Zabytki rumuńskiej Bukowiny

Page 28

Moldoviţa Dzisiejszy monastyr pochodzi z roku 1532, ufundowany został przez hospodara Piotra Raresza. Powstał on na miejscu wcześniejszej cerkwi, zniszczonej wskutek obsunięcia się ziemi, a pochodzącej z początku XV w. (fundacja hospodara Aleksandra Dobrego). Jeszcze wcześniej najprawdopodobniej istniała tutaj drewniana cerkiewka. Cerkiew pod wezwaniem Zwiastowania Bogurodzicy została wzniesiona w pobliżu ruiny dawnej, zniszczonej świątyni. Zbudowano ją na typowym planie trójkonchowym, składa się z części ołtarzowej, nawy, komory grobowej (i skarbca ponad nią) oraz przednawia. Do tego ostatniego przylega jeszcze otwarty przedsionek (jeden z nielicznych przypadków takiego rozwiązania na Bukowinie, charakterystyczne arkady). Gotyckimi elementami są ostrołukowe okna z rozetami, czy przypory w części wschodniej (przy apsydach). Silnie uwydatniony jest cokół biegnący przy ziemi wokół murów świątyni, pełniący także funkcję ławeczki. Ciekawym rozwiązaniem jest sklepienie przednawia, oparte nie na czterech, jak to było w zwyczaju, ale na ośmiu łukach. Nad nawą wznosi się spora wieża. Malowidła wewnętrzne nie odbiegają od schematu typowego dla cerkwi bukowińskich. Scena ukrzyżowania Chrystusa w nawie jest uważana za najwartościowsze przedstawienie tego tematu w cerkwiach Bukowiny. Ciekawy jest obraz fundacyjny – przedstawiony tu Piotr Raresz wygląda tu wiele młodziej niż w zbudowanym kilka lat później monastyrze Humor. Z XVI w. pochodzi ikonostas. Malowidła zewnętrzne pochodzą z roku 1537 i są ogromnie podobne do malowideł z Humor (ich autorem był również Toma z Suczawy). W przedsionku znajduje się Sąd Ostateczny (również – jak w Humor – oparty o sklepienie, przez co zdający się być trójwymiarowym). Malowidła zachowały się najlepiej na ścianie południowej, gdzie znajduje się akatyst zawierający najpiękniejszą na Bukowinie, świetnie zachowaną i pełną szczegółów scenę oblężenia Konstantynopola (choć przedstawia formalnie perskie oblężenie z VII w., oblegający używają armat i mają tureckie ubiory). Podobne znaczenie dla propagandy antyosmańskiej mają pobliskie przedstawienia świętych wojowników (św. Jerzego, św. Demetriusza, św. Merkuriusza – na południowej ścianie południowego słupa przedsionka). Na ścianie południowej znajduje się też imponujące drzewo Jessego. Na słupach przedsionka znajdziemy przedstawienia z Księgi Rodzaju, żywot św. Mikołaja, przedstawienie św. Nestora walczącego z olbrzymem. Ściany apsyd wypełnione są hierarchią niebieską (najlepiej zachowaną spośród cerkwi bukowińskich; w jej centrum pod przedstawieniem Chrystusa Błogosławiącego oraz Maryi z Dzieciątkiem znajduje się rzadkie przedstawienie Baranka Bożego). Od północy znaleźć można sceny z życia rodziców Maryi – Joachima i Anny – oraz przedstawienia apostołów. W monastyrze znajduje się muzeum, zawierające m.in. XV-wieczne rękopisy. Z XVI w. pochodzi tron książęcy, z XV w. zaś hafty ufundowane przez Stefana Wielkiego. Budowla mieszcząca muzeum powstała na początku XVII w., służyła jako zakrystia, mieszkanie, szkoła i skarbiec. Mur obwodowy (pochodzący z okresu fundacji monastyru) posiada blanki ponad gankiem, a arkady ganku zostały w XVII w. ozdobione rozetami i motywami kwiatowymi, zachowały się też dwie oryginalne wieże narożne i wieża bramna.

scena oblężenia Konstantynopola z akatystu

cerkiew Zwiastowania

28


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.