BALZAC: KÖYLÜLER
63
fakat o yalnızca, kendilerini toplum sal ve tbireysel zorun luluklar olarak gösterm e savaşı veren şeylesri dile getirir. Önemsizin, sıradanın sınırlarını aşan fakat Ltoplumsal özde hep gerçek olan bu ifade, eski büyük g erçek çilerin , Diderot'nun ve Balzac'm en belirgin özelliğidir, onlaarın zaman geç tikçe boylan küçülen m odern taklitçilerinim değil. Balzac, aralanndaki çok çeşitli karşılıklı ilişkileri e n i yüksek düzey de verecek doğru ifadeyi daim a arayıp bulnmuş olmasaydı, İnsanlık Kom edyası’ndaki sayısız karakter ve 2 onların insan! kaderleri bile Fransız kapitalist toplum unun tam bir tablo sunu veremezdi. Balzac’m gerçekçiliği, b ir yandan tek tekk tiplerinin bel li bireysel özelliklerinin, öte yandan onların İb ir sınıfın tem silcisi olarak tipik özelliklerinin daim a tam Vbir biçim de ve rilişine dayanır. Fakat Balzac bundan da ileri i gider; burjuva toplum u içinde farklı gruplara ait farklı inssanlann kapita list görüş açısından ortaklaşa sahip olduklarrı özelliklere de ışık tutar. Balzac bu ortak özellikler üzerrinde d u rurken —çok dikkatle ve ancak kesin durum larda yappar bunu— top lumsal devrimci sürecin aslında v ar olan bilirliği, görünüşte o kadar birbirine benzemez tip ler arasındaki i nesnel toplum sal bağı açıkça gösterir. Balzac'm M o n tco rn et; ile G aubcrtin'in karakterlerindeki ortak fakat ancak nicelik yyönünden farklı özelliklerin altını nasıl çizdiğini daha öncee gördük; hem Therm idorian Fransız kapitalizm i sonrasının >ürünleri olarak sahip oldukları ortak şeylerin, hem de onlarcdaki nicelik ba kımından farklı olan şeyin eşit önem de olduuğunu, sonuncu sunun aralarındaki niceliksel farkların gösteerilmesi için bir zemin olduğunu gördük... Çünkü ne kadar oartak şeye sahip olurlarsa olsunlar, onlardan biri, îm parato rliu ğ u n gösterişli bir generali, bir soylu ve büyük b ir toprak ssahibi, öteki ise, toplum sal merdivende yukarı doğru tırm anıycor olsa bile, taş ralı küçük b ir dolandırıcıdır. Aradaki topluumsal ilişkilerin som ut verilişi, onlan, som utun aranabileceği;i ve Marx’m de