Estetik i georg lukacs

Page 309

265, 278, 287, 288, 303, 306. Ethik : Ahlâk felsefesi. «İyi, nedir?», «ne yapmalıyız?» gibi soruların karşılığını arayan bilim dalı. Felsefe­ nin, insanın törese! bilinci­ ni ve davranışını konu alan dalı. — 92, 108, 119, 120, 121, 133, 158, 159, 243, 294. Geçerlik - Geçerlilik : Bir kavramın ya da bir yargı­ nın, mantıksal açıdan, ya da değer kuramı açısın­ dan onaylanabilir nitelik­ te olması. — 38, 61, 137, 149, 166, 192, 193, 205, 218, 231, 236, 272, 279, 280, 284, 286, 299, 304. Gerçeklik : İnsan bilincin­ den, tasarımlardan bağım­ sız, somut ve nesnel olarak varolanların tümü. «Nesnel gerçeklik» kavramının eş­ anlamlısı. Kavram böyle kullanıldığında, öznel ya da tinsel görüngülerle (bilinç) karışmanın önüne geçer, çünkü sözü edilen görüngü­ ler de birer «gerçek»tir. «Olanak» kategorisiyle bağ­ lamı açısından ise «gerçek­ lik», salt biçimsel ya da so­ yut bir olanağın, yanılsa­ maların , ütopyaların, vb. karşıtıdır, edimsel varlığa dönüştürülmüş bir gerçek olanaktır. — 37, 43* 46, 48, 54, 59 -62, 65 -73, 76, 77, 86, 87, 88, 91 -100, 106 -11«),

118 - 121, 124 -130, 134- 138, 146 -148, 152, 161 -165, 175 177, 180 - 184, 187 -198, 201 218,220 -224,227 229,231 239, 245 -247, 253, 257, 258, 261, 262, 264, 267 -276. 278, 279, 281 -291, 296 -298, 301. Gizilgüç : Lâtince «potentia» (güç, olanak, saklı güç) sözcüğünden gelir. Skolastik anlayışa göre maddenin «bir şey olabil­ me» olanağı. (Bir mermer parçasının, bir heykel ola­ bilecek gizilgücü taşıma­ sı). Henüz edimleşmemiş g ü ç.— 102, 106. Gnoseoloji : Yunanca «gnosis» (bilgi) ve «logos» (öğ­ reti) sözcüklerinden olu­ şur ve bilgi öğretisi anla­ mına gelir. — 135. Görü : Şeyleri görsel olarak doğrudan kavramak. An­ lamların doğrudan doğru­ ya bilincine varmak. Doğ­ rudan doğruya bir şeyin, bir olayın özünün kavran­ ması. — 177, 290. Görüngü : Şeylerin, süreç­ lerin, vb, duyularımız ve doğrudan deneylerimiz ara­ cılığı ile bilincine vardığı­ mız dış nitelikteki, özellik­ leri. Görüngü kavramı, öz (Wesen) kavramının diya­ lektik karşıtıdır. Özün ter­ sine, görüngü raslantısaî ve değişebilir yapıdadır. Bili­ min ana görevlerinden bi­ ri, görüngü ile öz arasm309


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.