Paris komünü g bourgin a adamov

Loise Michel’in yazıları insanda zaman za­ man, şehevî bir aşkla muğlâk bir din duygusu karışımı biçiminde ortaya çıkan bir tedirgin­ lik uyandırır. Ama bu tedirginlik uzun sürmez; yerini kısa zamanda bir hayranlık ve kardeş­ çe sevgi duygusu alır.

Monmartre Uyarma Komitesi’nin ilerde başlıbaşına bir öyküsü olacak. Biz hayatta kalanlar pek azız. Kuşatma sırasında gericiliği tir tir titretti. Her akşam, bazı bir dönek klübünü tahrip ederek, bazı devrimi körükleyerek, uçarcasına Paris’e geliniyordu. Aldanmalar, aldatılmalar devri artık geçmişti. Boğulmakta olan bir iktidar için vaadlerin ve yurtdaşlarm hayatımn ne kadarcık önemi ola­ bileceğini biliyorduk.

Montmartre’da iki Uyarma Komitesi vardı; kadın­ larınki ve erkeklerinki.

Ben her zaman şrkeklerinkindeyim; çünkü onlar Rus ihtilâlcileri gibiydiler. Elimde hâlâ, o zaman ikinci salo­ nun duvarında asılı duran eski bir Paris plânı var. Onu yerinden çıkarıp hatıra olarak aldım ve Okyanusu aşar­ ken de beraberimde getirdim. Üstünde, görünüşünü gü­ zelleştirmesi için konulmuş bir İmparatorluk arması var­ dı. Biz armayı mürekkeple karalamıştık. Barınağımızı kirletmemesi için..

Bu kadar doğru, basit ve yüksek zekâlı insanlara hiç raslamadım. Ferdiyet olarak bu kadar açık, sarih ki­ şiler başka hiç bir yerde görmedim. Bilmem bu grup he­ sabını nasıl yapıyordu; en küçük bir zaaf yoktu. İnsana huzur veren güçlü, sağlam, iyi bir yanı vardı.

Kadın yurttaşlarda aynı cesaret ve esirgemezlik...

Onların arasında da dikkati çekici zekâlar vardı (...).

Akşamları iki klüpte de bulunmak imkânını buluyor­ dum; çünkü ilk olarak Chapelle sokağında Sulh yargıç­ 173