Çeviri EleĢtirisinin Adımları
Çeviri eleştirisinin adımlarında, metin türlerinin nesnel olarak saptanması, kaynak dilsel dizge ile erek dilsel dizge arasındaki nesnel karşılaştırmanın esas alınarak kaynak ve erek metnin çözümlenmesi, kabul edilebilirlik ve yeterlilik çerçevesinde öznel bir değerlendirme yer almalıdır. Böylece değerlendirme ölçütleri, çeviri metinde dikkati çeken unsurlara göre belirlenir. İlk adım olarak, erek metinde farklı sayfalarda bulunan ortak ya da farklı özellikler saptanır. Böylece çeviri eleştirmeni, çevirmenin dilsel seçimlerine ilişkin genel bir bakış açısı edinebilir. Bu da çeviri eleştirmeni için kolay bir yöntem olarak görülebilir. Çocuk hikayelerine dil kullanımına baktığımızda kullanılan sözcüklerin ağırlığının çocukların hayal dünyasına daha yakın olan sözcükler olduğunu görürüz. Hansel ve Gratel‘de yer alan ―Bu evin duvarları ekmekten, çatısı pastadan ve pencereleri şekerdenmiş.‖ gibi cümleler, benzer sözcük öbeklerinin eserde nerelerde kullanıldığının saptanmasıyla çeviri eleştirmeni tarafından bir grafik oluşturularak somutlaştırılabilir.
Çeviri EleĢtirisine Tarihsel Açıdan Yüzeysel Bir BakıĢ Çeviri tarihine genel anlamda bakıldığında, çeviriye ilişkin tartışmaların genellikle çevirinin ne kadar doğru ya da yanlış yapıldığına yönelik olduğunu görürüz. Bu tartışmalar genel ilkeler ortaya koyarak özel görüşlerin ötesine gidememiştir. Çeviri eleştirisine tüm bunların yanında tarihsel açıdan baktığımızda ise kuramsal ya da bilimsel bir çeviri eleştiri geleneğinin oluşmasına yalnızca eleştirel düzlemde katkı sağladığı ortaya çıkar. Çeviri eleştirisine çeviri ya da çeviri olmayan kitap tanıtımlarının yapıldığı metinlerde rastlanırdı. Ancak çeviri eleştirisi, tanıtım yazılarından ayrılmalıdır. Örneğin; çeviri kitaplarının arka kapak tanıtım yazılarında çeviriye ilişkin yorumlar da bulunabilir. Ama bu kısa tanıtım yazıları çeviri eleştirisi açısından bütüncül bir değerlendirme oluşturamaz. Bir diğer örnek de çeviri eleştirisinin yer aldığı süreli yayınlarda ortaya çıkıyordu. Bu süreli yayınlar da tekil örneklere dayandırılan çalışmalar olduğu için metnin bütününe ilişkin görüşler ortaya konulmaz ya da çeviri eleştirisi metne yabancı ölçütlerle yapılır. Bununla ilgili açıklayıcı bir örnek; bir romanda yer alan politik, tarihsel ve toplumsal öğelerin yalnızca belirli
53