμα και το λάδι μαζί με το Βαγεναρειό για το κρασί είναι μερικά από τα κτίσματα των μονών. Στη κεντρική αυλή υπάρχει το Καθολικό και η Φιάλη, η κρήνη δηλαδή για την

Εδώ και χίλια χρόνια, ο Αγιορείτης μοναχός γίνεται ο εραστής της ησυχίας που εγκαταλείπει τα εγκόσμια, «ίνα Χριστόν κερδήση»

Μονή Βατοπεδίου (φωτ. Alex Andrei).

τέλεση του αγιασμού των υδάτων. Κάθε μοναστήρι έχει ακόμα και τον αρσανά του, που είναι ένα κτιριακό συγκρότημα στην παραλία που διαθέτει καραβοστάσι, αποθήκες και το χώρο που διαμένει ο αρσανάρης μοναχός. Από νωρίς το Άγιο Όρος θα προσελκύσει την εγκατάσταση μοναχών από διάφορες εθνότητες και προελεύσεις, αποκτώντας έκτοτε έναν διαχρονικό διορθόδοξο χαρακτήρα. Ιδρύεται το ρωσικό μοναστήρι του Παντελεήμονα, η Μονή Χιλανδαρίου θα παραχωρηθεί το

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική /

Άποψη της Μονής Δοχιαρείου (φωτ. ftitz16)

1198 στους Σέρβους, ενώ από τον 13ο αιώνα οι Βούλγαροι μονάζουν στη Μονή Ζωγράφου. Η κατάληψη από του Φράγκους κατά την τέταρτη Σταυροφορία και η οι ληστρικές επιθέσεις στις Μονές της Καταλανικής κομπανίας (1307-9), θα επιβαρύνουν τη σχέση των αγιορειτών με τους Λατίνους. Τον 14ο αιώνα η ιστορία των μοναστηριών σημαδεύεται από τα καταστροφικά πειρατικά ρεσάλτα των Τούρκων εμίρηδων της Μικράς Ασίας. Η διαρκής επιβουλή εναντίον τους θα διαμορφώσει στο πέρασμα των αιώνων μια μνημειώδη φρουριακή αρχιτεκτονική, με κύριο χαρακτηριστικό τους πανύψηλους μοναστηριακούς πύργους. Την ίδια εποχή το Όρος θα γίνει το επίκεντρο έντονων θεολογικών αναζητήσεων. Η κίνηση του ησυχασμού, με κύριο εκπρόσωπο τον Γρηγόριο Παλαμά, θα εξαπλωθεί ανάμεσα στους μοναχούς και θα εκφράσει την μυστικιστική διάσταση της παράδοσης, που επιζητεί την όραση του άκτιστου θείου φωτός με την αδιάκοπη προσευχή. Η μοναχική κοινότητα, έμπειρη στις ανατροπές της ιστορίας, θα προβλέψει την επέκταση των Οθωμανών στην Ευρώπη και θα πετύχει να διασφαλίσει την προστασία της από τον σουλτάνο. Θα κατορθώσει να διαφυλάξει την διοικητική της αυτονομία, αλλά και θα ενισχύσει παράλληλα τη πνευματική της εποπτεία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη. Η εποχή της τουρκοκρατίας χαρακτηρίζεται και από την επέκταση του διορθόδοξου χαρακτήρα του Αγίου Όρους με την αύξηση του αριθμού των μη ελληνόφωνων μοναχών. Οι αδελφότητες των μοναστηριών αντιστέκονται στις αρπακτικές διαθέσεις των Τούρκων να δημεύσουν τη μοναστηριακή περιουσία, αγωνίζονται με βαρύ δανεισμό να ανταποκριθούν στις αυθαιρεσίες της φορολογίας, αλλά και πληρώνουν δυσβάστακτα μπαξίσια στους εκάστοτε ισχυρούς για να προφυλαχθούν. Αντίβαρο στην οικονομική ανέχεια και στις διαρκείς πολυέξοδες ανάγκες συντήρησης των κτιριακών εγκαταστάσεων, είναι η συνδρομή των ορθόδοξων ηγεμόνων της Βλαχίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας που θα

Μεταλλευτικά Νέα

αναλάβουν τις δαπάνες ανέγερσης, αγιογράφησης αλλά και εμπλουτισμού των μονών με πολύτιμα κειμήλια. Μέσα στις νέες δύσκολες συνθήκες της κατάκτησης, θα αρχίσει να χάνει έδαφος το κοινοβιακό σύστημα οργάνωσης και εισέρχεται στο Όρος το ιδιόρρυθμο, που επέτρεπε στους μοναχούς να διατηρούν τη περιουσία τους και να γευματίζουν χωριστά. Η χαλάρωση της αυστηρής μοναστικής άσκησης θα αρχίσει να αποκαθίσταται με την επαναφορά της κοινοβιακής οργάνωσης από τα τέλη του 18ου αιώνα, μέχρι την πλήρη επικράτησή

Το Όρος στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα αντιμετωπίζει καινούριες προκλήσεις, όπως τόσες φορές στην υπερχιλιόχρονη ιστορία του

1. Μονή Χιλανδαρίου

(φωτ. Vladyslav Morozov). του στις μέρες μας σε όλες τις Μονές. Στη διάρκεια της τουρκο2. Μονή Μεγίστης Λαύρας κρατίας θα διαδοθούν και άλλες ιδιότυπες μορφές μοναστικής (φωτ. Νίκος Ψυχογιός). 3. Μονή Παντελεήμονος άσκησης που υπάρχουν στο Άγιο Όρος μέχρι σήμερα, όπως (φωτ. Dmitri Ometsinsky). 4. Μονή Χιλανδαρίου, είναι οι Σκήτες, τα Κελλιά, τα Καθίσματα και τα Ησυχαστήρια. εξωτερικός διάδρομος Αυτά ανήκουν στην επικυριαρχία κάποιας Μονής, είναι δηλαδή (φωτ. Sima). «εξαρτήματά» της. Οι Σκήτες είναι οικισμοί που αποτελούνται από «Καλύβες» χτισμένες γύρω από μια εκκλησία που ονομάζεται «Κυριακό». Σε κάθε «Καλύβα» ζουν τρεις καλόγεροι που εκλέγουν τον προϊστάμενο της Σκήτης τον «δικαίο». Οι αρχαιότερες Σκήτες στο Όρος είναι αυτές της Αγίας Άννας και των Καυσοκαλυβίων. Τα «Κελλιά» αποτελούνται από ένα μικρό ναό και ένα κτίσμα με το περιβόλι του. Παραχωρούνται ισόβια σε κάποιον γέροντα μοναχό που ασκείται εκεί με την «συνοδεία» του που αποτελείται από τους δυο «υποτακτικούς» του. Τα «Καθίσματα», αλλά κυρίως τα «Ησυχαστήρια», είναι μεμονωμένες καλύβες στις δυσπρόσιτες βραχώδεις ακτές του νοτιοδυτικού Άθωνα όπου ο ερημίτης μοναχός βιώνει την πιο αυστηρή άσκηση με συνεχή προσευχή, αγρυπνία και στέρηση των πάντων. Η τροφή του είναι το νερό της βροχής, λίγο ξερό ψωμί και τα βρεχτοκούκια, άβραστα όσπρια μουλιασμένα στο νερό. Η πνευματική αναγέννηση του ελληνικού γένους τους τελευταίους αιώνες της σκλαβιάς θα αναδείξει στο Όρος σημαντικές προσωπικότητες, όπως αυτή του κρητικού Αγάπιου Λάνδου και των Κολλυβάδων τον 18ο αιώνα με τους Αθανάσιο Πάριο, Μακάριο Νοταρά και Νικόδημο Αγιορείτη. Οι Κολλυβάδες που αρνούνταν την τέλεση των μνημοσύνων τη Κυριακή, θα συνδεθούν με την εκκλησιαστική ανανέωση που βασίζεται στη Πατερική παράδοση. Παράλληλα το 1848 η Μονή Βατοπαιδίου θα συστήσει «το Φροντιστήριο ελληνικών μαθημάτων» που έγινε γνωστή σαν «Αθωνιάδα», κάτω από την διεύθυνση του περίφημου Ευγένιου Βούλγαρη. Θα καταστεί ένας από τους πυρήνες του νεοελληνικού Διαφωτισμού και σ’ αυτήν θα μαθητεύσουν μεταξύ άλλων ο Ιώσηπος Μοισιόδακας και ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Τον Μάιο του 1821 ο Εμμανουήλ Παπάς αποβιβάζεται στη Δάφνη και κηρύσσει την Επανάσταση, για να επακολουθήσει η εισβολή και εγκατάσταση τουρκικών φρουρών στα μοναστήρια, όπου θα προκαλέσουν ανυπολόγιστες καταστροφές και διαρπαγές κειμηλίων. Μια νέα εποχή αρχίζει με την απελευθέρωση της Μακεδονίας, όταν με διεθνείς συνθήκες αναγνωρίζεται το αυτοδιοίκητο της Μοναχικής Πολιτείας του Αγίου Όρους μέσα στα όρια της

