ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
του Ξενοφώντα Διαλεισμά
Αστικός Βελονισμός: η τελευταία ευκαιρία για τις ελληνικές πόλεις σήμερα;
“
Ο αστικός βελονισμός είναι μάλλον νέος ως όρος και εν πολλοίς ακόμα άγνωστος. Περιγράφει μια σειρά από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους δράσεις και επεμβάσεις αρχιτεκτονικής φύσης που γίνονται στον αστικό ιστό και που σκοπό έχουν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που τον κατοικούν, εργάζονται ή επισκέπτονται. Ο όρος είναι σαφώς αλληγορικός. Σίγουρα δεν υπάρχουν τεράστιες βελόνες που μπαίνουν σε επιλεγμένα σημεία της πόλης. Ο παραλληλισμός όμως είναι σαφής: Ακριβώς όπως η πρακτική του βελονισμού στοχεύει στο να ανακουφήσει τον πόνο από το ανθρώπινο σώμα, στόχος του αστικού βελονισμού είναι να ανακουφήσει το σώμα της πόλης από τους δικούς του πόνους. Και ακριβώς όπως και ο βελονισμός, ενώ παρεμβαίνει ελάχιστα στο ανθρώπινο σώμα δίχως να προκαλεί κανέναν πόνο ή πληγή είναι σε θέση να λύσει χρόνια και σοβαρά προβλήματα που ταλαιπωρούν τον άνθρωπο, έτσι και ο αστικός του παράλληλός του σκοπό έχει μέσα από μικρής κλίμακας αρχιτεκτονικές (ή και όχι απαραίτητα) επεμβάσεις, στρατηγικά χωροθετημένες στο αστικό σώμα ως άλλες βελόνες, να ανακου-
30
”
φήσει πληγές της πόλης, να επανενεργοποιήσει νεκρά της κομμάτια και να επιδράσει έτσι θετικά στην ζωή του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού χρηστών της. Όπως είπαμε και προηγουμένως, ως αστικός βελονισμός νοούνται μια σειρά από πολύ διαφορετικά μεταξύ τους projects. Τα projects αυτά μπορεί να μελετούν χώρο είτε ανοιχτό είτε κλειστό, μπορεί να οργανώνονται και να υλοποιούνται, είτε με την πρωτοβουλία και συνεργασία των επίσημων αρχών μιας πόλης, είτε αποκλειστικά και μόνο από μια ομάδα πολιτώνκατοίκων που μοιράζονται κοινό ενδιαφέρον και στόχο για ένα κομμάτι της πόλης τους. Όμως έχουν και ένα πολύ σημαντικό για την περίπτωση που θα συζητήσουμε κοινό χαρακτηριστικό: είναι παρεμβάσεις μικρής κλίμακας και ως τέτοιες, χαμηλού κόστους. Αυτός