Clubblad nr. 47

Page 1

Maart 2003 • Jaargang 13 • Nr. 47

bij de desbetreffende.

Driemaandelijks tijdschrift voor leden van de Marten Toonder Verzamelaars Club, afgekort MTVC. Oplage 825 ex. + 100. Ledenaantal Maart 2003: 824

Lidmaatschap Het lidmaatschapsgeld kan worden gestort op Postbankrek. nr. 626.11.21 t.n.v. de Marten Toonder Verzamelaars Club, Zoeterwoude en bedraagt dit lopende kalenderjaar € 15,-. Leden buiten Europa betalen € 20,- ivm. hogere verzendkosten.

BESTUUR  Voorzitter Loek Donders Hopveld 26, 5467 KB Veghel Tel./Fax: 0413-34.20.09 E-mail: donders.l@home.nl  Secretaris Cor Erkamp Middelhoffstr. 11.1, 1097 NJ A’dam Tel./Fax: 020-693.89.98 E-mail: mtvcnl@xs4all.nl  Penningmeester Herman den Dulk Franciscushof 159, 4133 BD Vianen Tel.: 0347-37.55.18 E-mail: hdd@dds.nl  2e Penningmeester Valentijn van Koningsbruggen Waterloseweg 97, 7311 JH Apeldoorn Tel.: 055-521.32.68 Fax: 0299-378.11.84 E-mail: achnaton@wish.net

Advertenties Loek Donders Tarieven 2003: • 1/1 Pagina € 50,- / Leden € 37,50 Zetspiegel -bxh- 105 x 180 mm. • 1/2 Pagina € 32,50 / Leden € 25,Zetspiegel -bxh- 105 x 87,5 mm danwel 50 x 180 mm. • 1/4 Pagina € 20,- / Leden € 15,Zetspiegel -bxh- 105 x 41 mm danwel 50 x 87,5 mm. • Ruiladvertenties: Elke regel bevat ± 80 tekens, spaties enz. meegerekend. Leden eerste 5 regels gratis, daarna € 3,50 per regel. Niet-leden betalen € 2,50 per regel voor de eerste 5 regels, daarna € 3,50 per regel.

Ledenadministratie Henk Arens Wilhelminastr. 16, 2382 HE Zoeterwoude Tel.: 071-58.91.103

Copyright Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende op het auteursrecht worden overgenomen. Copyright op alle illustraties berust bij Toonder Studio’s, tenzij anders vermeld.

Secretariaat Cor Erkamp Beurzen Valentijn van Koningsbruggen Website www.mtvc.nl Clubblad - Redactie Loek Donders - Opmaak Ed Bakker

De MTVC is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nr. 40.26.02.55

Met dank aan iedereen die ons ook dit nummer weer de nodige informatie heeft verstrekt, vragen stelde of op andere wijze medewerking verleende. Verantwoordelijkheid voor onder naam gepubliceerde artikelen berust uitsluitend 1


VOORWOORD Wat zijn we alweer laat met het Clubblad hoor ik vele van onze leden verzuchten en wat waren we ook laat met het Clubblad en de Nieuwjaarskaart laatste keer! Eind januari… Het kon wat betreft de nieuwjaarswens nog maar net. Ons eerste goede voornemen dit jaar: we zullen proberen wat dat betreft deze dit jaar voor kerst & nieuwjaar bij u allen in de brievenbus te hebben. Wat het Clubblad betreft: dit proberen we aan het eind van elk kwartaal danwel in het begin van het nieuwe kwartaal zo snel mogelijk afgerond te hebben, zodat vormgever en drukker aan het werk kunnen en onze secretaris Cor Erkamp, daarbij geholpen door zijn vrouw Ali weer de door onze ledenadministratrice Loes -dit nummer voor de laatste keer, maar daarover meer wat verderop- bijgehouden en uitgeprinte adressen kunnen gaan insteken in de aldus reeds voorbeplakte en klaargemaakte enveloppen en vervolgens posten. Een heel karwei telkens weer, vergis je daar niet in! Elke keer weer trachten we rond midden/derde week van de maand volgende op het kwartaal alles bij u in huis te hebben. Ga dus pas bellen, faxen en/of mailen svp. als u na een maand of anderhalf volgende op het kwartaal nog niets hebt. Dan is er hoogstwaarschijnlijk iets misgegaan… Onderaan heb ik de vermoedelijke verschijningsdata dit jaar vermeld. Maar waarom zijn we nu en in januari oa. ‘zo laat’? Wel, wat januari betreft: het is inmiddels wel zo algemeen bekend dat dhr. Toonder zijn vroegere werk nu niet bepaald het beste vind wat hij ooit heeft gemaakt en liefst daarmee eigenlijk nooit meer geconfronteerd zou willen worden. Wij daarentegen, als Verzamelaars Club, zouden niets liever hebben dan dat al zijn werk bereikbaar was, al was het maar ter inzage en/of bestudering. Zien hoe iemand groeit en uiteindelijk dat bereikt wat we nu kennen is toch ongelofelijk interessant? In feite het verhaal achter de verhalen. Zeker; in den beginne, in de dertiger en veertiger jaren zijn sommige zaken misschien niet het vermelden en eventuele aanschouwen waard en kunnen derhalve dus misschien maar beter in een oude gesloten koffer ergens op zolder blijven liggen. Maar toch, je ziet hoe een jonge Toonder werkt en bezig is. En dus groeit… En beter wordt… Fascinerend! We moeten er toch ook niet aan denken dat we van een Rembrandt, een van Gogh of een van ‘t Reve of Hermans alleen maar de hoogtepunten zouden kennen en de rest onbereikbaar is? Daarbij komt nog de ‘meer’ledigheid van zijn talent: aan de ene kant zijn schrijverschap, aan een andere zijn illustatieve vaardigheid en aan weer een andere zijn kunde mensen bij elkaar te brengen in een Toonder Studio en als dusdanig te inspireren en deze Studio welhaast legendarich te maken… Wat jammer dat ik geen toegang heb tot Toonders werk uit die begintijd omdat dat werk eenvou2


dig maar bij een enkeling bewaard is gebleven… Wat jammer dat ik daarom soms belachelijke bedragen neer moet leggen om dat werk dan te bemachtigen als het al eens tevoorschijn komt. Wat ben ik die kleine illegale uitgevertjes uit de jaren ‘70 dankbaar voor het indertijd naast het überhaupt tastbaar vooral ook financieel bereikbaar maken van het werk van Toonder. Niets was er toen te krijgen… Zijn zij het niet misschien achteraf voor een groot deel geweest die toen het werk uit de vergetelheid hebben gesleurd? Dank zij hun maakte ik in ieder geval opnieuw kennis met de verhalen. En zie wat er van mij terecht is gekomen! Ik heb het zelfs geschopt tot voorzitter van, nou ja… Goed, terug naar nu, naar de laatste nieuwjaarskaart dus. Na diverse voorstellen kregen we uiteindelijk tweede week januari pas toestemming de kaart in zijn huidige vorm te mogen vervaardigen. En voordat deze toch uiterlijk zeer eenvoudige kaart dan vervolgens bij u allen in de brievenbus ligt. Loek Donders, Voorzitter Vermoedelijke verschijningsdata Clubblad 2003: 1. Maartnr. (dit nummer dus): vermoedelijk half/eind april 2. Juninr.: ivm. vakanties vermoedelijk -schrik niet- begin/half augustus 3. Sept.nr.: ivm. vakanties vermoedelijk -schrik niet- half/eind oktober 4. Dec.nr.: proberen we half december, kan echter uitlopen tot begin/ half/eind januari. E-MAIL Clubleden met een e-mailadres die ons dat nog niet hebben doorgegeven: de afgelopen tijd hebben we reeds enkele keren iets gemaild naar diegenen waar we dat dus wel van hebben. Telkens zaken waarmee we anders te laat waren in het blad. Zeer spijtig voor al onze leden die nog niet via e-mail te bereiken zijn. Echter: telkens per post iets sturen kost de Club het aantal leden (zie pag. 1) minus het aantal leden waarvan we dus dat e-mailadres hebben (momenteel zo’n 125) x 1 kopie x 1 enveloppe x 0,39 cent. Reken dat maar eens uit, laat staan de hoeveelheid werk weer: kopieën maken, adressen uitprinten, opplakken, insteken, posten. Mailen: 5 minuten? Kosten: geen? BIJVOEGSEL Als het goed is hebt u in deze enveloppe samen met dit nummer een gratis- boekje gehad omtrent een tweetal lezingen welke vorig jaar zijn gehouden na afloop van onze 12e ALV. Misschien een stimulans voor de 138 (…) leden die hun lidmaatschapsgeld voor dit jaar nog niet hebben voldaan? Hoe dan ook, het boekje mag u houden. 3


