Estetik i georg lukacs

etkilenmesi ve insanların duyular aracılığıyla alma yeteneği üzerinde doğrudan uyandırıcı bir etkinin yaratılması, baş­ langıçta ve dolaysız nitelikte olmak üzere aynı çizgiye düşer.

Daha sonra, yeni içeriklerin girmesinin bir sonucu olan yeni biçimlerden kaynaklanan çatışkı durumlarında, bu iki etken arasında birbirinden ayrılmaya yönelik bir eğilim belirir: Uyandırıcı yönelim, doğal olarak, salt kendiliğinden etkinin ya­ ratılabilmesi için, yeniyi almaya gerek biçimsel, gerekse içerikse! bakımdan hazırdır; buna karşılık aşkınlığa yönelik yönelim, yansıtmanın ve betimlemenin geleneklerin doğrul­ tusunda kutsal düzeye çıkarılmış içerik ve biçimlerini ola­ bildiğince değiştirmeksizin korumak zorundadır, çünkü aşkın güçler üzerinde etkin olunabilmesi, belli içeriklere ve her şeyden önce yaşamın yansıtılmasının ve betimlenmesinin belli biçimler içersinde gerçekleştirilmesine bağlı kılınmıştır.

Gelenekselin kalıpları içersinde donup kalma olgusunun kö­ kenleri, hiç bir şekilde herhangi bir «sanat istenci»nde değil, ama buradadır; sözü edilen sanat istenci (iradesi), bu nite­ liği ile bu evrede henüz var olamaz; bu istenç, büyük bir olasılıkla bu ikilikten, başlangıçtaki —kendinde çelişkilerle dolu olan— birliğin diyalektik parçalanmasından gelişmiştir.

Törensel-geleneksel öykünmeci oluşumların yanında, halktan gelme ve insanların gerçekliğini insanoğlu için yansıtmaktan kaynaklanan, dünyasal bir sevinci de içeren oluşumların do­ ğup'doğmadığı, ya da ne zaman doğduğu, sanatın, toplumsal .yaşamın bağımsız bir kurumu olarak gelişip gelişemediği ve ne zaman belirginleştiği, uyandırma ile gelenek arasında bir uzlaşmanın gerçekleşip gerçekleşmediği ve ne zaman gerçekleştiği, vb» —bunlar, karşılığını ancak tarihsel-özdeksel ■b.ir estetiğin yönetimindeki tek tek araştırmaların verebileceği .sorulardır. .Bizim, amaçlarımız açısından burada ortaya çıkan karşıtlığı, sanatın felsefi genesis’inin bir etkeni olarak kav­ rayabilmek için, bu karşıtlığı salt soyut nitelikte sergilemek yeterlidir.

256