TWEEDE KWARTAAL 2016
9
Over een paar jaar vliegen we in twee luttele uurtjes van Amsterdam naar Kaapstad. Laat dat maar aan serial ondernemer Michiel Mol over. Met zijn ruimtevaartonderneming XCOR Aerospace werkt hij aan een revolutionaire raketmotor die dat mogelijk gaat maken. Dat, en pleziertochtjes naar de ruimte.
Als kind fascineerde het hem al. De big bang theory, leven op Mars… “Het is bijna onuitstaanbaar dat hoe meer je erover leert, hoe meer je beseft dat je steeds minder weet. En erger nog, waarschijnlijk heel veel dingen ook nooit te weten zult komen.” Maar dat hij er ooit zélf naartoe zou gaan stond vast. Retourtje dampkring En nu is het bijna zo ver. Vele mensen delen zijn jeugddroom om naar de ruimte te gaan. Dat blijkt alleen al uit de 300 verkochte tickets – à €75.000 per stuk - die zijn verkocht. Voor dat ticket krijg je een uur durende vlucht met de door XCOR ontwikkelde personenraket Lynx, een klein, herbruikbaar ruimteschip. Alleen jij en een piloot, op iets meer dan 100 kilometer boven de aarde, zes minuten gewichtsloos. En als de ontwikkelingen een beetje soepel blijven gaan is dit binnen een jaar of twee mogelijk. Silicon Valley van de ruimtevaart Mocht je denken dat het daarbij blijft, dan zit je ernaast. “Mensen denken dat we alleen ruimtereisjes verkopen, maar dat is slechts een klein onderdeel van wat we doen.
Media Republic, zijn avontuur met het Spyker Formule 1 team en de financiële klapper die hij maakte dankzij de miljoenenverkoop van Lost Boys. “Ik ben ergens altijd die geek van vroeger gebleven. Ik heb gewoon iets met vernieuwing. Of het nu met computers is of met motoren, mijn hart gaat sneller kloppen van innovatie.” Een paar procent verbetering realiseren voor een groot, goedlopend bedrijf vindt hij dan ook niet zo interessant. “Ik wil het liefst met een klein, gedreven, intelligent team hele bijzondere dingen doen. En dan pionieren! Voor mij is het een vorm van creativiteit. Als je niet creatief bent kan je ook niet innoveren. Het is een ander soort creativiteit dan bijvoorbeeld mooi kunnen tekenen, maar die innovatie, dat is waar ik een kick van krijg.” Geen geboren manager Met een van zijn laatste onder nemingen richt hij zich helemaal op virtual en augmented reality. “In dat nieuwe bedrijf, Forcefield, zitten ondertussen ook zo’n 60 man de hele dag VR experiences te maken. Ik weet niet of je al eens een VR headset hebt opgehad, maar als je dat meemaakt zie je in één keer dat het echt een nieuw medium is. Niet een nieuw soort
“Als je niet creatief bent kan je ook niet innoveren” De kern van ons bedrijf is een unieke raketmotor. Eén die voor het eerst in de geschiedenis van de ruimtevaart echt herbruikbaar is. Zó herbruikbaar dat we er minimaal vier keer per dag mee kunnen vliegen. Instant usability noemen we dat. Dus gewoon zoals een vliegtuig: landen, bijtanken en weer gaan.” Vanuit een hangar in de Mojave woestijn, anderhalf uur buiten Los Angeles, wordt al zo’n 15 jaar aan het prototype gewerkt. “Het is daar een beetje het Silicon Valley van de ruimtevaartindustrie aan het worden. De NASA en een aantal van onze concurrenten en collega’s werken daar allemaal.” Pionieren Zelfbenoemd tech-nerd Mol is succesvol en bekend geworden met zijn internetbedrijf Lost Boys, waarmee hij slim op de dot-com hype inspeelde, de daaruit voortgekomen Guerilla Games en