LEDENADMINISTRATIE Loes Versteeg-Bon. Echtgenote van ons helaas 6 oktober 2001 overleden lid Willem Versteeg. Was met Wim jarenlang de motor van de Club. Verzorgde samen met hem het Clubblad, de website, de ledenadministratie enz. Tot begin april vorig jaar nog in bestuursfunctie, daarna daarbuiten is Loes de complete ledenadministratie nog steeds voor onze Club blijven verzorgen. Tot ze begin dit jaar te kennen gaf dat ze er mee op wilde houden per 1 april. Helaas geen grap. Om productietechnische redenen konden we dit niet meer opnemen in het januarinummer van ons Clubblad. Met excuses bij deze aan iedereen, gezien de korte tijd die ons nog restte hebben we gemeend in eerste instantie die leden, waarvan we een e-mailadres hadden te benaderen en te vragen wie van hun deze werkzaamheden van Loes zou willen overnemen. Indien we elk lid per post hadden willen benaderen zouden we alleen al aan portokosten nogal wat kwijt zijn geweest… Uit de 125 mailadressen die we inmiddels hebben kregen we maar liefst 5 reacties. Prachtig! Er wordt nl. toch nogal wat gevraagd van je tijd oa…. Na kort, edoch rijp beraad is de keuze gevallen op Henk Arens uit Zoeterwoude. Henk is inmiddels zaterdagmiddag 29 maart bij Loes geweest en heeft daar met Herman, onze penningmeester en Cor, onze secretaris, mensen met wie straks toch nauw moet worden samengewerkt in deze functie, kennis gemaakt. Loes had inmiddels een werkschema gemaakt en Henk vertrok later die middag met de nodige stukken, floppy‚s enz. huiswaarts. Bij deze willen we Henk op de komende ALV voordragen als nieuw bestuurslid met als functies ledenadministratie / 2e penningmeester. Wat Loes betreft: Cor en Herman hadden voor haar een mooi boeket bloemen meegenomen en hebben haar namens de Club bedankt voor alles wat ze al die jaren voor ons heeft betekend. En denk eraan: niet mis hoor. Onderschat zulks niet. Hierbij nogmaals: Loes, bedankt / Henk: welkom. Het bestuur P. S. : we kunnen ons voorstellen dat meerdere leden Loes nog even willen benaderen. Gegevens zie ons decembernummer eerste bladzijde…

WISSELINGEN IN HET BESTUUR Van het zittende bestuur stappen op de eerstkomende ALV in Linschoten (17 mei) 3 leden op, te weten secretaris Cor Erkamp, 2e penningmeester Valentijn van Koningsbruggen en voorzitter Loek Donders. Cor heeft 7 jaar lang een bestuursfunctie vervuld en vind het wel goed zo. Valentijn is enkele maanden geleden vader geworden van alweer een derde kind (ieder zo zijn hobby) en heeft ook zojuist weer werk gevonden en aldus even wat andere zaken aan zijn hoofd en Loek kan zijn 4


functie als voorzitter steeds minder combineren met zijn eigen zakelijke bezigheden. Eventueel wil hij nog wel zitting blijven houden in het bestuur, maar dan niet meer als voorzitter. Hij wil graag nog wat dingen blijven doen voor de Club, maar kan er gewoon niet meer zoveel tijd insteken. We zoeken dus nog, inderdaad, bestuursleden en anderen. De taken willen we ook wat meer gaan differentiëren. 1.) Een voorzitter voor de Algemene Zaken. Word volgens de statuten gekozen door de bestuursleden uit hun midden en voorgedragen aan de ALV, die accoord moet gaan met diens benoeming. Onderhoud de contacten met bijvoorbeeld Marten Toonder, Toonder Studio’s, Eiso Toonder ea. Is bereikbaar voor leden. Maakt beleid en is bereid dat te verdedigen. Leidt bestuurs- en eventuele andere vergaderingen. Vertegenwoordigt waar en waneer nodig de MTVC. Schrijft elk kwartaal weer het voorwoord in ons Clubblad. Is zoveel mogelijk aanwezig op de Clubdagen, maar zeker op de Clubdag in mei ivm. de ALV. Reikt elk jaar op deze dag de jaarlijkse MTVC ‘Wim Versteeg’ AWARD uit. Onderhoud het contact daartoe met Marc de Bruijn, de man daarachter, en met de winnaar. Verzorgt de uitnodigingen en de publiciteit daaromheen. Lost problemen op of probeert dat althans. Neemt eventueel ook 2, 3, 4 danwel 5 voor zijn of haar rekening. 2.) Iemand die de (hoofd)redactie voert van het Clubblad, waarbij dus alle nieuws samenkomt. Hij selecteert en regelt dit, schrijft ook zelf verschillende stukjes. Let op het taalgebruik in de aangeleverde stukjes. Moet ook over grafische kennis beschikken, eventueel ism. met iemand die grafisch is onderlegd. Onderhoud nl. ook de contacten met eventuele adverteerders en maakt afspraken daarmee wat betreft advertenties, afmetingen, kosten en plaatsingen. Regelt deze advertenties ook naar de grafische man, die het blad in elkaar zet. Instrueert onze penningmeester welke rekeningen n. a. daarvan te sturen. Houdt ook verder alles bij wat het Clubblad betreft en geeft dat vervolgens door aan Ed Bakker, onze vormgever/websitebeheerder die op zijn beurt telkens het blad naar de drukker toe in elkaar zet. Ook houdt hij de planning van het blad in de gaten, controleert en fiatteert de rekeningen van de drukker en geeft deze daarna door aan onze penningmeester opdat deze e. e. a. kan betalen. Telkens in het begin van een nieuw jaar dient bijvoorbeeld ook een nieuw omslag in elkaar gezet te worden. Regelt en vervaardigt ook de kerst-/nieuwjaarskaart met Toonder Studio’s/drukker. En de jaarlijkse MTVC ‘Wim Versteeg’ Award. En nog wat van dat soort zaken. 3.) Iemand die a. de beurzen van de MTVC zelf regelt en beheert enz. Vanaf voorbereiding t/m afhandeling. Dus ruim van te voren plannen waar de volgende gehouden wordt, aldaar de accomodatie met tafels, stoelen, drank enz. enz. verzorgen en regelen, dat doorgeven ook naar 5


het resp. maart- en septembernummer van de Club, de leden op de hoogte brengen en houden dus, publiciteit daaromheen verzorgen, het standgeld innen, controleren telkens of de deelnemers wel lid zijn van de MTVC, zorgen dat er bij de ingang entree wordt geheven van nietleden enz. enz. enz. Voordeel is dat we eigenlijk al hebben besloten elke keer in mei de beurs te houden in Linschoten. Hoef je dan tenminste niet elke keer weer een nieuwe locatie enz. te gaan zoeken. In het najaar vinden we het wel leuk telkens uit te wijken naar een andere locatie ergens in Nederland. b. De gang van zaken regelt rond beurzen van anderen waaraan de MTVC wil deelnemen en/of wil gaan staan. 4.) Een Archivaris/Clubwinkelbeheerder. Deze beheert a. ons archief. Momenteel nog niet zo groot, maar dat groeit hopelijk snel. Zet dat op poten en zorgt ervoor dat alle stukken helder en duidelijk beschreven worden op de computer, opdat het inzichtelijk en toegankelijk wordt. Spoort mensen aan schenkingen te doen aan het archief. Houdt ook bij wie wat schenkt. Bedoeling is dat deze lijst zsm. op de website wordt gezet. Wat b. de Clubwinkel betreft: de voorraad dient te worden uitgezocht en evenals alle archiefstukken helder en duidelijk omschreven op een lijst in de computer in kaart te worden gebracht met vermelding van prijs en aantallen. Wordt daarna ook op de website gezet, opdat eenieder daaruit kan bestellen. Deze bestellingen dienen dan ook vervolgens door hem te worden uitgevoerd. Staat ook op onze Clubdagen met winkelspullen en eventueel archiefstukken, mochten deze ter inzage worden aangevraagd die dag. Of, indien niet zelf, stelt deze zaken dan ter beschikking aan een ander (bestuurs)lid en houd dat dan goed bij. Ook regelt en int hij alle bedragen die met al deze zaken gepaard gaan en dient elk kwartaal een overzicht daarvan in bij de penningmeester, met wie danook vervolgens wordt afgerekend (letterlijk dus). De nieuwe Archivaris/Clubwinkelbeheerder dient dan ook te beschikken over enige ruimte om archief en winkelvoorraad op te bergen. 5.) Wie wil elk kwartaal en misschien ook een enkele keer daarbuiten het Clubblad, soms aangevuld met een losse mailing insteken, ter post bezorgen en de daarvoor benodigde formulieren afwerken en in de gaten houden? En op de kosten letten? De daarvoor benodigde enveloppen -mede jouw taak te zorgen dat deze elk kwartaal op voorraad aanwezig zijn- dienen ook steeds te worden voorzien van een telkens door onze ledenadministrateur aangeleverd adresetiket. Misschien iets voor jou, een van deze functies? Wil je je kandidaat stellen, nodigen we je van harte uit dat te doen en ons -Loek Donders, Veghel- dat te laten weten en/of op de komende ALV aanwezig te zijn. Misschien heb je zelf nog wel een idee wat je voor de Club zou kunnen doen vanuit je persoonlijke kunnen en interesse. Misschien wil je wel ‘gewoon’ iets doen, niet in bestuursfunctie? Het bestuur 6