ελληνικής επικράτειας. Σήμερα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης διασφαλίζεται το απαραβίαστο του αρχαίου καθεστώτος που επικρατεί στην αθωνική χερσόνησο. Στις μέρες μας ο αγιορείτικος μοναχισμός, ύστερα από μια περίοδο φθίνουσας πορείας, όπου τα τεράστια μοναστηριακά συγκροτήματα ρήμαζαν από έλλειψη μοναχών, παρουσιάζει μια αισιόδοξη ανάκαμψη. Από την δεκαετία του ‘70 μέχρι σήμερα όχι μόνο υπερδιπλασιάστηκε ο αριθμός των καινούριων μοναχών, αλλά αναδεικνύονται και ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Γέροντες αγιορείτες με επιβλητικό πνευματικό και ηθικό ανάστημα, προσείλκυσαν στη μοναχική κουρά πολλούς νέους με υψηλό επίπεδο μόρφωσης και βοήθησαν στην ενδυνάμωση του κοινοβιακού τρόπου ζωής στα μοναστήρια. Το Όρος στο ξεκίνημα του 21ου αιώνα αντιμετωπίζει καινούριες προκλήσεις, όπως τόσες φορές στην υπερχιλιόχρονη ιστορία του. Αναζητεί τους τρόπους στο σύγχρονο πολύπλοκο κόσμο μας να ενισχύσει και να διευρύνει τη γόνιμη πνευματική του προσφορά στην Εκκλησία και την κοινωνία, αλλά και να διαφυλάξει το θεανθρώπινο αγιορείτικο τοπίο και τρόπο ζωής. Σε μια εποχή που γίνεται ένα τεράστιο έργο αποκατάστασης και συντήρησης των Μονών, η ανοικοδόμηση νέων κτισμάτων, η διάνοιξη δρόμων, η εισβολή μηχανοκίνητων μέσων μεταφοράς και η ραγδαία αύξηση των προσκυνητών, θέτουν ερωτήματα και προβληματισμούς που ζητούν απάντηση και πρακτική αντιμετώπιση.

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική /

Η ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΗ

ΚΟΥΖΙΝΑ

αθόλου κρέας όλο τον χρόνο, συνταγές με πολλά χορταρικά και φρούτα. Εγκράτεια στην ποσότητα, όσο πρέπει. Ακόμα και στις γιορτές, όπως το Πάσχα, δεν τρώνε κρέας, αλλά ψάρι. Και καταναλώνουν συχνά λαχανικά και φρούτα, πολλά από τα οποία τα παράγουν οι ίδιοι. Αυτή είναι η διατροφή των μοναχών στις μονές του Αγίου Όρους. Γενικά ζουν με τα απλά, τα απαραίτητα, τα λιτά. Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλο τον χρόνο, Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή νηστεύουν και τρώνε αλάδωτα τα γεύματα. Η κουζίνα στο Άγιο Όρος είναι αξιολογότατη, λιτή, νόστιμη, με συνταγές ωφέλιμες για την υγεία. Η αγιορείτικη κουζίνα βασίζεται στα λαχανικά, τα όσπρια και ότι προσφέρει η θάλασσα που περιβάλλει το Άγιο Όρος. Παρακάτω σας παραθέτουμε μερικές «Αγιορείτικες Συνταγές», από τον ιστότοπο www.monastiriaka.gr, νηστίσιμες και αρτύσιμες. Καλή σας όρεξη....

Αγιορείτικοι ρεβιθοκεφτέδες Μια μέρα πριν βάζουμε τα ρεβίθια στο νερό να φουσκώσουν. Την επόμενη, στεγνώνουμε καλά τα ρεβίθια και τα πολτοποιούμε λίγαλίγα στο μπλέντερ. Στη συνέχεια ψιλοκόβουμε (με το χέρι όμως και όχι στο μπλέντερ) τα υπόλοιπα υλικά, τα προσθέτουμε στα ρεβίθια και ανακατεύουμε καλά. Αφήνουμε το μείγμα να ξεκουραστεί 2-3 ώρες στο ψυγείο. Σε βαθύ τηγάνι βάζουμε αρκετό ελαιόλαδο και το βάζουμε σε μέτρια φωτιά. Πλάθουμε μικρά κεφτεδάκια με το μείγμα, τα τυλίγουμε με αλεύρι και τηγανίζουμε μέχρι να γίνουν χρυσά. Αν θέλετε μπορείτε να συνοδέψετε το πιάτο με φέτες λεμόνι και σος από ταχίνι. Τip: Όπως λέει η παραδοσιακή συνταγή δεν πρέπει να βράσετε τα ρεβίθια, απλώς αφήστε τα στο νερό να φουσκώσουν. Αν τα βράσετε, όπως προτείνουν αρκετές άλλες συνταγές, το αποτέλεσμα θα είναι να τραβήξουν τα κεφτεδάκια σας πολύ λάδι. Υλικά: 2 κούπες ρεβίθια 2 μεγάλα κρεμμύδια 3-4 φρέσκα κρεμμυδάκια 1 ματσάκι άνηθο

Μεταλλευτικά Νέα

1 ματσάκι δυόσμο 1 ματσάκι μαϊντανό Αλάτι, πιπέρι Λάδι Αλεύρι

Λαβράκια στον φούρνο Καθαρίζουμε τα λαβράκια. Απλώνουμε τα ψάρια και κόβουμε τις πατάτες κυδωνάτες και τις αλατίζουμε. Τις τοποθετούμε ανάμεσα στα ψάρια ώστε να γεμίσει το ταψί. Απλώνουμε τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, την τομάτα, την δάφνη, το πιπέρι, το σκόρδο ψιλοκομμένο και ρίχνουμε λάδι. Ρίχνουμε και λίγο νερό για να βράσουν οι πατάτες. Βγάζουμε από τον φούρνο όταν οι πατάτες έχουν ψηθεί. Καλύτερα ο μαϊντανός να μείνει για το γαρνίρισμα μετά το ψήσιμο. Υλικά: 5 λαβράκια 4-5 μέτριες τομάτες 1 κιλό πατάτες 1 ματσάκι μαϊντανός 10 σκελίδες σκόρδο 4 φύλλα δάφνης Λεμόνι Λάδι Αλάτι

Κολοκυθόπιτα νηστίσιμη (χωρίς ζάχαρη) Ξύνουμε τα κολοκύθια ή τα καθαρίζουμε ώστε να φύγει το εξωτερικό πράσινό τους, τα τρίβουμε στον τρίφτη του κρεμμυδιού σε μια λεκανίτσα και τα αλατίζουμε, τα αφήνουμε για λίγα λεπτά και μετά τα στύβουμε. Ανακατεύουμε το ρύζι ή το σιμιγδάλι με το κολοκύθι. Κατόπιν αλείφουμε με λάδι ένα μέτριο ταψί (ορθογώνιο αν τα φύλλα είναι έτοιμα, στρόγγυλο αν τα φύλλα είναι ανοιγμένα με το χέρι). Στρώνουμε το πρώτο φύλλο. Αλείφουμε πάλι με λάδι και σκορπάμε λίγα καρύδια. Επαναλαμβάνουμε και με ένα άλλο φύλλο. Κατσαρώνουμε το τέταρτο και σκορπίζουμε κολοκύθι, ρίχνουμε και λίγο λάδι. Απλώνουμε άλλο ένα φύλλο κατσαρώνοντάς το και σκορπάμε πάλι κολοκύθι και λάδι. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο για τρίτη φορά ρίχνοντας το Υλικά: υπόλοιπο του κολοκυθιού. Στα επόμενα ½ κιλό φύλλα τρία ή τέσσερα φύλλα αλείφουμε λάδι 1 κιλό κολοκύθια (μεγάλα) και σκορπάμε καρύδι. Στα δύο τελευταία 1 φλιτζάνι του τσαγιού δεν ρίχνουμε καρύδι, ρίχνουμε μόνο χοντροτριμμένη καρυδόψυχα λάδι και ψεκάζουμε με λίγο νερό για να Ελαιόλαδο για το άλειμμα των μην κολλήσουν και να μην αρπάξουν φύλλων 1-2 φλιτζάνια του καφέ ρύζι γλασέ στην φωτιά. Προαιρετικά πασπαλίζουμε με σουσάμι. Ψήνουμε στους 180-200 χοντροκοπανισμένο ή σιμιγδάλι βαθμούς για 3/4 ή μία ώρα. Αποσύρουμε, χοντρό Λίγο αλάτι σκεπάζουμε λίγο για να μαλακώσουν τα Λίγο σουσάμι προαιρετικά φύλλα και κόβουμε τα κομμάτια.

