Bureau Natuurbalans - Limes Divergens
Herstel van de heide tussen Nijmegen en Mook
Boomleeuwerik Verspreiding in Nederland Leefgebieden van de boomleeuwerik beperken zich tot de zandgronden. De belangrijkste broedgebieden liggen op de Veluwe en in Noord-Brabant en NoordLimburg. Daarnaast worden de duinen tussen Camperduin en Schouwen bewoond (SOVON 1987). Lokaal komt de soort voor in het agrarisch cultuurlandschap van Noord-Brabant en Limburg (Bijlsma et al. 2001). Ecologie De boomleeuwerik is een bewoner van zandverstuivingen, schrale heidevelden en open plekken bossen, zoals kaalslagen en jonge aanplant. Status en bedreiging In de vijftiger en zestiger jaren is het broedbestand van de boomleeuwerik in Nederland afgenomen om vanaf de zeventiger jaren sterk toe te nemen. In de tweede helft van de negentiger jaren heeft de toename zijn hoogtepunt bereikt, met >3500 broedparen. De toename van de boomleeuwerik in de zeventiger jaren, is toe te schrijven aan de kolonisatie van grote storm- en brandvlaktes in bossen en van heidegebieden na veranderingen in het beheer (Bijlsma et al. 2001). Mogelijk dat de toename van het areaal open zand door plagbeheer en het inzetten van grote grazers, gunstig heeft uitgepakt voor deze op de grond foeragerende insecteneter. Verspreiding in het onderzoeksgebied (figuur B5) In 1993 werden negen territoria vastgesteld in Boswachterij Groesbeek (Erhart & Kurstjens 1993). In 1999 is in dit gebied het aantal territoria afgenomen tot twee (Deuzeman 1999). Op Mulderskop is de boomleeuwerik de laatste tien jaar hoofdzakelijk vertegenwoordigd met slechts één territorium. In 1988 waren nog vijf territoria aanwezig, daarna is de stand opeens ingezakt. Er zijn geen gegevens bekend uit de periode 1975-1988, zodat niet duidelijk is of de vijf territoria van 1988 een eenmalige uitschieter waren, of dat wel degelijk spraken is geweest van een plotseling afname (Van Beers 1996). In 1992 volgde een opleving naar vier broedparen, maar spoedig daarna zakte het aantal weer terug naar één bezet territorium (tabel B1) (Deuzeman 1999). Op de Heumense Schans en de Mookerheide is de soort in 1996 juist toegenomen ten opzichte van 1986. Op de Mookerheide waren in 1996 zes territoria aanwezig tegen drie in 1986. Op de Heumense Schans zijn deze aantallen respectievelijk twee en één. In 1999 werd ten minste één broedgeval van de boomleeuwerik op de Heumense Schans vastgesteld.
100