CLUBDAG 26 Zaterdag 17 mei. Linschoten. Zalencentrum ‘De Vaart’. Jacob Barneveld-straat 24. Tel. 0348-40.70.31. E-mail beheerder: c. v. ee@worldonline. nl. Bij deze wederom dank aan ons in dit prachtige dorpje wonende Clublid Antony Benningshof en ega voor het vele werk dat ze voor deze dag verrichten. Hoe kom ik er? - Met de auto: 1.) Vanuit het zuiden, Amsterdam en Zaandam A2 richting Utrecht; A12 Den Haag/Rotterdam. Vanuit het noorden en oosten richting Utrecht; eveneens A12 Den Haag/Rotterdam. Vanuit Den Haag/ Rotterdam enz. A12 richting Utrecht. 2.) Op de A12 afslag Woerden/ Linschoten. 3.) Onderaan bij de verkeerslichten richting Linschoten. Eerste afslag Linschoten (linksaf). Weg vervolgen tot Tsplitsing (Antiek-groothandel Snel), linksaf weg vervolgen. Na ongeveer 80 meter bocht naar rechts, over de brug direkt links, u ziet hier zalencentrum ‘De Vaart’ liggen. Achter het centrum is een parkeerterrein. - Met het Openbaar Vervoer: Uitstappen NS-station Woerden. Bus 104 richting Nieuwegein. Uitstappen halte Entermed (vragen aan de chauffeur); het is dan nog ongeveer 60 meter lopen. a.) Ruilbeurs 10. 00-14. 30 uur Deelnemers (uitsluitend Clubleden) kunnen opbouwen vanaf 09. 30 uur. De eerste ‘eenheid’ is gratis als vanouds, elke volgende kost u € 5,-. Het bestuur houdt zich het recht voor indien er een te grote vraag is naar meters deze zo eerlijk mogelijk te verdelen. Let op: standhouders zijn zélf verantwoordelijk voor hun spullen! Informatie en opgave deelname Valentijn van Koningsbruggen (zie pag. 1). Entree is gratis voor Club-leden en introducees, anderen betalen € 1,50. b.) Uitreiking MTVC ‘Wim Versteeg’ Award 2002 12. 00 uur Deze zal worden uitgereikt aan dhr. Hans Matla voor diens werk ‘Heer Bommel Volledige Werken De Dagbladpublicaties’. Uitgegeven bij uitgeverij Panda (zie ook elders in dit blad). c.) Algemene Leden Vergadering van 13:00 tot 14:30 uur 1.) Opening door de voorzitter 2.) Goedkeuring van de agenda 3.) Ingekomen stukken en mededelingen (inbreng kan tot begin ALV)

4.) Bestuurszaken -Aftreden / Ver(her)kiezen bestuursleden 5.) Financiëel Jaarverslag 2002 6.) Beleidsplan 2003 7.) Rondvraag en 8.) Sluiting. 7


MTVC ‘Wim Versteeg’ Award 2002 M a r t e n T o o n d e r V e r z a m e l a a r s C l u b

Ter gelegenheid van de 90ste geboortedag van Marten Toonder 2 mei 2002 is door de Marten Toonder Verzamelaars Club de MTVC ‘Wim Versteeg’ Award ingesteld. Deze onderscheiding, vernoemd naar een in 2001 overleden Clublid, die zich jarenlang op welhaast onnavolgbare wijze voor de Club heeft ingezet, wordt vanaf vorig jaar elk jaar uitgereikt aan diegene(n) die zich in het voorafgaande jaar op een af andere wijze bijzonder heeft(hebben) ingezet m. b. t. het werk van Marten Toonder. De prijs wordt toegekend na stemming onder de ruim 850 leden van de in 1991 opgerichte vereniging, allen verzamelaars danwel bewonderaars van het werk van Marten Toonder.

MT VC

w i m v e r s t e e g

AWARD2002 H a n s M a t l a uitgeverijpanda

Sinds 1991

De stemmen zijn geteld: met overweldigende meerderheid gaat de MTVC ‘Wim Versteeg’ Award 2002 naar Hans Matla van Uitgeverij Panda uit ‘s-Gravenhage voor ’Heer Bommel Volledige Werken De Dagbladpublicaties’. Een reeks van veertig kloeke banden, die menig boekenkast sieren, en door de trotse bezitter regelmatig ter hand worden genomen om ’’s-avonds onder het genot van een goed glas wijn weer eens van wat Bommelverhalen te genieten. De lof van de stemmers voor deze uitgave was groot: ‘Naar mijn idee had deze reeks al veel eerder een gepaste waardering moeten krijgen, gezien de ongelooflijke kwaliteit van de boeken en navenante hoeveelheid werk die daar in is gaan zitten’. ‘Hier zou iedere Bommelfan Hans Matla zeer dankbaar voor moeten zijn’ (nou ja, okee, maar er is dan ook flink gegireerd). Nu, na 13 jaar(!) is de serie voltooid en voornoemde jalouzie-opwekkende eigenaren (de complete reeks is helaas uitverkocht en op wat losse delen na nog slechts antiquarisch te bemachtigen) van deze complete serie Bommel-saga hebben niet alleen een stijl- en smaakvolle decoratie in hun boekenkast, maar en dat is toch wel iets belangrijker - een gebundelde versie van het cultuurgoed dat Marten Toonder ons heeft nagelaten. De uitvoering van de 40 delen is voorbeeldig: de tekeningen zijn met grote zorg van de krantenstroken overgenomen; de teksten zijn hier en daar wat aangepast, met toestemming en op verzoek van Marten Toonder. De voorwoorden van Marten Toonder en de kijkjes in het familiearchief van Eiso Toonder zijn voor de Bommelkenners zeer interessant. Elk deel bevat een verantwoording van de geplaatste verhalen. Hierin vinden we krantenartikelen, vooraankondigingen, verworpen tekeningen en eerder verschenen boekuitgaven van de verhalen. Deze schitterende uitgave verdient het zeker geëerd te worden met de MTVC-Award. Dat gebeurt dan ook nu. Hans Matla: gefeliciteerd. Op onze Clubdag zal de Award aan jou worden overhandigd en we nemen aan dat hij een ereplaats zal krijgen op je schoorsteenmantel. We maken dan nu al wel even van de gelegenheid gebruik 8


om je toe te spreken. Momenteel gaat de aandacht van Uitgeverij Panda uit naar de heruitgave van de Tom Poesverhalen uit de Donald Duck, kanshebber voor een komende Award. Maar ons inziens is het werk aan deze editie beperkt. Een beetje scannen, een beetje retoucheren: dat valt toch wel mee. Waarom niet eens flink tijd gestoken in de heruitgave van de avonturen van Plukkie Panda? Ik denk aan een smaakvolle reeks van 35 delen, met enerzijds die schitterende oude ondertekstverhalen en anderzijds die zeldzame balloonstrips van meestertekenaar Piet Wijn. Er zijn een heleboel verhalen nooit uitgegeven. Wat we ook nog wel meer!- kunnen zeggen van de Kappiestrip (doe maar 25 delen). Beste Hans: zou je niet je best moeten doen om te streven naar meerdere Awards? Doe goed werk, geef vlekkeloos uit, vul de kasten van de Toonderfanatici en daarmee ook je eigen schoorsteenmantel met een reeks aan Awards. Verspreid nog meer het cultuurgoed van Marten Toonder. Doe recht aan Panda en Kappie. We ruimen er graag een plekje voor in in onze toch als zo overladen boekenkast! Marc de Bruijn, Heemstede. In naam van alle MTVC’ers

TERUGBLIK OP HET VORIGE NUMMER

Eerst maar eens een rectificatie. De heer Sinner uit De Moer (gemeente Loon op Zand) liet ons weten dat de 23ste Clubdag niet in Koog aan de Zaan, maar in ‘s-Hertogenbosch werd gehouden! 1. TEGELTJE ‘Cees Beke’. Schreef Clublid Hans Dussel uit Heerlen ons in het vorige nummer dat hij nog 3(!) andere had, in heb er zelf 5 of 6 verschillende gezien bij een Clublid van ons in diens collectie! Ik weet niet meer precies welke, maar ze zijn er dus wel. Desbetr. Clublid: stukje event. met afb. tbv. ons volgende nummer? Loek Donders, Veghel 2. HOORSPEL Radio Rijnmond. Geen nieuws verder, behalve deze rectificatie. In ons juninummer vorig jaar lieten we jullie weten dat ‘s-zaterdags 27 april prominente Rotterdammers meespeelden in het hoorspel ‘De Grote Barribal’. Abusievelijk werd vermeld dat een zekere Carrie de rol van Tom Poes vertolkte. De heer J. Korevaar uit Zwartewaal, die ons alle informatie doorgaf betreffende dit hoorspel, wees ons er op dat deze rol werd vertolkt door Corrie Janssen. 3. KOPIEËREN videoband(en). Wie kan dat/wil dat doen? 4. Peter van Doorm: contact… zie onze oproep nr. 46 pag. 6… 5. GEBOORTETEGELTJES… Zeker 2 Clubleden zouden ook een dergelijk tegeltje bezitten. Peter en Rick, info svp., liefst met afb. ! 6. RADIO_DOCUMENTAIRE betr. Damokles: Clublid Klaas Driebergen uit Lelystad meldde ons enige tijd geleden van een KRO-redacteur (hij had die gemaild via de website www. omroep. nl/kro/damokles) een bandje met 9