Φασολάκια λαδερά του παπά Χερουβίμ Καθαρίζουμε τα φασολάκια και τα πλένουμε. Αν είναι κατεψυγμένα τα βάζουμε στην κατσαρόλα όπως είναι. Τα τοποθετούμε στο τσουκάλι με το λάδι και το κρεμμύδι και τα ανακατεύουμε λίγο, ίσα να ροδίσει το κρεμμύδι. Ύστερα ρίχνουμε το νερό. Στα κατεψυγμένα όχι, μόνον αν δούμε ότι χρειάζονται. Πριν ψηθούν καλά ρίχνουμε το αλάτι, το πιπέρι, τη ντομάτα και τα αφήνουμε όλα τα ψηθούν αρκετά, αλλά να είναι η σάλτσα λίγο ζουμερή. Αν θέλουμε βάζουμε λίγες πατάτες, όταν ρίξουμε την ντομάτα. Υλικά: 600 γραμμάρια φασολάκια φρέσκα ή κατεψυγμένα 1,5 φλιτζ λάδι

Φακόρυζο Αγιορείτικο Σε μια κατσαρόλα, βάλτε το χταπόδι και το ξίδι. Ρίξτε μπόλικο νερό να το σκεπάζει και βράστε το 1 ώρα. Σε μια άλλη κατσαρόλα, βάλτε τις φακές με τα κρεμμύδια. Ρίξτε 3 κούπες νερό και βράστε 30’. Στραγγίστε το χταπόδι και αφήστε το να κρυώσει. Αφαιρέστε τη γλοιώδη πέτσα του και κόψτε το σε κομμάτια. Αδειάστε τις φακές, μαζί με το ζουμί που έβρασαν, σε πυράντοχο σκεύος. Τοποθετήστε επάνω στις φακές τα κομμάτια του χταποδιού. Ρίξτε το ρύζι, το φρέσκο κρεμμυδάκι, τη ντομάτα, τις πιπεριές, αλάτι και πιπέρι. Περιχύστε με το λάδι και ανακατέψτε απαλά. Ψήστε στους 180 βαθμούς Κελσίου, για 40’ περίπου ή ώσπου να φουσκώσει το ρύζι και το φαγητό να μείνει με το λάδι του. Υλικά: 1 χταπόδι 1 κιλό περίπου 1/2 κούπα ξίδι 300 γρ. φακές χοντρές 2 μέτρια κρεμμύδια 80 γρ. ρύζι καρολίνα 1/2 κούπα ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι 800 γρ. ώριμες

ντομάτες χωρίς τη φλούδα και τους σπόρους, ψιλοκομμένες 1 κόκκινη πιπεριά σε κομματάκια 1 πιπεριά σε κομματάκια 1 κούπα λάδι μαϊντανό αλάτι, πιπέρι

3 ποτήρια νερό 4 κουταλάκια τριμμένο κρεμμύδι μισό κουταλάκι αλάτι λίγο πιπέρι 4 φλιτζ. ντομάτα

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική /

ΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ ΤΗΣ ΒΑ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ

ΈΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΌΣ ΠΛΟΎΤΟΣ ΠΕΡΙΜΈΝΕΙ ΤΟΝ ΕΠΙΣΚΈΠΤΗ ΣΤΑ ΜΟΝΑΔΙΚΆ ΣΤΟ ΕΊΔΟΣ ΤΟΥΣ, ΜΟΥΣΕΊΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ ΜΑΣ

Φωτογραφίες: Γιάννης Ντρενογιάννης

[ΠΗΓΕΣ: www.dimosaristoteli.gr/, www.neikoptelema.blogspot.com, www.mountathosarea.org/]

ΙΣΤΟΡΙΚΌ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΌ ΜΟΥΣΕΊΟ ΑΡΝΑΊΑΣ

Ο επιβλητικός Πύργος Προσφορίου αποτελεί ένα πολιτιστικό ορόσημο για την πανέμορφη παραλιακή Ουρανούπολη.

ΜΟΥΣΕΊΟ ΥΦΑΝΤΙΚΉΣ ΤΈΧΝΗΣ ΑΡΝΑΊΑΣ Ολόκληρη η υφαντική ιστορία, η τέχνη και η παράδοση της Αρναίας θα «παρελάσει» μπροστά σας, καθώς θα επισκέπτεστε το Μουσείο Υφαντικής, στο παραδοσιακό κτίριο του «ιστού» της πόλης, που αναστηλώθηκε σχετικά πρόσφατα για να στεγάσει τον τρόπο ζωής ολόκληρων γενιών. Πραγματικά, η ιστορία των χειροποίητων χαλιών της Αρναίας χάνεται στο βάθος του χρόνου : σχέδια κλασικά γεωμετρικά, όπως «η κρικέλα», «ο ψαλιδωτός ήλιος» αλλά και άλλες τεχνικές, που καταγράφονται στην υπόλοιπη Μακεδονία και Θράκη, όπως τα «θηλωτά» και «με το νύχι», κυριαρχούν στους πολύχρωμους χώρους. Κυρίαρχο σχέδιο όμως είναι τα «καλλιγραφικά» αρνιώτικα χαλιά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται

Μεταλλευτικά Νέα

(κυρίως) στη διακόσμηση των τοίχων. Ο εκθεσιακός χώρος του Μουσείου Υφαντικής αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα : Στο ισόγειο μπορείτε να δείτε τη διαδικασία μετατροπής των πρώτων υλών, όπως π.χ. το μαλλί που γίνεται νήμα. Στις προθήκες προβάλλονται αντικείμενα και εργαλεία που σχετίζονται με τη διαδικασία προετοιμασίας του νήματος, ενώ θα δείτε ακόμη και μεγάλα κιλίμια ή χαλιά. Στον επάνω όροφο παρουσιάζονται τα «καλλιγραφικά» αρνιώτικα χαλιά, καθώς και άλλα είδη υφαντών. Για να περιηγηθείτε το μουσείο πρέπει να τηλεφωνήστε στο 2372050121 ή στο 2372050130 και να κλείστε ραντεβού με τον υπεύθυνο. Η είσοδος είναι ελεύθερη και οι εντυπώσεις που θα αποκομίσετε συγκλονιστικές!

Εδώ θα συναντήσετε έναν κόσμο βγαλμένο από μια άλλη, παλαιότερη εποχή. Στο ανακαινισμένο πετρόκτιστο Αρχοντικό Ιατρού, το ονομαστό «Γιατράδικο» έχουν συγκεντρωθεί τα καθημερινά εργαλεία των ανθρώπων του βουνού και του κάμπου. Στο ισόγειο υπάρχει έκθεση αγροτικών εργαλείων, εξοπλισμού και σκευών για την παρασκευή του ψωμιού, ειδών μελισσοκομικής, εξοπλισμού ξυλουργικής και οικοδομικής. Στον ημιώροφο υπάρχουν εργαλεία επεξεργασίας ξύλου, εργαλεία υποδηματοποιών, είδη παρασκευής του καφέ, αλλά και το πρώτο ραδιόφωνο που ήρθε το 1941 στο χωριό. Στον όροφο υπάρχουν ενότητες με τον υφαντουργικό εξοπλισμό, εργαλεία και είδη καθημερινής οικιακής χρήσης, καθώς και εξαιρετικού ενδιαφέροντος πυροσβεστική αντλία 200 ετών που βασίζεται στην πυροσβεστική αντλία που εφευρέθηκε από τον Κτησίβιο (285-220 π.Χ.). Παράλληλα, μεγάλη έμφαση έχει δοθεί και στο φωτογραφικό υλικό από τη ζωή του χωριού στο παρελθόν, το οποίο κοσμεί κάθε γωνιά του μουσείου. Στο ψηλότερο δωμάτιο του αρχοντικού υπάρχει, επίσης, μια αίθουσα διαμορφωμένη σε παλιό οντά με όλα τα έπιπλα και τα αντικείμενα που υπήρχαν σε τέτοια δωμάτια στα παραδοσιακά σπίτια της Αρναίας. Ανοικτό από τις 10 το πρωί μέχρι τις 6 το απόγευμα. Είσοδος: 2€, τηλ.: 23723 50100 Ο ΠΎΡΓΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΟΡΊΟΥ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΟΎΠΟΛΗ Το πρώτο που αντικρίζει ο επισκέπτης, καθώς πλησιάζει από μακριά προς την Ουρανούπολη,