televisie ‘maar dan beter’, nee, het is echt iets totaal nieuws.” Vernieuwing dus. Maar hoe lukt het hem om al zijn activiteiten te combineren? “Het blijft haalbaar omdat ik er als ondernemer achter ben gekomen dat ik niet die geboren manager ben. Bij Lost Boys was ik in het begin zelf de CEO, maar toen het bedrijf steeds groter groeide – wat natuurlijk fantastisch was – merkte ik dat ik toch met tegenzin naar mijn werk ging. Dat kwam omdat ik 90 procent van de tijd bezig was met managen en maar tien procent met inhoud en strategie. Toen ik dat begreep heb ik letterlijk een paar mannen met grijze haren ingehuurd en die als manager neergezet.” Niemand onmisbaar Dat besef resulteerde in een nieuwe filosofie. “Ik besloot, of het nou om Media Public, Guerrilla Games, het Formule 1 team, of de ruim-
tevaart en het VR bedrijf gaat: ik ben nooit meer die algemeen directeur met de dagelijkse leiding. Als je iets waardevols wilt bouwen heeft het pas nut als er niemand onmisbaar is. En laat ik dan met mezelf beginnen.” Is het niet heel tegenstrijdig om juist jezelf niet onmisbaar te maken? “Jazeker, maar voor het bedrijf is het natuurlijk veel beter om te delegeren. Nu laat ik dingen juist heel graag aan anderen over. Het zorgt ervoor dat ik geen control freak ben. Op die manier kan je enorme bergen verzetten zonder dat het teveel tijd kost.” Zwaargewichten Recent zette hij ook een stap opzij bij XCOR Aerospace. Een tactische beslissing. “We willen een volgende stap maken. En om dat te kunnen doen moeten we goede
kon groeien, in Amsterdam kon blijven, niet uiteen gescheurd werd en succesvol verder kon als bedrijf. Iets starten, succesvol maken, verkopen, en op eigen benen verder laten groeien, dat vind ik heerlijk. Ergens halverwege mee stoppen, dat is niet mijn ding.” Het gaat ervan komen Voorlopig is hij nog wel even bezig met zijn ruimtevaartdroom. Wanneer hij er zelf voor het eerst heengaat blijft alleen nog even gissen. “Ik vergelijk het altijd met een keukenverbouwing. Dat duurt meestal drie keer zo lang en wordt twee keer zo duur. Bij ons is dat ook een beetje het geval. Wat eigenlijk niet zo gek is, maar wel heel vervelend. Wij zijn bezig met dingen die nog nooit iemand gedaan heeft.
“Als je iets waardevols wilt bouwen heeft het pas nut als er niemand onmisbaar is. En laat ik dan met mezelf beginnen” partnerships met Amerikaanse industriepartijen aangaan. Dus toen we de kans kregen om twee zwaargewichten uit de industrie bij ons in the board te krijgen heb ik daar een plekje voor vrijgemaakt.” Die zwaargewichten zijn Michael Gass, oud oprichter en CEO van United Launch Alliance, één van de grote ruimte vaartbedrijven van Amerika, en Tom Burbage, oud Lockheed Martin topman en hoofd van het F35 programma. “Het leek me nogal belangrijk om mensen met dat soort namen, statuur, kennis, en netwerken aan boord te halen. Zelf ben ik de grootste aandeelhouder. Verder heb ik gewoon een soort baan bij XCOR.” Cirkel rond Zo veel nieuwe en verschillende activiteiten… is hij soms snel op dingen uitgekeken? “Tja, als er weinig meer gebeurt vind ik het misschien snel saai worden. Maar ik stop nooit iets voordat de cirkel rond is. Ik wil de dingen goed afmaken, daar heb ik elke keer voor gezorgd. Een goed voorbeeld is Guerilla Games. Op een gegeven moment konden we dat aan Sony verkopen. Maar dat moest wel op zo’n manier dat ik wist dat het door
Voorspellen wanneer iets ook echt gaat gebeuren, ja, dat is zo ongelooflijk lastig. Maar het zal nog wel even duren voordat via de ruimte reizen gemeengoed wordt. Maar het gaat de komende decennia allemaal komen, dat gaan wij nog wel meemaken. En dat is allemaal heel erg spannend. Ik kijk er naar uit.”