de Damokles-documentaire over Marten Toonder te hebben gekregen Klaas weet niet of er al andere reacties zijn gekomen na het laatste nummer (niet dus, redactie), maar heeft dat in ieder geval gemaild naar Daniel Kranendonk, die daar om vroeg. En Daniël, wij hebben van jou nog niets gehoord? Gelukt? 7a. MT ALS KOSTUUMONTWERPER 2. Freek Postma, die ons doorgaf dat in Ons Vrije Nederland 1949 nr. 38 iets leuks stond van MT (zie ons vorige nummer pag. 7), en ook in nr. 46 van datzelfde blad, heeft ons ook kopieën gestuurd van dat laatste nummer. Freek, bedankt. Clublid Dick de Boer uit ‘s-Hertogenbosch mailde ons de afb. 7b. ‘MT ALS KOSTUUMONTWERPER (3) staat boven een artikeltje in uw laatste uitgave - en daar keek ik even van op. Hoewel mijn vader -zowel als mijn moeder- in de eind-dertiger jaren ook wel tekeningen maakten voor moderubrieken (tekeningen overigens die niet gesigneerd waren en daarom in de vergetelheid zijn verdwenen), beperkten Marten’s kostuumontwerpen zich tot de aankleding van de figuren die in zijn dagstripverhalen optraden. De kostuums van de spelers in ‘Wie wint de pot?’ waren dan ook niet van zijn hand, maar werden ontworpen, getekend en ingekleurd door medewerkers van de Toonder Studio’s, en ter goedkeuring aan hem voorgelegd. Ik ga hier zo ver op in, omdat er een principe mee gemoeid is, dat vooral de verzamelende Clubleden aangaat: er is werk van Marten Toonder - en er is werk van zijn studiomedewerkers. Zo kan men rustig stellen dat alle merchandising-projekten door de Studio’s verwezenlijkt werden en dat Marten’s inbreng daarin wellicht bestond uit het basisidee, zijn inspraak en correcties - en in ieder geval uit zijn uiteindelijke, soms aarzelende fiat. Dat is echter nog geen reden om hem de creator van zijn eindprodukt te noemen, en daarmee elk produkt dat de naam ‘Toonder‚ draagt of gebaseerd is op zijn figuren, dezelfde artistieke kwaliteit toe te kennen. Ieder verzamelend lid van de MTVC met een beetje kritisch oog zal hopelijk begrijpen wat ik bedoel: ere wie ere toekomt (en die eer betreft soms heel knappe medewerkers als Cees de Weert, Wim Lensen, Ben van Voorn, Piet Wijn en anderen). Maar ook: foei wie foei toekomt. Want laten we eerlijk zijn: in de loop der tijden zijn er heel wat smakeloze en karakterloze goederen onder de vlag van Toonder op de markt gebracht die ik, als ik verzamelaar was, niet in mijn collectie zou willen hebben. Met vriendelijke groeten. Eiso J. G. Toonder. 9 Februari 2003‚ 8. FILMPJES. Jos Verbeek uit Boekel heeft ons in ons vorige nummer uitvoerig informatie gegeven wat betreft de filmstrips van Marten Toonder / Toonder Studio’s. Helaas is daarbij het laatste cijfer van zijn telefoonnummer weggevallen… Als verwoed verzamelaar van o. a. deze, maar zoals u hebt kunnen lezen in het daarbijgeplaatste colofon ook van alle mogelijke andere filmpjes, hoopt Jos natuurlijk telkens reacties te krijgen of nieuwe 10


contacten. Al is het er maar ééntje. Hierbij dus zijn juiste nummer. Mocht u wat voor hem hebben, al is het maar een enkele tip of inlichting: 049232.31.83. P. S. : Één reactie heeft Jos al gehad in ieder geval. Hans Matla mailde hem - Hans weet iedereen te vinden - dat er van Eric de Noorman wel meerdere filmpjes bestonden. Ik weet dat er meer filmpjes van Eric de Noorman zijn, aldus Jos, maar daarvan staat niet vast of die al dan niet uit de Toonder Studio’s komen. Kijk… zoiets is natuurlijk óók leuk… 9. BOMMELBEELD/Menubord. Clublid Frans Grims uit Leiderdorp heeft ook een dergelijk menubord in zijn bezit. Het vreemde, afwijkende en verbazingwekkende hieraan is echter, zo schrijft Frans ons, dat de onbedekte lichaamsdelen van heer Bommel zijn uitgevoerd in een donkergroene kleur, tegen zwart aan. Zou hij, net als vroeger de Hulk op TV, in een kwade bui verkeren omdat Joost misschien voor het opdienen van de soep op zich heeft laten wachten? Bij zijn bezoek aan de Bommelzolder van Pim Oosterweert trof hij eenzelfde bord aan, maar daarop had volgens hem de Heer van Stand, net als Tom Poes en Joost, een lichte huidskleur. Clublid Hans Jansen uit ? laat ons volgende weten (heel leuk): ‘Het stukje over het Bommelbeeld bezorgde me een aha-erlebnis. Des-tijds heb ik het via een ruil verkregen. Het is wel een aardig verzamelobjekt, maar m. n. Tom Poes komt er bekaaid af. Dan het verhaal van een kleiner beeld, gesignaleerd in De Jaarbeurs. Er was nogal veel belangstelling voor en ik hoorde dat menigeen de prijs wat aan de hoge kant vond. Toevallig(?) had ik een tafel naast de eigenaar van het beeld. Ik weet nog dat ik twijfelde; zou ik het nu wel of niet kopen. En wat mijn medeverzamelaars verzuimden deed ik wel. Ik betaalde en nam het mee naar huis, alwaar het in de huiskamer (weliswaar op de boekenkast) toch een goede plaats kreeg. Ik had graag een scan meegestuurd, ware het niet dat mijn scanner momenteel niet werkt. Dat houdt de lezer tegoed. Ik keek een beetje op van het stukje over de HEMAspullen; ik dacht dat daar toch wel twijfels bestaan over het verzamelen van dit spul. Toegegeven, het horloge destijds en het wekkertje waren leuke verzamelobjekten en ik ben blij dat ik onder het oliebollenbakken een keukenschort van O. B. Bommel aan kan trekken, maar over de rest kan ik niet enthousiast worden…’ 10. TENTOONSTELLING. ‘Veel aanloop 16 februari jl. voor ons lid Bart van Rooij, die zijn collectie tentoonstelde. Bart zelf miste nog veel mensen die hij kende in de club. Er is 1 exemplaar van jullie Clubblad verkocht. Veel verzamelaars van Marten Toonder kwamen met een gesloten knip. Het was zelfs zo erg dat een echtpaar aan de kassa weigerde entree (75 eurocent p. p. ). te betalen. Omdat er vanaf daar was te zien dat er veel ‘Marten Toonder’ op de stands lag, betaalde Hij de entree om binnen te komen en zijn vrouw bleef voor de entree staan. Als je dat niet meer kan betalen dan ben je erg zielig. ‘ Aldus een berichtje van secretaris Marcel Bosch van de desbtr. verzamelbeurs uit Veghel… 11

lees verder op pag. 14


DE BOMMEL-ENQUETE Heel veel dank aan allen die de moeite namen hun favoriete Bommelverhalen aan mij door te geven. 60 Enquêteformulieren werden teruggestuurd, per post of per e-mail, soms vergezeld van leuke opmerkingen over de verhalen en aanmoedigingen om met dit soort activiteiten door te gaan. Ondertussen zijn de gegevens verwerkt en kan ik u de uitslag geven. Maar eerst nog een paar opmerkingen. Opvallend is dat er bij uw keuze van favoriete verhalen regelmatig de oudere verhalen genoemd werden. Zo verwierf BV 014 Het land van de blikken mannen 18 stemmen, en dat is op een aantal van 60 formulieren toch maar liefst 30%. Zou de nostalgie uit de jeugd van veel Bommelfans hier een rol in spelen? Verder is vermeldenswaard dat velen van u meedeelden dat men eigenlijk wel meer dan 40 verhalen zou willen nomineren, maar dat enkele verhalen er toch boven uitsteken. Natuurlijk had niet iedere inzender 40 verhalen aangekruist, maar dat hoefde ook niet. Alle gegevens verwerkt hebbende, kwam als winnaar uit de bus met 44 stemmen: BV104 De Bovenbazen. Met 34 stemmen kwam BV 157 De Grote Onthaler op de tweede plaats. Op de derde plaats volgde BV 116 De Trullenhoedster met 28 stemmen. De gehele lijst vindt u in dit blad. Hopelijk leidt de hoge waardering van sommige verhalen voor u tot het besluit om nog eens wat verhalen te (her)lezen. Pim Oosterheert Uitslag van de Bommelenquête 2003 met de top 40 van de Bommelsaga: DE 3 MEEST GEKOZEN VERHALEN: 44 Stemmen: 104 De bovenbazen 34 Stemmen: 157 De grote onthaler 28 Stemmen: 116 De Trullenhoedster DE TOP 40: 27 Stemmen: 075 De zwarte zwadderneel 26 Stemmen: 177 Het einde van eindeloos 102 Het kukel 085 De windhandel 25 Stemmen: 100 De tijwisselaar 090 De Bommellegende 24 Stemmen: 066 De kniphoed 23 Stemmen:

111 De pasmunt 093 De gezichtenhandel 22 Stemmen: 152 De weetmuts 21 Stemmen: 088 De herenopstand 20 Stemmen: 132 De slijtmijt 18 Stemmen: 112 De wisselschat 014 Het land van de blikken mannen 17 Stemmen: 141 Het losgetrilde inzicht 131 De blijdschapper 022 De meester-schilder 021 De Superfilm-onderneming 16 Stemmen: 148 Het spook van Bommelstein 139 De loodhervormer 101 De grauwe razer 15 Stemmen: 174 De zelfkant 134 De waarde-ring 12

122 De hupbloemerij 096 Het boze oog 038 Kwetal de breinbaas 023 De Chinese waaier 14 Stemmen: 173 Een bommelding 163 De andere wereld 128 Het platmaken 103 De wilde wagen 077 De zwelbast 13 Stemmen: 155 De zonnige kijk 140 Het verdwijnpunt 133 De erfpacht(er) 119 De sloven 092 Het lemland DE OVERIGEN: 12 Stemmen: 169 De aamnaak 154 Het vergeetboekje 137 De ombrenger 129 De onbetaalbare reis 099 Het huilen van Urgje 098 De pikkinring 11 Stemmen:


159 De denktank 136 Kon Gruwer 107 Het monster Trotteldrom 091 De toornviolen 087 De dropslaven 049 De schoonschijners 034 Het vibreerputje 10 Stemmen: 145 De pronen 142 De krookďŹ lm 081 De beunhaas 064 Het slaagsysteem 052 De wens-werkster 036 Horror, de ademloze 008 De rare uitvinding 9 Stemmen: 176 Het Bommel-verschiet 164 De Uni-Stand 126 De verdwenen heer 115 Bombom de geweldige 114 Het nieuwe denken 071 De wraakgier 8 Stemmen: 170 Het ontsollen 160 De uitvalsels 156 De grijze kunsten 151 De wind der verandering 143 De transmieter 124 De viridiaan-dinges 094 Het ontstoffen 084 De feunix 068 De muzenis 050 De gebroeders Weeromstuit 046 De geheimzinnige gaper 033 De pier-race 027 De nieuwe ijstijd 018 De bommelschat 017 Het geheim van het Noorderlicht 001 De avonturen van Tom Poes 7 Stemmen: 175 De vergelder 172 De spalt 167 Het spijtlijden 147 De Hopsas 135 De pijpleider 108 De killers 105 De grootdoener 089 De hachelbouten 078 H.B. gaat het overdoen 057 De pruikenmaker 044 Mom Bakkesz

6 Stemmen: 149 De kaligaar 121 De kwade inblazingen 113 De grote barribal 106 De liefdadiger 082 De kiekvogel 080 De kwanten 074 De achtgever 073 De split-erwt 070 De giegelgak 041 Het wegwerk 016 De bergmensen 015 De betoverde spiegel 013 De laatste markies van Carabas 004 De geheimzinnige roverhoofdman 5 Stemmen: 166 De minionen 153 Het griffoen-ei 150 De opvoedering 146 De doorluchtigheid 130 De mob-beweging 123 De bevrijding van Sollidee 110 De labberdaan 109 De vuursalamander 047 De partenspeler 028 Het monster van Loch Ness 009 Het eiland van Grim, Gram en Grom 007 De reuzenvogel 4 Stemmen: 171 De antiloog 165 De wadem 162 De toekomer 144 De vrezelijke krakken 118 De maanblaffers 117 Het booroog 097 De niks 095 De wezelkennis 086 De nozellarven 079 De argwaners 069 De Atlantir 067 De klonters 059 H.B. gaat vereeuwen 056 De klokker 043 De partij van de Blijheid 030 De grootgroeiers 026 De talisman 005 De drakenburcht 3 Stemmen: 161 De geweldige wiswassen 13

158 De gekikkerde vorst 138 De kwinkslagen 127 De astromanen 125 De tuttelwurm 083 De dankputters 062 De doffe doffer 032 H.B. stuit de vooruitgang 025 De watergeest 020 T.P. ontmoet een oude bekende 012 Kaspar de draak 011 Het monster-ei 003 In de tovertuin 2 Stemmen: 168 H.B. maakt volledig 120 H.B. en zijn heldendaden 065 De daadsteller 061 De waarzeggers 060 De A-prillers 058 De spiegelaar 055 De Bommelkuur 053 H.B. en zijn iksel 051 Vriend-vijand 045 De kneep van de knipmenis 042 De ehdinges 029 De geheimzinnige sleutel 019 De schat op de zeebodem 006 Het verdwijneiland 002 De tooverpijp 1 Stem: 076 Het stenenbeen-probleem 072 Het mengeldier 063 De knollengaard 054 Het kunsthars-hart 048 Het wroegwezen 040 De volvetters 037 De betoverde prinses 035 Solfertje 024 De wonderdokter 010 De zieke hertog 0 Stemmen: 039 Het lijm-teem 031 De zeeslang


vervolg van pag. 11

11. HEMA. Najaar 2002. Rob Schouten, Pim en Carin Klabbers en Henk Arens lieten ons weten bij de HEMA nog wel enkele zaken te hebben gezien en gekocht. Maar, let op: de aktie in november was een aktie met een wapenschild, waarin het portret van Heer Bommel. Ons is nl. gebleken, dat de HEMA bij de nieuwe reeks artikelen ook nog wel eens oude voorraad wil leggen. Derhalve een verzoek nog aan bovenvermelde leden: kijk de spullen nog eens na, vergelijk ze nog eens met wat in ons decembernr. 46 staat en laat ons dan even weten of je dan toch nog zaken hebt van die aktie die we nog niet hebben vermeld… Alvast dank. 12. HEER BOMMEL IN BOEKVORM. Pim O. van de Bommelzolder vroeg zich af waarom 4 verhalen nooit in boekvorm zijn uitgegeven. Of vergiste hij zich? De heer Sinner uit De Moer (gemeente Loon op Zand) schreef ons dat niet 4, maar 5 (!) verhalen alleen in de Dagbladpublicaties en de Verzamelde Werken zijn verschenen, indien tenminste de gegevens opgenomen in de Bommelcatalogus 1989 van Hans Matla juist zijn. Ook BV 51 ‘Heer Bommel en vriend vijand’ is nooit in boekvorm verschenen. BV 55 ‘TP en de Bommelkuur’ en BV 63 ‘Tom Poes en de knollengaard’ zijn echter als bewerkt verhaal in 1963 in het weekblad Revue verschenen. In 1970 is deze bewerking van de knollengaard onder de titel ‘TP en de stamboom’ nog in boekvorm uitgekomen. Tussen deze bewerking en de dagbladversie zijn echter grote verschillen. Misschien leuk daar een volgend nummer op in te gaan? 13. BOMMELZAAL. Geen belangstelling dus voor een eventuele gezamenlijke bezichtiging. Niemand heeft zich in ieder geval opgegeven… 14. DONALD DUCK 50 JAAR. In ons vorige nummer stond op pagina 21 een artikeltje over een jarige nederlandse Donald Duck. We vertelden oa. dat in het feestnummer (nr. 43, 25-10-2002) het zeldzame 4pagina verhaaltje ‘Tom Poes en de Doe-Het-Zelver’ uit 1966 was herdrukt. En dat we een twintigtal nummers uit het archief van de Donald Duck hadden gekregen om aan die leden ter beschikking te stellen, die om welke reden dan ook niet tijdig een exemplaar van dit nummer hadden weten te bemachtigen. Retourexemplaren worden telkens bij verschijnen van een nieuw nummer nl. uit de schappen verwijderd en zonder pardon vernietigd! Zelfs Donald Duck himself of een oom Dagobert, zelfs een Guus Geluk (!) zouden de Zware Jongens daar misschien goed voor zijn bij tijdig handelen/ingrijpen?- zou hier niets aan kunnen doen… In ieder geval: we waren best zwaar teleurgesteld, liefst hadden we immers voor elk Clublid een exemplaar bemachtigd. Maar goed. We zijn al heel blij met deze twintig gratis exemplaren. Hieronder de lijst -in chronologische volgorde- van de Clubleden die hebben gereageerd en die het nummer dus GRATIS kunnen afhalen 17 mei in Linschoten: 01. Henk Arens, Zoeterwoude (onze nieuwe ledenadministrateur, maar dat wisten wij en hij toen nog niet!) / 02. Karel Dansen, Zwaanshoek / 03. 14


Aarnout van Deursen, Vlaardingen / 04. Cor Nijmeijer, Dronten / 05. Jac. Dijkstra, Dronrijp / 06. Ed Staal, Renkum / 07. Herman van Velzen, Assendelft / 08. J. A. A. ter Haar, Utrecht / 09. Ronald van Pelt, Rotterdam. We hebben er dus nog 20 - 2 (archief + onze eigen grafische man) -9 = 9… We nemen alle nummers mee naar Linschoten. U kunt nog reageren/reserveren, het restant leggen we zomaar op onze bestuurstafel. 15. GRUTSPRITS. Clublid Gerard van Gool vroeg in ons vorige nummer wie hem verder kon helpen. Niemand Gerard?

Beste oplettende lezertjes Er is al heel veel geschreven over de teksten in de strips van Marten Toonder, ik heb niet de bevoegdheid daar iets aan toe te voegen, maar misschien is het aardig om eens wat meer aandacht te schenken aan de tekeningen. Er is veel over te zeggen, maar ik beperk mij deze keer maar tot wat aantekeningen die ik onder de rubriek ‘heel apart’ heb onder gebracht. Ik ga er voor het gemak maar vanuit dat, als ik de afleveringnummers geef u het betreffende verhaal wel kunt vinden. Afl. 0327 Als je zoals heer Bommel met een briefje aangeeft dat je met vakantie bent kun je er gif op innemen dat Super en Hieper langskomen om Bommelstein leeg te halen; En leeg is leef zoals u in afl. 0331. Het vreemde is dat de gehele inboedel, inclusief de oude port uit de kelder in een kleine bestelauto past. Afl. 0367 Heer Bommel draagt een ruim bemeten kist port, die voor een ernstige toespraak aan Joost even op een traptrede wordt geparkeerd. Ondanks die afmetingen past de kist prima op de traptrede. Afl. 485 Het is bekend dat Joost wel eens de hand licht met het huishouden, zodat het stof onder het tapijt ligt en de portvoorraad sneller slinkt dan gepland, maar op dit plaatje ziet u dat hij privé de boel ook lang niet op orde heeft; Zijn schoenen slingeren door de kamer, zin hoed is niet opgeborgen, het bed is niet opgemaakt. Kortom het is een Janboel. Afl. 0569 Een kleine serie; Op het bordje van de bankbalie vind u het woord ‘Cassier’ met een ‘C’ dus, maar bij het volgende loket ziet u nog net de letters ‘Ka’ dus ‘Kassier’ met een ‘K’ In Afl. 570 is dat vervangen door ‘Pecunia’, Latijn voor geld. In Afl. 0572 wordt dit geldsmiddelen en in het laatste kader van deze bladzijde; in geval van nood rem hier. Allemaal in het kader van de gemoedstoestand van Joris Goedbloed. Afl. 0571 Nog een leuke serie, ditmaal een waarschijnlijk een nogal oplopende rentevoet. Het begint hier met 15% in Afl. 0573 is dit al 15 1/2% en in Afl. 0574 loopt dit op naar 16% en 16 1/2% Afl. 0579 In de luxe sfeer van het slotmaal bij ieder avontuur is het wel 15