είναι ο γραφικός πύργος του Προσφορίου, δίπλα στο κύμα. Ο πύργος ανήκε ήδη από το 1018 μ.Χ. στο μετόχι της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου, που λεγόταν Προσφόριον. Στην ανατολική πλευρά και κολλητά στον πύργο βρίσκεται ο μπαρμπακάς, δηλαδή ο οχυρός του περίβολος που ανήκει στην εποχή της πρώιμης Τουρκοκρατίας. Στη βορειοδυτική του πλευρά είναι ο αρσανάς του πύργου, που χτίστηκε στο 1865. Εκεί υπήρχε και αποβάθρα, η οποία καταστράφηκε. Στον ημιυπόγειο χώρο του αρσανά φυλασσόταν η λέμβος του μετοχίου, ενώ στο ημιανώγειο υπήρχαν αποθήκες. Ο επάνω όροφος κατοικούνταν. Ο πύργος πιθανόν να πυρπολήθηκε το 1821 μετά την κατάπνιξη της επανάστασης στη Χαλκιδική, αλλά το 1858 άρχισαν εκτεταμένες επισκευαστικές εργασίες, που έδωσαν στον πύργο τη σημερινή του μορφή. Σήμερα έχει αποκατασταθεί πλήρως από τη 10η εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και λειτουργεί ως μουσείο. Στους ορόφους του πύργου εκτίθενται πολλά ευρήματα της αρχαιότητας από τον Άθωνα, την Ιερισσό, τη Βαρβάρα, τη Μεγάλη Παναγία, το Παλαιοχώρι και τα Σιδηροκαύσια. Επίσης εκτίθενται σημαντικά ευρήματα της Μονής Ζυγού, που βρίσκεται στα σύνορα του Αγίου Όρους. Λειτουργεί καθημερινά από τις 10 το πρωί μέχρι τις 2 το μεσημέρι, Είσοδος : 2€, τηλ. 2377071651, 2310285163

Στο Λαογραφικό μουσείο Αρναίας μπορείτε να θαυμάσετε το τυπικό παραδοσιακό Αρναιώτικο καθιστικό.

Εκεί θα δείτε το άγαλμα του μεγαλύτερου φιλόσοφου της ιστορίας, του Αριστοτέλη, του ανθρώπου που γέννησε η γη μας για να σηματοδοτήσει την ιστορία της ελληνικής φιλοσοφίας και των επιστημών του κόσμου! Όργανα φυσικής μέσα στο πάρκο φανερώνουν ότι η ενασχόληση του Αριστοτέλη με τη συγκεκριμένη επιστήμη συνέβαλε στην ανακάλυψη επιτευγμάτων και σπουδών, με τρόπο καθοριστικό. Το Άλσος Αριστοτέλη αποτελεί ένα υπέροχο υπαίθριο μουσείο, το οποίο προσφέρει γνώση, θέαμα και ψυχαγωγία! Λειτουργεί ολόκληρη την ημέρα, Είσοδος : 1€

Η κλωστική παράδοση της περιοχής παραμένει ζωντανή στο μουσείο Υφαντικής, στην Αρναία.

ΤΟ ΆΛΣΟΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ Είναι το μοναδικό οργανωμένο θεματικό πάρκο της Χαλκιδικής! Βρίσκεται ψηλά, στους λόφους των Σταγείρων, δίπλα στα απομεινάρια του Μαχαλά, της πρωτεύουσας των Μαντεμοχωρίων, και είναι περιστοιχισμένο από ένα υπέροχο φυσικό τοπίο. Έχει πανοραμική θέα σε ολόκληρο τον κόλπο της Ιερισσού και στον Άθωνα, που υψώνεται στο βάθος σαν περήφανος γίγαντας που αναδύεται από το Αιγαίο.

Άλσος Αριστοτέλη: Ένα μοναδικό υπαίθριο διαδραστικό μουσείο.

Ο επισκέπτης του Δήμου Αριστοτέλη εκτός από την φυσική ομορφιά του τοπίου, καλείται να ανακαλύψει και τους μοναδικούς πολιτιστικούς θησαυρούς της περιοχής.

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική / Τα απομεινάρια από τον Πύργο του Μαδέμ Αγά διακρίνoνται πίσω από τα υπαίθρια εκθέματα στο Πάρκο του Αριστοτέλη, κοντά στα σημερινά Στάγειρα.

Σιδηροκαύσια [ΠΗΓΗ: http://odysseus.culture.gr/, Αγγελική Στρατή, αρχαιολόγος]

την περιοχή του σημερινού οικισμού των Σταγείρων, από το ύψος του ενοριακού ναού της Γέννησης της Θεοτόκου και δυτικότερα επί επτά λόφων, είχε αναπτυχθεί κατά τα πρώιμα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, εκτεταμένη εγκατάσταση μεταλλωρύχων για την επεξεργασία μεταλλευμάτων, κυρίως αργύρου, γνωστή με το όνομα Σιδηροκαύσια, με πληθυσμό 7.000 κατοίκων, αποτελούμενη από πολυτελείς κατοικίες, πλατείες, χάνια, λουτρά και τεμένη. Τα Σιδηροκαύσια όμως προϋπήρχαν κατά τη βυζαντινή περίοδο και αποτελούσαν το δεύτερο μισό του 9ου αιώνα ένα από τα οκτώ γνωστά χωριά της Χαλκιδικής. Στα παλαιολόγεια χρόνια μαζί με την περιοχή της Ιερισσού και Αραβενικείας αποτελούν το κατεπανίκιον της Ιερισσού ή της Αραβενικείας. Τα ερείπια της πόλης καταλαμβάνουν το σημερινό λόφο του Αγίου Δημητρίου, την πλαγιά βόρεια του σημερινού οικισμού των Σταγείρων και το πλάτωμα νότια του ασφαλτόδρομου. Είναι κηρυγμένα ως μεσαιωνικό φρουριακό συγκρότημα των Το σωζόμενο κτίσμα του Σιδηροκαυσίων. «νομισματοκοπείου», στο συγκρότημα των Τα κυριότερα σωζόμενα κτίσματα είναι δύο Σιδηροκαυσίων. πύργοι, ο ένας στο σημερινό πάρκο του

Μεταλλευτικά Νέα

Αριστοτέλη –Πύργος του Μαδέμ Αγά–, και ο άλλος βόρεια του χωριού. Το κτιριακό συγκρότημα δίπλα στον πρώτο πύργο, γνωστό και ως κονάκι του Μαδέμ Αγά, αποτελούσε το διοικητικό κέντρο του οικισμού. Διατηρείται επίσης ένα λουτρό στην ανατολική πλευρά του λόφου, ένα δεύτερο βόρεια του χωριού, θεμέλια ενός μιναρέ και διάσπαρτοι τοίχοι. Ο οικισμός αυτός που καλείται και «Κάστρο του Ισβόρου» μαζί με τον Ίσβορο (σημερινή Στρατονίκη) συνιστούν τα Σιδηροκαύσια των χρόνων της Οθωμανοκρατίας. Ήδη από τα μέσα του 15ου αιώνα ο χώρος αυτός αποτελεί σουλτανικό «χάσι» και το καθεστώς αυτό ισχύει έως και τα μέσα του 19ου αι. Στα 1537 εκδίδεται κανονισμός λειτουργίας, αναφερόμενος στο νομισματοκοπείο των Σιδηροκαυσίων. Η αποδοτικότητα των μεταλλείων ελαττώνεται κατά το 17ο και 18ο αι., ενώ παύει η λειτουργία του νομισματοκοπείου. Μετά από μία περίοδο διακοπής της παραγωγής γίνονται προσπάθειες επαναλειτουργίας των εργασιών κατά τον 18ο αι., που οδηγούν στην οικονομική ανόρθωση της περιοχής. Την εποχή αυτή δημιουργείται το «Κοινόν του Μαδεμίου» -ένωση 12 χωριών τα καλούμενα Μαντεμοχώρια, με σκοπό τη συνέχιση της παραγωγής του αργύρου. Η Επανάσταση του 1821, στην οποία πρωταγωνίστησαν τα Μαντεμοχώρια, προκάλεσε την ολοκληρωτική καταστροφή τους. Επαναλειτούργησαν μόνο το 1875.

Σήμερα, έπειτα από συστηματικές ανασκαφές, διαμορφώσεις και αναστηλώσεις, τα αρχαία Στάγειρα αποτελούν έναν θελκτικό για τον επισκέπτη αρχαιολογικό χώρο.

Αρχαία Στάγειρα [ΠΗΓΗ: http://odysseus.culture.gr/, Κ. Σισμανίδης, Κ. Παπαστάθης, ΙΣΤ’ Ε.Π.Κ.Α.]

