Taco Mesdag en zijn vrouw Engeltje Monsma, grootouders van Hendrik Willem Mesdag. Overgrootouders van Sir Lawrence Alma Tadema. Betovergrootouders van de maker van dit beeldje, beeldhouwer Hendrik Jacob Mesdag. Hij maakte het beeldje op basis van twee oude schilderijen. Bruikleen familie Mesdag.
056
Bronzen Penning bij de gouden bruiloft van H.W. Mesdag en Sientje Mesdag-van Houten Ontworpen door Frederik Engel Jeltsema. 057
In Den Haag kwamen ze ook een oude bekende uit Groningen tegen, Jozef Israëls. De goede vrienden Mesdag en Israëls werden de voormannen van wat de Haagse School ging heten.
Gescheiden wegen Na de dood van H.W. Mesdag werd in 1919 Alma Tadema’s blad tezamen met andere kunst uit zijn bezit geveild, terwijl het album bij zijn zwager Samuel van Houten belandde. Deze schonk het album aan zijn kunstzinnige dochter Barbara van Houten. Zij gaf het in 1931 aan het Groninger Museum. De ‘Alma Tadema’ bleef lang in onbekend particulier bezit, maar kreeg nieuwe aandacht bij de tentoonstelling De Hollandse aquarel in het Museum Mesdag in Den Haag (2015). Onlangs heeft de verzamelaar het blad aan het Groninger Museum verkocht, dat daartoe in staat was door het legaat van Quirijn en Ina de Marees van Swinderen-de Blocq van Scheltinga. De thuiskomst van de aquarel van Alma Tadema is aanleiding voor een presentatie van alle bladen van het album van 3 juni tot en met 11 september 2016 in het prentenkabinet van het Groninger Museum.
Echtpaar Mesdag-van Houten H.W. Mesdag (Groningen 1831 - 1915 Den Haag) trouwde in 1856 met Sientje van Houten (Groningen 1834 - 1909 Den Haag). Hoewel Mesdag al vroeg schilder wilde worden, ging hij eerst bij de bank van zijn vader werken. In 1864 kwam na het overlijden van zijn schoonvader een grote erfenis vrij. Mesdag en zijn vrouw werden daardoor financieel onafhankelijk en kozen voor het kunstenaarschap. Op voorspraak van zijn achterneef Alma Tadema namen ze les bij Willem Roelofs, die destijds in Brussel werkte. Op vakantie met de
familie op het eiland Nordeney, destijds een niet ongewone bestemming voor welvarende Groningers, bekeek Mesdag met schildersogen de zee. Hij besloot zijn leven te wijden aan het schilderen van de zee. In Den Haag zag hij de beste kansen: zee voor de deur en klanten genoeg in de buurt. De zakelijke kwaliteiten van zijn familie waren ook Mesdag bepaald niet vreemd. De Mesdags werden actief in het Haagse kunstleven en lid van Pulchri. In Den Haag kwamen ze ook een oude bekende uit Groningen tegen, Jozef Israëls. De goede vrienden Mesdag en Israëls werden de voormannen van wat de Haagse School ging heten.
De Hollandsche Teeken Maatschappij In Brussel had Mesdag kennis gemaakt met de toegenomen belangstelling voor de aquarel als zelfstandige kunstvorm. Er was in Brussel een aparte vereniging voor de beoefenaars van de aquarel. Zoiets moest ook in Den Haag komen. Samen met onder meer Mauve en Jacob Maris richtte hij in 1876 de Hollandsche Teeken Maatschappij op. Deze vereniging organiseerde aparte verkooptentoonstellingen van aquarellen. Het was een hechte club van kunstenaars die kwaliteit van hun werk voorop stelde. De vereniging heeft veel voor de toen nog nieuwe aquarelkunst betekend. Mesdag was de eerste negen jaar voorzitter van de Teeken Maatschappij. Geen wonder dat zijn kunstvrienden hun voorzitter in 1881 bij zijn zilveren huwelijk een album aanboden. In het album, van groen fluweel met
zilverbeslag, waren naast een gekalligrafeerd titelblad, 30 aquarellen en tekeningen opgeborgen. Tot de contribuanten behoren Jozef Israëls, de broers Jacob en Willem Maris, J.H. Weissenbruch, Willem Roelofs, de broers Albert en Jozef Neuhuys, P.J.C: Gabriël, Christoffer Bisschop en zijn vrouw Kate Swift, Arzt, Mauve, Blommers, broer en zus Van de Sande Bakhuyzen, de broers Stortenbeker, Elchanon Vermeer en Otto Eerelman. De mooie aquarellen en een enkele tekening tonen de kwaliteiten van de verschillende kunstenaars, die allen tot de Haagse School gerekend worden. Alleen Bisschop heeft er een grap van gemaakt in de vorm van zijn voornaam onder het geaquarelleerde hoofd van een bisschop.
Sir Lawrence Alma Tadema Sir Lawrence Alma Tadema (Dronrijp 1836 - 1912 Wiesbaden), ere-lid van de Teeken Maatschappij, kreeg zijn opleiding in België. Hier bekwaamde hij zich in historische schilderijen die zich aanvankelijk in de Merovingische tijd afspeelden en later in de Egyptische tijd. Op zijn huwelijksreis leerde hij de Romeinse wereld kennen, onder meer in Pompeï. Hier vond hij de inspiratie voor zijn vele Romeinse voorstellingen. Hij bestudeerde de voorwerpen uit opgravingen om het dagelijks leven in de luxe stad zo waarheidsgetrouw mogelijk weer te geven. Na de dood van zijn vrouw ging hij naar Londen en hertrouwde hij met zijn zestien jaar jongere leerlinge Laura Epps.
De aquarel toont een moeder die afscheid neemt van haar kind, met op de achtergrond de azuurblauwe Middellandse Zee. Het is toepasselijk dat Alma Tadema de zee een rol laat spelen in zijn bijdrage voor de zeeschilder Mesdag. De voorstelling zelf is typerend voor Alma Tadema’s werk, waarmee hij heel succesvol was in Engeland. Hij beeldt zichzelf niet zonder humor af als antiek borstbeeld, met eronder zijn naam in Nederlandse spelling en op(us) ccxxiv (werk no 224); de kunstenaar nummerde zorgvuldig al zijn werken. De aquarel maakt niet alleen het album compleet, zij is ook een mooie aanvulling op ander werk van Alma Tadema in het Groninger Museum: een schets van de dood van Atilla de Hun en een schilderij van zijn schoonmoeder, eerste vrouw en dochtertje in zijn Brusselse atelier (Kunstbeschouwing, 1867). Deze werken zijn afkomstig uit de verzameling van Taco Mesdag, een broer van H. W. Mesdag. Het schilderij is te zien in de Meesterwerkenzaal in De Collectie. G In het najaar van 2016 krijgt Alma Tadema een grote expositie in het Fries Museum in Leeuwarden. Literatuur T. van Druten, M. van Dijk en J. Sillevis (2015) De aquarel. Nederlandse meesters van de negentiende eeuw. Bussum. G. van Mesdag, 1946: Het geslacht Mesdag. E. Becker (red.) 1996: Sir Lawrence Alma Tadema. Van Goghmuseum Amsterdam.