schamel dat Doddeltje op een keukenstoel wordt geplaatst, en dat als Bommels hartsvriendin. Ook is het vreemd dat ze in de tekst Mevr. Doddel wordt genoemd. Afl. 0607 Niet alleen de jas van Bommel houd stand. Kijk maar eens zo’n 500 bladzijden terug; In Afl. 0111, vrijwel gelijk. Afl. 0621 Ambtenaren weten vaak niet goed of ze links of rechtsom willen gaan. Zelfs dienstauto’s hebben daar last van, het ene voorwiel wil naar links, het andere naar rechts. Afl. 0628 Nee, dan heer Fanth, die heeft de toekomst, want hoewel dit verhaal in 1980 is geschreven, heeft hij alvast een dossier voor 1981. Afl. 0634 Een gokje voor de grap, naar aanleiding van het bord aan de muur van de krant. De eerste regel moet wel luiden ‘Rommeldamse Courant’, met daaronder heel klein de uitgave dagen …dag (dins?) en vrijdag, daaronder zetterij en drukkerij en als laatste in belangrijke en forse letters: ‘UR’. een wedje?; O. Fanth Mz hoofdredacteur. Als het aan u ligt: wordt vervolgd. Henk Dracht, Leusden.

PARBLEU, HET BESTE VAN BOMMEL 2 In de schitterende voorjaar 2003 prospectus van de Bezige Bij wordt ‘Parbleu’ het beste van Bommel 2‚ aangekondigd. Het verschijnt in februari (? Redactie) en is een bundeling van 7 van Toonders meesterwerken, goed voor 528 pagina‚s. Deel 1 was een overweldigend succes: meer dan 40.000 verkochte exemplaren! Na zoveel jaren blijven de Bommelverhalen vol gespierde inhoud, en maken zij op onverbiddelijke wijze de oerkrachten los die in ons aller binnenste sluimeren. Arnoud Alderlieste, Voorburg

VREEMD Toen ik ‘Het Beste van Heer Bommel’ doorlas, vielen mij een paar vreemde zaken op! 1.) Op blz. 188 afl. 4864 van H. B en het Kukel klopt de tekst niet helemaal. De voorlaatste regel moet weg en i. p. daarvan moet komen: ‘Praw’, zo riep een der inzittenden uit, ‘Wij zullen der Droon…. ‘(de rest klopt dan). Vanaf de eerste uitgave bij de Bezige Bij is dit al fout afgedrukt en in geen der latere drukken is dit verbeterd. Alleen de luxe Panda-uitgave heeft de goede tekst. Weet de Bezige Bij van deze fout en indien ja, waarom wordt hij niet hersteld? 2.) In mijn exemplaar is blz. 330 identiek aan 320, dus aflevering 6056 van H. B. en de sloven is 2x afgedrukt en afl. 6066 ontbreekt! 3.) In H. B. en de Labberdaan zijn 2 afleveringen dubbel afgedrukt: blz 568 = 566 en blz. 569 = 567. Er ontbreken hier geen afleveringen. Bij een controle van andere exemplaren in een boekhandel bleken die in orde te zijn. Zijn er nog meer foute drukken bekend? Joop Wenneker, Soest 16


TABLE TOP FOTOGRAFIE Clublid Hans Dussel uit Heerlen schreef ons: ‘Ik wil de Club wijzen op een boekje van John N. Gielis over Table Top fotografie (bij veel leden zal nu wel een belletje gaan rinkelen). Hier heeft Marten Toonder aan meegewerkt; een foto van Tom Poes staat in het boekje. Uitgegeven door Fotografische Bibliotheek Uitg-Mij C. Misse‚ NV Doetinchem. Red. D. Helfferich 1952.’

Simon Snugger Reclameplaatje van Hooimeijer. Afm.: 48x68mm. Voorkant zwart met steunkleur zeepgroen Achterkant tekst in zeepgroen

OLLE KAPOEN CRASHT Uitgeverij Boumaar is al een tijdje druk bezig met de heruitgave van alle verhalen van Olle Kapoen. Er zijn inmiddels acht banden verschenen. Helaas is de heruitgave van de banden 7 en 8 iets vertraagd. Toen vrijwel alle afbeeldingen voor deze banden waren gescand, begaf de computer het en kon men weer opnieuw beginnen. Een heleboel extra werk en daardoor verschijnen 7 en 8 pas in januari 2003. Daarin weer opnieuw héél onbekende verhalen met intrigerende titels als Het karretje op de Zandweg en Prins Dreinkop. Tenslotte volgen nog de banden 9 en 12; 10 en 11 zijn al verschenen. Bij de start van de heruitgave was nog niet duidelijk of ook band 13 zou verschijnen, met daarin o. a. de verhalen in kleur uit de Donald Duck en de oer-verhalen uit het Amsterdams Dagblad. Maar van Ron Streppel vernamen we, dat band 13 zeker gaat komen. Men is nog op zoek naar materiaal om die zeldzame verhalen uit het Amsterdams Dagblad te kunnen reproduceren. Tot op heden bleek dit materiaal zelfs niet aanwezig bij Koninklijke Bibliotheek, Hans Matla én de Toonder Studios. We zijn heel benieuwd of het gaat lukken. Olle Kapoen verdient een volledige heruitgave en Uitgeverij Boumaar een doos knapkoekjes, als het lukt! Een ander nieuwtje: er komt, waarschijnlijk eind eerste kwartaal 2003, een boek 17


over de Toonder toneelstukken. Wel is Uitgeverij Boumaar nog op zoek naar extra afbeeldingen, vooral van de eerste toneelstukken, om het geheel wat op te vrolijken. Ook dit ziet er veelbelovend uit, en wordt er een heel aparte tak Toondervaria uitputtend belicht. Marc de Bruijn, Heemstede

RECTIFICATIE BOMMELZOLDER In ons vorige nummer is per ongeluk (…) het telefoonnummer van de Bommelzolder verkeerd afgedrukt. Hierbij het juiste nummer, met excuses aan onze goede vriend Pim en ook aan iedereen die geprobeerd heeft te bellen: 071-5804812. De redactie

BEZOEK BOMMELZOLDER TIJDENS MUSEUMWEEKEND?

Zaterdag en zondag 12 en 13 april is het weer museumweekend. In de hoop dat dit nummer van de Verzamelaarskrant (Clubblad Pim! Redactie) dan al in uw bezit is, nodig ik u van harte uit de Bommelzolder tijdens dit weekend te bezoeken. De openingstijden zijn op die dagen 10. 00 tot 17. 00 uur. U was immers al zo lang plan eens een keer langs te komen! Een mooi moment om u te verlustigen in Toonders creaties en met andere Toonderfans van gedachten te wisselen. Hoe is het museum te bereiken? Met het openbaar vervoer is dat rampzalig. Immers, een heer van stand gedoogt geen buslijnen voor zijn voorvaderlijk slot. Met de auto: Vanaf de A4 (tussen Den Haag en Amsterdam): afslag 6a, Zoeterwoude-Rijndijk, bij stoplicht (Zoeterwoude-Weipoort) rechtsaf. Na 1500 meter, aan een T-splitsing, vindt u het museum: Weipoortseweg 33. Pim Oosterheert, Zoeterwoude. Naschrift van de redactie: helaas heeft ons Clubblad u voor die tijd niet kunnen bereiken, wel hebben we tijdig alle e-mail bezitters gewaarschuwd. We plaatsen toch dit stukje van Pim nog even omdat we u a.) toch ook alles willen laten weten wat emailbezitters ook te weten krijgen maar b.) ook omdat de Bommelzolder natuurlijk ook op andere dagen dan alleen maar in een museumweekend te bezoeken is. Maak van tevoren dan wel even telefonisch een afspraak: 071-5804812.