α αρχαία Στάγειρα, η πατρίδα του Αριστοτέλη, του μεγαλύτερου φιλοσόφου της αρχαιότητας, δασκάλου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, βρίσκονται περίπου 500 μέτρα νοτιοανατολικά του σημερινού χωριού της Ολυμπιάδας, πάνω σε μια μικρή, ορεινή χερσόνησο, η οποία ονομάζεται «Λιοτόπι». Ιδρύθηκαν από Άνδριους αποίκους γύρω στο 655 π.Χ. στον ανατολικό ορεινό αυχένα της Χαλκιδικής, ενώ λίγο αργότερα έφθασαν εκεί και άποικοι από τη Χαλκίδα. Οι αρχαίες πηγές τοποθετούν τα Στάγειρα βορειότερα της Ακάνθου και σε παραθαλάσσιο μέρος και προσθέτουν την ύπαρξη ενός μικρού νησιού απέναντι από την πόλη με το όνομα «Κάπρος». Σύμφωνα με την παράδοση, οι Σταγειρίτες μετέφεραν και έθαψαν στην πόλη τους τα οστά του Αριστοτέλη και καθιέρωσαν προς τιμή του μεγάλη γιορτή, τα «Αριστοτέλεια». Μετά τα Περσικά, τα Στάγειρα συμμετείχαν στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία προσφέροντας στο κοινό ταμείο τον σχετικά μικρό φόρο του ενός ταλάντου. Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, όμως, η πόλη αποστάτησε από τους Αθηναίους το 424 π.Χ., συμμάχησε με τους Σπαρτιάτες και παραδόθηκε στο Βρασίδα. Η στάση της αυτή εξόργισε τους Αθηναίους, οι οποίοι έστειλαν τον Κλέωνα για να την επαναφέρει στην αθηναϊκή σφαίρα επιρροής. Ωστόσο, οι κάτοικοι της πόλης αντιμετώπισαν με επιτυχία τον Κλέωνα και η πόλη διατήρησε την αυτονομία της. Κατά τον Ολυνθιακό πόλεμο (349 π.Χ.) τα Στάγειρα, ως μέλος του «Κοινού των Χαλκιδέων», πολιορκήθηκαν από τον Φίλιππο Β’ και καταστράφηκαν, αλλά ανοικοδομήθηκαν και πάλι από τον ίδιο, ύστερα από παρέμβαση του Αριστοτέλη, που

στο μεταξύ είχε προσληφθεί ως δάσκαλος του γιου του, Αλεξάνδρου (Ηρόδοτος 7,115. Θουκυδίδης 4,88,2. Στράβωνας 7,331. Πλούταρχος, Αλέξανδρος 7,3). Παρά την ανοικοδόμηση, η καταστροφή αυτή σηματοδότησε την παρακμή της πόλης, που άρχισε να φθίνει σταδιακά. Κατά τους ελληνορωμαϊκούς χρόνους η πόλη ερήμωσε. Να σημειώσουμε ότι ο Στράβωνας, που έζησε από το 63 π.Χ. μέχρι το 23 μ.Χ., αναφέρει στα περίφημα «Γεωγραφικά» του, ότι την εποχή που επισκέφτηκε την περιοχή, τα Στάγειρα ήταν ήδη ερημωμένα. […] ἐν δὲ τῷ κόλπῳ πρώτη μετὰ τὸν Ἀκανθίων λιμένα Στάγειρα͵ ἔρημος͵ καὶ αὐτὴ τῶν Χαλκιδικῶν͵‘Αριστοτέλους πατρίς͵ καὶ λιμὴν αὐτῆς Κάπρος καὶ νησίον ὁμώνυμον τούτῳ· εἶθ΄ ὁ Στρυμὼν καὶ ὁ ἀνάπλους εἰς Ἀμφίπολιν εἴκοσι σταδίων· (Στράβωνας, Γεωγραφικά 7a.1.35.25) Περίπου χίλια χρόνια αργότερα, κτίστηκε στην ίδια περιοχή ένα μικρό βυζαντινό κάστρο, το οποίο ονομαζόταν «Λιβασδιάς» και αργότερα «Λιψάσδα». Από αυτό έχουν διασωθεί λίγα κτίσματα στην κορυφή του βόρειου λόφου και τμήμα ενός διατειχίσματος στις παρυφές του.

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική /

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΌΣ ΠΕΡΊΠΑΤΟΣ:

ΒΉΜΑΤΑ ΜΕΓΆΛΟΥ ΣΤΑ ΤΟΥ

ΣΤΑΓΕΙΡΊΤΗ

Ο καταρράκτης της Βαρβάρας είναι ένα από τα σημεία που σίγουρα θα εντυπωσιάσουν τον επισκέπτη.

Μεταλλευτικά Νέα

Πως κατάφερε ο Προαθωνικός Οργανισμός Τουρισμού να αποσπάσει το χρυσό βραβείο στο διαγωνισμό «Tourism Awards 2016», στην κατηγορία «Πρωτοβουλίες επιμήκυνσης τουριστικής περιόδου Εμπλουτισμός του ελληνικού τουριστικού προϊόντος»; Μα με τι άλλο… με τον Αριστοτελικό Περίπατο. Ας πιάσουμε όμως το νήμα αυτής της ιστορίας από την αρχή…

Όταν συνδυάζεται μια έξυπνη ιδέα με την βιώσιμη ανάπτυξη, το αποτέλεσμα δεν ωφελεί μόνο το τόπο, αλλά όλη την Ελλάδα.

Ο Αριστοτέλης, ένας από τους σημαντικότερους ίσως φιλοσόφους, επιστήμονες, αλλά και πολιτικούς θεωρητικούς και κριτικούς, ήταν σύμφωνα με την παράδοση φανατικός περιπατητής. Ίσως και για τον λόγο αυτό ονόμασε την σχολή του στην Αθήνα «περιπατητική», αφού συνήθιζε να δίνει τις διαλέξεις του και να συζητά με τους μαθητές του περπατώντας. Οι σημερινοί επισκέπτες της Χαλκιδικής, μπορούν να περπατήσουν κι αυτοί σαν τον μεγάλο Αριστοτέλη, σε ένα εκπληκτικό μονοπάτι κοντά στα αρχαία Στάγειρα, την πόλη που γεννήθηκε ο μεγάλος Έλληνας δάσκαλος το 384 π.Χ. Ο Αριστοτελικός Περίπατος είναι ακριβώς αυτό που αφήνει να φανταστείς: Μια περιπατητική διαδρομή που έχει άμεση σχέση με την ζωή του μεγάλου φιλοσόφου. Ξεκινάει από τα αρχαία Στάγειρα, την γενέτειρα του Αριστοτέλη, περνάει από το θεματικό «Άλσος του Αριστοτέλη» –ένα υπαίθριο μουσείο αφιερωμένο στο επιστημονικό έργο του στα νέα Στάγειρα–, και διασχίζει τις καταπράσινες πλαγιές του Στρατονικού Όρους. Εκεί, οι επιστήμονες από το Τμήμα Βιολογίας του Α.Π.Θ. εδώ και 20 χρόνια μελετούν την τοπική χλωρίδα, αναγνωρίζοντας και ταυτοποιώντας τα περίφημα «αριστοτελικά» φυτά και βότανα,

«Οι δρόμοι του Αριστοτελικού μελιού», εντάσσονται σε ένα walk & taste πρόγραμμα εναλλακτικού τουρισμού.

Μεταλλευτικά Νέα

Αφιέρωμα Χαλκιδική / αυτά που ο ίδιος ο Αριστοτέλης συνιστούσε στον μαθητή του Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος αργότερα ορμώμενος από αυτή τη γνώση περιέγραψε πολλά είδη φυτών κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του στην Ασία. Η κύρια διαδρομή έχει μήκος 32,5 συναρπαστικά χιλιόμετρα, τα οποία είναι βατά και διασχίζουν το ενταγμένο στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 Στρατονικό Όρος, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες παράλληλες περιπατητικές διαδρομές, μικρές και μεγάλες, οι οποίες συνθέτουν ένα περιπατητικό δίκτυο διαδρομών με το όνομα «Αριστοτελικές διαδρομές». Έξι από αυτές συνδέουν μεταξύ τους ισάριθμες αριστοτελικές κοινότητες και αποτελούν μια πολιτιστική γέφυρα ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα. Ο περιπατητής μπορεί να βιώσει μια πνευματική περιήγηση στην ιστορία, στο χρόνο και στους φιλοσοφικούς διαλογισμούς περπατώντας μέσα σε ένα απείρου κάλους φυσικό τοπίο, το οποίο συνδυάζει την ομορφιά του μεσογειακή τοπίου με την ζωντανή παρουσία του αρχαιοελληνικού ιδεώδους. Με μια ελάχιστη παράκαμψη, ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί και τους εντυπωσιακούς καταρράκτες της Βαρβάρας, οι οποίοι ξεπηδούν μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο εκεί που δεν το περιμένεις. Μην ξεχνάμε πως ο καταρράκτης σε ένα μεσογειακό τοπίο δεν είναι και τόσο συνηθισμένο θέαμα.

