Takvim’in 27 Temmuz 2007 tarihli say›s›nda, birinci sayfan›n manfletinden “Ak›llar› havada” bafll›¤› yer ald›. Spotta, “Özel sektörde zam yüzde 10’u geçmezken Hava-‹fl’in iste¤i yüzde 50’yi buluyor” ibaresi vard›. Hava-‹fl Sendikas›, bu haberi tekzip etti. 16
yak›n› hayat›n› kaybeden, iflsiz kalan herkes bana gelecek. Tempo: “Anlaflma olsun, bizler de greve ç›kmayal›m” m› diyorsunuz? Ayçin: Biz bunu bafl›ndan beri söylüyoruz. Tempo: Grev art›k ifllevini yitirmifl, geri kalm›fl bir araç m›? Ayçin: TÜRSAB Baflkan› beni arayarak “Grev laf› etmeyin” diyor. “Ben de istemiyorum grev yapmay›. Ama sen neden ba¤›r›yorsun” dedim Baflaran Ulusoy’a. Bana söyledikleri kelimesi kelimesine flu; “2.5 milyar dolarl›k ba¤lant› yapt›m. Ben bunu kaybedersem biterim”. Ben de ona dedim ki; “Benden ne istedi¤inin fark›nda m›s›n? Sen hak aramaktan, hak istemekten vazgeç, ama ben kazanay›m, demek istiyorsun. Peki sence bu adaletli mi?” Grevin ça¤d›fl› oldu¤unu söyleyenlere sormak gerekir. Siz Avrupa’dan daha m› ileridesiniz? Avrupa’da grev var! Genel bir de¤erlendirme olarak; TMSF’ye ba¤l› Takvim Gazetesi ile Zaman, Vakit gibi ‹slami e¤ilimli gazeteler, sendika karfl›t› haberlere a¤›rl›k verirken Do¤an Grubu gazeteleri de iflveren yanl›s› haberlere daha fazla yer vermifl gözüküyor. Çukurova Grubu’na ba¤l› Akflam Gazetesi de, yazarlar›n› da dikkate alarak iflveren taraf›n›n görüfllerine biraz daha fazla yer vermifl izlenimini yans›t›yor. Tüm bu
gruplara ait gazeteler, grev oylamas›ndan sonra özellikle anlaflma sürecinde sendikan›n görüfllerine de yeterince yer vermeye bafllad›lar. Cumhuriyet, Evrensel, Birgün gibi “sol e¤ilimli” gazeteler ise, iflveren taraf›n›n görüfllerine yer vermekle birlikte çal›flanlar›n ve sendikan›n aç›klamalar›n› da genifl biçimde yans›tt›lar. Sonuç olarak 1990 sonras› medyada oluflan oligopol yap› (birkaç büyük grubun piyasaya egemenli¤i) ve tekelleflme süreci, sektördeki sendikan›n da tasfiyesiyle birlikte eme¤e yönelik haberlerin azalmas›nda önemli ölçüde rol oynam›flt›r. Neoliberal politikalar ve bu ideolojinin egemenli¤i, toplumsal muhalefetin d›fllanmas›nda ciddi biçimde etkili olmufl, ekonomi sayfalar› emek haberlerinden borsa ve finans haberlerine do¤ru kaym›flt›r. Gazetecilerin sendikal› olma bilincinden uzaklaflmalar› da, muhabir düzeyinde bu tür haberlere olan ilgiyi iyice azaltm›flt›r. Tüm bu koflullara ra¤men Hava-‹fl Sendikas›’n›n mücadelesi, THY çal›flanlar›n›n greve (evet) demesi, yeni tabirle “ezberi bozmufl”, flaflk›nl›¤a u¤rayan merkez medya, sendika ve di¤er sektörlerdeki grev haberlerine istemeye, istemeye de olsa yer vermeye bafllam›flt›r. Böyle koflullarda emek haberlerinin medyada yer almas› da, üzerinde düflünülmeye de¤er bir konudur…
Hava-‹fl’in baflvurusu üzerine Bas›n Konseyi’nden Takvim Gazetesi’ne k›nama Bas›n Konseyi, toplu ifl sözleflmesi görüflmeleri s›ras›nda Takvim Gazetesi’nin 27 temmuz 2007 tarihli “Ak›llar› Havada” manfletine Hava-‹fl Sendikas›’n›n baflvurusu üzerine k›nama cezas› verdi. “Özel sektörde zam yüzde 10’u geçmezken Hava-‹fl’in iste¤i yüzde 50’yi buluyor” denilen habere Hava-‹fl taraf›ndan tekzip metni gönderilmifl, ancak metin yay›nlanmam›flt›r. Ertesi gün yine ayn› gazetede ç›kan haber bu kez, “Hava‹fl Sendikas› taraf›ndan greve zorlanan çal›flanlar seslerini gazetemiz takvim arac›l›¤› ile duyurdular” fleklinde verilmifltir. Hava-‹fl’in konuyla ilgili baflvurusunu inceleyen Bas›n Konseyi, söz konusu haberlerle, Bas›n Meslek ‹lkelerinin, “Soruflturulmas› gazetecilik olanaklar› içinde bulunan haberler, soruflturulmaks›z›n veya do¤rulu¤una emin
olmaks›z›n yay›nlanamaz” hükmünü tafl›yan 6. maddesi ve “Bas›n organlar›, yanl›fl yay›nlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakk›na sayg› duyarlar” hükmünü tafl›yan 16. maddesinin ihlal edildi¤i gerekçesiyle Takvim gazetesinin “Uyar›lmas›na” oy birli¤iyle karar verdi. Manipülasyonun “en çarp›c›” örneklerinden biri… Söz konusu gazetenin konuya yaklafl›m› grev oylamas› öncesinde ve s›ras›nda da de¤iflmemifl; oylamadan bir gün önce, “10 oydan 9’unun 'Hay›r' ç›kmas› bekleniyor” denilmiflti. “Ak›llar› havada” ibaresini manfletine tafl›yan gazete, grev oylamas›n›n sonucunu “Grev oylamas›ndan evet ç›kt›” ifadesiyle gazetenin iç sayfalar›nda küçük bir haber olarak görmekle yetinmiflti. Gerçe¤i çarp›tma, kamuoyuna yanl›fl bilgi vererek yönlendirme ve manipülasyon politikalar›n›n “en çarp›c›” örneklerini sergileyen Takvim Gazetesi, bas›n yay›n organlar›n›n e¤ilimleri hakk›nda da oldukça net bir fikir veriyor.