ONSTERFELIJK

Marten Toonder was ook gast op het boekenbal (11 maart 2003). Aan hem werd voor de NOS-camera de vraag gesteld (bij de drukke ingang): ‘Is uw oeuvre onsterfelijk?’ ‘Mijn wat?! Oh, ik hoop het wel. ‘ Het thema van de boekenweek 2003 was nl. de dood. Arnoud Alderlieste, Voorburg 18


De Zaak A. Is er misschien iemand in onze Club advocaat/meester in de rechten ofd.? Onze vroegere voorzitter, Tony A. heeft nl. nog steeds enkele stukken van de Club in zijn bezit en geeft geen gehoor aan herhaalde oproepen ons deze terug te geven. We willen de zaak nu definitief uit handen geven. Gaan we echter naar een ‘gewone’ advocaat, kost ons dat in eerste instantie uiteraard geld. Geld wat we natuurlijk van A. zullen terugvorderen, maar toch. Wie zou in deze willen optreden als advocaat van de Club? Loek Donders, voorzitter

MARTEN TOONDER EN DE EUTHANASIE

In het kwartaalblad Relevant van de NVVE (Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie Euthanasie), jaargang 29, nr. 1, 2003 staat een interview van Hans van Dam met Marten Toonder. Het drie pagina‚s tellende interview geeft een duidelijk beeld van Toonders opvattingen over het ouder worden, de onthechting van dit leven, de eeuwige geest en het recht om te sterven. Hoewel Toonders opvattingen over deze zaken bij de meesten wel bekend zijn door de verschillende interviews die ter gelegenheid van zijn 90ste verjaardag gehouden zijn, is dit artikel toch zeer de moeite waard omdat het in een betrekkelijk kort bestek zo helder Toonders gedachten weergeeft. Zoals wij Toonders taal kennen uit zijn verhalen, zo vinden we ook hier weer fraaie aforismen als: Dat ik er nog ben, moet een misverstand zijn, of: Het besluit dat het genoeg is, is een heilig besluit. De moeite van het vermelden waard is verder, dat er prachtige foto‚s van Marten Toonder in het blad zijn afgedrukt. Dit interview is een echt Toonderdocument en dit exemplaar van het tijdschrift Relevant gaat dan ook het niveau van verzamelobject ver te boven. Pim Oosterheert, Zoeterwoude Nawoord vd redactie: Ook Clublid Rob Schouten uit ? meldde ons dit. Als MTVC hebben we natuurlijk gelijk na ontvangst van deze melding even contact opgenomen met de NVVE en kregen een paar exemplaren. Waarvoor onze hartelijke dank. Eentje uiteraard voor het archief, de rest zullen we op de eerstkomende Clubdag op de bestuurstafel neerleggen. Op=Op. Op verzoek stuurt de NVVE u echter een exemplaar. Op hun website onder het kopje Activiteiten, Relevant, een voorbeeld uit Relevant kunt u het artikel trouwens ook vinden, zo liet Karina Scheirlinck van het secretariaat ons weten. NVVE. Postbus 75331, 1070 AH A‚dam / Tel. 020-6200690 / www. nvve. nl BEDANKT Iedereen die ons weer een nieuwjaarswens stuurde. De redactie 19


KLEINE WIE-BEN-IK PSYCHOLOGIE Met dank aan Heer Olivier B. Bommel ISBN: 90-5179-075-9, Aantal pagina‚s: 50 Prijs:  8,50 excl. verzendkosten

J. J. van der Werff, emeritus-hoogleraar in de ontwikkelingspsychologie aan de Rijksuniversiteit te Groningen (niet de eerste-de-beste dus zo te horen… ) heeft een boekje geschreven, eigenlijk een bundeling van een reeks korte beschouwingen over de zoektocht van de individuele persoon naar een beeld van zichzelf: de ‘wie-ben-ik’-vraag van mensen. Het is een klein ‘drieluik’ over de geheimen van het ‘zelf’, de vorming van het individuele zelfbeeld, en de rol die de ander daarbij speelt. Toegankelijk geschreven, en kan interessant zijn voor ieder die wel eens serieus over zichzelf denkt. Elk van de beschouwingen draagt als motto, en daarom vermelden wij het dus in ons blad, een uitspraak van Heer Bommel, bedoeld als een kleine hommage aan hem, wegens de wijze woorden die hij soms over deze dingen weet te zeggen, ook als hij misschien iets heel anders bedoelt. Het boekje wordt uitgegeven door Gopher Publishers in Groningen. Gopher werkt met bestellingen via internet en levert rechtstreeks aan de eindgebruiker. Een het-vermelden-waard aspect van deze uitgever is publishing & printing-on-demand. Gopher kan boeken vervaardigen in oplagen van mimimaal 1 exemplaar. Dat biedt de mogelijkheid om elk boek van een persoonlijk voorwoord te voorzien. Mensen die elkaar het boek cadeau doen, kunnen een persoonlijke boodschap meekrijgen. Voor meer informatie, een bestelling van het boek of een eventueel persoonlijk exemplaar kunt u zich in verbinding stellen met Gopher Publishers, Postbus 70080, 9704 AB Groningen. Tel. 050-3657272 / Fax 050-3657273 / www. gopher. nl

VERZAMELBANDEN / INDEX Cor Nijmeijer uit Dronten vraagt zich af of het een idee zou zijn om verzamelbanden voor het Clublad te laten maken en overweegt eventueel zelf eens naar een boekbinder te stappen en te vragen wat iets dergelijks zou moeten gaan kosten. Hij is echter bevreest dat zulks nog wel eens prijzig kan gaan uitvallen. De stapel losse nummers is inmiddels al aardig groot, zo zelfs, dat het ook onoverzichtelijk aan het worden is. Zou het niet ook handig zijn, zo overweegt Cor, eens een index van alle nummers te maken? Antwoord van de redactie: Cor, prima ideeën eigenlijk. We weten, omdat onze voorzitter ook lid is van het Hergé Genootschap (ja, hij verzamelt niet alleeen Toonder… ), dat dezen dat een goed jaar geleden al tot uitvoer hebben gebracht omdat ook daar leden zulks opperden. Met groot succes, in een mum van tijd moest men mappen bij laten maken… Wie wil daar eens induiken en zoiets uitzoeken? Misschien handig dan eens te rade te gaan bij de mensen van bovenvernoemd Hergé Genootschap. Wat een indexering betreft van onze nummers: dat zou helemaal fantastisch zijn! Wie? Zetten we het gelijk in ons volgend nummer en/of op de website… 20


BEURSAGENDA Eind april t/m half augustus Bel altijd eerst even of het wel doorgaat! • Org. de Wit houdt wederom grote vlooienmarkten in de IJsselhallen in Zwolle 3+4 mei, 14+15 juni, 12+13 juli en 9+10 augustus en in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch op 8+9 juni (Pinksteren) en 3 augustus. Tel. 0251-319090 / SBS-tekst 646 / www.dewitevenementen.nl ∑ Van Aerle uit Helmond organiseert vlooienmarkten in de Veemarkt in Utrecht 17+18 mei, 9, 28+29 juni, 20 juli en 23+24 augustus. Ook 8 juni in Eindhoven op de Kunstijsbaan 8 juni / Tel. 0492-525483 / / www.vlooienmarkten.nl • Organisatie Zuid, eveneens uit Helmond organiseert ook dit jaar weer enkele grote Megalands in het dorpje Landgraaf in Zuid-Limburg. Mocht u daar, al dan niet toevallig net dat weekend zijn: leuk! Zondag 11 mei (moederdag), 15 juni, 13 juli en 3 en 24 augustus. Tel. 0492-520919 / www.orgzuid.nl • Van woensdag 25 juni t/m woensdag 2 juli is in de Rijnhal in Arnhem een grote boekenbeurs van de Vincentiusvereniging(en). Wat dat precies inhoud, geen idee. Kan dus leuk zijn? www.rijnhal.nl • In België kunt u elke eerste zondag van de maand naar de boekenmarkt in Diest, op en rond het Begijnhof in het centrum (gratis) vanaf 10 uur ‘s-morgens. Tel. 0032-13-311260 • En ook in Engeland zijn weer grote markten. 26 en 27 april in Detling, 29 en 30 april in Ardingly, 30 mei in Swinderby en 15 augustus in Newark. Mocht iemand ooit gaan, gaarne reisverslag! www.dmgantiquefairs.com / www.beneluxcars.be

Za26+Zo27

Wo30

Zo04

Ma05 Za10+Zo11 Zo11

APRIL Utrecht / Veemarkt / Verzamelaarsbeurs / 0317-614760/ 06-12918888 / 800 Kramen / Na 09.30 uur entree gratis ivm. 10-jarig bestaan! Veel succes iedereen op de talloze vrijmarkten Velp. Centrum. Boeken+Oranjemarkt / 015-3620500 / 100+100 Kramen / www.starpromotions.nl MEI Breda / Scharen / Boeken-, Strip- en Prentbriefkaarten ea. Oud- Drukwerkbeurs / 50-100 Kramen / 0413-342009 / donders.l@home.nl doorgang beurs nog onzeker. Middelburg / Centrum / Boekenmarkt Leiden / Doezastr. / Boekenm. / www.boekenmarkten.nl Utrecht / Jaarbeurs / Ant. Boekenbeurs BOB / 0104848632 Moederdag 21