1 2

1. Υπέροχη θέα από τα Αρχαία Στάγειρα. 2. Υπάρχει και δυνατότητα ιππασίας για τους επισκέπτες. 3. Αγροκτηνοτροφικές δραστηριότητες κατά μήκος της διαδρομής. 4. Το πανέμορφο φυσικό τοπίο της Χαλκιδικής αναζωογονεί τους επισκέπτες.

Ο Αριστοτελικός περίπατος συνδέει την πλούσια ιστορία του τοπίου με τον ελληνικό πολιτισμό, τις τέχνες, την παιδεία, την φυσιολατρία, αλλά και τον τουρισμό…

Μεταλλευτικά Νέα

Ο Αριστοτελικός Περίπατος συνδέει την πλούσια ιστορία του τόπου με τον ελληνικό πολιτισμό, τα αθλητικά ιδεώδη, τις τέχνες, την παιδεία, τη βοτανολογία, τη φυσιολατρία, αλλά και τον τουρισμό, αποτελώντας το συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε μια πληθώρα δραστηριοτήτων. Η διαδρομή έχει χαρτογραφηθεί πλήρως πλέον, ενώ εδώ και τρία χρόνια προβάλλεται στο κοινό ως περιηγητική διαδρομή με τίτλο «ακολουθώντας τα βήματα του Αριστοτέλη» μέσω των μεγαλύτερων εκδοτικών οργανισμών της Γερμανίας και της Βρετανίας. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα πάνω από 180 εκπρόσωποι τύπου από ολόκληρο τον κόσμο, διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι στο θεματικό και εναλλακτικό τουρισμό, ακολούθησαν τον Αριστοτελικό Περίπατο και γνώρισαν την αριστοτελική σκέψη, ενώ γύρω στους 330 εκπροσώπους τουριστικών γραφείων επισκέφθηκαν τις πλαγιές του Αριστοτελικού Βουνού αλλά και τον αρχαιολογικό χώρο των Σταγείρων. Αποτέλεσμα όλων αυτών των επισκέψεων ήταν τα τηλεοπτικά αφιερώματα που μετέδωσαν μεγάλοι τηλεοπτικοί σταθμοί όπως Travel Channel, RAI3, BTG, FRANCE24, DIRECT8, κ.ά., μεταξύ των οποίων και η ελληνική ΕΡΤ. Αφιερώματα τα οποία απέσπασαν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά θεαματικότητας κάνοντας γνωστούς σε κάθε γωνιά της Ευρώπης τους θησαυρούς του τόπου μας. Το 2015 ήταν η χρονιά μιας μεγάλης και συντονισμένης επικοινωνιακής καμπάνιας για τον Αριστοτελικό Περίπατο. Με πρωτοβουλία των Αριστοτελικών κοινοτήτων της περιοχής χαρτογραφήθηκαν, σημάνθηκαν, διανοίχθηκαν και συντηρήθηκαν μεγάλα τμήματα διαδρομών, με αποτέλεσμα να επιτευχθεί η οργανωμένη λειτουργία όλου του δικτύου, η προβολή του οποίου είχε θεαματικά αποτελέσματα σε ό,τι αφορά την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου σε ολόκληρη την ανατολική Χαλκιδική. Οι συνέργειες και η δημιουργία ενός μοναδικού τουριστικού προϊόντος Η προώθηση του Αριστοτελικού Περιπάτου μέσα στο 2015 έγινε και μέσα

από την υλοποίηση της διάσημης πλέον πρωτοβουλίας Mount Athos Area KOUZINA, διότι η διεξαγωγή της ενότητας με τίτλο «η αρχαιοελληνική κουζίνα» εστίασε στην προώθηση του Περιπάτου, με αποτέλεσμα Γερμανοί, Βέλγοι, Μολδαβοί, Λιβανέζοι, Σκανδιναβοί και Ολλανδοί product managers τουριστικών γραφείων να περπάτησαν τμήματα της διαδρομής, συμμετέχοντας σε βιωματικές εμπειρίες σαν να ήταν αληθινοί ταξιδευτές, αποκομίζοντας τις καλύτερες εντυπώσεις. Σαν αποτέλεσμα αυτών των πρωτοβουλιών είχαμε την προσέλκυση αρκετών ευρωπαϊκών τουριστικών γραφείων, –έξι μόνο στην περιοχή της Ολυμπιάδας και Βαρβάρας–, τα οποία διακινούν πλέον εραστές του εναλλακτικού τουρισμού στην περιοχή τούς μήνες Απρίλιο Μάιο και Σεπτέμβριο Οκτώβριο. Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στο Αριστοτελικό Βουνό αποτελεί το πιο χειροπιαστό αποτέλεσμα της αποτελεσματικής

και επαγγελματικής δραστηριοποίησης των τοπικών φορέων. Ο συντονισμός και η οργανωτική ικανότητα της τοπικής επαγγελματικής οικογένειας οδήγησε στη δημιουργία νέου τουριστικού θεματικού πακέτου διακοπών με τίτλο «οι δρόμοι του Αριστοτελικού μελιού». Η προώθηση αυτού του νέου προϊόντος ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2015 και εστιάζει σε μια συνδυαστική περιπατητική-γαστρονομική περιήγηση από τις παρυφές του Χολομώντα μέχρι την Αρναία, τη Βαρβάρα, την Ολυμπιάδα, το Στρατώνι, την Ουρανούπολη και την Αμμουλιανή. Πιο συγκεκριμένα «οι διαδρομές του Αριστοτελικού μελιού» αποτελούν ένα walk & taste πρόγραμμα εναλλακτικών διακοπών, που παρέχει στον επισκέπτη τη δυνατότητα - ενώ περπατά στις χαρτογραφημένες διαδρομές της ανατολικής Χαλκιδικής - να ενημερώνεται για τον τρόπο παραγωγής του μελιού και των προϊόντων του ή να δοκιμάζει μελένιες συνταγές και συναρπαστικά πιάτα. Τελικό στόχο του φορέα αποτελεί η ανάπτυξη πολλών μορφών τουρισμού σε έναν τόπο όπου οι ανθρώπινες δραστηριότητες μετατρέπονται σε τουριστικές. Σοφός επίσης φαίνεται να είναι ο τρόπος που κάθε τουριστική μορφή «δένει» και «δένεται» με το Mount Athos AreaKOUZINA, το οποίο αποτελεί τον κύριο κορμό, ιστό και πυρήνα της τοπικής τουριστικής ανάπτυξης γύρω από τον οποίο κινούνται όλα τα εναλλακτικά τουριστικά προϊόντα.

Ο Πύρρος Δήμας, η Μαρία Πάππα και η ομάδα του Mount Athos Area παραλαμβάνουν το χρυσό βραβείο από τον Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ.

Μεταλλευτικά Νέα

Εταιρική Ευθύνη /

ΟΜΆΔΑ ΔΙΆΣΩΣΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ

ΧΡΥΣΌΣ

«ΈΣΟ ΈΤΟΙΜΟΣ»! Πόσο έτοιμος μπορείς να είσαι για ένα έκτακτο γεγονός; Για μια πλημμύρα; μια φωτιά; ένα σεισμό; και ακόμα και για την υποχώρηση μια στοάς στο μεταλλείο; Κείμενο - Φωτογραφίες: Βασίλης Μεντόγιαννης

Μεταλλευτικά Νέα

Άσκηση κατάβασης τραυματία με τη χρήση τεχνικής ορειβατικής κατάβασης (ραπέλ).

