ya açısından ekonomik olarak saçmalıktı” diye yazdı.3 Savaşa karşı tavırları yenilgi taraftarlığına dönüştü. Yenilgi çarlığı zayıflatacak ve otokrasiyi uzlaşmaya zorlayacaktı. Bir Rus liberali bu tavrı “Krem lin’e Japonlar değil Ruslar girecek” diye özetliyordu.4 Kendilerine güvenmeye başlayan liberaller, Rus yerel özyönetim organları Ze/vsftv'hn zemin olarak kullanan bir kampanya başlattılar. Buralarda şikayederini dile getirdiler ve bir Zmstvo ulusal konferansı planladılar Konferans Kasım ayında oldu ve bunu liberal toprak sa hiplerinin, sanayicilerin, profesörlerin, avukatların, doktorların, iktisat çıların vb, ziyafetleri takip etti. Uzun uzun nutuklar atıldı, anayasal reform planları tartışıldı, protestolar yapıldı. İlginç olan soru, liberalle rin amacının çarlığı devirmek mi, yoksa bir pazarlığa ulaşmak mı oldu ğudur. Menşevikler bu ziyafetlere pek meraklıydılar. Onların politikala rı, işçileri liberalleri destek)emeye, cesaretlerini arttırmaya, ancak onla rı korkutmamak İçin aşırı eylemlerden kaçınmaya çağırmak oldu. Iskra başyazarının tüm parti örgütlerine Kasım 19Û4’de gönder diği mektup şöyle diyor: “ Liberal Zemiiuûlatı ve DumAan bizim düşmanımızın düşmanlan olarak ele almaltvız, ancak onlar düşmana karşı mücadelede proletaryanın çıkatlarmm gerektirdiği kadarını yapmaya gönüllü ya da muktedir değildirler. Fakat mutlakivete karşı resmen tavır almalarıyla ve imhasını hedef alan taleplerle onunla çatışmalarında müttefikimiz olduklarını gösteriyorlar... Mutlakıyete katşi mücadele sınırları içinde ve özellikle şu dönemde liberal burjuvazice karşı tavrımız, onun cesaretini artırmak ve Sosyal Demokrasi nin önderlik ettiği proletaryanın öne sürdüğü taleplere katılmasını sağla mak göreviyle tanımlanır.*’5 'Zf».r/f»!ann ve burjuva muhalefetinin diğer organlarını, ağır yıldırma yöntemierivle, hemen şimdipaniğin etkisi altında taleplerimizi hükümete sun maya sözvetmeleri için zorlamavı denersek büyük bir hata yapmış oluruz. Bövle bir taktik Sosyal Demokratların itibarını düşürür, çünkü siyasi kampamamızı bütün genelliğin manivelası haline getirir... “Mevcut Zt'wt/t’o\an gelince... görevimiz, devrimci proletaryanın siyasi ta-
LİBERALLERE KARŞI MÜCADELE - 157