Georg lukacs goethe ve çağı sel yayıncılık

Page 106

SC H I L L E R İ L E G O E T H E N I N Y A Z I Ş M A L A R I

ve köstek olur. Ama bir daha biçim ve konu meselesinde bu kadar kolay aldanmayacağım ve dehanın bize hayatın güzünde bahşede­ bileceği şeye odaklanacağız.” Dolayısıyla Goethe burada Wilhelm Meister'ı bir “hata” olarak görür. Hiç tereddüt etmeden ikisi de Her­ mann ’la Dorothea’yı Wilhelm M eister’a] bir idil derekesine düşü­ rülmüş epik şiiri büyük modern romana tercih etmişlerdi. Eğer bu kararları teoride ve pratikte gerçekleşseydi ve önemli bir tarzda kalıcılaşsaydı, o zaman ortak eğilimlerindeki klasisizmden bahsetmemiz mümkün olabilirdi, her ne kadar H erm ann'la Dorothea doğası gereği Goethe ve Schiller’in biçim konusundaki şevklerinden ötürü olduğunu düşündüklerinden çok daha az klasik olsa da. Ayrıca Goelhe antikçağ biçimlerine dair bilgisi temelinde “gerçekten klasik” eserler yaratma girişiminde bulunduğunda başarısız olmuştu. Çağdaş yaşamı gerçekten unutamayacak ya da bir kenara atamayacak kadar modem gerçekçi bir sanatçıydı. Hermann ’la Dorothea varoluşunu ve biçimini en az D ie natürliche Tochter (bilinçli derecede klasik yönelimi olan bir drama) kadar Fransız Devrimi’ne borçludur. Ve neredeyse tamamen biçim bilgisi ve coşkusundan doğmuş olan Goethe’nin projelerinin tamamlanmadan kalmış olması (örneğin Achilleis) tesadüf değildir. Schiller’e göre, bu biçim eğilimi çok daha tehlikeli hale geldi (Die Braut von M essina’da olduğu gibi), ama onun eserlerinde de dönemin büyük sorunları her zaman sonraki oyunlarının temelini oluşturmaktadır (ulusal birlik sorunu vb.). Fakat Goethe ve Schiller’in “klasikçi” eğilimini salt bir “kusur” olarak görecek olsaydık, karşıt, yanlış ve tarihsel-olmayan uca va­ rırdık. Goethe ve Schiller’in bu çelişkili tutumunun arkasında on dokuzuncu yüzyılda modem sanatın büyük merkezi sorunu saklıdır: Burjuva yaşamının çirkinliğini ve sanatsal olmayan niteliğini sanat­ sal olarak aşma girişimi. Modem sanatın bu döneminin gelişimini doğru bir şekilde anlamak istiyorsak -Goethe ve Schiller’in işbirliği burjuva sanatının bu son yükselişini başlatır ve birçok açıdan da doruk noktasıdır- o zaman “klasisizm”lerindeki eğilimleri doğru bir Şekilde değerlendirmek zorundayız, zira sorunlara çözümlerindeki 105


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.