Goed tandenpoetsen doe je óók voor je hart

Dat slechte voeding, overgewicht, gebrek aan beweging, stress en roken de kans op harten vaataandoeningen vergroten, weten we allemaal. Dat slecht tandenpoetsen ook in het rijtje thuishoort, is minder bekend. Tandarts Denise Machado en preventie-assistente Lorelle Bills, beide werkzaam bij Mondzorg Maastricht, onderdeel van Colosseum Dental, vertellen wat ze in de tandartspraktijk met deze kennis doen.

Tandenpoetsen. Iedereen maakt zich er wel eens met een Jantje-van-Leiden vanaf. Gehaast, moe, onoplettend. Onderzoeken van een paar jaar geleden geven alleen wel aanleiding om de poetsrituelen altijd in hoge staat van alertheid te doen. Mensen die hun mond slecht verzorgen (maar één keer per dag poetsen bijvoorbeeld) blijken namelijk 30-40% meer kans op een hartaanval te hebben. In het geval van ontstoken tandvlees neemt de kans op hart- of vaataandoeningen met 20% toe. Bij personen onder de 65 jaar die chronisch last hebben van tandsteen en tandvleesontstekingen is de kans op hart- en vaatziekten zelfs 44%. Personen met een gezond gebit hebben minder last van hartaandoeningen. Hoe kan dit?

Bacteriën

“Ja”, beaamt Denise Machado, “mensen zijn vaak verbaasd over het verband tussen mondzorg en lichamelijke problemen. Het gaat niet alleen om het hart. Bacteriën die tandplak veroorzaken zijn de boosdoeners. Door tandplak kan een ontsteking ontstaan aan de rand van het tandvlees: gingivitis. Als de ontsteking zich verder uitbreidt naar het kaakbot spreken we van parodontitis. Schadelijke bacteriën kunnen zich daarbij in de ontstoken pockets, de ruimtes tussen de tanden, kiezen en het tandvlees bevinden. Als ook op andere plaatsen in het lichaam een ontsteking is, zoals bijvoorbeeld bij aderverkalking, verergeren ze die. Bij goed poetsen en reinigen krijgt tandvleesontsteking geen kans. De focus ligt bij ons daarom heel duidelijk op preventie.”

Tongschraper

Patiënten vertellen wat goede mondzorg inhoudt, is een belangrijke taak van preventie-assistente Lorelle Bills. “Twee keer per dag poetsen is noodzakelijk, twee minuten per keer. Daarnaast is het gebruik van een rager, flosdraad of een tandenstoker cruciaal om de ruimte tussen de tanden te reinigen. Ook het gebruik van een tongschraper raden we aan. Verder leer ik mensen hoe ze het beste kunnen poetsen. Uiteindelijk moeten ze met de instructies wel zelf iets doen natuurlijk.”

Machado vult aan: “Ook andere zaken spelen nog een rol bij goede mondzorg. Roken, stress of een onge-zond dieet, veel suiker en alcohol, maken dat de weerstand tegen de bacteriën verslechteren. Ook ziekte heeft invloed en het gebruik van medicatie. Daarom is de medische anamnese-lijst voor ons ook zo be-langrijk. Dan kunnen we de behandeling en adviezen geheel op de gezondheidssituatie van de cliënt af-stemmen.”

Röntgenfoto’s

Hoe weten we dat we een tandvleesontsteking hebben? Teruggetrokken en bloedend tandvlees zijn indicatoren, maar hoe het er werkelijk mee staat, is thuis niet te beoordelen. “Regelmatige controle door de tandarts is daarom cruciaal”, aldus Machado, “en ook het maken van röntgenfoto’s. Vanwege de straling gebruiken we die niet elke keer, maar we kunnen er ontstekingen en kaakbotverlies mee opmerken. Als het kaakbot gedeeltelijk verdwenen is, gaan tanden losstaan.”

En die gemene prikjes in het tandvlees tijdens de halfjaarlijkse controle? “Die blijven altijd nodig. Zo meet de tandarts de pockets. Als deze diepere ruimtes, meer dan 3mm, aantreft, dan is een juist behandelplan en goed schoonmaken van het gebit zo mogelijk nog belangrijker dan anders.”

Moeite waard

Is er ook nog goed nieuws? “Gelukkig wel”, lacht Machado, “een beginnende tandvleesontsteking is goed te behandelen. Met het verwijderen van het tandplak verdwijnen doorgaans ook de schadelijke bacteriën. Met goede mondzorg, komen die niet makkelijk terug. Is er al sprake van parodontitis, dan kunnen er evenwel meer resistente bacteriën blijven zitten. Is er echt sprake van een instabiele situatie, bijvoorbeeld omdat er al veel schade is, dan kun je met bijvoorbeeld een DNA-test van bacteriën ontdekken met welke bacteriën je te maken hebt. Indien nodig wordt een antibioticumkuur voorgeschreven. Als iemand eenmaal parodontitis heeft gehad dan kan het met een behandeling gestabiliseerd zijn, maar voor het hele leven moet het extra aandacht krijgen. Het is evenwel de moeite waard.”

Tandzorg Weer In De Basisverzekering

Goede tandzorg is belangrijk voor de algehele gezondheid. Zorgvuldig poetsen, maar ook regelmatig bezoek aan de tandarts is nodig. Veel mensen in Nederland zijn alleen niet voor de tandarts verzekerd. Vaak kunnen ze zich die verzekering niet veroorloven en een bezoek aan de tandarts evenmin of te weinig. Eenvoudige tandproblemen kunnen zo uitgroeien tot complexe gezondheidsschade. Dat kan zo niet langer, besloot de organisatie Dokters van de Wereld. Ze startten onlangs een petitie om de tandarts weer in de basisverzekering te krijgen.

Meer info: doktersvandewereld.org/campagnes/ mondzorg-in-het-basispakket