ΙΑ ΠΑΡΑΔΟΧΉ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΎΜΕ να κάνουμε, είναι πως οι επιχειρήσεις διάσωσης σε μεταλλεία ή και ορυχεία, είναι από τις πλέον δύσκολες και επικίνδυνες που μπορούν να γίνουν. Πιο επικίνδυνες ακόμα και από τις υποβρύχιες, αφού τις περισσότερες φόρες γίνονται μέσα στο απόλυτο σκοτάδι σε πολύ περιορισμένους χώρους, χωρίς αέρα ή κατάλληλα εισπνεόμενα αέρια και πάντα με τον κίνδυνο του εγκλωβισμού, της υποχώρησης μέρους της στοάς και της καταπλάκωσης από μετάλλευμα και βράχους. Είναι κάπως τρομακτικό… Ποιοί από εμάς θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε μια τέτοια επιχείρηση; Ποιοι θα είχαν το σθένος να θέσουν ουσιαστικά τη ζωή τους σε κίνδυνο για την πιθανότητα, να διασώσουν κάποιον; Και ποιοι θα διέθεταν τις απαραίτητες ικανότητες και την τεχνική κατάρτιση; Μόνο μια κατηγορία ανθρώπων θα μπορούσε αβίαστα να πάρει τέτοιο ρίσκο και να οπλιστεί με το απαιτούμενο θάρρος να επιχειρήσει μια τέτοια διάσωση, αφού μπορεί να έχει νιώσει αυτό το συναίσθημα. Οι συνάδελφοι μεταλλωρύχοι! Ακριβώς για αυτό το λόγο έχει δημιουργηθεί εδώ και αρκετά χρόνια στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, η «Ομάδα Διάσωσης» των μεταλλείων, μια ομάδα ανθρώπων που φροντίζει να είναι όσο δυνατόν «έσο έτοιμη» ανά πάσα στιγμή, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε είδους ατυχήματα. Υπάρχουν περιστατικά κατα τα οποία οι πλέον αρμόδιες υπηρεσίες αδυνατούν ή δυσκολεύονται να επέμβουν και να αναλάβουν δράση. Ποιος γνωρίζει καλυτέρα το μεταλλείο από τον ίδιο τον μεταλλωρύχο, ποιος ξέρει καλυτέρα τον ενδεδειγμένο τρόπο επέμβασης, τον χειρισμό του ειδικού εξοπλισμού από τον ίδιο τον εκπαιδευμένο μεταλλωρύχο που διαθέτει την τεχνογνωσία ώστε να μπορέσει να φτάσει στο σημείο του ατυχήματος έγκαιρα; Φυσικά ισχύει το «προλαμβάνειν βέλτιστον του θεραπεύειν »,

ΤΟ «ΚΤΊΣΙΜΟ» ΤΗΣ ΟΜΆΔΑΣ ΞΕΚΙΝΆ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΆΘΕ ΔΙΑΣΏΣΤΗ ΣΤΟΝ ΧΕΙΡΙΣΜΌ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΎ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΎ αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε η εργασία στα μεταλλεία, όσο και να προοδεύει η τεχνολογία, όσο αυστηρά και να είναι τα μέτρα ασφαλείας, δεν παύει να είναι ποτέ μια από τις πλέον επικίνδυνες εργασίες. Ανά τακτά λοιπόν χρονικά διαστήματα, η ομάδα επικαιροποιεί την εκπαίδευση της, εκσυγχρονίζει τον εξοπλισμό της και εκτελεί διαρκώς ασκήσεις διάσωσης ώστε να βρίσκεται σε συνεχή ετοιμότητα – αν και ευχόμαστε ποτέ να μην χρειαστεί. Το «κτίσιμο» της ομάδας ξεκινά με την εκπαίδευση του κάθε διασώστη στον χειρισμό του προσωπικού εξοπλισμού, όπως την χρήση

Μεταλλευτικά Νέα

Εταιρική Ευθύνη /

αναπνευστικών συσκευών κλειστού κυκλώματος (rebreather), με τις οποίες εξασφαλίζεται το κατάλληλο εισπνεόμενο αέριο με αρκετή αυτονομία χρόνου, τις κατάλληλες φόρμες, κράνη, υποδήματα, συστήματα επικοινωνίας, φωτιστικά μέσα και διάφορα αλλά εργαλεία. Στη συνέχεια ακολουθεί εκπαίδευση στη χρήση όλου του περιφερειακού εξοπλισμού διάσωσης, ο οποίος περιλαμβάνει ειδικά φορεία, σχοινιά, αναβατήρες, υδραυλικά ή ηλεκτρικά εργαλεία απεγκλωβισμού, μέσα πυρόσβεσης, αντλίες, ειδικευμένα οχήματα, κλπ. Η εκπαίδευση ολοκληρώνεται με την θεωρία και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό. Ένα σημαντικό σκέλος της εκπαίδευσης αφορά την παροχή των πρώτων βοηθειών, την αξιολόγηση της κατάστασης των τραυματιών και τον ενδεδειγμένο τρόπο τοποθέτησης και διακομιδής τους στο πλησιέστερο νοσοκομείο ή στους διαθέσιμους πρόχειρους 2 σταθμούς πρώτων βοηθειών. Στο κομμάτι της θεωρίας ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην αξιολόγηση της συνολικής κατάστασης, στον τρόπο προσέγγισης και επέμβασης, και στον τελικό σχεδιασμό και εκτέλεση της διάσωσης. Εδώ περιλαμβάνεται και η συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία και τις υπόλοιπες αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες. Η ομάδα διαθέτει αποκλειστικά τρία ειδικά

Μεταλλευτικά Νέα

1. Άσκηση φωτιάς σε μέτωπο, στο μεταλλείο του Μάντεμ Λάκκου το 2010, με τη συμμετοχή του Πυροσβεστικού Σώματος. 2. Άσκηση μεταφοράς τραυματία, με τα αυστηρότερα πρότυπα μεταφοράς πρώτων βοηθειών. 3. Άσκηση απεγκλωβισμού χειριστή μηχανήματος με πιθανό αυχενικό κάταγμα. 4. Η ομάδα με πλήρη εξοπλισμό και τους αναπνευστήρες κλειστού κυκλώματος, μεταφέροντας το φορείο. 5. Στις εγκαταστάσεις της Ομάδας Διάσωσης, κατά την ώρα εκπαίδευσης, με δυο Έλληνες και έναν Άγγλο εκπαιδευτή.

διαμορφωμένα οχήματα για τη μεταφορά προσωπικού και εξοπλισμού, δυο τετρακίνητα ασθενοφόρα μέσα στις στοές, άλλα τρία πάντως εδάφους τετρακίνητα ασθενοφόρα, και πλούσιο φορητό εξοπλισμό για κάθε διαφορετική περίπτωση ατυχήματος. Διαφορετικό για τη φωτιά, για τον απεγκλωβισμό, για την πλημμύρα και για άλλες περιπτώσεις αντίστοιχα. Να σημειωθεί πως υπάρχουν τέσσερα καταφύγια εκτάκτου ανάγκης μοιρασμένα στις στοές στα οποία μπορούν να καταφύγουν οι μεταλλωρύχοι και να προστατευθούν έως τη στιγμή του απεγκλωβισμού τους. Στα μέσα Απριλίου στο

Μάντεμ Λάκκο, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο στον οποίο στεγάζεται η Ομάδα Διάσωσης, έγινε άλλο ένα επταήμερο σεμινάριο από την διεθνώς αναγνωρισμένη και πιστοποιημένη εταιρεία “Red Path”, αποκλειστικά σε θέματα διάσωσης για μεταλλεία και ορυχεία. Η συγκεκριμένη εταιρεία σε συνεργασία με τους έλληνες εκπαιδευτές, μελετά τα μεταλλεία της Χαλκιδικής, υποθέτει σενάρια πιθανών περιστατικών και σχεδιάζει εκ των προτέρων τις ενέργειες της Ομάδας. Η εκπαίδευση σε αυτά τα σεμινάρια είναι ομολογουμένως υποδειγματική, αφού τηρούνται κατά γράμμα όλα τα διεθνή πρότυπα και χρησιμοποιείται εξοπλισμός με τεχνολογία αιχμής για αυτού του τύπου τις περιπτώσεις. Οι συμμετέχοντες στο σεμινάριο αντιμετώπισαν συγκεκριμένα σενάρια στη θεωρία και σε προσομοίωση, ενώ στο τέλος έλαβαν άλλη μία πιστοποίηση προσθέτοντας εκπαιδευτική εμπειρία που αναβαθμίζει το ούτως ή άλλως υψηλό επίπεδο ετοιμότητας το οποίο διαθέτουν και ως ομάδα και ως μονάδες. Πρέπει να τονιστεί πως η προσφορά της Ομάδας Διάσωσης της Ελληνικός Χρυσός δεν περιορίζεται μονό στα μεταλλεία, καθώς παραμένει ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη να βοηθήσει αλλά και να συμμετάσχει όπου χρειαστεί σε τοπικό επίπεδο ή ακόμα και –εάν της ζητηθεί– να μεταβεί και σε άλλα μεταλλεία, ακόμη και εκτός Ελλάδας. Έχει την ικανότητα να παρέχει βοήθεια στο κοινωνικό σύνολο με τη μορφή ανθρωπιστικών αποστολών, παροχή πρώτων βοηθειών, υποστήριξη ζωής, πρόληψη κινδύνων, αλλά και προετοιμασία και εκπαίδευση σε έρευνα. Άσκηση στις Σκουριές: Μεταφορά τραυματία από Δύναται να επέμβει σε περιπτώσεις ορεινή ζώνη, με χρήση εκτάκτου και εθνικής ανάγκης για την τεχνικής ορειβατικής ανάβασης. αντιμετώπιση καταστροφών ή σοβαρών περιβαλλοντικών κινδύνων όπως σε περιπτώσεις σεισμών και αποκλεισμών (χιόνια, πλημμύρες, πυρκαγιές), σε έρευνα αγνοουμένων σε ορεινές ζώνες, σε κατεστραμμένα κτίρια και ανοιχτές περιοχές. Ουσιαστικά μπορεί να παρέχει βοήθεια με έμψυχο δυναμικό και τεχνικό υλικό, στα πλαίσια κάθε είδους διάσωσης ή κατάστασης κινδύνου. Η παρουσίαση της Ομάδας Διάσωσης, όμως δεν ολοκληρώνεται σήμερα, σε επόμενο τεύχος θα επανέρθουμε αναλυτικότερα με εκτεταμένες παρουσιάσεις, θα παρακολουθήσουμε μαζί ασκήσεις, υποθετικά σενάρια επέμβασης και θα παρουσιάσουμε λεπτομερέστερα τον εξειδικευμένο εξοπλισμό.

