Hartrevalidatie is van groot belang

OOver het nut van hartrevalidatie hoeft Astrid de Vries, verpleegkundig specialist cardiologie in Tergooi MC, niet lang na te denken. Als je het haar vraagt, zou het een vast onderdeel moeten zijn van de behandeling van het hart en biedt het veel voordelen. Zo worden hartpatiënten na een hartrevalidatietraject minder snel opgenomen met nieuwe hartklachten en daalt de kans op overlijden aan een hartprobleem significant.

Voor iedere patiënt die is behandeld voor een hartprobleem, komt er een tijd waarop hij of zij moet terugkeren naar het eigen leven: familie, werk en hobby’s. Dat is voor velen niet makkelijk. “Mensen zijn bang om hun grenzen weer te verleggen”, vertelt De Vries. “Om bijvoorbeeld een sport opnieuw uit te oefenen of weer te gaan werken. Daarbij willen patiënten ook weten wat ze zelf kunnen doen om een nieuw hartprobleem te voorkomen. Juist deze vragen geven aan waarom hartrevalidatie van groot belang is. Bij ons in het ziekenhuis is hartrevalidatie inmiddels gelukkig een vast onderdeel en krijgt iedere hartpatiënt na een hartinfarct in ieder geval een intake. Niet alleen hier, maar door heel Nederland zijn de laatste jaren veel initiatieven geweest om de verwijzing naar hartrevalidatie te verbeteren. Daardoor is het aantal deelnemers zeker toegenomen, maar tóch denk ik dat dit nog beter kan.”

Herstel

Volgens De Vries is hartrevalidatie nog vaak onbekend terrein voor de patiënt, soms ook voor zorgverleners zelf. Er wordt al snel gedacht aan een sportzaal met loopband en fiets, of een groep met oude mensen. Bewegen is inderdaad een belangrijk onderdeel van hartrevalidatie, maar het is veel meer dan dat, zegt ze. “Het gaat deels om het fysieke herstel, zoals conditie opbouwen. Maar je hebt ook het psychosociale herstel, zoals vertrouwen in je lichaam, werk oppakken en je rol als partner of ouder weer vervullen. Bij hartrevalidatie werken we met een heel team. We hebben de fysiotherapeut, maar ook de psycholoog die hulp kan bieden bij psychische klachten na een hartaandoening. We hebben een maatschappelijk werker, voor als iemand bijvoorbeeld moeite heeft met re-integreren of veel stress ervaart. Daarnaast is er nog de diëtist voor voedingsadviezen. Tegenwoordig hebben we zelfs tele-hartrevalidatie, waarbij we patiënten met een app op afstand kunnen begeleiden en zij het hersteltraject vanuit huis kunnen doen.”

Programma op maat

Mocht je denken dat elke hartpatiënt een standaard programma doorloopt, dan heb je het mis. Het traject is geheel persoonlijk. “We stellen echt een programma op maat samen en je maakt gebruik van de onderdelen die op jou van toepassing zijn. De één wil conditie opbouwen, de ander wil meer vertrouwen we zoveel mogelijk aandacht aan te besteden. Verder worden ook naasten meegenomen in het proces, want ook zij zijn heel belangrijk in de herstelfase van de patiënt.”

Goede resultaten

Bij hartpatiënten die kiezen voor hartrevalidatie zijn over het algemeen goede resultaten te zien. De Vries benadrukt dan ook nogmaals hoe waardevol het is. “Hartpatiënten die het traject hebben gevolgd, hebben allereerst minder kans op een nieuw hartprobleem en vroegtijdig overlijden. Daarnaast is de bloeddruk vaak beter gereguleerd en het cholesterol beter. Ook constateren we in het ziekenhuis minder heropnames. We zien best

WAAROM BRENGT HPNL DIT ONDER DE AANDACHT?

Wij willen onze lezers zo breed mogelijk van nuttige informatie voorzien en op die manier de samenleving transparanter maken. Dat behoort tot onze doelstelling. Wij helpen daarbij. Onafhankelijk en objectief.

programma volgen, krijgen hier ook handvatten voor. Verder gaan zij na zo’n traject vaak sneller weer aan het werk en pakken ze eerder de dagelijkse gang van zaken op.”

In gesprek

Volgens De Vries kan het geen kwaad om als hartpatiënt in ieder geval eens in gesprek te gaan over hartrevalidatie. “Bespreek met je cardioloog of verpleegkundig specialist of hartrevalidatie geschikt is voor jou. Veel patiënten komen na een hartprobleem voor hartrevalidatie in aanmerking. Zelfs tot een jaar na de ingreep kun je hier nog mee starten. Soms zien we bijvoorbeeld dat het bij patiënten in het begin heel goed gaat, maar dat ze in in het eigen lichaam of is angstig en heeft intensievere begeleiding nodig. Dat betekent dus ook dat de één binnen enkele weken klaar is, en dat de ander maanden tot soms wel een jaar bezig is. Als het echt aankomt op leefstijl, stopt het natuurlijk ook niet na de hartrevalidatie. Dan gaat het om een blijvende verandering. Hier proberen regelmatig mensen die door onzekerheid - en dat is natuurlijk helemaal niet gek na bijvoorbeeld een hartinfarct - bij elk pijntje een alarmbel horen afgaan in hun hoofd en meteen denken dat het hun hart is. Als zij dan worden opgenomen op de Eerste Hulp, blijkt er meestal niets aan de hand te zijn. Patiënten die een hartrevalidatie- een later stadium toch vastlopen. Ook dan kun je nog hulp krijgen door middel van een hartrevalidatieprogramma, dat trouwens wordt vergoed vanuit het basispakket van je zorgverzekering. Ik raad iedere hartpatiënt aan om gewoon eens te kijken wat je er kunt halen. Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat er voor iedereen wel wat te halen valt.”