Za17

Za24 Zo25

Zo01 Za07 Ma09 Za14 Zo22 Za28

Za05 Zo06 Za12

Zo13

Zo03 Za16

Za30+Zo31

Zo31

Houten / Euretco / Stripbeurs / www.strip2000.nl Linschoten / De Vaart / MTVC-dag / Leden + introducees gratis toegang Bredevoort / Centrum / Int. Boekenmarkt / 0543-452380 / www.bredevoort-boekenstad.nl Veenendaal / Nijverheidslaan 8 / Alg. Verzamelmarkt ??? / Clubdag HergĂŠ Genootschap JUNI Zwolle / Centrum / Boekenmarkt / Gratis toegang Houten / Slinger 48 / Megacarta 2003 = Prentbriefkaartenbeurs / 030-2343343 Bergen Op Zoom / Markiezenhof / Boekenmarkt / 016468.22.26 / brabantsewal_book@hotmail.nl Zoeterwoude / Bommelzolder 5 jaar / Bij deze alvast gefeliciteerd Pim en ega! Vlaardingen / Lijnbaanhal / Boekenbeurs / 010-4742916 Zaandam / Centrum / Boekenmarkt / 078-6411509 JULI Barneveld / Markthal / Antiek- en Boekenmarkt / 030214.85.91 / www.hisa.nl Dordrecht / Centrum / Boekenmarkt / 550 Kramen. / Gratis toegang Bredevoort (Nl. boekendorp) / Centrum / Particulierenboekenmarkt (geen handelaren dus) / 0543-452380 / www.bredevoort-boekenstad.nl / 180 Kramen / Gratis toegang Culemborg / Centrum / Brocante / 0343-415750 / Gratis toegang AUGUSTUS Deventer / Centrum / Boekenmarkt / 850 Kramen / Gratis toegang Kampen / Oudestraat / 5e Kamper Stripspektakel / 60 Kramen / 038-3320997 / e.bastiaans@home.nl / Gratis toe gang Valkenswaard / Valkencourt / 18e Brabants Stripspektakel. Tel. 0032-11-661473 Bredevoort / Centrum / Int. boekenmarkt / 0543-452380 / www.bredevoort-boekenstad.nl / Gratis toegang Tilburg / Centrum / Boekenmarkt / 500 Kramen? / Gratis toegang 22


Ruiladvertenties Let op: ruiladvertenties voor leden verschijnen slechts één keer, tenzij u ons wederom om herhaling vraagt. Ruiladvertenties voor niet-leden verschijnen eveneens slechts één keer, tenzij wederom daarvoor wordt betaald uiteraard. Aanbod Vibreerputje (1957) 50 euro; Aangrijpende achterkanten 90 euro. Peter van Harn / Hogesteeg 39, 3911 VT Rhenen. Tel.: 0317-61.31.88 / pm.harn@planet.nl Aanbod Alle originele (23 z-w + 3 FC) illustraties van Phiny Toonder-Dick, getekend voor ‘Vader Dirk en moeder Dina’ uit ongeveer 1940. Alleen in één koop of ruil/koop. Beelden zijn op verzoek per e-mail verkrijgbaar. Conrad Wolters / conradwolters@hotmail.com Aanbod : Div. nrs Tsjechisch familieblad Punta met TP à 125 euro/stuk. Zweedse TP vertellingen 1000 euro, Deense TP vert. met stofomslag 650 euro. Div. nrs Skippern (Noors) met Panda omslag/inhoud à 14 euro/stuk. Rimmer Sterk. De Skatting 18, 8621 BW Heeg. Tel 0515-44.30.89 / rwssterk@yahoo.com Aanbod Tom Puss in Rhymeland, Tom Puss Quaker Oats, Tom Poes Weekblad 1e jrg., Bommelbode, Rommeldam Oisterwijk div. items. Vraag Houten Tom Poes en Heer Bommel speelgoed (figuren, karretjes, kapstokjes), kinderpost, kalenders 194450 ea. curiosa. Hans Crezee. Tel. 020-66.59.060 / h.crezee@amc.uva.nl Aanbod Heer Bommel en de Sterritaire Stormloop. Oplage 2.500 ex. voor genodigden (familie, vrienden en relaties) Van de 26 blz. 16 nieuwe(!) en speciaal voor deze uitgave door Marten Toonder getekende stroken. Vraag Originele tekeningen Marten Toonder & Toonder Studio’s, Hans Kresse & Piet Wijn. Rick van Uden. Tel. 0756877489 / 06-51853034 / rick.vanuden@12move.nl Aanbod Ansichtkaarten: Tom Poes Rommeldam Oisterwijk. SV39 (van Leer) 1-2-34-5-6-8-9-12 en 14 / SV40 (Tricka) 3-6-7-13 en 15 / SV41 (Vlaminckx) Sprookjesstad Rommeldam. Boeken: Miniatuurstadje Rommeldam, De curieuze wereld van heer Bommel en Tom Poes. Vraag SV40 (Tricka) 12-17. A. van Diessen. Vloeiweg 148, 5061 GE Oisterwijk. Tel./Fax: 013-52.85.113 Aanbod Complete reeks Heer Bommel Volledige werken. Boekuitgave Bram Ibrahim (1939). Vraag Boeken, folders, tijdschriften enz. met werk van Toonder van vóór 1946. Loek Donders, Veghel. Adresgegevens zie pag. 1 Aanbod/Vraag De Papieren Cirkel (Klaas de Krijger). www.depapierencirkel.com. Ik zoek en heb regelmatig de mooiste spullen! Vraag Deel 13, 17 en 25 uit de Bommel-reeks van uitg. Panda. Tevens deel 2 uitde Revue reeks van uitg. Panda. Tevens gevraagd gesigneerde boeken of brieven e.d. 23


Aanbod Extra Magazine 1934: 6, 12, 25, 27, 39. 1935: 7, 42, 45. 1936: 1, 2, 6, 7, 12, 18, 20, 27, 30, 31, 35, 38, 39, 40. Vraag Beperkte Diensregeling 1945: 1/10, 22/10, 5/11, 3/12, 17/12. Extra Magazine 1934/’35 (1e jrg): 43. 1936/’37 (3e jrg): 14, 16, 17, 19, 25, 32, 45. 1937/’38 (4e jrg): 1–3, 10, 15, 17, 20, 23, 31, 34, 35, 44, 47,49, 50. 1938/’39 (5e jrg): 6, 10, 24– 26, 36, 42, 44, 47–52. 1939/’40 (6e jrg): 3, 5, 22–24, 28, 31, 34(?) en verder(?). Haarlems Dagblad (Thijs IJs-strip) 1937: mei(?) ‘Thijs IJs gaat door dik en dun’ afl. 4. Illustratie voor het Katholieke Huisgezin 1933-’39(?) ‘De avonturen van Bolle’. De K.R.O.-Gids voor de Jeugd (Bram Ibrahim) 1934: 3/2– 29/12. Dagblad De Nederlander (Bram Ibrahim) 1933: 6/2– 23/ 6. Ons Vrije Nederland -alleen volledige nummers- 1947 (7e jrg) 2. 1948/ ’49 (8e jrg): 10, 17, 23, 28, 33, 40, 41. Falkinn (IJslands) 1962: 1, 35(?)– 48(?). 1963: 1–7, 26. 1964: 1, 9. 1966: nummers onbekend (met ‘Bangsi’). Fix und Fox (Luxemburg; duitstalig) 1933–’38 (Duitstalige Uk en Puk). Hurrah! Magazine (Frans) 1959: 293. Kong Kylie (Deens): 1952: 3– 36, 52. 1953: 28. 1955: 1–16, 18–34, 36–40. Norsk Ukeblad (Noors) 1947: 5/6, 9/10–19/ 20, 29/30, 31/32, 39/40, 45/46, 49/50. 1948: 19/20– 27/28, 33/34, 35/36, 37/38, 41/42, 43/44. 1949: 17/18, 19/20, 21/22. 1950: 41/42. 1951: 11/12, 17/18, 35/36, 41/42. 1952: 3/4, 17/18, 29/30, 35/36, 37/38. 1953: 7/8, 45/ 46. 1956: 36, 38, 46, 47. 1957: 3, 9, 12, 13, 17, 25, 27, 28, 31, 36, 39, 40, 43, 51. 1958: 42. 1959: 19, 35, 41. 1960: 13, 15, 16, 17, 22, 43. 1963: 28, 29, 31, 33, 34, 35, 44, 46, 47, 53. 1964: 3, 4, 5, 9, 16, 20, 21, 22, 23, 25, 28, 35, 37. Pony (Duits) 1958/59: 3, 4, 7, 8, 14–31. Prima (Duits; Kappie) 1955: 20(?), 21(?), 27–32, 35, 48(?)–52(?). 1956: 1–6, 13, 16, 18, 20, 26– 32, 36, 39, 44(?)–52(?). Sljucht en Rjucht (Fries; Jan Beuker) 1940: (44e jrg) 22, 50. Skippern (Noors; Panda) 1955: 25, 26, 31, 33, 36, 50. 1956: 4, 10, 14, 26. 1957: (13), 18, 46. Tom Pouce (Frans) 1962: 38. Vårt hem (Zweeds) 1948: 22–25, 27–29, 33–35, 37–46, 48–52. 1949: 17, 21, 22, 25–34, 36, 37, 41–44. 1950: 2, 5–9, 11–26, 28, 29, 31–35, 37, 38, 40–50(?). Hans Matla. Tel. 070-36.15.393. Fax 070-35.61.122 / hans.matla@xs4all.nl van Toonder. Allan Ritman. Tel. 070-346.06.85 Vraag Bommelknipsel BV123 Heer Bommel en de bevrijding van Sollidee, los knipsel uit de NRC. Aflevering 1043 van de herpublicatie in NRC/Handelsblad BV40h Heer Bommel en de Volvetters. Afl. 3063, 5496, 5509, 5510 en 5555 uit de NRC. Maarten Hartkamp. Tel.: 020-4825816 / m.hartkamp@freeler.nl Vraag Ongebruikte HEMA-pyama’s lang/kort tegen redelijke vergoeding. H. Vlutters / Tel. 038-4222910 (‘‘s-avonds). Vraag TP kaarten De Muinck set 1 t/m 6 met mapje. Duyvis deksels. Complete nummers KZV (Kleine ZondagsVriend) met Tom Poes erin. Ger Mommen. Raad-huisstraat 17, 5801 MB Venray. Tel. 0478-58.97.85 24


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.