Η ΟΜΆΔΑ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΆΣΧΕΙ ΌΠΟΥ ΧΡΕΙΑΣΤΕΊ ΣΕ ΤΟΠΙΚΌ ΕΠΊΠΕΔΟ Ή ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΕΤΑΒΕΊ ΚΑΙ ΣΕ ΆΛΛΑ ΜΕΤΑΛΛΕΊΑ, ΑΚΌΜΗ ΚΑΙ ΕΚΤΌΣ ΕΛΛΆΔΑΣ

Μεταλλευτικά Νέα

ΑΡΓΥΡΟΣ

Αγγλικά > silver Γαλλικά > argent Γερμανικά > silber Ιταλικά > argento Ισπανικά > plata

ΤΟ… ΠΡΟΣΙΤΌ ΠΟΛΎΤΙΜΟ ΜΈΤΑΛΛΟ

Ο άργυρος, ή συνηθέστερα ασήμι, είναι γνωστός στον άνθρωπο από την προϊστορική εποχή. Η αρχαιότερη αναφορά στο μέταλλο εμφανίζεται στον Όμηρο: «ἐξ Ἀλύβης, ὅθεν ἀργύρου ἐστὶ γενέθλη» (από την Αλύβη, όπου γεννιέται ο άργυρος, Ιλιάδα Β 857)

ΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΦΟΡΈΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΑΡΧΑΊΟΥΣ συγγραφείς σχετικά με τη μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα στη Χαλκιδική είναι περιορισμένες, πιστεύουμε ότι η περιοχή υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα μεταλλευτικά κέντρα κατά την αρχαιότητα. Κατά πόσο η γνωστή κοπή αργυρών νομισμάτων της Ακάνθου και ο υψηλός φόρος των 3 ταλάντων που έπρεπε να πληρώνει η πόλη κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα, έχουν σχέση με τη μεταλλευτική δραστηριότητα στην περιοχή είναι ένα ερώτημα το οποίο θα πρέπει να μελετηθεί λεπτομερώς. Η μελέτη της χημικής και ισοτοπικής σύστασης ορισμένων από τα αρχαϊκά αργυρά νομίσματα της Ακάνθου και της Αίγινας που βρέθηκαν στο θησαυρό του Asyut δείχνουν σύμφωνα με τις έρευνες ότι προέρχονται από μεταλλεύματα της ΒΑ Χαλκιδικής. Η άποψη ότι η ΒΑ Χαλκιδική ήταν σημαντικός παραγωγός αργύρου, ενισχύεται και από τις έρευνές μας σε αρχαιολογικά ευρήματα όπως π.χ. από τη Μεσημβρία-Ζώνη (αργυρά αντικείμενα του 5ο και 4ο αιώνα π.Χ.) ή από τη Βεργίνα (επίχρυση αργυρή Φαρέτρα του Φιλίππου Β’). Τα ευρήματα αυτά, που μελετώνται στο πλαίσιο συνεργασία με τις εφορείες αρχαιοτήτων και τα Αρχαιολογικά Μουσεία

Μεταλλευτικά Νέα

της Μακεδονίας και Θράκης, προέρχονται σύμφωνα με την ισοτοπική τους σύσταση από άργυρο της ΒΑ Χαλκιδικής. Μία χιλιετία πιο πίσω έχουμε τα μυκηναϊκά μολύβδινα και αργυρά αρχαιολογικά ευρήματα, η ισοτοπική

Κρύσταλλο ι αργύρου καθαρότητ ας 99,95% (φωτ. Alchrmist-hp, Wikimedia)

και χημική σύσταση των οποίων είναι ίδια με αυτή των μεταλλευμάτων της ΒΑ Χαλκιδικής, γεγονός που επιτρέπει την υπόθεση εκμετάλλευσης αργύρου στην περιοχή ήδη από την προϊστορική εποχή.

Το αργυρό τετράδραχμο της Αθήνας ήταν το νόμισμα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία κατά την αρχαιότητα (φωτ. Marie-Lan Nguyen, Wikimedia)

[ΠΗΓΕΣ: Vavelidis M., http://www.chem.uoa.gr/, https://el.wikipedia.org ]

Σημείο τήξης (oC)

961,78

Σημείο βρασμού (oC)

2.162

Ειδικό βάρος (g/cm3)

10,497

Aφθονία στο φλοιό της Γης (ppm)

0,07

Αφθονία στη θάλασσα (ppm)

0,00028

Ο άργυρος πήρε το σημερινό του όνομα από το θέμα αργ- που προέρχεται από την Ινδοευρωπαϊκή ρίζα «arg-u-ro» (= λαμπερό μέταλλο) και σχετίζεται με τη Σανσκριτική λέξη arj-una (= φως, φωτεινός). Εκτός από τον άργυρο στα Ελληνικά, η ρίζα έδωσε στα Λατινικά τη λέξη argentum που με τη σειρά της πέρασε στις υπόλοιπες λατινογενείς γλώσσες (argent στα Γαλλικά, argento στα Ιταλικά) Είναι ένα από τα πρώτα έξι μέταλλα που χρησιμοποιήθηκαν από τον άνθρωπο, μαζί με το χρυσό (6000 π.Χ.), το χαλκό (4200 π.Χ.), το μόλυβδο (3500 π.Χ.), τον κασσίτερο (1750 π.Χ.) και το σίδηρο (1.500 π.Χ.). Τα πρώτα αργυρά αντικείμενα χρονολογούνται από το 4000 π.Χ. και έχουν βρεθεί στην Ελλάδα και στην Ανατολία, όπου ήταν η αρχική περιοχή παραγωγής αργύρου. Στα μέσα της τρίτης χιλιετίας οι Χαλδαίοι ανακάλυψαν την τεχνική της κυπέλλωσης για να διαχωρίσουν τον άργυρο από τα μεταλλεύματα μολύβδου, μέθοδο που περιγράφεται και στη Βίβλο.

Γαληνίτης (φωτ. Karelj, Wikimedia)

Στην αρχαία Αίγυπτο, επειδή ο άργυρος έπρεπε να απομονωθεί ήταν πιο σπάνιος και συνεπώς ακριβότερος από το χρυσό που ήταν αυτοφυής. Ο άργυρος προερχόταν από ορυχεία στην σημερινή Αρμενία, αλλά με την παρακμή αυτών των πολιτισμών το επίκεντρο εκμετάλλευσης αργύρου άλλαξε τοποθεσία, με τα μεταλλεία Λαυρίου να είναι πλέον η κύρια θέση εξόρυξης αργύρου παγκοσμίως για τα επόμενα περίπου χίλια χρόνια. Ο άργυρος χρησιμοποιήθηκε για τη κατασκευή νομισμάτων περίπου το 600 π.Χ. από τους Λυδούς, οι οποίοι χρησιμοποίησαν ένα κράμα χρυσού και αργύρου, το ήλεκτρον, το οποίο περιέχει από 25 % έως 55 % Ag και έχει υποκίτρινο χρώμα. Ήταν αυτοφυές στην κοίτη του ποταμού Πακτωλού, η οποία ήταν μια από τις σπουδαιότερες πηγές ήλεκτρου στην αρχαιότητα. Λαμβάνεται κυρίως ως παραπροϊόν παραγωγής άλλων μετάλλων (Cu, Pb) στα θειούχα ορυκτά των οποίων, όπως π.χ. ο γαληνίτης, PbS [F0 4], βρίσκεται σε πολύ μικρές αλλά εκμεταλλεύσιμες ποσότητες (όπως π.χ. κατά το παρελθόν, στον “αργυρούχο” γαληνίτη των μεταλλείων του Λαυρίου).

Μεταλλευτικά Νέα

Μεταλλεία Κασσάνδρας:

Εδώ που το όραμα των Ελλήνων μηχανικών γίνεται πραγματικότητα